Инкеклӗ лару-тӑру министерствин ветеранӗн Владислав Хоменкӑн тӑлӑх арӑмӗ Нина Федоровна мӑшӑрӗн медалӗсене Шупашкарти Пушар хуралӗн музейне парнеленӗ.
«Ку наградӑсене ҫамрӑксене воспитани пама парнелетпӗр, пулас ӑру Тӑван ҫӗршыва мӗн тери юратма май пуррине пӗлтӗр», - тенӗ Нина Федоровна. Унӑн мӑшӑрӗ Владислав Арсентьевич пӗлтӗр 89 ҫул тултарнӑ, вӑл Украинӑри Киев облаҫӗнчи Умань хулинче ҫуралнӑ.
1941 ҫулта ашшӗне вӑрҫа ӑсатнӑ хыҫҫӑн Владислав Хоменкӑн ҫемйине эвакуациленӗ. Харьков облаҫӗнче вӗсем ҫине бомбӑсем ӳкме пуҫланӑ, унта арҫын ача ҫемйине ҫухатнӑ. Владислав кун хыҫҫӑн партизансен отрядне лекнӗ.
Шел те, Владислав Арсеньтевич нумаях пулмасть, раштав уйӑхӗн 31-мӗшӗнче, вилнӗ. Унӑн медалӗсене халӗ музейре пурте курма пултарӗҫ.
Шӑмӑршӑ районӗнчи Владимир Шуряков спортсмен Кире пуканӗ йӑтассипе Сербинче ирттернӗ тӗнче чемпионатӗнче пилӗк ылтӑн медале тивӗҫнӗ.
Шӑмӑршӑ район администрацийӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, спортӑн маларах асӑннӑ енӗпе тӗнчен юбилейлӑ, вуннӑмӗш, чемпионачӗ Серби Республикинчи Нови Сад хулинче чӳк уйӑхӗн 6-10-мӗшӗсенче иртнӗ. Наградӑсемшӗн 38 ҫӗршыври 600 ытла спортсмен тупӑшнӑ. 70 ҫултан аслӑраххисен ушкӑнӗнче Владимир Шуряков 5 ылтӑн медале тата кубока тивӗҫнӗ.
Владимир Шуряков – кире пуканӗ йӑтассипе ветерансем хушшинче темиҫе хут тӗнче, Европа, Раҫҫей, Чӑваш Ен чемпионӗ. Вӑл Гиннес рекорчӗсен кӗнекин рекордсменӗ. Кире пуканӗ йӑтассипе спорт мастерӗ, йывӑр атлетика енӗпе спорт мастерӗн кандидачӗ.
Авӑн уйӑхӗн 27-мӗшӗнче Шупашкарта пурӑнакан 91 ҫулти Никитин Михаил Никитич ҫухалнӑ. Тӑванӗсем ӑна халӗ те тупаймаҫҫӗ. Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫин ветеранӗн ӑс-тӑнӗ арпашӑнать, хӑй ӑҫта пулнине пӗлмест.
Ватӑ ҫынна полицейскисем те шыраҫҫӗ. Тӑванӗсем вӑл ҫухалнӑ кунах заявлени ҫырнӑ. «Унччен те вӑл ҫухалкаланӑ, анчах ӑна 1-2 кунран тупаттӑмӑрччӗ», - ҫапла каласа кӑтартнӑ ветеранӑн мӑнукӗ Наталья.
Михаил Никитич 160 сантиметр ҫӳллӗш, вӑтам пӳ-силлӗ, ҫӳҫӗ шуралнӑ, куҫӗ хӑмӑр. Ҫухалнӑ кунхине вӑл фуражка, хура пальто, шурӑ ҫӑмран ҫыхнӑ кофта, кӑвак шӑлавар, хӑмӑр пушмак тӑхӑннӑ пулнӑ.
Ветеран пирки мӗн те пулин пӗлетӗр пулсан 02 номерпе шӑнкӑравлӑр.
Чӑваш Ене 41,3 миллион тенкӗ килнӗ. Ку укҫа-тенкӗпе Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫин ветеранӗсем валли ҫурт-йӗр туянӗҫ. Нухрата РФ Президенчӗ ҫу уйӑхӗнчи хушӑвӗсемпе килӗшӳллӗн уйӑрнӑ.
Ку укҫа-тенкӗпе республикӑри 20 ветеран валли ҫурт-йӗр туянма кайӗ. Кун пирки ЧР Ӗҫлев министерстви пӗлтерет. Кашнине ҫурт хӑпартма е туянма 1,2 миллион тенкӗ парӗҫ.
Каласа хӑвармалла: 9 ҫулта Чӑваш Енре Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫин 6026 ветеранне пурӑнмалли кӗтеспе тивӗҫтернӗ.
Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫин ветеранӗ, ЧР тава тивӗҫлӗ тухтӑрӗ Михаил Григорьевич Сорокин Шупашкарти «СССРта туса кӑларнӑ» музей комплексне автомобиль парнеленӗ. 120 пин ҫухрӑм чупнӑ машина - 1974 ҫулта кӑларнӑскер.
Ҫак ретро-машинӑпа Сорокинсен виҫӗ йӑхӗ ҫӳренӗ. «Тимӗр урхамах» халӗ те чупать. Халӗ вӑл ав музейре вырӑн тупнӑ.
«Москвич 412» автомобиль музейре Чӑваш наци музейӗн ӗҫченӗсен канашӗ пулӑшнипе тупӑннӑ. Вӗсем кунта килсе курчӗҫ, вӗсене килӗшрӗ. Анчах музей умне пысӑках мар палӑк лартма сӗнчӗҫ. Тӗслӗхрен, Совет Союзӗнче туса кӑларнӑ автомобиле. Эпир шырарӑмӑр та хӑвӑрт тупрӑмӑр», - ҫапла каласа кӑтартнӑ «СССРта туса кӑларнӑ» музей комплексӗн ертӳҫи Николай Адёр «Чӑваш Ен» ПТРК корреспондентне.
Машинӑна пӗр кунра Муркаш районӗнчен илсе килнӗ, сӑрланӑ. Михаил Сорокин вара музейпе паллашнӑ. Унта Совет Союзӗнче туса кӑларнӑ 5 пин ытла япала вырӑн тупнӑ. Ретро-автомобиль вара – чи пысӑккисенчен пӗри.
Утӑ уйӑхӗн 26-мӗшӗнчен пуҫласа ҫурла уйӑхӗн 4-мӗшӗччен Италири Турине хулинче Ветерансен Европӑри IV вӑййисем иртнӗ. Унта «Мастерс» категорири 6 пин ытла спортсмен хутшӑннӑ. Ҫав йышра Чӑваш Енри ҫын та пулнӑ.
Спортсменсене ӑмӑртма 20-е яхӑн спорт объектне хатӗрленӗ. Ветерансем вӗсенче спортӑн 29 енӗпе наградӑсемшӗн ӑмӑртнӑ.
Европӑри тата ытти континентри вӑйлӑ ҫӑмӑл атлетсен йышӗнче пирӗн тӑрӑхри Николай Иванов пулнӑ.
Чӑваш Енӗн Спорт министерствин пресс-службинче паян пӗлтернӗ тӑрӑх, Шупашкарта пурӑнакан 61 ҫулти арҫын 47 ҫӗршыври 1084 спортсмен хушшинче ӑмӑртнӑ. 60 ҫултан аслӑрах спортсменсем хушшинче вӑл 10 тата 21 километра чупса кӗмӗл медальсене, 5 километра тупӑшса «бронзӑна» тивӗҫнӗ.
Чӑваш Енри космонавтика ветеранӗсен пӗрлӗхӗ Шупашкарти «Вырӑс драма театрӗ» чарӑнӑва урӑх ят пама сӗннӗ. Вӗсем ун валли «Ю.А.Гагарин космонавт ячӗллӗ урам» ят тупнӑ.
Ҫынсем вара кун пирки мӗн шухӑшлаҫҫӗ? Шупашкар хула администрацийӗ «Уҫӑ хула» порталта ятарласа сасӑлав ирттернӗ. Унта 846 ҫын хутшӑннӑ.
Сасӑлава хутшӑннисен 80 проценчӗ чарӑну ятне ҫаплипех хӑвармалла тесе палӑртнӑ. 15 проценчӗ вара ЧР космонавтика ветеранӗсен пӗрлӗхӗн шухӑшне ырланӑ. Тепӗр 5 проценчӗ ку ыйтӑва специалистсен татса памаллине палӑртнӑ.
Сасӑлав пӗтӗмлетӗвне хулари объектсене ят паракан комиссие пӑхса тухма ярса панӑ.
Чӑваш автономи облаҫӗ йӗркеленнӗренпе 100 ҫул ҫитет. Ҫавна май ЧР Элтеперӗн администрацийӗ юбилей тӗлне кӑлармалли медаль эскизне хатӗрлес енӗпе конкурс ирттернине пӗлтернӗ.
Чи кирли – эскизӑн аналогсем пулмалла мар. Ӗҫсене ҫӗртме уйӑхӗн 21-мӗшӗччен йышӑнаҫҫӗ. Ҫӗнтерӳҫе вара ҫӑв уйӑх вӗҫӗнче палӑртӗҫ. Чи лайӑх эскиз авторне 10 пин тенкӗпе хавхалантарӗҫ. Килӗшӳ алӑ пуссан тепӗр 5 пин тенкӗ парӗҫ.
Юбилейлӑ медальпе республика аталанӑвне тӳпе хывнӑ тава тивӗҫлӗ ҫынсене чыслӗҫ. Аса илтерер: Шупашкар 550 ҫул тултарнӑ тӗле те медаль ҫирӗплетнӗ. Вӗсемпе чи малтан Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫин ветеранӗсене наградӑланӑ.
Малашне республикӑра пурӑнакан хӑш-пӗр ҫын ҫӳп-ҫап илсе тухнӑшӑн укҫа тӳлемӗ. Вӗсене «ҫӳп-ҫап реформи» пуҫланнӑ кунран, 2018 ҫулхи юпа уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен, перерасчет туса парӗҫ.
Республика влаҫӗ акӑ мӗнле йышӑну тунӑ: Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫин ветеранӗсем, «блокадниксем», концлагерьте пулнӑ ҫынсем ҫӳп-ҫап илсе тухнӑшӑн укҫа тӳлемӗҫ. Пирӗн республикӑра пӗтӗмпе ҫакнашкал 620 ҫын пурӑнать.
Ҫак категорири ҫынсем патне юлашки квитанци ака уйӑхӗшӗн килӗ, кун хыҫҫӑн вара урӑх ярса памаҫҫӗ. Ку ҫӑмӑллӑхпа усӑ курас тесен вӗсен нимӗн те тумалла мар, вӑл хӑйех пурнӑҫланса пырӗ.
Ҫӗнтерӳ кунӗнче «Вилӗмсӗр полк» Раҫҫейри кашни хуларах иртнӗ. Ҫав шутра – Шупашкарта та.
Пӗлтӗр акцие 30 пин ытла ҫын хутшӑннӑ, Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫинче пулнӑ тӑванӗн портретне йӑтса утнӑ. Кӑҫал вара ҫын сахалрах пухӑннӑ – 22 пин ытла.
«Вилӗмсӗр полк» патриотлӑх акцийӗ Шупашкарта кӑҫалхипе ҫиччӗмӗш хут иртнӗ. Портретсем йӑтнӑ колонна Наци вулавӑшӗнчен пуҫласа Ленин проспекчӗпе, Хӗрлӗ лапампа утса Юханшыв порчӗ таран ҫитнӗ. Пӗтӗмпе – 2 ҫухрӑм ытла.
Сӑмах май, Шупашкарта 3125 ветеран (вӗсен йышне ветеранпа танлаштарнӑ ҫынсене те кӗртнӗ) пурӑнать.
+12.5 °C