Республикӑра кӗҫех цифра телекуравӗ ӗҫлесе каяссине, аналог телекуравне пӗтерессине сайтра пӗлтернӗччӗ. Тӳлевсӗр 20 канала курас тесен DVB-T2 цифра приставки, антенна лартмалла. Вӗсене вара укҫалла туянмалла.

Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫин ветеранӗсене тата сахал тупӑшлӑ ҫемьесене цифра телекуравне куҫмашкӑн компенсаци парӗҫ. Ку проекта ЧР Цифра аталанӑвӗн, информаци политикин тата массӑллӑ коммуникацисен министерстви хатӗрленӗ.

Цифра телекуравӗн сигналне йышӑнма пултаракан ялсенче пурӑнкансен компенсацийӗ 1750 тенкӗрен нумайрах пулмӗ. Чӑваш Енре 83 ялта цифра телекуравӗн сигналӗ ҫук. Ҫавна май унта пурӑнакан ветерансемпе сахал тупӑшлӑ ҫемьесен компенсацийӗ 6500 тенкӗрен ытларах пулмӗ. Ку укҫана спутник телевещанин тата конвертерлӗ спутник антеннин сигналне илме пултаракан хатӗр-хӗтӗр туянма парӗҫ.

Пӗр хутчен тивӗҫекен тӳлеве кӑҫал ҫӗртмен 30-мӗшӗччен парӗҫ. Ҫак тӗллевпе республикӑра 9,6 миллион ытла тенкӗ кирлӗ пулӗ.

Ҫӗнӗ Шупашкар хулинче интернационалист ҫар ҫыннисене халалласа вертолет евӗр палӑк лартасшӑн. Халӗ хула администрацийӗнче ӑна ӑҫта вырнаҫтарас ыйтӑва сӳтсе яваҫҫӗ, эскиз хатӗрлеҫҫӗ.

Тӳре-шара ку ыйтӑва сӳтсе явас ҫӗре халӑха та явӑҫтарасшӑн. Ӑна ӑҫта лартасси пирки ҫынсенчен те ыйтасшӑн, вӗсен шухӑшне шута илесшӗн.

Ку палӑка, Ҫӗнӗ Шупашкар хула администрацийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, интернационалист ҫар ҫыннисем, ветерансем ыйтнипе лартасшӑн. Малтанлӑха хыпарланӑ тӑрӑх, ҫар вертолечӗн скульптурипе РФ Хӳтӗлев министерствин ҫарӗсен пӗри тивӗҫтерӗ.

Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫин ветеранӗн ывӑлӗ Тӑвай районӗн прокуратуринчен пулӑшу ыйтнӑ. Аслӑ Ҫӗнтерӳ пулнӑранпа 73 ҫул ҫитнӗ май кӑҫал ветерансене пӗр хутчен тӳлев панӑ. Анчах 90 ҫулти ветерана ку укҫа тивӗҫмен.

Ӑна списока та кӗртмен-мӗн. Пенси фончӗ ветеранӑн пӑснӑ прависене хӳтӗлеме хирӗҫленӗ. Прокуратура вара укҫана шыраса илме пулӑшнӑ. Ҫапла майпа кӑна ватӑскере 10 пин тенкӗ панӑ. Пенси фончӗн Тӑвай районӗнчи уйрӑмӗн пуҫлӑхне вара куншӑн явап тыттарнӑ.

Палӑртса хӑвармалла: ветеран вӑрҫӑра 1945 ҫулхи кӑрлач-авӑн уйӑхӗсенче ҫапӑҫнӑ. Эппин, вӑл ветерансен списокне кӗме тивӗҫ.

Шупашкарта пурӑннӑ Константин Ефремов кӑҫал, 93 ҫулта, ҫӗре кӗнӗ. Вӑл – Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫин ветеранӗ.

Ҫурла уйӑхӗн 2-мӗшӗнче Константин Григорьев, Шупашкарта тӗпленнӗскер, аслашшӗн вилтӑпри ҫине кайнӑ. Ҫитнӗ те – тӗлӗннӗ. Ветеранӑн вилтӑпри ҫинчи хӗресе вандалсем касса кайнӑ. «Ҫав кунах эпир хамӑр хӗрес ӑсталрӑмӑр та лартрӑмӑр. Тен, ҫӑвасем ҫине видеокамера лартма вӑхӑт ҫитнӗ? Алӑк патӗнче те пулин вырнаҫтармалла, урӑх кунашкалли ан пултӑр», - тенӗ Константин Григорьев «Про Город» хаҫата.

Палӑртмалла: Константин Ефемов ветеран Шупашкарти хула ӗҫтӑвкомӗн председателӗнче ӗҫленӗ, КПСС хула комитечӗн пӗрремӗш секретарӗ пулнӑ.

Канаш районӗнчи Катек ялӗнче пурӑнакан ветеран 100 ҫулхи юбилейне паллӑ тунӑ. Утӑ уйӑхӗн 23-мӗшӗнче Евдоким Егорович Егоров хӑнасене сӗтел хушшине пухнӑ.

Юбиляра тӳре-шара, журналистсем саламланӑ, чечек ҫыххисем парнеленӗ. РФ Президенчӗ Владимир Путин та юбиляр патне саламлӑ ҫыру янӑ. Вырӑнти артистсем вара чӑвашла юрӑ-ташӑпа савӑнтарнӑ.

Евдоким Егорович 1918 ҫулхи утӑ уйӑхӗн 23-мӗшӗнче ҫуралнӑ. 14 ҫултанпа чукун ҫул ҫинче ӗҫленӗ. Кайран ӑна ҫара илнӗ, Хабаровск крайӗнче Амур юханшывӗ ҫинче туннель тунӑ ҫӗрте тӑрӑшнӑ. Вӑл 1948 ҫулта киле таврӑннӑ. Евдоки Егорович мӑшӑрӗпе пӗрле 4 ача ҫуратса воспитани панӑ. Вӗсен 6 мӑнук, вӗсен 5 ачи пур.

Тӗлӗнмелле ҫак пулӑм пирки Чӑваш Енӗн Патшалӑх Канашӗн «Республика» хаҫачӗн ҫӗнӗ, Ҫӗнтерӳ кунӗ умӗнхи номерӗнче, Влад Димов автор ҫырса кӑтартнӑ. Ун пирки хаҫат редакторӗ Сергей Мясников Фейсбукра пӗлтернӗ.

Журналист «Управление отходами» (чӑв. Каяшсене йӗркелесси) предприятире пулнӑ май унти хӑйне евӗр музейпе паллашнӑ. Кирлӗ мар тесе ҫынсем тухса пенӗ япаласен шутӗнче тем те пур-мӗн: хушпу, купӑс, магнитофон, магнитола, радиоприемник, фотоаппарат тата... хаклӑ хутсем.

Степан Макарович Кудряшов ятлӑ сержанта Севастополе, Ригӑна ирӗке кӑларнӑшӑн, Берлина илнӗшӗн Тав хучӗсем панӑ иккен. Вӗсене те ветеран хӑй ӗнтӗ, те ачисем пӗр ҫӗре ҫӗлесе пынӑ. Вӑхӑт иртсен вӗсем никама кирлӗ мар пулса юлнӑ. «Сталининграда хӳтӗленӗшӗн» медаль удостоверенийӗ те ҫӳп-ҫап контейнерне лексе каяш пухакан предприятие ҫитнӗ.

«Как же у них рука поднялась?» статья авторӗ вӑрҫӑ ветеранӗн япалисене ҫапла тухса перекенсенчен хытах тӗлӗннӗ.

Шупашкарта пурӑнакан 101 ҫулти ветерана Ксения Редьковӑна ШӖМ ӗҫченӗсем Ҫӗнтерӳ кунӗпе саламланӑ. Ксения Порфирьева пӗр ӗмӗр хыҫа хӑварнӑ пулин те хӑйне чиперех туять, вӑй-халӗ те пур.

Шупашкарти полици пуҫлӑхӗ Сергей Павлов ветерана саламланӑ. Ксения Редькова Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫинче фельдшерта ӗҫленӗ, салтаксемпе офицерсен пурнӑҫне ҫӑлнӑ. Вӑрҫӑ хыҫҫӑн вӑл шалти ӗҫсен органӗнче вӑй хунӑ.

Ксения Редькова вӑрҫӑра «чӗлхе» тытма та кайнӑ. Ку савет салтакӗсене кӑна мар, тӑшмансене те тӗлӗнтернӗ. Ӑна Хӗрлӗ Ҫӑлтӑр Орденӗпе, Тӑван ҫӗршыв вӑрҫин орденӗпе, «Сталинграда хӳтӗленӗшӗн», «Берлина илнӗшӗн», «Ҫарти паттӑрлӑхшӑн» тата ытти медальпе чысланӑ.

2018 ҫулхи нарӑсӑн 28-мӗшӗнче Хӗрлӗ Чутай районӗнчи Кӗрлев ялӗнче 1919-мӗш ҫулхи пуш уйӑхӗн 21-мӗшӗнче ҫуралнӑ, юлашки ҫулсенче Шупашкарта пурӑннӑ виҫӗ вӑрҫӑ ветеранӗ, педагог, чылай орден-медаль кавалерӗ Яковлев Алексей Алексеевич ҫут тӗнчерен уйрӑлса кайнӑ.

Алексей Яковлев ӗмӗр тӑршшӗпех ҫамрӑксене тӑван ҫӗршыва юратма, ҫӗршывшӑн кар тӑма чӗнсе каланӑ. Штанашри 7 класлӑ шкул хыҫҫӑн 1932 ҫулта Етӗрнери педтехникума вӗренме кӗнӗ. Ун хыҫҫӑн 2 ҫул хушши Етӗрне районӗнче шкулта ӗҫленӗ. 1938 ҫултан пуҫласа 1946 ҫулччен ҫарта пулнӑ. Танкист вӑрҫӑра 4 хутчен аманнӑ, 2 хутчен ун контузи тӳсме тивнӗ, танкра чутах ҫунса кайман. Вӑрҫӑ хыҫҫӑн Ҫӗмӗрле районӗнчи Мисчӗри шкулта истори учителӗ пулса ӗҫленӗ (1946–1969), ҫав хушӑрах Шупашкарти пединститутран кӗретсӗр мелпе вӗренсе тухнӑ (1948–1953). 1969–1979-мӗш ҫулсенче вӑл Шупашкарти 33-мӗш шкулта ачасене вӗрентнӗ. Пенсие тухсан та килте ларман ветеран, Етӗрне районӗнчи Засурскинчи лаша савутӗнче тӑрӑшнӑ (1979–1990).

Вӑрҫӑ ветеранӗ хӑйӗн тӑван Кӗрлев ялне те манса кайман, ял уявне 2 хутчен килме пултарнӑ.

Малалла...

«Раҫҫейӗн чукун ҫулӗсем» холдинг Тӑван ҫӗршывӑн аслӑ вӑрҫине хутшӑннисене ҫу уйӑхӗнче тӳлевсӗр илсе ҫӳрӗ. Ҫӑмӑллӑхпа усӑ курма мӗнпур класлӑ пуйӑсра, ҫав шутра — пысӑк хӑвӑртлӑхлӑ «Сапсансенче» те, усӑ курма май килӗ.

Кӑҫалхи акци ҫу уйӑхӗпех тӑсӑлӗ. Ҫав вӑхӑтра Раҫҫей тӑрӑх унталла та кунталла пӗр ҫынах тем чухлӗ хутлама ирӗк парӗҫ.

Тӳлевсӗр билет туянас тесен вӑрҫӑ ветеранӗсен паспорт, вӑрҫӑ ветеранӗ, Тӑван ҫӗршывӑн аслӑ вӑрҫин сусӑрӗ пулнине е «Ленинграда хӳтӗленишӗн» медальпе чысланине ҫирӗплетекен удостоверени кӑтартмалла. Ватӑпа пӗрле ҫула тухнӑ ҫынна та ҫӑмӑллӑх парӗҫ: унран вырӑн таврашӗшӗн, апатшӑн укҫа илмӗҫ.

Пӗлтӗр те вӑрҫӑ ветеранӗсен ҫӑмӑллӑх пулнӑччӗ. Анчах ун чухне вӗсене ҫу уйӑхӗн 3-12-мӗшӗсенче ҫеҫ тӳлевсӗр ҫӳретнӗччӗ.

Сӗнтӗрвӑрри район администрацийӗн пуҫлӑхӗ Анатолий Мясников нумаях пулмасть физкультурӑпа спорт комплексӗнче тӗлпулу ирттернӗ. Унта сывӑ пурнӑҫ йӗркине юратакансем, Раҫҫей пенсионерӗсен пӗрлешӗвӗн пайташӗсем, физкультурӑпа спорт комплексӗнче ӗҫлекенсем хутшӑннӑ.

Район администрацийӗн пресс-служби хыпарланине ӗненсен, ветерансем нумай хваттерлӗ ҫуртсен картишӗсене юсанишӗн тав тунӑ. Физкультурӑпа спорт комплексне пенсионерсене йӳнӗ хакпа кӗртнишӗн те ватӑсем савӑнаҫҫӗ, пуҫлӑхсене тав сӑмахӗ калаҫҫӗ иккен.

Ҫав вӑхӑтрах ыйтса пӗлме ӑнтӑлакансем те йышлӑ пулнӑ. Сӑмахран, управляющи компанисем кӑрлач уйӑхӗнчен тарифсене ӳстернишӗн пӑшӑрханнӑ ватӑсем.

Хастар пенсионерсем культура учрежденийӗсенче, хушма пӗлӳ паракан учрежденисенче ачасемпе тӗл пулас, вӗсене ӑс-тӑн парса калаҫас кӑмӑллине палӑртнӑ. Теприсем тата ачасене ишме вӗрентес шутлине пӗлтернӗ.