Ҫулла — ачасемшӗн шухӑ вӑхӑт. Ӑна вӗсем тӗрлӗрен ирттерме тӑрӑшаҫҫӗ, аслисене пулӑшаҫҫӗ.
Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Шуршӑлта вара ачасемпе хӑйне евӗр уяв ирттернӗ. Ялти вулавӑш тата культура ҫурчӗн ӗҫченӗсем «Ҫу уявӗ» йӗркеленӗ.
Ҫанталӑк питех лайӑх мар… Ҫавӑнпа аслисем пӗчӗккисен кӑмӑлне хӑпартма шутланӑ. Ялти пӗр ҫурт умне ача-пӑча самай пухӑннӑ. Вӗсем юмахри сӑнарсене чӑтӑмсӑррӑн кӗтнӗ.
Ачасем патне тинех Буратино, Мальвина тата Базилио кушак аҫи килнӗ. Шӑпӑрлансемпе «Чух-чух», «Копилочка» тата ытти вӑйӑ ирттернӗ. Икӗ командӑна пайланса тупӑшнӑ.
Ачасем ҫуллапа ҫыхӑннӑ тупмалли юмахсене те хаваспах пӗлнӗ. Базилио вӗсене вулавӑша ҫӗнӗ кӗнеке илме ертсе кайнӑ. Мальвина вара ача-пӑча валли ташӑ каҫӗ ирттернӗ.
Юмахри сӑнарсем ачасене хастар пулнӑшӑн пылак парнесем тата хӑмпӑсем панӑ. Унтан пурте Мальвинӑпа тата Базилиопа ӳкерӗннӗ.
Сӑнсем (14)
Шупашкарти 1-мӗш ача-пӑча пульници Раҫҫейре чи лайӑххисен шутне кӗнӗ. Танлаштарӑмра вӑл Кисанти (Рязаньти) хыҫҫӑн ҫӳлтен иккӗмӗш картлашкара тӑрать.
Раҫҫейре пӗрремӗш звенора шутланакан 16,5 пин медицина организацийӗ шутланать. Ҫав шутра ведомствӑн тата патшалӑхӑн мар поликлиникӑсем 6,5 пин. Раҫҫейӗн Сывлӑх сыхлав министерстви ҫумӗнчи хаклавҫӑсем пин ытла поликлдиникӑна тишкернӗ. Аслисен поликлиникисен чи лайӑх вуннӑшне Мускаврсием виҫҫӗн лекнӗ, ача-пӑча валли ӗҫлекеннисем вара ҫӗршывӑн тӗп хулинчен пачах та кӗмен. Кун пирки РБК пӗлтерет.
Сӑнавҫӑсем уйрӑм юридици сӑпачӗллӗ учрежденисене — ача-пӑчан 325 поликлиникин, аслисен 422 поликлиникин тата аслисене те, ачасене те пулӑшу кӳрекен 536 поликлиникӑн ӗҫне тишкернӗ хыҫҫӑн танлаштарӑм хатӗрленӗ.
Вӑрнар районӗнчи рункӑсем ял 405 ҫул тултарнине паллӑ тунӑ. Уявра ялти чи ватӑ ҫын — 95 ҫулти Анна Федорова — тухса калаҫнӑ. Унтан ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ В.Терентьева сӑмах илнӗ.
Ӗҫ ветеранӗ Н.Рябчикова ял историйӗпе паллаштарнӑ. Николай Александров хӑй ҫырнӑ сӑввине вулани пурне те килӗшнӗ.
Чылайӑшне сцена ҫине чӗнсе грамотӑсемпе чысланӑ. Уява паллӑ тумашкӑн кашни килӗрен 500 тенкӗ пухнӑ. Спонсорсем те пулӑшнӑ рункӑсене.
Унтан спорт мероприятийӗсем пуҫланнӑ. Мала тухнисене парнесемпе тата теттесемпе хавхалантарнӑ. Ачасем каруҫҫельпе ярӑннӑ, батут ҫинче сикнӗ.
Уяв, паллах, шӳрпесӗр тата шашлӑксӑр иртмен. Вӗсемпе тӳлевсӗрех хӑналанӑ. Кӗҫӗн класра вӗренекенсем вӑйӑ картине тӑнӑ. Рункӑсене савӑнтарма кӳршӗ ялсенчи пултарулӑх ушкӑнӗсем те килнӗ.
Сӑнсем (22)
Чӑваш Енре кӑҫалхи ҫур ҫулта 32 ача вилнӗ, 2014 ҫулта — 76. Черетлӗ инкек ӗнер, утӑ уйӑхӗн 21-мӗшӗнче, сиксе тухнӑ. Хальхинче Вӑрмар районӗнчи Арапуҫ ял пӗвине 3 тата 5 ҫулхи икӗ арҫын ача путса вилнӗ. Шӑпӑрлансем пӗве патне выляма кайнӑ, хӑйсем ӑҫта ҫул тытассине ачасем аслисене пӗлтермен.
Ачасем инкеке лекнине паян республикӑн правительство ларӑвӗнче хускатнӑ. Правӑна сыхлакансем пӗлтернӗ тӑрӑх, кӑҫал пирӗн республикӑра ултӑ ача шыва путнӑ. Пӗр хӗрача Шупашкарти Ҫӗнӗ сала патӗнчи пляжра шар курнӑ, ыттисем — ялсенче. Шывра путнисенчен нихӑшӗ те ишме пӗлмен. Тӗпчевҫӗсем ачасене пӗчӗкрен ишме вӗрентме сӗнеҫҫӗ тата куҫран вӗҫертмелле марри пирки асӑрхаттараҫҫӗ. Республикӑн тӳре-шари те ашшӗ-амӑшӗн яваплӑрах пулма кирлине палӑртать.
Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Лапри Чӑрӑшкасси ялӗнче тискер ӗҫ пулса иртнӗ. Ҫамрӑк хӗрарӑм ача ҫуратнӑ та ӑна тислӗк ӑшне пытарнӑ.
Кӳрши каланӑ тӑрӑх, вӑл ялта 5-ри ачипе тата ашшӗ-амӑшӗпе пурӑнать. Хӗрарӑм 24-ра кӑна-ха. Вӑл Шуршӑлти пекарньӑра ӗҫлет. Уйӑхне 20 пин тенкӗ ӗҫлесе илсе ачине хӑйех тӑхӑнтарнӑ, ҫитернӗ. Сиенлӗ йӑлапа та туслӑ пулман вӑл. Анчах ытлашши калаҫма юратман.
Пӗрремӗш ачине хырӑмра йӑтса ҫӳренине те никам та пӗлмен. Ашшӗ-амӑшӗ хӗрӗ кӗҫ-вӗҫ ҫуратассине пӗлнӗ, анчах лешӗн ҫӑмӑлланма вӑхӑт ҫитсен ҫеҫ. Ун чухне вӗсем васкавлӑ медпулӑшу чӗнме ӗлкӗрнӗ, хӗрарӑм ача ҫуратмалли ҫуртра ҫӑмӑлланнӑ.
Хальхинче те вӑл ача кӗтнине никам та тавҫӑрман. Юлашки вӑхӑтра вӑл мӑнтӑрланнӑ, ҫынсен ку чирпе ҫыхӑннине пӗлтернӗ. Ача ҫуратсан вара пурте тӗлӗннӗ.
Вӑл утӑн 15-мӗшӗнче сменӑна ӗҫлесе пӗтернӗ те яла таврӑннӑ, унтан мунчана кайса 3600 грамм таякан хӗр ҫуратнӑ. Ун хыҫҫӑн ачана тислӗк ӑшне пытарнӑ та киле кӗнӗ.
Ҫӗрле ӑна япӑх пулса кайнӑ та вӑл васкавлӑ медпулӑшу чӗннӗ. Тухтӑрсем ку ача ҫуратнипе ҫыхӑннине пӗлсен пепкене кӑтартма ыйтнӑ.
Пӗрремӗш каналӑн «Сасӑ. Ачасем» кӑларӑмӗ хӑш-пӗр тӑрӑхри культура ӗҫченӗсем валли евӗрлемелли проект евӗр пулса тӑрать. Ӑна Пелагея, Дмитрий Билан юрӑҫсем тата Максим Фадеев музыкант, композитор, продюсер йӗркелесе пыраҫҫӗ. Конкурса ҫичӗ ҫултан пуҫласа 14 ҫулчченхисем хутшӑннӑ. Конкурса йӗркелекенсем вӗсене питӗ тӗплӗн суйласа илнӗ тесе ӗнентереҫҫӗ.
Тӑвай районӗнчи Кивӗ Элпуҫ ялӗнчи Культура ҫуртӗнче нумаях пулмасть «Сасӑ. Ачасем» ача-пӑча хушшинче ӑмӑрту ирттернӗ. Унта юрлама кӑмӑллакан хӗрачасемпе арҫын ачасене йыхравланӑ. Вӗсенчен кашниех хӑйӗн пултарулӑхне кӑтартма ӑнтӑлнӑ. Мускаври проектри шаях ҫитеймеҫҫӗ пулин те кивӗ элпуҫ тӑрӑхӗнчисем те ҫӗнтерӳшӗн хытах ӑнтӑлнӑ. Ялсенче музыка шкулӗсем ҫук пулин те пултаруллисем унта ҫук мар-ҫке. Пултарулӑхӗпе теприсем, тен, ятарлӑ шкулта пӗлӳ пухакансенчен те ирттереҫҫӗ-тӗр...
«Чӑваш Ен» ПТРКпа «Русфонд» чирлӗ ачасене малалла пулӑшать. Нумаях пулмасть тележурналистсем Ҫӗмӗрлери Андрей Иконников пирки сюжет кӑтартнӑ.
Андрей 10 ҫулта. Юлашки ултӑ ҫулта вӑл сахӑр шайне тытса пырать, диетӑна пӑхӑнать. Ӑна инсулинпа укол тӑваҫҫӗ. Чире пула юн тымарӗсем, пӗвер япӑх ӗҫлет. Ачана инсулин помпи лартмалла.
Андрей 4-ра чухне чирлеме пуҫланӑ. Вӑл вӑй пӗтнине туйнӑ, шыв нумай ӗҫнӗ. Арҫын ача начарланса кайнӑ, япӑх ҫинӗ. Тухтӑрсем вӑл наркӑмӑшланнӑ тесе ача-пӑча пульницине хунӑ. Анчах ача япӑхлансах пынӑ. Унӑн юнра сахӑр нумай пулнӑ-мӗн. Ача комӑна кӗрсе ӳкменни кӑна пулнӑ.
Халӗ Андрей сахӑр шайне хӑйех тӗрӗслеме вӗреннӗ. Хӑйех укол та тума пӗлет.
Андрея инсулин помпи лартмашкӑн тата катетера виҫӗ кунта пӗрре улӑштармашкӑн 199 пин те 676 тенкӗ кирлӗ. Ҫемьешӗн ку пысӑк укҫа. «Коммерсант» хаҫат тата «Русфонд» 114 пин те 679 тенкӗ пухӗҫ. Тепӗр организаци 50 тенкӗ парӗ. Тепӗр 35 пин тенкӗ ҫеҫ ҫитмест. Андрея 5542 кӗске номер ҫине «Дети» тесе СМС-ҫыру ярса пулӑшма пулать.
Пенза хулинче Шупашкарта ҫуралнӑ икӗ ачан пурнӑҫне ҫӑлнӑ. Ачасем чӗре чирӗпе аптӑранӑ, ҫавна май вӗсене операци пӗр тӑхтаса тӑмасӑр тумалла пулнӑ.
Телее, тухтӑрсем йывӑр ҫак ӗҫе йӗркеллех пурнӑҫлама пултарнӑ. Ачасен шӑпи вара ҫапларах килсе тухнӑ: ҫӗртме уйӑхӗнче Шупашкарти 1-мӗш хула пульницине тин ҫуралнӑ икӗ ачана, чӗре чирӗпе йывӑр чирлекенскерсене, илсе пынӑ. Вӗсене ҫӑлас шанчӑк пысӑк пулман. Педиатрсем вӗсене ҫула илсе кайма хатӗрленӗ.
Пензӑна кайнӑ чухне, унта ҫитме 7 сехет кирлӗ, ачасемпе пӗрле реаниматолог тухтӑрсем пулнӑ. Пензӑри чӗрепе юн тымарӗсен хирургийӗн федераци центрӗнче пӗчӗк пациентсене операци тунӑ.
Халӗ ачасем хӑрушлӑхра мар. Пӗрне Шупашкара илсе килнӗ ӗнтӗ. Тепри хальлӗхе Пензӑрах-ха.
Травматологи, ортопеди тата эндопротезировани федераци центрӗнче ӗҫлекенсем Чӑваш Енпе пӗрле «Новороссине Пӗлӳ кунӗ!» Пӗтӗм Раҫҫейри акцие хутшӑнать.
Асӑннӑ сиплев учрежденийӗнчи шурӑ халатлисем шкул ачисем валли 70 комплект хатӗрленӗ. Унта ручка-кӑранташ кӑна мар, канцеляри таварӗпе шкулта кирлӗ ытти хатӗр-хӗтӗр те пур. Хӑйсен ыркӑмӑллӑхне федераци центрӗн тӗп врачӗ, Чӑваш Енӗн Патшалӑх Канашӗн депутачӗ Николай Николаев ачасене ҫӗршыври тӑнӑҫ мар лару-тӑрӑва пӑхмасӑрах вӗренме май туса парас килнипе ӑнлантарнӑ. «Украинӑн кӑнтӑр-хӗвелтухӑҫӗнчи хирӗҫтӑру ҫӗршер пин ачана пырса тиврӗ. Ҫуртсене, ача пахчисене, шкулсене ватса пӗтернӗ. Вӗренӳ организацийӗсенчен нумайӑшӗ ҫӗнӗ вӗренӳ ҫулӗнче ачасене йышӑнаймӗ. Анчах Пӗлӳ кунне кирек мӗнле пулсан та ирттермеллех. Ун валли эпир те хамӑр енчен пулӑшма — ашшӗ-амӑшне ачисене шкула яма хатӗрлеме тӗкӗ кӳме пултаратпӑр», — тенӗ федераци центрӗн тӗп тухтӑрӗ.
Акцие Николай Николаев республикӑри ытти предприяти-организаци те, Чӑваш Енре пурӑнакансем те хутшӑнасса шанать.
Вуннӑмӗш класа яш-кӗрӗмпе хӗр-упраҫа автомат меслетпе йышӑнмаҫҫӗ. Кун пирки Чӑваш Енӗн вӗренӳ министрӗн ҫумӗ Светлана Петрова пӗлтернӗ. Тӳре-шара ҫакӑн сӑлтавне те ӑнлантарса панӑ.
Тӑхӑр класс пӗтернӗ хыҫҫӑн ача тӗп пӗлӳ илнӗ шутланать, патшалӑх пӗтӗмлетӳллӗ аттестацийӗ витӗр тухать. Ҫакӑн хыҫҫӑн шкул ҫав ача вӗренӳ учрежденине вӗренсе пӗтерни пирки приказ кӑларать-мӗн. Малашне ҫав шкулта кӑна мар, ҫав класрах вӗренес тесен те ачасен е вӗсен ашшӗ-амӑшӗн вӗренӳ заведенине илме ыйтса ҫырмалла иккен.
Ыйтса ҫырнӑ хыҫҫӑн малалла икӗ май пур-мӗн. Вӗсенчен пӗр тӗслӗхӗнче ыйтса ҫырни те ҫителӗклӗ пулсан, профиль е пӗр-пӗр предмета тарӑннӑн ӑша хывтаракан класа лекес тесен суйлав витӗр тухмалла. Вӗренӳ ҫинчен калакан федераци саккунне улшӑну кӗртнӗ хыҫҫӑн регионсене вӗренекенсене уйрӑмшарӑн суйласа илме ирӗк панӑ-мӗн. Чӑваш Енри 20-е яхӑн шкул кун пек ирӗкпе усӑ курнӑ иккен. Вӗсем мӗне кура суйлассине палӑртнӑ, йышӑну комиссийӗсем йӗркеленӗ. «Ала витӗр» тухайманнисем урӑх класра е урӑх шкулта вӗренме пултараҫҫӗ имӗш. Ун валли вырӑнти вӗренӳ органӗсене пырса ыйтмалла иккен.
-4.7 °C