Шупашкарта пурӑнакан Маргарита Димитриевӑна шыраҫҫӗ. Вӑл – икӗ ача амӑшӗ. Хӗрарӑм икӗ тӗпренчӗкне, 9 тата 3 ҫулсенчисене, каникул вӑхӑтӗнче яла кайса янӑ.

Ачисем ялта чухне вӑл амӑшӗпе телефонпа калаҫнӑ. Маргарита Димитриева амӑшӗпе юпа уйӑхӗн 30-мӗшӗнче каҫхине калаҫнӑ. Чӳк уйӑхӗн 5-мӗшӗнче кукамӑшӗ мӑнукӗсене хулана илсе кайнӑ. Хваттере ҫитнӗ те – унта никам та ҫук. Ачасен амӑшӗ ку тапхӑрта унта пачах пулман-мӗн. Унӑн телефонӗ хаш чухне сӳннӗ, тепӗр чухне вӑл ӑна тытмасть.

Амӑшӗ хӗрӗ ҫухални пирки полицие кайса пӗлтернӗ. Маргарита Димитриева 1983 ҫулта ҫуралнӑ. Вӑл туллирех кӗлеткеллӗ, ҫӳҫӗ ҫутӑ. Хальлӗхе кукамӑшӗ хулара манукӗсемпе парӑнать.

Чӑваш Енри нумай ачаллӑ хӗрарӑмсене «Амӑшӗн мухтавӗ» хисеп паллипе чыслама тытӑнасшӑн. Ку палла тӑвасси пирки калаҫнӑ ӗнтӗ. Тӳре-шара ку шухӑша ырланӑ.

Хисеп паллине ҫирӗплетесси пирки чӳк уйӑхӗн 7-мӗшӗнче иртнӗ общество канашӗнче калаҫнӑ. Ӑна ачисене тивӗҫлӗ воспитани панӑ, ҫемье институтне ҫирӗплетнӗ амӑшӗсене пама тытӑнӗҫ. Тӳре-шара шухӑшӗпе, ҫак хисеп паллине пама йышӑнни амӑшлӑхпа ҫыхӑннӑ патшалӑх пулӑшӑвне малалла тӑсма май парать.

Сӑмах май, Раҫҫейри 50 регионта хӗрарӑмсене «Амӑшӗн мухтавӗ» хисеп паллипе чыслаҫҫӗ. Тӗслӗхрен, Белгород облаҫӗнче III степень «Амӑшӗн мухтавӗ» палла виҫӗ ачаллӑ хӗрарӑмсене параҫҫӗ. Пӗрремӗш степеньлине 5 ача ҫуратнӑ е усрава илнӗ амӑшӗсем тивӗҫеҫҫӗ.

Лариса Петрова сӑн ӳкерчӗкӗ

Ӗнер Шупашкарти 27-мӗш вӑтам шкулта ют ҫӗршыв ачисем пулнӑ. Вӗсем Америкӑран, Италирен тата Тайваньтен килнӗ. Хӑнасем культурӑсем хушшинчи диалог текен мероприятие хутшӑннӑ.

Аякран килнӗ тантӑшӗсене тӑван республикӑпа паллаштарма 27-мӗш шкул вӗренекенӗсем акӑлчан чӗлхипе хӑтлав хатӗрленӗ.

Тӗлпулу калаҫу шайӗнче иртнипех вӗҫленмен. Программӑра юрӑ-ташӑ та пулнӑ. Шупашкар ачисем аякран килнӗ яшсемпе хӗрупраҫсене чӑваш ташшине вӗрентнӗ. Шкул столовӑйӗнчи апата та хӑнасем валли кашни халӑхӑн хӑйӗн культури пулнине шута илсе хатӗрленӗ. Чӑваш тӗррин вӑрттӑнлӑхӗпе те Америкӑпа Тайваньтен тата Италирен килнӗ хӑнасене паллаштарнӑ.

«Ҫӗр пин юрӑ ҫӗршывӗнче» ятпа ирттернӗ культурӑсен хушшинчи диалога AFS программӑпа килӗшӳллӗн йӗркеленӗ.

ЧР Элтеперӗ Михаил Игнатьев саккунсене тӑватӑ улшӑну кӗртнӗ. Вӗсенчен пӗри ҫул ҫитмен ачасене хӳтӗлессипе, вӗсене хӑйсем ҫине алӑ хурасран сыхлассипе ҫыхӑннӑ.

Михаил Игнатьев «Ҫул ҫитмен ачасемпе ӗҫлекен комисси пирки тата ачасен прависене хӳтӗлесси ҫинчен» саккуна чӳк уйӑхӗн 2-мӗшӗнче алӑ пуснӑ. Малашне ҫул ҫитменнисемпе ӗҫлекен комиссисен хӑйсем ҫине алӑ хума пултаракан шӑпӑрлансене тупса палӑртас енӗпе те ӗҫлеме тивӗ.

Комиссисен «хӑрушлӑх ушкӑнне» кӗрекен ачасемпе профилактика ӗҫӗ ирттермелле, ҫемйипе калаҫмалла. Ачан хӑйӗн ҫине алӑ хума пултарас хӑрушлӑх пур тӑк кун пирки полицие пӗлтермелле. Унтан ҫав ачапа уйрӑммӑн ӗҫлӗҫ.

Ӗнер Патӑрьел районӗнчи Первомайскинчи вӑтам шкула «Паянхи шкул вӗрентӗвӗнче чӑваш чӗлхипе литератури урокӗсенче ҫӗнӗ ӑслайсемпе тухӑҫлӑ усӑ курасси» темӑпа районти чӑваш чӗлхипе литературине вӗрентекенсем семинара пухӑннӑ.

Килнӗ хӑнасене шкулти «Ҫӑлкуҫ» фольклор ушкӑнӗн хастарӗсем (ертӳҫи- Елена Федоровна Сорокина вӗрентекен) юрӑ-сӑвӑпа кӗтсе илнӗ.

Унтан уҫӑ уроксене саланнӑч. Алевтина Селиванова Трубина Мархви ҫырнӑ «Хӑнаран» хайлавӗ тӑрӑх ҫиччӗмӗшсемпе вернисаж урок кӑтартнӑ. Елена Сорокина ертсе пынипе 8-мӗш класра вӗренекенсем К.В. Ивановӑн «Нарспи» поэминчи сӑнарсене тишкернӗ, паянхи пурнӑҫпа ҫыхӑнтарса пӗтӗмлетӳсем тунӑ.

Паянхи шкул вӗрентӗвӗнче чӑваш чӗлхипе литератури урокӗсенче тухӑҫлӑ технологисемпе усӑ курмалли ҫинчен вӗрентӳ пайӗн методисчӗ Елена Перепелкина тухса калаҫнӑ, уҫӑ уроксене кирлӗ шайра, Федерацин патшалӑх вӗренӳ стандарчӗпе килӗшӳллӗн йӗркелесе ирттернине палӑртнӑ.

Шкул ачисем «Нимене» чӑваш йӑли-йӗркине кӑтартнӑ, сӑвӑ каланӑ, юрланӑ, ташланӑ.

Алякинсем.

Патӑрьел районӗнчи Кивӗ Катек ялӗнче икӗ ачаллӑ хӗрарӑм пурӑнмалли вырӑнсӑр тӑрса юлнӑ. Алякинсен ҫурчӗ виҫӗ эрне каялла, юпа уйӑхӗн 11-мӗшӗнче, тӗпӗ-йӗрӗпе ҫунса кӗлленнӗ. Кун пирки «ПроГород Чебоксары» портал пӗлтерет.

Вут-ҫулӑм ҫӗрле алхаснӑ. Пушар хуралне ку хыпар ҫур ҫӗр иртни 2 сехет те 45 минутра ҫитнӗ. Вырӑна тухнӑ пушарнӑйсем темӗнле кӗрешсен те пурӑнмалли ҫурта упраса хӑварайман. Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫурта ятарласа чӗртсе янӑ.

«Вӑрӑран юлать, пушар вара нимсӗр хӑварать», — тенӗ ваттисем. Галина Алякина тата унӑн ҫул ҫитмен икӗ хӗрӗ пурӑнмалли вырӑнсӑр кӑна мар, документсемсӗр те тӑрса юлнӑ. Вут-ҫулӑм вӗсене пӗр тумтирсӗр, техника-япаласӑр хӑварнӑ. Алякинсем хӑйсене ырӑ кӑмӑллӑ ҫынсем пулӑшасса чунран шанаҫҫӗ.

Юпа уйӑхӗн 28-мӗшӗнче Республикӑри ача-пӑча клиника больницинче ачана ҫӗнӗ меслетпе операци тунӑ. Кун пирки Сывлӑх сыхлавӗн министерстви хӑйӗн сайтӗнче пӗлтернӗ.

Ку операцие Чӑваш Енӗн тӗп нейрохирургӗ Павел Святочевский республикӑри ача-пӑча клиника больницин нейрохирургӗпе Владимир Родионовпа тата Чӑваш Енӗн тӗп анестезиолог-реаниматологӗпе Дмитрий Лукояновпа пӗрле тунӑ. Пӗчӗк пациента пуҫ мимин юн пусӑмӗн датчикне вырнаҫтарса панӑ.

Ҫак мониторпа ачасемпе аслисене сипленӗ чухне те усӑ кураҫҫӗ иккен. Анчах паянхи кунччен республикӑра унпа усӑ курса ачасене операци туман. Ҫак хатӗр пациентӑн сывлӑхне тӗрӗс палӑртма, пусӑм улшӑнӑвне курса тӑма, диагнозне пӗлсе сиплеве кирлӗ пек йӗркелеме май парать.

Шупашкарта пурӑнакан Сергеевсем хӑйсен ачисем ҫинчен 5 кунлӑха вуҫех маннӑ. Вӗсем иртнӗ эрнере ачисене ача пахчине леҫсе хӑварнӑ та унта 5 кун пырса курӑнман. Ҫак саманта шута илсе ҫул ҫитмен ачасемпе ӗҫлекен тата вӗсен прависене хӳтӗлекен комисси ку ҫемьене социаллӑ хӑрушӑ лару-тӑрури ҫемьесен шутне кӗртнӗ.

«Мой город Чебоксары» портал хыпарланӑ тӑрӑх, комисси ларӑвӗнче ачасен ашшӗне итленӗ, пӗтӗм ӗҫ-пуҫа тишкернӗ. Ачасен ашшӗ-амӑшӗ тӗлӗшпе административлӑ ӗҫ пуҫарнӑ. Ҫапла майпа вӗсене хӑйсен тивӗҫӗсене йӗркеллӗ пурнӑҫламаншӑн 500 тенкӗ таран штрафлама пултараҫҫӗ. Ашшӗ-амӑшӗсӗр пуҫне ларӑва ача пахчин ертӳҫисене те йыхравланӑ. Вӗсем те йӗркене пӑснӑ. Тӗпренчӗкӗсем ҫинчен маннӑ ашшӗ-амӑшӗ пирки опекӑпа попечитель органне пӗлтермен.

Нумаях пулмасть Чӑваш Енре чӑваш чӗлхи урокне вӑйӑ евер ирттерме пуҫласси пирки пӗлтернӗччӗ. Канаш хулинче вара ҫынсен шухӑшне пӗлес тесе алӑ пустарса ҫӳреҫҫӗ.

Унти пӗр шкулта ачасен ашшӗ-амӑшӗнчен чӑваш чӗлхине вӗрентме ирӗк ыйтса алӑ пустараҫҫӗ. Вӗсене ятарлӑ бланк валеҫсе панӑ, унта ашшӗ-амӑшӗ шкул директорӗ ячӗпе ҫырса чӑваш чӗлхине вӗрентме ирӗк парать.

Пӗр хӗрарӑм шухӑшӗпе, чӑваш чӗлхине вӑйӑ евӗр ирттерни, уншӑн паллӑ лартманни аванрах. Предмет унӑн ачисене килӗшет-мӗн, ҫавӑнпа вӑл ӑна программӑран пачах кӑларттарасшӑн мар.

Юпа уйӑхӗн 21-мӗшӗнче Шупашкарти Ленин районӗн администрацийӗнче ҫул ҫитмен ачасемпе ӗҫлекен тата вӗсен прависене хӳтӗлекен комисси ларӑвӗ иртнӗ.

Ларура 3 асӑрхаттару пулнӑ, 13 штраф ҫырса панӑ. Пӗтӗмпе – 6200 тенкӗлӗх. Йӗркене пӑсни ҫук тесе 2 ӗҫе пӑрахӑҫланӑ, тепӗр 2 ӗҫе тӗплӗнрех пӑхса тухма янӑ.

2 ҫамрӑка профилактика шутне тӑратма йышӑннӑ. 4 ҫамрӑкпа тата япӑх лару-тӑрури 5 ҫемьепе (вӗсенче 8 ача ӳсет) профилактика ӗҫӗ ирттерме палӑртнӑ.

Лару пӗтӗмлетӗвӗпе килӗшӳллӗн, 6 ҫамрӑка тата 2 ашшӗ-амӑшне тухтӑр нарколог патӗнче сипленме янӑ. Вӗсенчен 1 ҫамрӑкӗ унта пӗрремӗш хут каймасть. Пӗр ачан ҫывӑх ҫыннисене ашшӗ-амӑшӗн правинчен хӑтарасси пирки каланӑ, ку тӗлӗшпе документсем пухма ыйтнӑ.