Шупашкарти хулаҫум автовокзалӗнче пӗр ватӑ арҫын хутаҫ манса хӑварни пирки, унта укҫа пулни ҫинчен пӗлтернӗччӗ. Ҫав арҫын тупӑннӑ, укҫана ӑна тавӑрса панӑ. Ҫак хутаҫа вокзалта асӑрханӑ хӗрарӑма вара ШӖМӗн Шупашкарти управленийӗн пуҫлӑхӗ Марат Михайлов тав хучӗ, чечек ҫыххи тата парне парса чысланӑ.
Ӗҫ-пуҫ мӗнле пулнине аса илтерер. Раштав уйӑхӗн 11-мӗшӗнче ирхине ватӑ арҫын ывӑлӗ патне хӑнана кайма тухнӑ. Хайхискер вокзалта алӑри хутаҫне ӳкерсе хӑварнӑ. Ҫак хутаҫа вокзал ӗҫченӗ Елена Алексеева асӑрханӑ, малтанах ҫӳп-ҫап тесе шутланӑ. Уҫса пӑхнӑ та – унта укҫа, 90 пин тенкӗ ытла. Вӑл хутаҫа диспетчера панӑ. Анчах ун хуҫи тупӑнман. Кун хыҫҫӑн полици ҫав арҫынна шырама тытӑннӑ, МИХсем унӑн сӑнне вырнаҫтарнӑ.
Ватӑ арҫыннӑн ҫемйи ӑшра ҫав укҫапа «сывпуллашнӑ» ӗнтӗ, тупасса шанман. Халӗ старике укҫине тавӑрса панӑ.
Ҫӗнӗ Шупашкарта 7 ҫулхи хӗрача ҫухалнӑ. Шкултан киле таврӑнманскере малтан амӑшӗ ураран ӳкесле шыранӑ. Телефон ҫине шӑнкӑравлама май килмен — ачан смартфонӗ сӳнсе ларнӑ.
Ачине ҫухатнӑ хӗрарӑм тӗпренчӗкне тупайман енне пакунлисенчен пулӑшу ыйтнӑ. Ача ҫухалнине пӗлсен ШӖМӗн Ҫӗнӗ Шупашкарти пайӗн ӗҫченӗсене пурне те ура ҫине тӑратнӑ. Ачана 100 ытла полицейски шыранӑ.
Пӑтӑрмах ӗнер, раштавӑн 23-мӗшӗнче, пулса иртнӗ. Шкултан килнӗ чухне ача тепӗр хӗрачапа паллашнӑ. Унтан вӑл хайхи патне хӑнана кайнӑ. Кил хуҫи каҫпа киле таврӑнсан ют хӗрачана асӑрханӑ. Ӑна вӑл киле кайма сӗннӗ. Ӑсатса ярасшӑн пулнӑ. Анчах ача пӗчченех ҫитессине пӗлтерсе тухса утнӑ. Пакунлисем хӗрачана 10-мӗш Пилӗкҫуллӑх урамӗнче 22 сехет те 45 минутра асӑрханӑ.
Чӑваш Енри блогер Константин Ишутова тытса чарни пирки, ун тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарни ҫинчен пӗлтернӗччӗ. Блогер айӑпне ӗненмен ҫынсем – Юрий Сидоровпа Сергей Зотов общественниксем – пикет ирттернӗ.
Юрий Сидоров Мускавра тӗп прокуратура умӗнче пикета тухнӑ. Сергей Зотов вара Чӑваш Енри прокуратура тата ШӖМ умне плакат йӑтса тухнӑ.
Вӗсем Чӑваш Ен прокурорне Василий Пословские отставкӑна яма ыйтнӑ. Унӑн ҫыннисем судра Ишутова тӗрмене ӑсатма пысӑк срок ыйтнӑ-мӗн. Ҫак хастарсем пикет кунпа кӑна вӗҫленмессине пӗлтереҫҫӗ, вӗсем тата ӑна йӗркелӗҫ.
Палӑртмалла: Константин Ишутов тӗлӗшпе суд пулнӑ, приговора ыран вулӗҫ
Ҫанталӑк кӑштах сивӗтрӗ. Шел те, республикӑра ҫын шӑнса вилнӗ тӗслӗх пулнӑ.
ШӖМ пӗлтернӗ тӑрӑх, раштав уйӑхӗн 21-мӗшӗнче Вӑрмар районӗнчи Арапуҫ ялӗнче ҫынсем ентешӗ урамра выртнине асӑрханӑ. 44 ҫулти арҫын килне кӑшт кӑна, темиҫе метр, ҫитеймен, ӳкнӗ. Вӑл тӑнне ҫухатнӑ.
Ҫынсем ӑна килне илсе кӗнӗ, анчах, шел те, унӑн пурнӑҫне ҫӑлайман. Кӑштахран арҫын вилсе кайнӑ. Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, арҫын шӑнса вилнӗ.
Шупашкарта пурӑнакан хӗрарӑм халӑх тетелӗнче пӗр арҫынпа паллашнӑ. Лешӗ пуян-мӗн. Чӑннипе вара вӑл Тутарстанри юсанмалли колонире ларакан арҫын пулнӑ.
Ҫак арҫынна пула хӗрарӑм укҫасӑр тӑрса юлнӑ. Пӗррехичне вӑл хӗрарӑмран банк карттин реквизичӗсене ыйтнӑ – парне тӑвасшӑн-мӗн. Лешӗ реквизитсене пӗлтерсенех карточкӑсем ҫинчен укҫа ҫухалнӑ: 65 пин тата 5 пин тенкӗ.
Ултава ШӖМӗн уголовлӑ шырав ӗҫченӗсем тӑрӑ шыв ҫине кӑларнӑ. Палӑртмалла: ҫав 25 ҫулти арҫын юсанмалли колоние ҫаратнӑшӑн лекнӗ. Ун тӗлӗшпе каллех пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.
Ку пӑтӑрмах паян, раштав уйӑхӗн 13-мӗшӗнче, пулса иртнӗ. Чӑваш Енӗн Шалти ӗҫсен министерствин пресс-службинче ҫак йӗркесен авторне пӗлтернӗ тӑрӑх, усал хыпар пирки пакунлисене ирхи 10 сехет тӗлӗнче пӗлтернӗ.
Инкек Шупашкарти экономикӑпа технологи колледжӗнче пулнӑ. Вӗренӳ заведенийӗнче уйрӑм заведующийӗнче ӗҫлекен ҫамрӑк преподавателе (вӑл — 1989-мӗш ҫулта ҫуралнӑскер) 17-ри хӗр ҫӗҫӗпе чикнӗ. Питне тата аллине суранлатнӑ преподавателе пульницӑна илсе кайнӑ. Суран пит тарӑн пулман.
Колледжра ЧР ШӖМӗн ертӳҫисем таранах пулнӑ. Ҫул ҫитменнисемпе ӗҫлекен подразделени ӗҫченӗсем те вырӑна ҫитнӗ. Пухнӑ материалсене РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енри управленине ӑсатнӑ. Ӗҫе унтисем малалла тӗпчӗҫ. Пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ та ӗнтӗ.
Шанчӑклӑ ҫӑлкуҫсем пӗлтернӗ тӑрӑх, студентка ӑс-сывлӑхӗ хавшак тесе шухӑшлаҫҫӗ.
Ӗнер, раштавӑн 7-мӗшӗнче, Елчӗк районӗнче пулса иртнӗ ҫул-йӗр ҫинчи инкекре виҫҫӗн вилнӗ. Пӑтӑрмах 18 сехет те 40 минутра пулнӑ. Ют ҫӗршывра туса кӑларнӑ «Киа-Риа» автомашина прицеплӑ трактор айне пырса кӗнӗ. Инкек «Нурӑс-Патӑрьел-Елчӗк» ҫул ҫинче, Елчӗк районӗнче, пулса иртнӗ.
«Киа-Рио» водителӗ ҫула май пыракан тракторпа ҫапӑннӑ. Чӑваш Енӗн Шалти ӗҫсен министерствинче пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫӑмӑл машина инҫӗше пӑхӑнман. «МТЗ» трактор йыӑҫ тиенӗскер пулнӑ.
Ҫул-йӗр инспекторӗсем шухӑшланӑ тӑрӑх, ҫӑмӑл машина хӑвӑрт пынӑ. 22-ри водитель правана икӗ ҫул каялла илнӗ. Ҫул-йӗр правилине пӑснӑшӑн ӑна кӑҫал ултӑ хутчен явап тыттарнӑ. Машина водителӗ тата машинӑри икӗ пике: 8-мӗш тата 10-мӗш класра вӗренекенскерсем — вилнӗ. Тракторист урӑ пулнӑ.
Шупашкарта пурӑнакан пӗр арҫыннӑн машинин тӗкӗрне такамсем вӑрланӑ. Хайхискер урӑххи туянма шутланӑ, тӗнче тетелӗнче пӗлтерӳсем шыранӑ.
Водитель сутуҫӑран тавара туянма кайнӑ та тӗлӗннӗ: ара, унӑн вӑрланӑ тӗкӗрӗ те ҫавӑн пекех вӗт. 21 ҫулти каччӑна тытса чарнӑ. ШӖМ пӗлтернӗ тӑрӑх, вӑл 4 машинӑн тӗкӗрне вӑрланӑ: Mercedes тата Land Cruiser Prado. Каччӑ айӑпне тунман.
Ҫак ҫыннӑн килӗнче тата темиҫе автотӗкӗр тупнӑ. Халӗ полици вӗсем камӑн пулнине палӑртаҫҫӗ. Каччӑ тӗлӗшпе вара пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ, вӑл килти арестра ларать.
Шупашкарта пурӑнакан 35 ҫулти арҫын ултавҫӑсене ӗненнипе кредит илнӗ. Ҫав укҫана вӑл «электрон укҫа» туянатӑп тесе палламан ҫынсене куҫарса панӑ.
Шупашкар арҫынни патне ултавҫӑсем кӑҫалхи авӑн уйӑхӗнче шӑнкӑравланӑ. Ӑна вӗсем электрон лапамра пуйма май пурри ҫинчен ӗнентернӗ. Хӑйӗн укҫи хӗсӗкрех пулнӑ курӑнать, арҫын кредит хыҫҫӑн кредит илнӗ. Укҫана электрон акци туянма тесе куҫарса пынӑ. Хӑйсене биржа аналитикӗсем тесе паллаштарнисем сутаканӑн счечӗ ҫинче АПШн 46 пин долларӗ пухӑнчӗ тесе ӗнентернӗ. Кӑштах вӑхӑт иртсен арҫын тупӑшӑн процентне илес тесен лешсем тата тепӗр 5 пин доллар ыйтнӑ. Вара тин арҫын хӑй ултав авӑрне ҫакланнине тавҫӑрса илнӗ.
Вӑл 1 миллион та 300 пин тенкӗсӗр тӑрса юлнӑ. Халӗ унӑн кредита тӳлеме тивӗ.
Паян, чӳк уйӑхӗн 21-мӗшӗнче, Шупашкарта пассажир автобусӗ инкеке лекнӗ. Пӑтӑрмах ирхи 10 сехет тӗлӗнче пулнӑ. Малтанласа шухӑшланӑ тӑрӑх, автобус водителӗ хӑрушсӑр инҫӗше тытса пыман.
«М. Горький скверӗ» чарӑну тӗлӗнче 15-мӗш маршрутпа ҫурекен автобус водителӗ, 55 ҫулти арҫын, чарӑнуран хускалнӑ чух «ГАЗель» груз фургонӗпе ҫапӑннӑ. Автомобиль рулӗ умӗнче 38 ҫулти арҫын пулнӑ.
Автобусра инкек вӑхӑтӗнче 8-10 ҫын ларса пынӑ. Анчах вӗсем ҫул-йӗр инспекторӗсене кӗтсе тӑман, саланнӑ. Пассажирсенчен пӗри, хӗрарӑм, ӳксе аманнӑ. Ун валли васкавлӑ пулӑшу чӗнсе илнӗ. Хӗрарӑма пульницӑна илсе кайнӑ.
Автобусӑнне те, «ГАЗельӗнне» те водительсене тӗрӗсленӗ. ЧР ШӖМӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, водмтельсем урӑ пулнӑ.
+0.3 °C