Чӑваш хастарӗсен «Ирӗклӗх» Шупашкар хула администрацине ҫӗнӗ ҫыру шӑрҫаланӑ. Хальхинче вӗсене Алексей Талвир урамӗ хыҫӗнче вырнаҫнӑ вӑрманти тирпейсӗрлӗх пӑшӑрхантарнӑ. Хастарсен шухӑшӗпе унти ҫӳп-ҫап экологи тӑрӑмне пӑсать, ҫырма тӗпӗпе юхакан Шупашкар ятлӑ шыва варалать. «Ирӗклӗх» яваплисене тупса вӗсене ҫак тирпейсӗрлӗхе пӗтерме хушма ыйтать.
Ку вӑрман Заовражнӑй (Ҫырмахыҫ) микрорайонпа Университет урамӗ иртекен микрорайонсем хушшинчи ҫырмара вырнаҫнӑ. Ҫумӗпе дачӑсем те, уйрӑм ҫуртсем те чылай пулнӑран, халӑх унта канма юратнӑран (анчах хӑйсен хыҫҫӑн ҫӳп-ҫапа пуҫтарманран) ҫак пӗчӗк вӑрманта тирпейсӗрлӗх ытла та вӑйлӑ хуҫаланать. Ҫакна «Ирӗклӗх» ҫырупа ярса панӑ 7 сӑнӳкерчӗкре те кӑтартнӑ.
Монополипе кӗрешекен федераци службин Чӑваш Енри управленийӗ Шупашкарти кӳлмекре ярӑнмалли урапана саккуна пӑсса вырнаҫтарнине тупса палӑртна.
Саккуна пӑсни — «Шупашкар: 500 ҫул» культурӑпа кану паркӗ енчен. Вӑл урапана кӳлмекре хаклашу тумасӑрах вырнаҫтарнӑ.
Монополипе кӗрешекен орган асӑрхаттарнипе килӗшӳллӗн, администрацин постановление пӑрахӑҫламалла. Ҫапла ведомство Шупашкар хула администрацине йӗркене пӑснине ҫӗртме уйӑхӗн 20-мӗшӗччен пӗтерме хушнӑ.
Чӑваш Енри 37 ҫулти блогер юлашки вӑхӑтра тӗнче тетелӗнче анлӑ сарӑлнӑ. Вӑл хӑйне ҫӗр айне пытарни пирки видео ӳкернӗ. Александр Тарасов унта 5 сехете яхӑн выртнӑ.
Унтан блогер хӑй мӗн туйнине каласа кӑтартнӑ. Вӑл малтан темӗнле арҫын ҫӗр айӗнче 1 сехет выртнине тӗнче тетелӗнче курнӑ. Ку ӑна хавхалантарнӑ, хӑйне тӗрӗслеме шухӑшланӑ.
Кивӗ шкапран выртмалли вырӑн тунӑ, 1,5 метр тарӑнӑш, 2 метр тӑршшӗ ҫӗр чавнӑ. Халӗ Александр нимрен те хӑраманнине палӑртнӑ. Ҫӗр айӗнче вӑл 4 сехет те 40 минут выртнӑ. Унта вӑл радио итленӗ, шухӑша путнӑ. Хӑйӗн ҫумӗнче телефон пулнӑ.
Хӑш-пӗр самантра сывлама йывӑр пулнӑ ӑна. Анчах тӗрӗслев витӗр тухнӑ вӑл. Унӑн тӗллеве — Раҫҫейри чи паллӑ блогерсен йышне кӗресси. Вӑл ӗмӗчӗ пурнӑҫланасса шанать.
Тем хӑтланакан та пур. Ҫак кунсенче Шупашкар ҫынни вӑрӑм тунасемпе сӑнав ирттернӗ. Вӗсем ҫыртнине хӑй мӗнле чӑтса ирттернине пӗлесшӗн пулнӑ вӑл. Хайхискер Атӑл леш енче вӑрӑм тунасене «ҫитернӗ».
Евгений Столяров хӑйне вӑрманта ҫыхса хуртарнӑ. Вӑрӑм тунасем ӑна тӳрех тапӑннӑ. Вӗсем кӗлеткипех ҫыртсан мӗн пулать? Ҫакна пӗлесшӗн ҫуннӑ вӑл.
Вӑрмана вӑл юлташӗпе кайнӑ. Пилӗкӗ таран хывӑннӑскер вӑрӑм тунасене мӗн чухлӗ вӑхӑт «тӑрантарнӑ»? Евгений 19 минут ҫеҫ чӑтайнӑ.
Хӑй вӑл слесарь. Пӗлтӗрхи ака уйӑхӗнче ӗҫре чӗркуҫҫине амантнӑ. Унтанпа унта-кунта ҫеҫ ӗҫлесе ҫӳрет. Пушӑ вӑхӑчӗ нумай. Ҫавӑнпа вӑл сӑнав ирттерме шухӑшланӑ та.
Кун хыҫҫӑн Евгенин хулпуҫҫи, ҫурӑмӗ, алли хӑпарса тухнӑ, хӗрелнӗ, кӑвакарнӑ. Тепӗр талӑкран та кӗлетки ыратнӑ унӑн. Сӑнава видео ӳкерсе тӗнче тетелне лартнӑ. Мӗн ку: сӑнав-и е эпатаж-и?
Тепӗр тесен, тӗнчере хӑйне евер сӑнавсем унччен те тунӑ. Исаак Ньютон ача чухне чирленӗ, тантӑшӗсенчен юлса аталаннӑ. Пӗррехинче ҫиллӗ ҫанталӑкра ачасем вӑрӑмӑшне сикессипе ӑмӑрту ирттернӗ.
Шупашкар хулин сити-менеджерӗ Алексей Ладыков хӑйӗн ывӑлӗшӗн явап тытма хатӗрри пирки пӗлтернӗ.
«Ман ҫул ҫитмен ывӑл хӑйне тӗрӗс мар тытса пысӑк хӑрушлӑх кӑларса тӑратнӑ. Унӑн ӗҫӗсемшӗн эпӗ явап тытма хатӗр. Сире вара ачӑрсемпе пӑтӑрмахсем ан пулччӑр тесе сунатӑп, сирӗн ачасем сывӑ та телейлӗ пулччӑр», — пӗлтернӗ вӑл паян ирхине.
Эпир маларах пӗлтернӗччӗ, нумай пулмасть Шупашкарта икӗ урапа ҫапӑннӑ — Volkswagen Polo тата ВАЗ-111930. Пӗрремӗш машинӑн рулӗ умӗнче 17 ҫулхи Алексей Ладыковӑн ывӑлӗ пулнӑ. Ҫапӑннӑ хыҫҫӑн икӗ водитель те суранланнӑ. ВАЗ-111930 машинӑн рулӗ умӗнче ларакан ҫын урӑ пулни паллӑ, Ладыков ывӑлӗ вара эрех ӗҫни тӗлӗшпе тӗрӗсленме килӗшмен.
Шупашкарта Пӗтӗм тӗнчери кинофестиваль вӗҫленнӗ. Ҫӗнтерӳҫӗсене Чӑваш патшалӑх филармони залӗнче чысланӑ.
Ултӑ кунра Чӑваш Ен ҫыннисемпе хӑнисем 52 фильм курнӑ. Вӗсенчен 8-шӗ — Чӑваш Енри. Фестивальпе килӗшӳллӗн, фильмсене Вӑрмарта, Сосновкӑра, Ҫӗмӗрле тата Куславкка хулисенче кӑтартнӑ.
«Чи лайӑх сценарий» номинацире Олег Хамоков (Кабаржа-Балкар Республики, «Армия» фильм) тивӗҫнӗ. «Чи лайӑх режиссура» номинацире «Суицид» фильмӑн режиссерӗ Шеннадий Алхимов ҫӗнтернӗ. «Чи лайӑх фильм» — «Февраль» (Чечня Республики, режиссерӗ Руслав Магомедов). Куракансем Александр Прошкинӑн «Охрана» фильмне килӗштернӗ. Чи лайӑх оператор — Михаил Кардашевский (Якут Республики, «Заблужившиеся»). Юрий Спиридонова Чӑваш наци кинематографӗн аталанӑвне хастар хутшӑннӑшӑн чысланӑ. Иккӗмӗш планри чи лайӑх роле Ольга Озоллапиня вылянӑ. «Арҫын рольне чи лайӑх калӑплакан» — Ярослав Жалнин («Трагедия в бухте Роджерс»). «Хӗрарӑм рольне чи лайӑх калӑплакан – Мария Коровина («Охрана»). Чи лайӑх оператор — Шандору Беркеши («Ангелы революции»).
Ҫӗркаҫ ҫурҫӗр тӗлӗнче Шупашкарта икӗ урапа ҫапӑннӑ. Вӗсенчен пӗри — Volkswagen Polo маркӑлли, тепри — Lada Kalina.
Ют ҫӗршывра туса кӑларнӑ урапана 17 ҫулти каччӑ тытса пынӑ иккен. Вӑл умра пыракан урапаран иртсе каяс тесе машинӑсене хирӗҫ килмелли ҫул ҫине тухса кайнӑ. Унта хамӑр ҫӗршывра туса кӑларнӑ урапана пырса тӑрӑннӑ. Инкекре икӗ водитель те суранланнӑ.
Урапасем ҫапӑннишӗн айӑплӑ машинӑна тытса пыраканнин водитель прави те пулман-мӗн. Инкеке асӑрханисем ӗнентернӗ тӑрӑх, руль умӗнче Шупашкар хула администрацийӗн пуҫлӑхӗн Алексей Ладыковӑн ывӑлӗ ларса пынӑ. Каччӑ ӳсӗр пулнӑ имӗш, вӑл медицина тӗрӗслевӗ тухма килӗшмен. Юлашкинчен каланине (яш медтӗрӗслеврен пӑрӑннине) Чӑваш Енӗн ШӖМӗн пресс-служби хыпарланӑ.
Шупашкар хулинче пляжсене ҫӗртме уйӑхӗн 1-мӗшӗнче уҫма палӑртнӑ. Анчах ҫанталӑк шӑрӑх тӑнине кура графика ылмаштарнӑ, пляжсене ҫу уйӑхӗн 28-мӗшӗнче уҫнӑ. Кун пирки хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Алексей Ладыков хушу кӑларнӑ.
Пляжсене официаллӑ майпа уҫиччен Алексей Ладыков Атӑл хӗррине ҫитсе ҫаврӑннӑ. Унта вӑл хула ҫыннисене канма хӑтлӑ тата хӑрушсӑр условисем туса панипе паманнине хакланӑ.
«Инженери хӳтлӗхӗ» акционерсен обществин пуҫлӑхӗ Олег Алексеев шыва кӗмелли тапхӑр валли хулари мӗнпур пляж хатӗррине ӗнентернӗ.
Чӑн та, шыва кӗме ирӗк париччен пляжсене хӑйӑр илсе килсе сарнӑ, водолазсем шыв айӗнче мӗн пуррине тӗрӗсленӗ, пляж йӗри-тавралла тасатса тухнӑ.
Пляжсене пӑхса ҫаврӑннӑ хыҫҫӑн Алексей Ладыков пӗтӗмӗшле илсен кӑмӑллӑ юлнӑ, туса ҫитерейменнине пӗр эрнере вӗҫлеме хушнӑ.
Пляжсем авӑн уйӑхӗн 1-мӗшӗччен ирхи вуннӑран пуҫласа каҫхи саккӑрччен ӗҫлӗҫ.
Ачасене мӗн пӗчӗкрен чӑвашлӑха туйма, тӑван чӗлхепе пуплеме хӑнӑхтармалла. Хӑш-пӗр ача пахчисем ку енӗпе питӗ маттур. Уйрӑмах — Шупашкарти 143-мӗш ача пахчи.
Ҫак кунсенче асӑннӑ ача пахчине «Шурӑмпуҫ» фольклор ансамблӗ концертпа килнӗ. Ансамбль ертӳҫи — ЧР тава тивӗҫлӗ культура ӗҫченӗ Леонид Захаров.
Концерт программи пуян пулнӑ. Ачасем валли тӗрлӗ юрӑ шӑрантарнӑ. Репертуарта чӑвашсен ӗлӗкхи юррисем, йӑли-йӗркисем пулнӑ.
Ансамбль пулӑшнипе ачасем чӑвашсен культурипе паллашнӑ. Хӗрарӑмсен илемлӗ наци тумӗ, интереслӗ постановкӑсем шӑпӑрлансене питӗ килӗшнӗ.
Шупашкарти 143-мӗш ача пахчинчен ыттисен тӗслӗх илмелли пурах.
Ҫӗрпӳ районӗнчи прокуратурӑна Казахстанӑн тӗп хулинче, Алма-Атара, ҫуралнӑ 41 ҫулти Рамиль Рафикова лартнӑ.
Юстицин советникӗ прокурор пулассишӗнех инҫет ҫӗртен куҫса килмен — вӑл унчченех Чӑваш Енре ӗҫленӗ.
Рамиль Тафикович вӗренме те пирӗн республикӑн тӗп хулинче ӑс пухнӑ: 1998–2003 ҫулсенче вӑл Шупашкарти коопераци институтӗнче юридици факультетӗнче вӗреннӗ. Унтан диплом илсе тухнӑ ҫулхинех ӑна юпа уйӑхӗнче республикӑн прокуратура органӗсенчен пӗрне, Шупашкарти Калинин районӗн прокуратурине прокурорӑн пулӑшаканӗ пулма илнӗ. Кайран вӑл тӗп хуламӑрти Ленин районӗнчи прокурора пулӑшма тытӑннӑ, унтан тата — Калинин районӗнчине. 2007 ҫулхи раштав уйӑхӗнче ӑна Шупашкарти Мускав район прокурорӗн ҫумӗн должноҫне шаннӑ. Пӗлтӗрхи утӑ уйӑхӗнче Ҫӗрпӳ район прокурорӗн тивӗҫӗсене пурнӑҫлама тытӑннӑ.
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (21.04.2025 21:00) уяр ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 751 - 753 мм, 17 - 19 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 0-2 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа кӑнтӑр енчен вӗрӗ.
| Чӑваш автономи облаҫӗ вырӑнне Чӑваш Автономлӑ Социаллӑ Совет Республикине туса хунӑ. | ||
| Шупашкар Чӑваш АССРӑн тӗп хули пулса тӑнӑ. | ||
| Михайловский Михаил Алексеевич Патшалӑх Канашлӑвӗн председателӗ ҫуралнӑ. | ||
| Чермаков Иван Григорьевич, чӑваш сӑвӑҫи ҫуралнӑ. | ||
![]() | Пулӑм хуш... |