Вӑт паттӑр ку. Денис Кириллов путакан ачасене курсан ҫухалса кайман — пулӑшма чупнӑ.
Утӑ уйӑхӗн 16-мӗшӗнче Шупашкарти пӗр пляж ҫумӗнче арҫын путакан икӗ арҫын ачана шывран туртса кӑларнӑ. Денис унта ҫемйипе канма юратать. Ҫав кун вӑл шывра вылякан икӗ ачана асӑрханӑ. Денис вӗсене асӑрхаттарасшӑн пулнӑ. Ҫав вӑхӑтра вара пӗри шыв айне кайнӑ, тепри те путма тытӑннӑ.
Денис иккӗмӗш ачана тупас тесе виҫӗ хутчен чӑмнӑ. Ҫыран хӗррине кӑларсан вӑл вӗсен уринчен тытса силленӗ, ҫапла майпа ҫӑлнӑ. Ыттисем пулӑшма шутламан та. Арӑмӗ ҫеҫ пынӑ ун патне. «Тавтапуҫ», — тенӗ те ачасем чупса кайнӑ. Вӗсене шыв хумӗ илсе кайнӑ-мӗн. Пӗри тепринчен тытӑнса ҫыран хӗррине тухма хӑтланнӑ вӗсем.
Ксюша Максимов комӑна кӗрсе ӳкнӗренпа ҫур ҫул иртнӗ. Мӗнле улшӑнусем пулнӑ? Амӑшӗ Ирина Максимова халӗ тӗ хӗрӗпе юнашарах, ӑна самантлӑха тӑ пӗччен хӑвармасть.
Ксюша Шупашкарти ача-пӑча медицина центрӗнче выртать. Ӑна ятарлӑ аппаратпа сывлаттараҫҫӗ. Нумаях пулмасть Пӗтӗм Раҫҫейри «Вера» ыркӑмӑллӑх фончӗ Ксюша валли питӗ хаклӑ медицина хатӗр-хӗтӗрӗ ярса панӑ. Вӑл пулӑшнипе амӑшӗ Ксюшӑна киле илсе кайма пултарӗ.
Ирина Максимова хулара хваттер туянасшӑн, мӗншӗн тесен Етӗрне районӗнче пульница вӑйлах мар. Шупашкарта пурӑнсан вара кирек хӑш вӑхӑтра та васкавлӑ медпулӑшу ҫитет.
Халӗ Ирина ҫӗнӗ аппаратпа усӑ курма вӗренет. Фонд Ксюша валли ятарлӑ матрас, кравать те ярса пама шантарнӑ.
Аса илтерер: Ксюша Максимов кӑрлач уйӑхӗнче спорт ӑмӑртӑвӗнче хӑйне япӑх туйнӑ. Кайран вӑл комӑна кӗрсе ӳкнӗ. Тухтӑрсем унӑн пуҫ мими вилнине калаҫҫӗ.
«Чӑвашӗнне туян!» ҫакнашкал сӑмах ҫаврӑнӑшӗпе чылай лавккара усӑ курма тытӑнчӗҫ. Сентресем ҫинче Чӑвашра туса кӑларнӑ продцукци нумай-и? Ҫакна тӳре-шара тӗрӗсленӗ.
ЧР Ял хуҫалӑх министерствин специалисчӗсем тата Шупашкар хула администрацийӗ пасарсемпе лавккасене ҫитнӗ, вырӑнти тавара мӗнлерех сутнипе кӑсӑкланнӑ.
Сергей Артамонов министр ҫурҫӗр-хӗвеланӑҫ районӗнчи пасара пӗрремӗш ҫитнӗ. Кунта вырӑнти производительсем ытларах сутаҫҫӗ. Чиновниксем павильонсене пӑхса ҫаврӑннӑ мар сутуҫӑсемпе, туянакансемпе калаҫнӑ. Туянакансене мӗн пӑшӑрхантарать? Ку пасарта пулӑпа аш-какай сутмаҫҫӗ-мӗн. Тӳре-шара ку ҫитменлӗхе пӗтерме шантарнӑ.
Тӗп урамсенчи лавккасемпе гипермаркетсенче те вырӑнти продукцие сутаҫҫӗ. Вӗсене рекламӑлаҫҫӗ те, ятарлӑ вывескӑсем ҫакнӑ.
Тӳре-шара сӗткоматсене тата аталантарасшӑн. Ведомство специалисчӗсем акӑ мӗнле пӗтӗмлетӳ тунӑ: чӑваш таварне ытларах сутмалла, вӗсене посредниксемсӗр сентресем ҫине ҫитермелле. Ҫапла вӗсен хакӗ те йӳнӗрех пулӗ.
Авӑн уйӑхӗн 18-мӗшӗнче пирӗн ҫӗршывра суйлав иртет. Ун чух Раҫҫейӗн Патшалӑх Думине тата Чӑваш Енӗн Патшалӑх Канашне депутатсем суйлӑпӑр. Депутат пулас ӗмӗтлисем пирӗн республикӑра та ҫине тӑрсах суйлава хатӗрленеҫҫӗ: кандидатсене ЧР Тӗп суйлав комиссийӗнче регистрацилеҫҫӗ, хӑйсем маттурри пирки халӑха унта та кунта пӗлтерме тӑрӑшаҫҫӗ.
«Зеленые» (чӑв. Симӗссисем) Раҫҫейри экологи партийӗ те суйлава хутшӑнасшӑн.
Пирӗн республикӑра ҫав парти пӗр мандатлӑ икӗ округпа та кандидатсем шыраса тупнӑ. Канашри 37-мӗш округпа «симӗссисем» 1983 ҫулта ҫуралнӑ Александр Викторович Аксакова, Шупашкарти пӗр мандатлӑ округпа 1953 ҫулта ҫуралнӑ Олег Алексеевич Николаева депутата суйлантарасшӑн.
Пӗр пек хушаматлӑ кандидатсем пуҫ кӑларнине маларах та эпир пӗлтернӗччӗ.
Шупашкарта икӗ хӗр ҫухалнӑ. Иккӗшӗ те — пӗр вӑхӑтра. Утӑ уйӑхӗн 10-мӗшӗнче Анна Исаева тусӗпе Яна Шпачекпа уҫӑлма тухнӑ. Тепӗр кунхине тӑванӗсем иккӗшне те шырама пикеннӗ.
Анна Исаева — 17 ҫулта. Яна — 16-ра. Вӗсем шкулта пӗрле вӗренеҫҫӗ, туслӑ ҫӳреҫҫӗ. Хӗрсем киле килмен, телефонпа шӑнкӑравласан тытмаҫҫӗ, халӑх тетелӗнче ҫырусене хуравламаҫҫӗ. Тӑванӗсем ним тума пӗлменрен полицирен пулӑшу ыйтнӑ.
Аня хӑйӗн ҫуралнӑ кунӗ хыҫҫӑн тепӗр кунхине ҫухалнӑ. Урама ҫеҫ тухнӑ вӑл. Пӗррехинче Аня пӗр кунлӑха ҫухалнӑ. Ун чухне вӑл тусӗсемпе пулнӑ. Ҫак хӗрсене курнӑ ҫынсене полицие шӑнкӑравласа пӗлтерме ыйтаҫҫӗ.
Утӑ уйӑхӗн 14-мӗшӗнче Елчӗк районӗнчи лащ таяпасем ялти чиркӗве туса пӗтерме укҫа пухассишӗн черетлӗ хутчен ыркӑмӑллӑх концерчӗ ирттернине теприсем, тен, пӗлеҫҫӗ те пулӗ. 2009 ҫулта ҫӗклеме тытӑннӑскер валли нимелле укҫа пухас тесе юрӑҫсене явӑҫтарса ыркӑмӑллӑх концертне хастарсем хальхипе виҫҫӗмӗш хут ирттернӗ. Концерта тӗрлӗ тӳре-шара таранах пухӑннӑ. Ҫав шутра Елчӗк район администрацийӗн пуҫлӑхӗ Николай Миллин, республикӑн Патшалӑх Канашӗн депутачӗ Петр Краснов пулнӑ.
Ку хутӗнче концерта Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗнче ирттернӗ. Елчӗксем чӑвашла калаҫма кӑмӑлланине пӗлетпӗр-ха. Анчах ку хутӗнче вӗсем концерт Оперӑпа балет театрӗнче иртессине вырӑсла кӑна ҫырнӑ. Ҫакна Шупашкарта пурӑнакан Эктор Алос-и-Фонт социолингвист асӑрханӑ, кӑлтӑк пирки Фейсбукри хӑйӗн страницинче ҫырса хунӑ.
Анонсӗнче, шел те, йӑнӑшӗ татах тӗл пулать...
Раҫҫей Федерацийӗн Патшалӑх Думине пӗр мандатлӑ округпа депутата суйланма «Коммунисты России» парти Чӑваш Енрен кӳршӗллӗ Киров облаҫӗнчи кандидатсене сӗннине эпир маларах пӗлтернӗччӗ. Аса илтеретпӗр, Киров облаҫӗнчи Антон Трефилов тата Кироври Сергей Шулятьев Чӑваш Енрен пӗр мандатлӑ округсемпе РФ Патшалӑх Думине депутата суйланма ӗмӗтленеҫҫӗ.
Ҫав вӑхӑтрах «Раҫҫей Федерацийӗн коммунистсен партийӗ» кандидатсем шыраса кӳршӗллӗ регионсене кайман, тивӗҫлӗ тесе шухӑшлакансене вырӑнтанах палӑртнӑ. Вӗсенчен пӗри — паллӑ Валентин Шурчанов. Канаш районӗнчи Кивӗ Шелттӗм ялӗнче 1947 ҫулта ҫуралнӑскер РФ Патшалӑх Думине Шупашкарти пӗр мандатлӑ округпа суйланма ӗмӗтленет. Канашри пӗр мандатлӑ округпа ку партирен Шупашкарта пурӑнакан Григорий Данилов РФ Патшалӑх Думине суйланмалӑх сасӑ пухасшӑн тапаҫланӗ.
Чӑваш Енри вунӑ учитель Раҫҫей Президенчӗн Владимир Путинӑн премине тивӗҫнӗ. Ҫавсен шутӗнче чӑваш чӗлхи учителӗ те пур.
200 пин укҫа илекенсен спискоӗнче ҫаксем: Шупашкарти 5-мӗш номерлӗ гимназири историпе обществознани вӗрентекен Ленина Жукова, Ҫӗнӗ Шупашкарти 6-мӗш гимназири чӑваш чӗлхипе литература вӗрентекен Нелли Краснова, Сӗнтӗрвӑрринчи 1-мӗш гимназире географи вӗрентекен Надежда Мазилкина, Шупашкарти 3-мӗш лицейри вырӑс чӗлхипе литературине вӗрентекен Людмила Мельникова тата унти математика учителӗ Елена Сенькова, Тӑвайӗнчи вӑтам шкулти биологи учителӗ Альбина Михайлова, Шупашкарти 44-мӗш лицейри математик Елена Михайлова, Шупашкарти 2-мӗш лицейра хими вӗрентекен Надежда Мокеева, Красноармейскинчи вӑтам шкулта пуҫламӑш классене вӗрентекен Галина Никифорова, Шупашкарти 4-мӗш гимназире акӑлчан чӗлхи вӗрентекен Алевтина Филиппова.
Раҫҫей Федерацийӗн Патшалӑх Думине пӗр мандатлӑ округпа депутата суйланма «Коммунисты России» парти Чӑваш Енрен кӳршӗллӗ регионти кандидатсене сӗннӗ. Кун валли вӑл Киров облаҫӗнчи ҫамрӑксене суйланӑ. Иккӗшӗ те вӗсем — пуҫлӑхсем, иккӗшӗ те тулли мар яваплӑ обществӑсене ертсе пыраҫҫӗ.
РФ Патшалӑх Думине депутата суйланас шухӑшлӑскерсенчен пирӗн республикӑри Тӗп суйлав комиссине Канашри 37-мӗш суйлав округӗпе Киров облаҫӗнчи «Универсал» ТМЯП гендиректорӗ, 31 ҫулти Антон Трефилов тата Шупашкарти 38-мӗш пӗр мандатлӑ округпа Кировра пурӑнакан, «Ника» ТМЯП пуҫлӑхӗ, 36-ри Сергей Шулятьев заявлени панӑ. Вӗсен кандидатурисене чӑвашсем тата Чӑваш Енре пурӑнакансем епле йышӑнассине вӑхӑт, тӗрӗсрех — суйлав, кӑтартса парӗ.
Шупашкарти кӳлмек хӗрринче аякранах курӑнса ларакан Амӑш палӑкӗ Раҫҫей банкӗн банкноти ҫине куҫма пултарать. 200 тата 2000 тенкӗлӗх купюра ҫине ӳкерсе хума палӑртакан элемсене Твоя-Россия.рф сайтра сасӑласа палӑртнӑ. Малтанхи сасӑлавра Шупашкарти Амӑш палӑкӗ те ҫӗнтерӳҫӗсен шутне лекнӗ.
5-шер пин сасӑ ытла пухнисем шутӗнче республикӑн тӗп хулинчи ҫак палӑк та пур. Сӑмах май каласан, списокра интереслӗ кӳлепесем те пур. Сӑмахран, Воронежри Лизюков урамӗнче вырнаҫтарнӑ кушак ҫури палӑкне асӑнмалла. Пермьре тата вӑл тӑрӑхра пурӑнакансем «Пермь упин легенди» палӑка сӗннӗ. Уншӑн та 5000 ытла ҫын сасӑланӑ та ӗнтӗ.
Виҫӗ тапхӑрпа пыракан конкурса Раҫҫей банкӗ ирттерет. Унӑн виҫҫӗмӗш тапхӑрне юпа уйӑхӗн 7-мӗшӗнче пӗтӗмлетӗҫ.
+13.3 °C