И.Н.Ульянов ячӗллӗ ЧПУн машиностроени факультечӗ ҫумӗнче робототехника енӗпе ӑмӑрту иртнӗ. Унта 200 яхӑн ача хутшӑннӑ.
Ҫамрӑк конструкторсем робота икӗ сехетре пуҫтарса программӑланӑ. Инструкципе усӑ курма чарнӑ. Ачасем икӗ ушкӑнра ӑмӑртнӑ: 12 ҫула ҫитменнисем тата аслӑраххисем.
Ҫапла 106 команда вӑй виҫнӗ. Вӗсен йышӗнче хӗрачасем нумай пулнине палӑртмалла. Кунашкал ӑмӑртӑва Чӑваш Енре виҫҫӗмӗш хут ирттереҫҫӗ. Ӑна ачасенче кӑсӑклӑх ҫуратас, вӗсен тавракурӑмне аталантарас тӗллевпе йӗркелеҫҫӗ.
Ӑмӑртӑва Чӑваш Енри ачасем кӑна мар, кӳршӗ республикӑрисем те хутшӑннӑ. Вӗсене пулӑшма ашшӗ-амӑшӗ те пӗрле ҫитнӗ.
Пӗрремӗш вырӑнсене тивӗҫнӗ ачасем Мускавра иртекен тупӑшӑва хутшӑнӗҫ. Вӗсене 200 пин тенкӗ грант тата «Орленок» е «Артек» уйлӑхра канмашкӑн путевка парӗҫ.
Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институчӗ Пӗтӗм чӑваш диктантне кӑҫал та ирттересси пирки пӗлтерет. Хальхи вӑхӑтра диктант валли текст шыраҫҫӗ — вӑл Чӑваш Енри ӗҫ ҫыннин ҫулталӑкне халалланӑскер пулмалла. Текст тата мӗне тивӗҫтермеллине пӗлтермен, конкурса пурте хутшӑнма пултарни ҫинчен ҫеҫ каланӑ. Хатӗр текстсене гуманитари институтне ҫитерме ыйтаҫҫӗ.
Унччен ирттернӗ Пӗтӗм чӑваш диктанчӗсем валли текста Чӑваш халӑх поэчӗ Юрий Сементер, ЧР тава тивӗҫлӗ ӳнер ӗҫченӗ, Чӑваш патшалӑх премийӗн лауреачӗ Марина Карягина хатӗрленӗччӗ. Пӗлтӗрхине чӑвашсен паллӑ ҫыравҫи Леонид Маяксем ҫырнӑ «Асран кайми кун» хайлавӗ тӑрӑх йӗркеленӗччӗ.
Аса илтеретпӗр, диктант Чӑваш чӗлхи кунӗнче, ака уйӑхӗн 25-мӗшӗнче иртмелле. Тӗп тӗллевӗ — чӑваш чӗлхин пӗлтерӗшне, сум-хисепне ӳстересси. Ӑна йӗркелекенсен йышӗнче гуманитари институчӗ, вӗренӳ институчӗ, «Хыпар» хаҫат, Чӑваш наци телерадиокомпанийӗ, педагогика университечӗ тата И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университечӗ.
Нарӑс уйӑхӗн 28-мӗшӗнче И.Н.Ульянов ячӗллӗ ЧПУра математика предмечӗпе «Чӑваш Ен электроникин шанчӑкӗсем» олимпиада пӗрремӗш хут иртет. Ӑна ЧПУ, Шупашкарти электромеханика колледжӗ, Шупашкарти электроаппарат савучӗ ирттерет.
Нумаях пулмасть олимпиадӑна ларура сӳтсе явнӑ. Унта ытларах техника енӗпе вӗренме кӗрекен шкулсен директорӗсене чӗннӗ. Олимпиада 11-мӗш класра тата колледжри курса пӗтернӗ ҫамрӑксен хушшинче иртӗ.
Ҫапла майпа студентсем ЧПУра малалла вӗренессе шанаҫҫӗ. Вӑл пулӑшнипе кадрсем хатӗрлӗҫ, унтан предприятире ӗҫлеме май пулӗ.
Йӗркелӳҫӗсем техника вӗренӗвне пропагандӑласшӑн. Олимпиадӑра ҫӗнтернисем ЧПУна кӗрсен ҫулталӑкӗпех стипенди илӗҫ. Йӗркелӳҫӗсем палӑртнӑ тӑрӑх, хальхи ҫамрӑксем промышленноҫ предприятийӗсене ӗҫлеме каясшӑнах мар. Хальлӗхе олимпиадӑна хутшӑнмашкӑн 100 яхӑн ҫын заявка панӑ.
Нарӑс уйӑхӗн 17-мӗшӗнче Мускавра Пӗтӗм Раҫҫейри «Вӗри чӗре» обществӑпа патшалӑх пуҫарӑвӗн лауреачӗсене чысланӑ. Кӑҫал наградӑна ҫамрӑксен тата ачасен ҫичӗ организацийӗ, 113 ачапа ҫамрӑк тивӗҫнӗ. Вӗсенчен виҫҫӗшне вилнӗ хыҫҫӑн чысланӑ.
Лауреатсен йышӗнче Чӑваш Ен ҫамрӑкӗсем те пулнӑ. Дария Зимина И.Н.Ульянов ячӗллӗ ЧПУра вӗренет. Пурнӑҫри йывӑр лару-тӑрӑва пӑхмасӑрах вӑл спорт тытӑмӗнче пысӑк ҫитӗнӳсем тӑвать. Павел Федотов, Етӗрне районӗнчи пӗр шкулта вӗренекенскер, путакан ачана ҫӑлнӑ.
«Вӗри чӗре» иккӗмӗш ҫул ӗҫлет ӗнтӗ. Ӑна Светлана Медведева ертсе пыракан социаллӑ культура пуҫарӑвӗн фончӗ йӗркеленӗ. Унта паттӑр ӗҫ тунисене, йывӑр лару-тӑрӑва ҫӗннисене чыслаҫҫӗ.
И.Н.Ульянов ячӗллӗ ЧПУ студенчӗсем Бельги преподавателӗпе тӗл пулнӑ. Жан-Франсуа Тири Шупашкара Василий Паскье архимандритпа тӗл пулма килнӗ. Хӑнана итлеме вара студентсемпе филологсем те пухӑннӑ.
Жан-Франсуа Тири Раҫҫее 25 ҫул каялла куҫса килнӗ. Студент чухне пирӗн ҫӗршыв пирки вӑл нимӗн те пӗлмен. Вӗреннӗ хыҫҫӑн вӑл Раҫҫейре ӗҫлеме ирӗк илнӗ.
Жан-Франсуа Тири вырӑс, акӑлчан, хрантсус, итальян, фламанд чӗлхисене пӗлет. Унӑн шӑпипе Мускаври режиссер кӑсӑкланма тытӑннӑ. Вӑл Раҫҫее куҫса килнӗ ҫынсем пирки документлӑ фильм ӳкерет.
Ӗнер, нарӑс уйӑхӗн 14-мӗшӗнче, Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫин ветеранӗ, ҫыравҫӑ Иван Яковлевич Тенюшев пурнӑҫран уйрӑлнӑ. Кӑрлач уйӑхӗн 19-мӗшӗнче вӑл 93 ҫул тултарнӑ.
Иван Яковлевич Патӑрьел районӗнчи Алманчӑ ялӗнче хресчен ҫемйинче ҫуралнӑ, Патӑрьелти педагогика училищинче вӗреннӗ. 1942-1945 ҫулсенче Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫинче ҫапӑҫнӑ. Вӑл вӑрҫӑ пирки хайлав та ҫырнӑ: «Вӗсем виҫҫӗн ҫеҫ юлнӑ». Роман чӑвашла икӗ томпа тухнӑ.
Юлашки ҫулсенче Иван Тенюшев И.Н.Ульянов ячӗллӗ ЧПУра вӗрентнӗ. Юлашки кунсенче вӑл вырӑнпах выртнӑ. Шел те, куҫне яланлӑхах хупнӑ вӑл. Унпа ыран, нарӑсӑн 16-мӗшӗнче, Шупашкарти Хулаҫум вокзалӗн урамӗнчи 8-мӗш ҫуртри 24-мӗш хваттерте сывпуллашӗҫ.
Чӑваш патшалӑх гуманитари институтне тухтӑр ертсе пыма тытӑннӑ. Анчах этем сывлӑхӗшӗн хыпса ҫунакан ҫын пирки каламастпӑр-ха. Сӑмахӑмӑр — ӑслӑлӑх ҫынни ҫинчен. Ҫӗнӗ ҫынна пуҫлӑха лартнӑ-им тесе те тӗлӗнме ан васкӑр. Института унчченхиллех Юрий Исаевах ертсе пырать. Анчах маларах вӑл филологи ӑслӑлӑхӗсен кандидачӗ кӑначчӗ пулсан халӗ тухтӑра ҫитнӗ. Ӑнӑҫлӑ хӳтӗлев ӗнер иртнӗ.
Юрий Исаев, аса илтерер, — Патӑрьел районӗнчи Нӑрваш Шӑхаль ҫынни (сӑмах май паян унӑн ҫуралнӑ кунӗ, 47 ҫул тултарчӗ). 1995 ҫулта Чӑваш патшалӑх университетне вӗренсе пӗтернӗ. Унта вӑл «Чӑваш чӗлхипе литератури» специальноҫа алла илнӗ. Тепӗр пилӗк ҫултан вӑл юрист дипломне илнӗ. Филологи ӑслӑлӑхӗсен кандидачӗ ята Юрий Исаев 2002 ҫулта хӳтӗленӗ. Унӑн теми Раҫҫей халӑхӗсен чӗлхисем пулнӑ. Чӑваш Енӗн Элтеперӗн Администрацийӗнче те вӑл тӑрӑшнӑ. 2010 ҫулхи ҫӗртме уйӑхӗнчен гуманитари институтне ертсе пырать.
Чӑваш литературин паллӑ тӗпчевҫи, филологи ӑслӑлӑхӗсен докторӗ, Раҫҫей ҫыравҫисен союзӗн пайташӗ, ЧР патшалӑх премийӗн лауреачӗ Георгий Иосифович Фёдоров профессор ҫуралнӑранпа ҫак кунсенче 74 ҫул ҫитрӗ. Шел пулин те, иртнӗ ҫулхи раштавӑн 9-мӗшӗнче вӑл пирӗнтен ӗмӗрлӗхех уйрӑлса кайрӗ. Литературӑна юратакансем, ӑслӑлӑх ӗҫченӗсемпе вӗрентекенсем тата ентешӗсем ӑста ӑсчаха тата пултаруллӑ ҫыравҫӑна асрах тытаҫҫӗ. Ӗнер, нарӑсӑн 12-мӗшӗнче, Ҫӗмӗрле районӗнчи Тӑванкассинчи культурӑпа сывлӑх центрӗнче ӑна халалласа пысӑк уяв иртрӗ.
Уява вырӑнти администраци пуҫлӑхӗ Владимир Васильев уҫрӗ, ял библиотекарӗ Татьяна Петрова йӗркелесе ертсе пычӗ. Пухӑннисене Шупашкартан килнӗ ӑсчахсем саламларӗҫ: гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институчӗ ячӗпе — Геннадий Дегтярёв, Чӑваш патшалӑх университечӗ ячӗпе — Марина Савирӑпа Дмитрий Ефимов, педагогика университечӗ ячӗпе — Николай Осипов, культура ӗҫченӗсен ячӗпе — Владимир Милютин. Тухса калаҫакансем Георгий Иосифовичӑн нумай енлӗ пултарулӑхне уҫса пама тӑрӑшрӗҫ, Михаил Тихонов ертсе пыракан «Тӑванлӑх» вокал ансамблӗ Георгий Фёдоров кӗвӗленӗ юрӑсене шӑрантарчӗ.
Чӑваш Енре Пӗтӗм вырӑссен тата чӑвашсен диктанчӗсене ирттересси йӑлана кӗнӗ. Акцисене кӑҫал та йӗркелесшӗн.
Хальлӗхе Пӗтӗм вырӑссен диктантне хӑҫан ирттересси паллӑ. Ӑна ака уйӑхӗн 16-мӗшӗнче йӗркелӗҫ. Малтанлӑха палӑртнӑ тӑрӑх, унта 150 пине яхӑн ҫын хутшӑнӗ. Диктанта Раҫҫейри ҫынсем кӑна мар, ытти ҫӗршыври вырӑссем те ҫырӗҫ.
Чӑваш Енре диктант яланхи пекех И.Н.Ульянов ячӗллӗ ЧПУра иртӗ. Пӗлтӗр республикӑри 400 яхӑн ҫын пӗлӗвне тӗрӗсленӗ. Вӗсенчен 7-шӗ ӑна «5» паллӑлӑх ҫырнӑ.
Ҫӗнӗ Шупашкарта пурӑнакан, И.Н.Ульянов ячӗллӗ ЧПУра вӗренекен Дарья Адюкова усал шыҫӑпа чирлет. Хӗр Шупашкарти пульницӑра сипленнӗ. Халӗ вӑл Германие тӗрӗсленме кайнӑ.
Дарья валли укҫа-тенкӗ пухаҫҫӗ. Ку ӑна сипленмешкӗн кирлӗ. Германири пӗр клиника чӑваш хӗрне пулӑшма шантарнӑ.
Тунтикун, нарӑс уйӑхӗн 8-мӗшӗнче, Дашӑпа амӑшӗ Германири Фрайбург хулине ҫитнӗ. Унта ӑна профессор тӗрӗслеме тытӑннӑ.
Дарьйӑн виҫӗ самолетпа вӗҫме тивнӗ. Йывӑр пулсан та чӑтнӑ вӑл. Амӑшӗ Татьяна халӗ клиника ҫумӗнчи отельте пурӑнать. Специалистсем тӗплӗн тӗрӗсленӗ хыҫҫӑн укҫа мӗн чухлӗ кирлине палӑртӗҫ.
Дарьйӑна пурте пулӑшма пултараҫҫӗ. Унӑн реквизичӗсем:
Сбербанк: 4276 7500 1344 7544
Тинькофф банк: 5213 2437 3552 0007
Авангард: 5222 2383 2375 5816
Яндекс.кошелек: 410013857398238
+3.3 °C