Ҫапларах хак пачӗ Геннадий Дегтярев хӑйӗн сӑмахӗнче Станьял Виталий Петрович 75 ҫул тултарнӑ ятпа ирттернӗ литературӑпа поэзи каҫӗнче. Кӑна Геннадий Анатольевич юбиляр хӑйӗн шухӑшне нихӑҫан та пыраманнипе, калас сӑмаха ӑшӑ вырӑна ҫухатасран хӑрамасӑр калама пултарнипе ҫыхӑнтарчӗ.
Мероприяти паян Чӑваш наци вулавӑшӗнче пулчӗ. 100 ытла ҫын пухӑнмалли зала халӑх туллин пухӑнчӗ, хӑшӗ-пӗри вырӑн ҫитменрен ура ҫинче тӑчӗ. Паллӑ таврапӗлӳҫӗн, вӗрентекенӗн тата сӑвӑҫӑн ҫавра ҫулне паллӑ тума пурте пынӑччӗ — культура министрӗ Вадим Ефимов, Патшалӑх Канашӗн социаллӑ политикӑпа наци ыйтӑвӗсен комитет председателӗ Пётр Краснов, Шупашкар районӗн пуҫлӑхӗ Георгий Егоров, ЧНК Президенчӗ Николай Угаслов, ҫыравҫӑсем, журналистсем, таврапӗлӳҫӗсем, вӗрентекенсем, преподавательсем тата ыттисем.
Тухса калаҫакансене илес пулсан Пётр Степанович Краснов хӑйӗн сӑмахӗнче Виталий Петровича орфографи тавра ыйту ҫӗкленӗшӗн мухтарӗ (сӑмах май, вӑл ыйтӑва унччен те ҫӗкленӗччӗ-ха та /сӑмах, «Тӑван Атӑлта» пуҫланӑ статьясен ярӑмӗ пирки/).
Раҫҫейӗн гуманитари ӑслӑлӑх фончӗ пӗлтӗр ирттернӗ конкурссене пӗтӗмлетнӗ. ТОП-25-е пирӗн республикӑри аслӑ шкулсем те лекейнӗ.
Конкурса хутшӑнма панӑ заявкӑсем тӑрӑх пирӗн республика ТОП-10-ех кӗнӗ. Ку енпе вӑл пиллӗкмӗш вырнӑ йышӑннӑ-мӗн. Заявкӑсен шучӗпе Мускав, Питӗр хулисем, Свердловск облаҫӗпе Краснодар енӗ кӑна иртнӗ. Пӗтӗмпе 8 пине яхӑн заявка тӑратнӑ, вӗсенчен 6,7 пине яхӑнне конкурса хутшӑнма ирӗк панӑ. И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх педагогика университечӗ заявкӑсен шучӗпе 7-мӗш вырӑн йышӑннӑ. И.Я. Яковлев ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх педагогика университечӗ те конкурса ытахальтен хутшӑнман — вӑл 13-мӗш вырӑнта.
Чӑваш Енри КВНщиксем Сочие пӗтӗм тӗнчери «КиВиН — 2015» фестивале тухса кайнӑ.
Шупашкарти виҫӗ команда КВН командисен фестивальне хутшӑнӗҫ. Вӗсем — Шупашкарти коопераци институчӗн ҫамрӑкӗсен пӗрлештернӗ команди, ЧПУ команди, «Чӑваш Ен» Шупашкарти пӗрлештернӗ команда.
Фестиваль кӑрлачӑн 12–24-мӗшӗсенче «Хула Тӑвайкки» йӗлтӗр курортӗнче иртӗ.
Чӑвашра Павел Валиуллина, Лев Сердцева, Родион Мизюка чылайӑшӗ пӗлеҫҫӗ. Ҫамрӑксем Сочие «Тӗп хула» регион лигин директорӗпе Михаил Елисеевпа пӗрле кайнӑ. Вӗсемпе пӗрлех Хусанти команда тухса кайнӑ.
«Чӑваш Ен» Шупашкарти пӗрлештернӗ команда Раҫҫейри, ют ҫӗршыври ытти командӑпа пӗрле Александр Масляков умне тухӗҫ.
Шупашкарта КВН вӑййи вара нарӑс уйӑхӗнче иртӗ.
Чӑваш Енре республика шайӗнче иртнӗ «Ҫулталӑк аспиранчӗ» конкурса пӗтӗмлетнӗ. Ӑна кӑҫал аспирантурӑран вӗренсе тухнӑ яш-хӗр хушшинче ирттернӗ.
Жюри конкурса тӑратнӑ материалсене пӑхса тухнӑ хыҫҫӑн ҫӗнтерӳҫӗсене палӑртнӑ. «Естественнӑй ӑслӑлӑхсем» номинацире ЧПУ аспиранчӗ Сергей Федосеев ҫӗнтернӗ. «Гуманитари ӑслӑлӑхӗсем» номинацире Шупашкарти коопераци институтӗнче вӗреннӗ Ксения Агаджанян палӑрнӑ. «Педагогика ӑслӑлӑхӗсем» номинацире ЧПУ аспиранчӗ Анна Головина мала тухнӑ.
Ҫӗнтерӳҫӗсене Раҫҫейри ӑслӑлӑх кунне паллӑ тунӑ чухне чыслӗҫ. Сӑмах май, конкурса 2011 ҫултанпа ирттереҫҫӗ. Ӑна ЧР Вӗренӳ министерстви тата Чӑваш Республикинчи ҫамрӑк ӑсчахсемпе специалистсен канашӗ йӗркелет.
Чӑваш Енре чӳкӗн 5-мӗшӗнчен пуҫласа раштавӑн 5-мӗшӗччен «Донор уйӑхлӑхӗ» донор акцийӗ иртнӗ. Унта ытларах ҫамрӑксене хутшӑнтарма тӑрӑшнӑ.
Акцие Республикӑри юн илекен станципе «Сывлӑхлӑ наци» ирттернӗ. Уйрӑмах И.Н.Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университечӗн, Шупашкарти медицина колледжӗн тата ытти вӗренӳ организацийӗн студенчӗсем хастар пулнӑ.
Пӗр уйӑхра акцие 600 ытла ҫамрӑк хутшӑннӑ. Вӗсенчен 500-шӗ донор пулса тӑнӑ. Ҫапла майпа 260 ытла литр юн хатӗрленӗ. Юн панӑ студентсене Юн служби сувенирсеме чысланӑ.
ЧР Сывлӑх министерстви тунӑ пӗтӗмлетӳпе килӗшӳллӗн, кӑҫал 11 уйӑхра 16 пин ытла ҫын донор пулнӑ. Вӗсем пулӑшнипе 13 пин ытла литр юн хатӗрленӗ. Ҫак тапхӑрта Юн служби тӗрлӗ ҫӗрте 279 донор кунӗ тата акци йӗркеленӗ.
Раштавӑн 4-мӗшӗнче Патӑрьел районӗнчи Сӑкӑтри пӗтӗмӗшле пӗлӳ паракан вӑтам шкулта «Чӑваш чӗлхипе литературине вӗрентессин ҫивӗч ыйтӑвӗсем» темӑпа филологи ӑслӑлӑхӗсен докторӗ, Сӑкӑт ялӗнче ҫуралса ӳснӗ Петр Метин профессор астӑвӑмне халалланӑ ӑслӑлӑхпа ӗҫлӗх семинарӗ иртнӗ.
Семинара И.Я. Яковлев ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх педагогика университечӗн чӑваш чӗлхипе литературин кафедрин доценчӗсем Николай Осипов, Ольга Скворцова тата И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университечӗн культурологи профессорӗ Галина Ермакова, Патӑрьел районӗнчи шкулсенче чӑваш чӗлхипе литературине вӗрентекенсем хутшӑннӑ.
Тӗлпулӑва пухӑннисем чи малтанах Сӑкӑт масарӗнче канлӗх тупнӑ Петр Метин вил тӑприне ҫитсе пуҫ тайнӑ, чечек ҫыххи хунӑ. Ӗҫтешӗсем Петр Николаевича ырӑ сӑмахсемпе аса илнӗ.
Семинар малалла Сӑкӑт вӑтам шкулӗнче иртнӗ. Районти вӗрентӳ пайӗн информаципе методика центрӗн методисчӗ Елена Перепелкина семинара уҫнӑ май чӑваш чӗлхипе литературине вӗрентекенсен ӗҫӗ-хӗлӗпе паллаштанӑ, Петр Николаевичӑн тӗпчев ӗҫӗсене, вӑл кӑларнӑ кӗнекесемпе вӗрентекенсем хӑйсен кулленхи вӗрентӳ ӗҫӗнче усӑ курнине ҫирӗплетнӗ.
Студент ҫулӗ — лекци, семинар тата тати-сыпписӗр экзаменпа зачет вӑхӑчӗ кӑна мар, вӑренӳ хыҫҫӑнхи хаваслӑ самант та, ҫӗнӗ паллашу та. Студентсен пурнӑҫӗн ҫав енӗшӗн Студентсен канашӗ яваплӑ.
Студенстен хӑй тытӑмлӑх органӗсен хушшинчи ушкӑнсем пӗр уйӑх ӗнтӗ студентсен «ылтӑн фончӗ» ята ҫӗнсе илессишӗн тупӑшнӑ. «Финала ҫитме ҫӑмӑл пулман», — тесе ҫирӗплетет республикӑн Вӗренӳ минситерстви. Конкурса хутшӑнакансем информаци карттисем, отчетcем, ҫулталӑклӑх плансем, тем тӗрлӗ ролик хатӗрленӗ. «КВЕСТ» шырав вӑййин тӗрӗслевне те тухма тивнӗ. Кунта диктант тӗрӗс ҫырнинчен тытӑнса Студенстен канашӗн эмблеми таранах хатӗрлеме тивнӗ.
«Студканаш — ӑнӑҫу картлашки» ятпа чи лайӑх видеоролик хатӗрленӗ тесе И.И. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университетне палӑртнӑ. Чӑваш патшалӑх культурӑпа искусство институчӗ «КВЕСТ» тӗрӗслеве пиллӗклӗх тухнӑ. Тӳрен ятарлӑ парнипе И.Я. Яковлев ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх педагогика университетӗнчи ҫамрӑксене хавхалантарнӑ. 2014 ҫулхи чи лайӑх Студканаш вара — Автоҫул-йӗр институчӗн Атӑлҫи филиалӗн ушкӑнӗ.
Ҫак эрнере И.Н.Ульянов ячӗллӗ ЧПУ вӗрентекенӗсемпе студенчӗсем «Донор эрнелӗхӗ» акцие хутшӑнма пултараҫҫӗ.
Вӗсем Республикӑри юн илекен станцие 8-12 сехетсенче пыма пултараҫҫӗ. Мускав район администрацийӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, акци университетри «Донор юнӗ пурнӑҫ парнелет» акципе килӗшӳллӗн иртет. Ӑна ҫамрӑксене донор пулмашкӑн илӗртме йӗркелеҫҫӗ.
Ҫул ҫитнӗ, Чӑваш Енре регистрациленнӗ кашни яш-хӗр донор пулаять. Унӑн юн пама юраманнине кӑтартакан сӑлтавсем пулмалла мар.
Паян юн илекен станцие дизайнерсем тата математика, физика, информаци технологийӗн факультечӗсенче вӗренекенсем пынӑ. Ыран экономика тата химипе фармацевтика факультечӗсем килӗҫ.
Чӳкӗн 26-мӗшӗнче строительсемшӗн, журналистсемшӗн тата инженерсемшӗн алӑк уҫӑ. Тепӗр кунхине машиностроени, историпе географи, энергетика тата электротехника факультечӗсем юн парӗҫ.
Донор эрнелӗхне информатикӑпа шутлав техникин, ют чӗлхе, ӳнер, управлени, юрдици факультечӗсем вӗҫлӗҫ.
Регионсем хушшинчи «Хӗрарӑмсем — ӑслӑлӑхра тата вӗренӳре» общество организацийӗ, И.Н.Ульянов ячӗлле ЧПУ, ЧР Вӗренӳ министерстви тӑрӑшнипе ҫулсерен чӑваш чӗлхипе Пӗтӗм Раҫҫейри «Чӗвелти чӗкеҫ» вӑйӑ конкурс иртет. Ӑна ачасене чӑваш чӗлхипе ытларах кӑсӑклантарас, калаҫу культурине, пултарулӑха аталантарас тӗллевпе ирттереҫҫӗ.
Кӑҫал конкурс И.Н.Ульянов ячӗллӗ ЧПУ ҫумӗнче чӳк уйӑхӗн 7-мӗшӗнче иртнӗ. Вӑрнар районӗнчи шкул ачасем унта хастар хутшӑннӑ. Чи маттуррисен ячӗсене район администраци сайтӗнче палӑртнӑ.
Районти шкулсенче ҫаксем ҫӗнтернӗ:
- Ростислав Анисимов (Пӑртас шкулӗ)
- Ольга Васильева (Ҫӗрпел шкулӗ)
- Анастасия Ефремова (Хапӑс шкулӗ)
- Карина Майорова (Уравӑш шкулӗ)
- Диана Михайлова (Вӑрнарти 2-мӗш шкул)
- Кристина Федорова (Кӑмаш шкулӗ)
- Раиса Чиркова (Вӑрнарти 1-мӗш шкул)
- Полина Петрова (Санарпуҫ шкулӗ).
Ҫӗнтерӳҫӗсене ЧПУри акт залӗнче парнесемпе чысланӑ.
И.Н.Ульянов ячӗллӗ ЧПУн историпе географи факультечӗн археологи, этнографи тата регион истори кафедрин профессорӗ О.В.Егорова юпан 16-26-мӗшӗсенче Казахстан Республикинче пулнӑ. Унта вӑл ҫав ҫӗршыври аслӑ шкулсемпе ҫыхӑну йӗркелес программӑпа килӗшӳллӗн кайнӑ. Ку программӑпа килӗшӳллӗн Казахстанри чӑваш этнографине тӗпчеҫҫӗ. Кӑҫал ЧПУ тата Казахстанри Павлодар патшалӑх педагогика институчӗпе ҫыхӑнса ӗҫлеме килӗшӳ тунӑ.
Истори ӑслӑлӑхӗсен докторӗ О.В.Егорова чӑваш этнографине тӗпчес енӗпе палӑрса тӑрать. Вӑл шутра — чӑваш диаспори. Вӑл ертсе пынипе чылай ҫул тӗпчев проекчӗсем пурнӑҫа кӗреҫҫӗ.
О.В.Егорова Казахстанри аль-Фараби ячӗллӗ наци университечӗн истори, археологи тата этнологи факультетӗнче чӑвашсен этнографийӗ пирки лекци вуланӑ, вулавӑш тата музей ӗҫӗ-хӗлӗпе паллаштарнӑ. Павлодарти С.Торайгыров ячӗллӗ патшалӑх университечӗн тата ҫав хулари патшалӑх педагогика институчӗн гуманитари факультечӗсенче ӑслӑлӑх тӗлӗшӗнчен ҫыхӑнса ӗҫлесси пирки, этнографи лекцийӗсемпе ылмашӑнасси ҫинчен калаҫнӑ.
О.В.Егорова Павлодарти Туслӑх ҫурчӗпе паллашнӑ. Унта 23 наципе культура пӗрлешӗвӗ ӗҫлет.
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (23.11.2024 03:00) тӗтреллӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 758 - 760 мм, -1 - 1 градус сивӗ пулӗ, ҫил 2-4 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа кӑнтӑр-хӗвелтухӑҫ енчен вӗрӗ.
| Левитская Лия Сергеевна, чӑваш чӗлхин тӗпчевҫи ҫуралнӑ. | ||
Пулӑм хуш... |