Пушкӑртстанри Давлекан районӗнчи Чуйӑнчӑ-Николаевка ялӗнче пурӑнакан хастар чӑваш хӗрарӑмӗ Любовь Васильева Ҫӗнтерӳ кунӗнче 70 ҫул тултарнӑ. Маттурскерпе «Урал сасси» хаҫатра паллаштарнӑ.

Чуйӑнчӑ шкулӗнче вунӑ ҫул вӗренсе тухсан Люба Туймазӑ хулинче вырнаҫнӑ Россельхозтехникӑра бухгалтеринче виҫӗ ҫул ӗҫленӗ. Унтан ӑна вӗренме Юматовӑри техникума янӑ. Ҫавӑнта вӑл хӑйне килӗшнӗ каччӑпа паллашса ҫемьеллӗ пулнӑ. Вӗсем мӑшӑрӗпе икӗ ача — ывӑлпа хӗр — ҫуратса ӱстернӗ. 1973 ҫулта Любовь пекарня заведующийӗ пулса ӗҫлеме тытӑннӑ. Унта вӑл вӑтӑр ҫул вӑй хунӑ.

Пенсине тухсан Любовь Гавриловна чӑваш культура пӗрлӗхӗпе тачӑ ҫыхӑну тытма пуҫланӑ. 2007 ҫулта Ӗпхӳри Калинин районӗнче чӑваш вырсарни шкулӗ уҫӑлсан вӑл вӗрентекене ҫаврӑннӑ.

Пушкӑртстанри Ермеккей районӗнчи Эрехӗрринчи вулавӑшра илемлӗ вулакансен «Ухсай Яккӑвӗ — тӑван ҫӗр поэчӗ» район шайӗнчи конкурсӗ иртнӗ.

Асӑннӑ регионти «Урал сасси» хаҫатра пӗлтернӗ тӑрӑх, Чӑваш халӑх поэтне халалласа йӗркеленӗ мероприятие эрехӗррисем тӗплӗн хатӗрленнӗ. Вулавӑшпа нумай функциллӗ клубӑн залӗсене чӑваш наци стилӗпе илемлетни кӑна мӗне тӑнӑ! Конкурса хутшӑнакансем хӑйсен пултарулӑхне кӑтартнипе пӗрлех ӗлӗкхи япаласене тата музей экспоначӗсене курса киленнӗ.

Ялти вулавӑш ӗҫченӗ Светлана Яковлева пухӑннисене Яков Гавриловичӑн пурнӑҫӗпе тата литературӑри пултарулӑхӗпе паллаштарнӑ‚ видеопрезентаци кӑтартнӑ. Ҫавӑн пекех вӑл «Юратрӑм эп‚ хирсем‚ сире...» кӗнекесен куравне хатӗрленӗ.

Уява хутшӑнакансем те чӑваш наци тумӗсем тӑхӑнса конкурса хӑйне евӗр илем кӳнӗ.

Сӑвӑ вулакансем икӗ ушкӑна пайланса ӑмӑртнӑ. Пӗринче 14 ҫула ҫитичченхи ачасем пулнӑ, тепринче – 15 ҫултан пуҫласа 30 ҫула ҫитичченхи ҫамрӑксем.

«Литературӑпа ҫыхӑннӑ вырӑнсем ҫын кӑмӑлӗнче мӑнаҫлӑх тата тӑванлӑх туйӑмӗ ҫуратаҫҫӗ. Вӗсем ҫыравҫӑн кун-ҫулне, унӑн пултарулӑх ҫӑлкуҫӗ ӑҫтан тапса тухнине тарӑнрах туйса илме пулӑшаҫҫӗ. Ҫавӑн пек хаклӑ вырӑнсенчен пӗри – Пишпӳлек районӗнчи Йӑлпӑлак ялӗ. Шӑпах ҫак ялтан Ираида Петрова, Прохор Федоров-Минюк, Марина Яковлева, Владимир Аптраман паллӑ сӑвӑҫсем тухнӑ», — тесе ҫырнӑ Пушкӑртстанри «Урал сасси» хаҫатра.

Владимир Дмитриев (Аптраман) ҫуралнӑранпа кӑҫалхи ҫу уйӑхӗн 13-мӗшӗнче 85 ҫул ҫитнӗ. Ентешӗсем хӑйсен пултаруллӑ ҫыннине манмаҫҫӗ. Пишпӳлекри тӗп вулавӑшӑн чӑваш халӑхӗпе ӗҫлекен секторӗ (ертӳҫи Н.П. Тарасова) Чӑваш чӗлхи кунӗнче «Йӗр» асӑну каҫӗ йӗркелесе ирттернӗ. Унта поэтӑн тӑванӗсемпе ҫывӑх ҫыннисем, вӑрах вӑхӑт хушши пӗрле ӗҫленӗ районти «Ҫутӑ ҫул» хаҫат ӗҫченӗсем пуҫтарӑнчӗҫ.

Пушкӑртстанра ачасемпе ҫамрӑксен «Силпи асамачӗ» фестивалӗ унччен ака уйӑхӗнче иртекенччӗ.

«Кӑҫал хаҫатра унӑн йыхравӗ тата положенийӗ пичетленменнине пула редакцине канӑҫсӑрланса шӑнкӑравлакансем йышлӑланчӗҫ», — тесе асӑннӑ тӑрӑхри «Урал сасси» хаҫатра ҫырнӑ.

Журналистсем фестиваль хӑҫан иртессипе кӑсӑкланнӑ. Вӗсем уявӑн йӗркелӳҫисенчен пӗринпе, Пелепей районӗнчи чӑвашсен наципе культура автономийӗн ертӳҫипе, Владимир Яковлевпа ҫыхӑннӑ.

«Кӑҫал фестиваль юпа уйӑхӗнче иртӗ. Ҫакӑ акӑ уйӑхӗнче районсемпе хуласенче капла та мероприятисем йышлӑ пулнипе ҫыхӑннӑ. Кунта культура сферинчи отчетлӑ концертсем, Чӑваш чӗлхи кунӗ тата ытти уяв кӗрет. Ҫавӑнпа та ҫамрӑк чӑваш таланчӗсене чӑтӑмлӑх ҫитерме, кӗркуннеччен пултарулӑхри хавхаланӑва упрама тата ӳстерме сӗнесшӗн», — тенӗ Владимир Матвеевич.

«К. Иванов ҫӗршывне ҫӑлӑр!» – тесе ҫырнӑ иккен Пушкӑртстанри Слакпуҫ ял хутлӑхӗн ҫыннисем Чӑваш тата Пушкӑртстан культура министрӗсем патне янӑ ҫырура. Кун пирки Тутарстанри «Сувар» хаҫатра «Урал сасси» пӗлтернӗ тӑрӑх хыпарланӑ.

Чӑваш Мекки шутланакан Слакпуҫ, унпа юнашар вырнаҫнӑ Силпи, Краснояр, Канаш чӑваш ялӗсем каяш айне пуласран шикленнине «Хыпар» издательство ҫурчӗн «Хресчен сасси» хаҫатӗнче те ҫырса кӑтартнӑ.

Пушкӑртстанри Слакпуҫ ял тӑрӑхне кӗрекен Краснояр таврашӗнче «Пушкӑрт аш-какай компанийӗ» пӗрлешӳ сысна комплексӗ тума палӑртать иккен. Вӑл ҫулталӑкра 15 пин тонна аш-какай хатӗрлекенскер пулмалла. Вӑл тӑрӑхри чӑвашсем ял хуҫалӑх предприятийӗ экологие сиен кӳресрен, ҫынсем шыв ӑсакан ҫӑл куҫсене лекесрен шикленеҫҫӗ.

Ака уйӑхӗн 13-мӗшенче чӑваш чӗлхипе тата литературипе пӗтӗм халӑхсем хушшинчи олимпиада иртнӗ. Унта Казахстанпа Туркменистанран та хутшӑннӑ.

Чӑваш Енӗн Вӗренӳпе ҫамрӑксен политикин министерствинче пӗлтернӗ тӑрӑх, ӑс-тӑна 25 ҫула ҫитичченхи 412 ачапа ҫамрӑк тӗрӗсленӗ.

Олимпиада «Чӑваш чӗлхи — тӑван чӗлхе» тата «Чӑваш чӗлхин илемӗ» енсемпе иртнӗ. «Чӑваш чӗлхи — тӑван чӗлхе» ятлине чӑваш чӗлхипе литературипе 2018 тата 2019 ҫулсенче иртнӗ олимпиадӑсен ҫӗнтерӳҫисем — пурӗ 57-ӗн — хутшӑннӑ. Йышра Тутарстанри 16 ача пулнӑ, Чӗмпӗр облаҫӗнчи — 1 ача.

«Чӑваш чӗлхин илемӗ» ятлине шкулсемпе техникумсенче, аслӑ шкулсенче вӗренекен 355 ҫамрӑк хутшӑннӑ. Инҫет мелӗпе йӗркеленӗскерте хамӑр тӑрӑхрисем ҫеҫ мар, Чӗмпӗр облаҫӗнчисем, Тутарстанрисем, Пушкӑртстанрисем, Казахстанпа Туркменистанрисем те пӗлӗве тӗрӗсленӗ.

«Питӗрти политика» фонд Раҫҫейӗн регионӗсен ертӳҫисем тӗнче тетелӗнчи халӑх ушкӑнӗсемпе е5пле усӑ курнине тата ҫавсем пулӑшнипе епле ыйтусене татса панине тишкернӗ.

Медиа уҫлӑхра хастар кӗпӗрнаттӑрсен йышне Пушкӑртстан ертӳҫи Радий Хабиров лекнӗ. Иккӗмӗш вырӑнта — Дагестан пуҫлӑхӗ Владимир Васильев. Виҫҫӗмӗш йӗркере — Татарстан президенчӗ Рустам Минниханов.

Атӑлҫи тӑрӑхӗсенчи регионсенчен Чӗмпӗр облаҫӗ кӗпӗрнаттӑрӗ халӑх ушкӑнӗсенчи аккаунтсенчи хастарлӑх енӗпе виҫҫӗмӗш ушкӑна лекнӗ май танлаштарӑмра варринче. Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев — тӑваттӑмӗш ушкӑнра. Тепӗр майлӑ каласан, унӑн хастарлӑхӗ вӑтам шайран пӗчӗкрех.

Инстаграмра Игнатьева 12,8 пин ҫын ҫырӑннӑ. «Питӗрти политика» фонд сӑнанӑ тӑрӑх, постсене Чӑваш Ен Пуҫлӑхӗ ытла час-час вырнаҫтармасть. Пирӗн республика Элтеперӗ спртпа, уйрӑмах йӗлтӗрпе, тусли сисӗнет. Постсене тикшерсен йӗлтӗр фанатикӗ тесе те шухӑшлама май пур-мӗн.

Иртнӗ шӑмат кун, нарӑс уйӑхӗн 16-мӗшӗнче, Тутарстанри «Сувар» хаҫат хӑйӗн чӗрӗк ӗмӗрхине уявларӗ. Унта Чӑваш Енри делегаци те, ҫав шутра Чӑваш халӑх сайчӗ те, хутшӑнчӗ.

Уяв вӑхӑтӗнчи вулакансен конференцине тӗрлӗ регионтан пухӑннисем ҫивӗч ыйтусене те хускатнӑ. Пушкӑртстанри «Урал сасси» хаҫат редакторӗ Юрий Михайлов, сӑмахран, Чӑваш наци телекуравӗ Чӑваш Енри чӑвашсен кӑна пулмалла маррине палӑртнӑ. Вӑл шухӑшланӑ тӑрӑх, унӑн корреспондент пункчӗсене чӑвашсем йышлӑ регионсенче те йӗркелемеллех. Чӑваш наци телекуравӗн анлӑшӗ сарӑлсан вӑл ҫӗршыв тӑрӑх сапаланнӑ ентешӗмӗрсен пурнӑҫне те ҫутатӗ. Вулакансен конференцийӗнчисем Юрий Михайловӑн шухӑшне ырланӑ. Вӗсем Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев ячӗпе ҫавӑн пек чӗнӳпе тухма йышӑннӑ.

Чӑваш Енри тӗпчевҫӗсем Ӗрӗнпур тӑрӑхӗнчи 10 ҫулти ачана шыраҫҫӗ. Вӑл 2018 ҫулхи чӳк уйӑхӗн 19-мӗшӗнче каҫхи 21 сехет тӗлӗнче килтен тухса кайнӑ иккен. Ӗрӗнпур облаҫӗнчи Сакмар районӗнчи Чапаевски поселокӗнче пурӑннӑ Данила Казаков халӗ ӑҫти паллӑ мар.

Раҫҫейӗн Следстви комитечӗн Чӑваш Енри управленийӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, сӑнпа пӑхсан ача вунӑ ҫулсенче пек курӑнать, ҫуллӗшӗ 140 сантиметра яхӑн, начаркка кӗлеткеллӗ, куҫӗ хӑмӑр, ҫӳҫӗ ҫутӑ тӗслӗ. Килтен тухса кайнӑ чух капюшонлӑ хӗрлӗ куртка, чӗркуҫҫи тӗлӗнче кӗсьеллӗ ҫутӑ кӑвак тӗслӗ джинс шӑлавар, ҫыхнӑ хура калпак, хура пушмак, кӑвак майка тӑхӑннӑ. Ача телефонсӑр тата укҫсӑрах тухса кайнӑ.

Ача Чӗмпӗр облаҫӗ енне Пушкӑртстан, Тутарстан, Чӑваш Ен, Мордва Республики тата Самар облаҫӗ урлӑ ҫул тытма пултарнӑ тесе шухӑшлаҫҫӗ. Унта арҫын ачан ашшӗ пурӑнать иккен.

Пушкӑртстанри чӑваш хӗрӗ «МИСС INTERNATIONAL – UFA» конкурсра хӑйӗ пултарулӑхӗпе тата тӑван халӑхӑмӑр культурипе паллаштарӗ. Пултарулӑх ӑмӑртӑвӗ чӳк уйӑхӗн 27-мӗшӗнче Пушкӑрт Республикин тӗп хулинче иртӗ. Унта 12 халӑх хӗрӗ хутшӑнӗ.

З.Г. Исмаилов ячӗллӗ Ӗпхӳри ӳнер институтӗнче вокал ӑсталӑхне алла илекен Екатерина Емельянова чӑваш халӑх юррисене илемлӗ шӑрантарать иккен. Вӑл фольклора та юратать. Екатерина амӑшӗпе асламӑшӗ чӑваш халӑх юррисене шӑрантарнине итлесе ӳснӗ. Амӑшӗпе иккӗшӗ Пушкӑртстанри Пишпӳлек районӗнчи чӑвашсен фольклорне пухаҫҫӗ. Ҫакна вӗсем аслӑ ӑрурисем ҫак тӗнчерен кайсан вӗсенче упраннӑ халӑхӑмӑрӑн йӑли-йӗрки, юрри-сӑвви ҫӗр ҫинчен ан ҫухалтӑр тесе хӑйсен кӑмӑлӗпе пуҫӑннӑ.