64 ҫула ҫитнӗ хыҫҫӑн паян Ӗпхӳри П.М. Миронов ячӗллӗ Чӑваш вырсарни шкулӗн ертӳҫи Иван Тарасов пурнӑҫран уйрӑлса кайнӑ. Кун пирки Пушкӑртстанри чӑвашсен пӗрлешӗвӗ хыпарлать.
Иван Григорьевич Пушкӑртстанри Кӑрмаскал районӗнче ҫуралса ӳснӗ, чӑваш халӑхӗшӗн ырми-канми тӑрӑшнӑ. Иван Тарасов чӑваш телекӑларӑмӗсене ертсе пынипе паллӑ. Вӑл «Ентешсем» тата «Еткерлӗх» ҫутӗҫ программисен, ҫавӑн пекех 350 ытла кӑларӑм авторӗ.
Иван Тарасов Чӑваш наци конгресӗн пайташӗ, Ҫавӑн пекех вӑл Чӑваш халӑх академин, таврапӗлӳҫӗсен пӗрлӗхӗн пайташӗ пулнӑ.
Пушкӑртстанри чӑвашсен пӗрлешӗвӗ унӑн ҫутӑ сӑнарне, вӑл пурнӑҫланӑ ӗҫсене яланах асра тытса тӑрӗ. «Чӑваш халӑх сайчӗ» те Иван Григорьевич пурнӑҫран вӑхӑтсӑр уйрӑлса кайнишӗн хурланнине пӗлтерет.
Пушкӑртстанри Ҫтерлӗ тӑрӑхне чӑваш блогерӗ Константин Доброхотов пырса ҫитнӗ. Кун пирки «Урал сасси» хаҫатра ӗнер, утӑ уйӑхӗн 13-мӗшӗнче, пӗлтернӗ.
«Паян Ҫтерлӗ районӗнчи Косяковка ял библиотеки чӑваш халӑх культурине, чӗлхине аталантарассишӗн тӑрӑшакан паллӑ блогера Константин Доброхотова кӗтсе илчӗ», — хыпарланӑ аякри йӑхташӑмӑрсем.
Хаҫатӑн сайтӗнче ҫырнӑ тӑрӑх, «Шупашкар хӑнине «Шуратӑл» литпӗрлешӳ ҫитӗнӗвӗсем ҫинчен Геннадий Челпир ҫыравҫӑ, Ҫтерлӗ хулинчи 6-мӗш вулавӑшӑн ӗҫӗ-хӗлӗ пирки Валентина Зорина каласа панӑ. Ҫавӑн пекех Константин Доброхотов К.В. Иванов палӑкӗ патне ҫитсе пуҫ тайнӑ, Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫин ветеранӗпе 102 ҫулхи Николай Михайлович Ефимовпа курса калаҫнӑ, сюжетсем ӳкернӗ».
Ӗнер, ака уйӑхӗн 25-мӗшӗнче, Пӗрремӗш каналпа Чӑваш чӗлхин кунӗ ҫинчен сюжет кӑтартнӑ. Пирӗн халӑхӑмӑрӑн уявӗ ҫинчен «Доброе утро» кӑларӑмра асӑнса хӑварнӑ.
«Чӑваш Ен — ҫӗр пин юрӑпа ҫӗр пин тӗрӗ ҫершывӗ. Кудряшовемпе Абрамовсен ҫемйисенче чӑвашла кашни юрра перекетлӗн упраҫҫӗ, ҫавна май вӗсем 12 ҫул каялла ҫемье ансамблӗ йӗркелесе янӑ. Репетицисене сӗтел хушшинче ларнӑ чух та ирттереҫҫӗ. Коллективра 24 ҫын…» — каласа кӑтартнӑ сюжетра.
Чӑвашла Атӑлҫи пӑлхарсем те чӑвашла калаҫнине, пӑлхар ушкӑнӗнчи чӗлхесенчен чӑваш чӗлхи ҫеҫ упранса юлни пирки каласа панӑ. «Ку чӗлхепе паян пӗр миллион ытла ҫын калаҫать. Чӑваш Енре кӑна мар, Тутарстанра, Пушкӑртстанра, Самар, Чӗмпӗр, Сарту, Пенза облаҫӗсенче», — пӗлтернӗ сюжетра.
Пушкӑртстанӑн тӗп хулинче, Ӗпхӳре, чӑваш халӑхне ҫутта кӑларнӑ И.Я. Яковлев ҫуралнӑранпа 175 ҫул, П.М. Миронов ячӗллӗ вырсарни шкулӗ 30 ҫул ҫитнине халалласа уяв мероприятийӗсем иртнӗ. Вӗсене ака уйӑхӗн 22-24-мӗшӗсенче уявланӑ.
Ака уйӑхӗн 22-мӗшӗнче 15:00 сехетре Ӗпхӳри ача-пӑча филармонийӗнче Чӑваш пӗрлешӗвӗн пухӑвӗ пулнӑ, унта вырсарни шкулӗн вӗренекенӗсем, педагогсем концерт кӑтартнӑ.
Ака уйӑхӗн 23-мӗшӗнче Шупашкар хӑнисемпе Пушкӑртстан чӑвашӗсем Чӑваш Хурамал ялне, В.В.Николаев ялне ҫитсе килнӗ.
Паян Чӑва Ен делегацийӗ П.М.Миронов ячӗллӗ вырсарни шкулӗнче иртекен ҫавра сӗтеле хутшӑннӑ.
Паян, ака уйӑхӗн 24-мӗшӗнче, Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗнче аслӑ вӗрентекенӗмӗр Иван Яковлев ҫуралнӑранпа 175 ҫул ҫитнине халалласа конференци иртӗ.
Унта Чӑваш Енри, Чӗмпӗр облаҫӗнчи, Пушкӑртстанри, Тутарстанри, Маи Элти, Самар облаҫӗнчи вулавӑшсенче, музейсемпе архивсенче ӗҫлекен специалистсем килсе ҫитӗҫ.
Конференцие хутшӑнакансем Иван Яковлев эткерлӗхне упраса хӑварас, тӗпчес тата халӑхра сарас ыйтусене сӳтсе явӗҫ. Асӑннӑ енпе вулавӑшсем епле ӗҫленине тишкерӗҫ. Сӑмахран, Чӗмпӗрсенне. Чӑваш Ен Наци вулавӑшӗ Иван Яковлев эткерлӗхне электрон мелпе сарни ҫинчен каласа кӑтартӗ.
Ҫамрӑк ученӑйсене хӑш регионта аванраххине палӑртнӑ. Ҫапла пӗтӗмлетиччен хӑш регионта ҫамрӑк ӑсчахсем ытлараххине, вӗсем влали грантсемпе конкурссем йӗркеленине, ҫурт-йӗр программисем ӗҫленине шута илнӗ.
Рейтинг ҫапарах йӗркеленнӗ: пӗрремӗш вырӑнта — Кузбасс, иккӗмӗшӗнче — Новгород облаҫӗ, виҫҫӗмӗшӗнче — Калуга облаҫӗпе Пушкӑртстан, тӑваттӑмӗшӗнче — Оренбургпа Тӗмен облаҫӗсем, пиллӗкмӗшӗнче — Брянск облаҫӗ, улттӑмӗшӗнче —Севастополь, ҫиччӗмӗшӗнче — Омск облаҫӗ, саккӑрмӗшӗнче — Ханты-Манси автономи округӗ, тӑххӑрмӗшӗнче — Карели тата Пенза облаҫӗ. Чӑваш Республики вуннӑмӗш йӗркере.
Ираида Петрова (Нарс) ҫыравҫӑ ҫуралнӑранпа 110 ҫул ҫитнине халалласа Шупашкарти К.В. Иванов ячӗллӗ Литература музейӗнче пуш уйӑхӗн 15-мӗшӗнче, 14 сехетре, «Юрӑ пулса юласчӗ» литература каҫӗ иртӗ тата курав уҫӑлӗ.
Ираида Петрова 1913 ҫулхи пуш уйӑхӗн 13-мӗшӗнче Пушкӑртстанра ҫуралнӑ. Хусанти Чӑваш педтехникумӗнче, Чӑваш академи драма театрӗн театр-студийӗнче, Мускаври Театр ӳнерӗн тӗп техникумӗнче, Ленинградри музыка училищинче вӗреннӗ.
Вӑрҫӑ вӑхӑтӗнче Ленинградри госпитальсенче медсестрара, Ӗренпурти заводра юрӑпа ташӑ ансамблӗн ертӳҫинче, Мускав облаҫӗнчи «Путь к победе» хаҫат редакцийӗнче штатра тӑман ӗҫчен пулса тӑрӑшнӑ.
Ираида Петрован хайлавӗсене иртнӗ ӗмӗрӗн 50-ҫулӗсенче пичетлеме пуҫланӑ.
1976 ҫулта унӑн хайлавӗ тӑрӑх Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче «Телейпе Илем» спектакль лартнӑ.
Пушкӑртстанра пурӑнакансем чӑваш спектакльне кураҫҫӗ. Унти Суук-Чишма ялӗнчи культура ҫуртӗнче «Ӗмӗт» чӑваш театрӗ ӗҫлет. Нумаях пулмасть вӑл
Владислав Кирилловӑн «Ҫулсем иртсен, кунсем юлсан» пьеси тӑрӑх спектакль лартса унпа коллектив халӑх театрӗ ята хӳтӗленӗ.
Пьеса авторӗ, Шупашкар районӗнчи Апашра пурӑнакан Владислав Кириллов халӑх тетелӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, театр режиссёрӗ — О. Андреева. Спектакльте салтака ӑсатнине «Шевле» чӑваш фольклор ансамблӗ (ертӳҫи — С. Матвеева) кӑтартнӑ.
Пушкӑртстанри пӗрисем «Асанне арчи» музей йӗркеленӗ.
Пишпӳлек районӗнчи Ситек ялӗнче пурӑнакан Иванпа Людмила Григорьевсем килтен киле ҫӳресе экспонатсем пухнӑ.
Музейра экспозицисене темиҫе пайран вырнаҫтарса тухнӑ. Григорьевсен кил картинче шыв арманӗ, тимӗрҫӗ станокӗ, лаша урапи, суха пуҫ, кивӗ вӗллесем килӗшӳллӗн курӑнаҫҫӗ.
Халӗ музей наци культура центре ҫаврӑннӑ. Унта «Ҫеҫпӗл» фольклор ушкӑнӗ те йӗркеленӗ иккен. Вӑл чӑваш чӗлхине, йӑли-йӗркине упраса хӑварас тӗлӗшпе пысӑк ӗҫ тӑвать тесе ӗнентерет «Хыпар» издательство ҫурчӗ.
Пушкӑртстанра Чӑваш тӗррин республика шайӗнчи пӗрремӗш уявӗ иртнӗ. Ӑна вырӑнти чӑваш хастарӗсен «Канаш» пӗрлешӗвӗ пуҫарнӑ.
Мила Мурманская тӗнче тетелӗнчи хӑйӗн страницинче пӗлтернӗ тӑрӑх, уява вырӑнтисем ырласа йышӑннӑ, унта хутшӑнас кӑмӑллисем самай ҫын пулнӑ.
Чӑваш тӗррин уявне пухӑннисем валли ӑсталӑх лаҫҫисем ӗҫленӗ, куравсем йӗркеленӗ. Тата, паллах, юрӑ-ташӑ ӑстисен пултарулӑхне курса киленме май килнӗ. Уява пухӑннӑ йӑхташӑмӑрсем килӗсене хавас кӑмӑлпа саланнӑ.
+4.3 °C