Чӑваш Енри тата тепӗр икӗ ҫын «Чӑваш Республики тава тивӗҫлӗ ӗҫсемшӗн» орден медальне тивӗҫнӗ.
Хальхинче ҫавӑн пек пысӑк наградӑпа республикӑн прокурорӗ пулса ӗҫленӗ Евгений Жучкова тата Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗн артистне Владимир Семенова чыслама йышӑннӑ.
Евгений Жучков 1931 ҫулхи раштавӑн 19-мӗшӗнче Мордва Республикинчи Ичалки районӗнчи Ханенеевка ялӗнче ҫуралнӑ. Хусанти патшалӑх университетӗнче вӗреннӗ. 1984-1994 ҫулсенче Чӑваш Ен прокурорӗ пулнӑ. Тивӗҫлӗ канӑва кайсан вӑл Чӑваш Енӗн Патшалӑх Канашӗн Президиумӗн секретариачӗн ертӳҫинче ӗҫленӗ.
Владимир Семенов 1949 ҫулхи ака уйӑхӗн 16-мӗшӗнче Шупашкар районӗнчи Ҫӗньял Покровски ялӗнче ҫуралнӑ. Ленинградри патшалӑхӑн театр, музыка тата кинематографи институтӗнче вӗреннӗ. 1972 ҫултанпа Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче ӗҫлет. Вӑл — Чӑваш АССР тава тивӗҫлӗ артисчӗ, Чӑваш халӑх артисчӗ, Раҫҫей тава тивӗҫлӗ артисчӗ.
Кӳкеҫри «Пӳрнеске» ача пахчинче пӑтӑрмах пулса иртнӗ: 3 ҫулти ачан ури ҫинчи пӳрнине алӑкпа хӗстерсе лартнӑ. Вӑл самаях суранланнӑ, ӑна пульницӑна илсе кайнӑ.
Халӗ Шупашкар районӗн прокуратури тӗрӗслев ирттерет. Ӗҫ-пуҫ ҫапларах пулса иртнӗ. Ачасем иккӗмӗш хутран ҫара уран аннӑ, урама тухма хатӗрленнӗ. Пӗр хӗрача йывӑр алӑка хупнӑ, теприн ури ҫинчи пӳрни хӗсӗнсе ларнӑ.
Ача пахчинчи лару-тӑру лайӑхах мар иккен: алӑк йывӑррӑн уҫӑлать, чӳречисем ҫурӑлса кайнӑ, унитазсем кивелнӗ… Ача-пӑча лапамӗсенчи курӑка ҫулмаҫҫӗ, вӑл ӳссех ларнӑ. Унта ҫуркунне пӗр ача сӑвӑс та ҫаклатнӑ.
Тӗрӗслев вӑхӑтӗнче йӗркене пӑснине тупса палӑртсан мерӑсем йышӑнӗҫ.
Шупашкар Арбачӗ текен районта вырнаҫнӑ Пионерсен ҫурчӗн шӑпи прокуратурӑна та пӑшӑрхантарать.
1890 ҫулта хӑпарнӑ икӗ хутлӑ чул ҫурта 1990 ҫулта республика шайӗнчи культура эткерлӗхӗн палӑкӗсен йышне кӗртнӗ. Ехрем купса урамӗнчи 14-мӗш ҫурта пилӗк ҫул каялла пушар самай сиен кӳнине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ.
Пурлӑх Шупашкар хулинчи «Тӗплӗ строительствӑн хулари управленийӗ» акционерсен обществин харпӑрлӑхӗнче шутланать. Ҫавна май ӑна тивӗҫлипе тытса тӑрассишӗн те вӑлах яваплӑ.
Шупашкар хулинчи Ленин районӗнчи прокуратура ҫурта нумаях пулмасть тӗрӗсленӗ те ҫурт арканса та ишӗлсе ларнине ырламан. Ҫавӑншӑн «Тӗплӗ строительствӑн хулари управленийӗ» акционерсен обществин ертӳҫи ячӗпе хут шӑрҫаланӑ. Ҫурта тивӗҫлипе тытса тӑмаллине те ҫырсах асӑрхаттарнӑ.
РФ Президенчӗ Владимир Путин Чӑваш Ен прокурорӗн пӗрремӗш ҫумне Александр Евграфова юстицин патшалӑх канашҫин 3-мӗш класне парасси пирки хушу кӑларнӑ. Ку звани – прокуратура органӗсенче тӑваттӑмӗш шутланать, генерал-майорпа танлашать. Ҫак звание илнӗ ҫынсен пакунӗ ҫине ылтӑн тӗслӗ пӗр ҫӑлтӑр ҫӗлесе хураҫҫӗ.
Палӑртмалла: Александр Евграфов ку должноҫра 2018 ҫулхи ака уйӑхӗн 18-мӗшӗнченпе ӗҫлет. Унччен вӑл Тутарстанри (вӑл хӑй унта ҫуралнӑ) прокуратура органӗсенче ӗҫленӗ. Чӑваш Ене киличчен Ҫырчаллӑ хулинчи прокуратурӑна ертсе пынӑ.
Ҫӗрпӳ районӗнчи Тӗнсӗр ялӗнче пурӑнакансен пӑшӑрханмалли тупӑннӑ. Ялти пӗвери пулӑсем вилнӗ.
Пулӑсем нумаййӑн вилнине, шыв ҫийне тухнине ял ҫыннисем темиҫе кун маларах асӑрханӑ. Патшалӑх ветеринари службин ӗҫченӗсем ӗнер, ҫӗтме уйӑхӗн 4-мӗшӗнче, вырӑна тухса ҫакна тӗрӗсленӗ. Чӑнах та, вӗсем пӗвери пулӑсем вилнине ҫирӗплетнӗ. Халӗ ведомство ҫакӑ мӗн сӑлтавпа пулнине тӗпчет.
Шыва тата пулла илсе Чӑваш Енри ветеринари лабораторине тӗрӗслеме ӑсатнӑ. Кунсӑр пуҫне тӗрӗслев кӑтартӑвне Шупашкарти районсен хушшинчи ҫутҫанталӑка хӳтӗлекен прокуратурӑна ярса панӑ.
Чӑваш Енӗн тӗп хулинче тата тепӗр прокуратура уҫӑлнӑ. Ҫавӑн ячӗпе савӑнӑҫлӑ мероприятиех йӗркеленӗ. Унта республика прокурорӗ Василий Пословский та пырса ҫитнӗ.
Шупашкар хулинче паянхи кун виҫӗ прокуратура ӗҫлет: Калинин, Мускав тата Ленин районӗсенче. Шупашкар хула прокуратури Байдуков урамӗнчи 23-мӗш ҫуртри «а» ҫуртра вырнаҫнӑ. Малашне, ав, хула прокуратури те надзор тивӗҫне пурнӑҫлӗ. Сӑмах май, унтах — Ленин тата Мускав районӗнчи надзор органӗсем. Тӗрмери йӗркелӗхе тӗрӗслесе тӑракан прокуратура та ҫавӑнтах.
Чӑваш Енӗн тӗп хулинче прокуратура уҫма Раҫҫейӗн тӗп прокурорӗ кӑҫалхи пуш уйӑхӗн 29-мӗшӗнче йышӑннӑ. Ҫӗнӗ тытӑмра 11 ҫын ӗҫлӗ. Ҫав шутра — тӑхӑр оперативлӑ ӗҫчен, пӗр специалист тата пӗр водитель.
Шупашкарти 1-мӗш типографи ертӳҫисене предприятие йывӑрлӑха юри кӗртсе ӳкернӗ тесе шанмаҫҫӗ.
Ертӳҫӗсем ӗҫ вырӑнӗпе усӑ курнӑ тесе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Чӑваш Енӗн прокуратурин пресс-службинче пӗлтернӗ тӑрӑх, паллӑ мар ҫынсем 2012 ҫулта организацишӗн пайталлӑ мар ӗҫ туса ирттернӗ. Унпа килӗшӳллӗн вӗсем 33 миллион тенкӗлӗх килӗшӳ тунӑ, ҫав шутран 24 миллионне поставщик-предприяти счечӗ ҫине куҫарнӑ. Анчах унтан типографие нимле тавар та килмен.
Пайтасӑр килӗшӳ ятарласа туни, унпа килӗшӳлӗн укҫа куҫарни типографин финанс тӑрӑмне кӑткӑслатнӑ тесе шухӑшлаҫҫӗ.
Паян предприяти, чӑн та, йывӑрлӑхра. Ӑна панкрута кӑларма йышӑннӑ. Унта шалу парӑмӗпе те татӑлса пӗтмен.
Пуҫиле ӗҫе Чӑваш Енӗн Шалти ӗҫсен министерстви тӗпчет.
Ҫӗнӗ Шупашкарти тиев портӗнче ӗнер инкек пулнӑ: унта ҫын сарӑмсӑр вилнӗ. Пурнӑҫран уйрӑлнӑ ҫын – «Химпром» рабочийӗ.
Предприятин пресс-служби пӗлтернӗ тӑрӑх, инкек 19 сехет те 55 минутра пулнӑ. Ҫӳлерех асӑннӑ предприятинче хлор тата каустика производствин цехӗн юсав енӗпе ӗҫленӗ мастерӗ Иванов Геральд Васильевич путса вилнӗ. Ҫакна малтанлӑха ирттернӗ суд-медицина экспертизи ҫирӗплетнӗ.
РФ Следстви комитечӗ, ӗҫлев патшалӑх инспекцийӗ тата прокуратура ҫак инкеке тӗпчеҫҫӗ, лару-тӑрӑва уҫӑмлатаҫҫӗ.
Чӑваш Енӗн прокурорӗ пулнӑ Сергей Русаков мемуар ҫырма тытӑннӑ. Аса илӗвӗсем пичетлениччен вӑл ӗҫсен пӗр пайӗпе тӗнче тетелӗнчи «Правда ПФО» хаҫата паллаштарнӑ.
Асӑннӑ кӑларӑмра пичетленнӗ пай Русаков Таджикистанра ӗҫленӗ тапхӑра уҫӑмлатать. Асӑннӑ тӑрӑхра вӑл Курган-Тюбинск облаҫӗн прокурорӗ, республика пуҫлӑхӗн прокурорӗн ҫумӗ пулса тӑрӑшнӑ. Сергей Русаков Таджикистанра ӗҫленӗ ҫулсем СССР арканас умӗнхи тапхӑрпа пӗр килнӗ.
Прркурор 1990 ҫулхи нарӑс уйӑхӗн 10-мӗшӗнче Душанбери прокуратурӑра пулнине аса илнӗ. Таджикистанри компартин Тӗп комитечӗн резиденцийӗнчи столовӑя апат ҫиме кайнине ҫырса кӑтартнӑ. Резиденци темиҫе ҫуртран тӑнӑ. Ҫав шутра — хӑнасем валли, ятарлӑ коттедж тата КПСС Тӗпкомӗн тӗп секретарӗ пырас пулсан ун валли. Ҫуртсем тавра карта тытса ҫавӑрнӑ, ӑна темиҫе милиционер хуралланӑ.
Асӑннӑ столовӑйра Сергей Русаков апатланнӑ чухне «Спрут» Итали сериалӗнче ӳкерӗннӗ Микеле Плачидо киноактер апатланнӑ.
Прокуратура Сӗнтӗрвӑрри хулинчи шӑтӑк-путӑклӑ урамсене тупса палӑртнӑ. Унти ҫитменлӗх пирки Чӑваш Енӗн прокурорӗн пӗрремӗш ҫумӗ Александр Евграфов вырӑнти усламҫӑсемпе тӗл пулсан пӗлнӗ. Лешсем ӑна ҫавӑн пирки евитленӗ.
Кӑлтӑк пирки хыпар надзор органӗнчи пысӑк вырӑн йышӑнакан ҫын хӑлхине кӗнӗ хыҫҫӑ кӗҫех Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи прокуратура тӗрӗслев пуҫарнӑ. Курчатов, Горький, Тургенев, Фурманов, Ленински урамсем шӑтӑк-путӑклине тупса палӑртнӑ.
Ҫитменлӗх пирки прокуратура суда тавӑҫпа тухнӑ. Ҫул-йӗре тытса тӑракан подряд организацийӗн ертӳҫине те кӑлтӑкшӑн явап тыттарма пултараҫҫӗ. Ун тӗлӗшпе административлӑ майпа ӗҫ пуҫарнӑ.
Маларах асӑннӑ урамсене юсанине прокуратура хӑй тӗрӗслесе тӑрӗ.
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (12.04.2025 21:00) пӗлӗтлӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 747 - 749 мм, 0 - 2 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 1-3 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа кӑнтӑр-хӗвеланӑҫ енчен вӗрӗ.
| Козлов Михаил Алексеевич, чӑваш ҫыравҫи, профессор ҫуралнӑ. | ||
| Немцев Геннадий Александрович, инженер, техника ӑслӑлӑхӗсен докторӗ, профессор ҫуралнӑ. | ||
| Сӗнтӗрвӑрринчи историпе таврапӗлӳ музейне уҫнӑ. | ||
| Шупашкарта СССРӑн пӗрремӗш космонавтӑн Юрий Гагаринӑн палӑкне уҫнӑ. | ||
![]() | Пулӑм хуш... |