Кӑнтӑр Калифорни университетӗнчи Америка ӑсчахӗсем сӑнавсем тунӑ хыҫҫӑн акӑ мӗн ҫирӗплетнӗ: сахӑрлӑ апат-ҫимӗҫ нумай ҫиекен яш-хӗрӗн мӑнтӑрланас хӑрушлӑх кӑна мар, ӑс-тӑн тӗлӗшӗнчен япӑх витӗм кӳрес хӑршлӑх та пур. Ӑсчахсем опытсене йӗкехӳресем ҫинче тунӑ.

Диетологсем пылак ҫимӗҫ ҫамрӑксем ҫине мӗнле витӗм кӳнине тӗрӗсленӗ. Хальччен пылак апат ҫынна мӑнтарлатнине пурте пӗлнӗ-ха. Ку кӑна мар иккен. Йышне сахӑр кӗрекен ҫимӗҫсем ӑс-тӑна япӑхлатаҫҫӗ-мӗн: ҫын хӑш-пӗр самантсене ас тумасть.

Йекехӳресене апат вырӑнне сахӑр сиропӗ панӑ. Кӑштахран чӗрчунсен ӑс-тӑнӗ япӑхланни палӑрнӑ. Кунсӑр пуҫне йӗкехӳресем хӑйсем ӑҫта пулнине, мӗн пулса иртнине япӑх ӑнланнӑ.

Юпан 17-мӗшӗнче каҫхине пӑрлӑ ҫумӑр тата йӗпе юр ҫунӑ май электролинисем пӑрланнӑ, хӑш-пӗр ҫӗрте татӑлнӑ. Ҫавна май Чӑваш Енри темиҫе муниципалитет электричествӑсӑр тӑрса юлнӑ.

Электричество Элӗк, Вӑрнар, Красноармейски, Сӗнтӗрвӑрри, Муркаш, Ҫӗрпӳ, Шупашкар, Етӗрне районӗсенче сӳннӗ. Юпан 18-мӗшӗнчи кӑнтӑрла тӗлне Элӗк, Муркаш, Шупашкар, Етӗрне районӗсенче ҫеҫ электричество пулман. Унти 47 ялта 4036 ҫын ҫутӑсӑр юлнӑ. Ҫав йыша виҫӗ шкулпа виҫӗ ача пахчи кӗнӗ.

Авари пулнӑ вырӑнсенче Инкеклӗ лару-тӑру тытӑмӗн ӗҫченӗсем ӗҫленӗ.

Хальхи вӑхӑтра кӗрхи призыв тапхӑрӗ пырать. Хальхинче пин ытла каччӑна салтакан ямалла.

Кӑҫалхи призыв унчченхисенчен каллех кӑштах уйрӑлса тӑрать. Сӑмахран, салатка каймалли яш-кӗрӗм ҫарта мӗн чухлӗ пулассине суйлаять. Анчах пурте мар, аслӑ пӗлӳллисем кӑна.

Кӑҫалхи авӑнӑн 1-мӗшӗнчен Раҫҫейӗн ҫар кафедрисенче студентсене тӗп пӗлӳпе пӗрлех ҫар пӗлӗвӗ те пама тытӑннӑ. Чӑваш Енре ун пек кафедрӑсем ҫук-ха, анчах ют хуласенче ун пеккинче вӗренекенсем ҫӗнӗ программӑна лекееҫҫӗ.

Вӗреннӗ вӑхӑтра вӗсем теори курсне вӗренеҫҫ. Ӑна пӗтерсен квалификации экзаменӗ тытаҫҫӗ. Ӑнӑҫлӑ хӳтӗлесен вӗсене ятарлӑ званипе саппаса илеҫҫӗ. Енчен экзамен тытаймасан вӗсене пӗтӗмӗшле йӗркепе ҫара илӗҫ. Ӑнӑҫлӑ тытнисем е ҫулталӑклӑха срочник пулса, е ик ҫуллӑха контрактпа кайма пултараҫҫӗ.

И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университечӗ ҫамрӑк амӑшӗсене вӗренме кӗме хатӗрленӳ курсне йыхравлать.

Кун пек йышӑнӑва аслӑ шкул хӑй тӗллӗн пуҫарман. Ҫамрӑк амӑшӗсене аслӑ шкулсене вӗренме кӗме пулӑшас тӗллеве Раҫҫей Правительстви лартать иккен.

Хатӗрленӳ курсне ҫӳрекен укҫа тӳлесе кӗсьене ҫӳхетме тивмӗ. Анчах хӑш-пӗр условие шута илӗҫ, амӑшӗсен 23 ҫултан аслӑрах пулмалла мар, пӗр е ытларах ача ӳстермелле, РФ гражданӗ пулмалла, вӑтам пӗлӳллӗ, анчах аслӑ пӗлӳллӗ пулмалла мар.

Хатӗрленӳ курсене вырсарникунсерен ҫӳремелле. Вӗренекенсене уйӑхсерен 2 пиншер тенкӗ стипенди тӳлӗҫ.

Вӗренмелли тапхӑрсем: юпа–ҫу уйӑхӗсем. Заняти 4 сехете тӑсӑлать. Ыйтса пӗлмелли телефон номерӗсем, 58-18-40 (хушма номер 2850), 48-78-94 е 8-903-345-78-94.

Васкакан вакка сикет теҫҫӗ те, Патӑрьел районӗнчи суд приставӗ ҫавӑн пек шухӑшланӑ-ши — хӑйсем патне ҫынсенчен ҫитнӗ ҫырусене вӑхӑтра пӑхса тухман. Шучӗпе вара пӗр уйӑхра хуравламалла. 30 кун хушшинче ӗлкӗрменни саккуна пӑснине пӗлтерет.

Суд приставӗсен федераци службин Патӑрьел тата Шӑмӑршӑ районӗсенчи пайӗне кӑҫалхи ҫӗртме–утӑ уйӑхӗсенче ҫынесенчен виҫӗ ҫыру килнӗ. Пурте вӗсем суд йышӑнӑвӗпе укҫа шыраса илессипе ҫыхӑннӑскерсем пулнӑ. Анчах ҫавсенчен нихӑшне те вӑхӑтра пӑхса тухман. Куншӑн Административлӑ майпа саккуна пӑсни ҫинчен калакан кодексӑн 5.59 статйинче явап тыттарма пӑхса хӑварнӑ. Прокуратура ыйтнипе ӗҫе судра пӑхса тухнӑ. Суд приставӗсен маларах асӑннӑ пай пуҫлӑхне 5 пин тенкӗлӗх штрафлама йышӑннӑ.

Мария Падиарова

Юпан 16-мӗшӗнче Дон ҫинчи Ростов хулине чи хитре арӑмсемпе амӑшӗсем килсе ҫитнӗ. Вӗсем «Раҫҫей миссис International 2014» ята ҫӗнсе илессишӗн тупӑшӗҫ.

Вӗсен йышӗнче Шупашкарта пурӑнакан Мария Падиарова та пур. Вӑл 33 ҫулта, 7 ача амӑшӗ. Конкурс йӗркелӳҫисем пӗлтернӗ тӑрӑх, хӗрарӑмсем наци тумӗсен тата ҫимӗҫӗсен, пултарулӑх конкурсне, дефилене хутшӑнӗҫ. Ҫӗнтерӳҫӗ 2015 ҫулхи утӑ уйӑхӗнче Чикагӑна тӗнчери чи илемлӗ хӗрарӑм ятне ҫӗнсе илессишӗн тупӑшма кайӗ.

Финал юпан 20-мӗшӗнче ресторанра пулӗ. Конкурс паян, юпан 17-мӗшӗнче, пуҫланнӑ. Унта хутшӑнакан хӗрарӑсем жюрие наци ҫимӗҫне кӑтартӗҫ, ача ҫуртне ҫитӗҫ, хӑйсен хули пирки видео кӑтартса паллаштарӗҫ.

Мария Падиаровӑшӑн ҫакӑнта сасӑлама пулать.

Артистсем

Хӗрлӗ Чутай районӗнче хӑйсен ентешӗсене, Чӑваш патшалӑх драма театрӗн артисчӗсене Ирина Садовниковӑн тата Николай Булаткина, халлланӑ «Асамлӑ чаршав» фестиваль малалла пырать.

Кашни ял тӑрӑхӗ чӑвашсен паллӑ драматургӗсен, ҫыравҫисен спектаклӗсене сцена ҫинче кӑтартаҫҫӗ. Юпан 14-мӗшӗнче Сӗнтӗкҫырминчи культура ҫуртӗнче Николай Терентьев пьеси тӑрӑх хатӗрленӗ «Хӗрӗме калам та — кинӗм илттӗр» спектакль кӑтартнӑ. Пьесӑра — тин кӑна ҫемье ҫавӑрнӑ ҫамрӑксем пирки. Крахьян (Ирина Пакрушова) хӑйӗн пӗртен пӗр ывӑлне Мӗтрие (Вячеслав Корчагин) юратать, ӑна телей ҫеҫ сунать. Ывӑлне Маюкпа (Елена Самсонова) пӗрлештересшӗн…

Палӑртмалла: хӑйсем тӗллӗн ҫак ӑсталӑха вӗреннӗ артистсем сцена ҫине пӗрремӗш хут ҫеҫ тухмаҫҫӗ. Вӗсем выляни хальхинче те куракансен кӑмӑлне кайнӑ.

Сӑнсем (27)

Юпан 21-мӗшӗнче Шупашкарти Наци вулавӑшӗнче Тутар Республикинчи ЧНКА ҫумӗнчи Чӑваш писательсен пӗрлӗхӗн председателӗ Николай Сорокинӑн виҫӗ томлӑ «Вечная Волга» романӗн хӑтлавӗ пулать. Сумлӑ мероприяти умӗн «Сувар» вулаканӗсене автор хӑйӗнпе те, романпа та ҫывӑхрах паллаштарасшӑн.

Николай Сорокин Теччӗ районӗнчи Аслӑ Ӑнӑ ялӗнче ҫуралса ӳснӗ. Хусанта 8 ҫул «Советская Татария» хаҫатра ӗҫленӗ, унтан 37 ҫул ытла ИТАР-ТАСС-ра, халичченех ӗҫленӗ. Ҫав вӑхӑтрах Хусанти радиора «Атте-анне сассисем» ятлӑ чӑваш кӑларӑмӗсене пуҫарса янӑ, унтан «Сувар» хаҫата, «Шурӑмпуҫ» журнала уҫса 6 ҫул тӗп редактор пулса ӗҫленӗ. Хусан историйӗнче пирвайхи хут чӑваш чиркӗвне Параскева Пятница ятлине уҫнӑ.

Ҫав хушӑрах, укҫа ҫитменнипе-тӗр, кӗнекесем ҫырма тытӑннӑ. Малтан очерк пуххисем — «Рабочие династии», «Нижнекамский репортаж», «Над шишкинским бором рассвет» — тухнӑ, унтан повеҫсем: «Колесо жизни», «Купец с КАМАЗа», «Купцы новой России». Пӗлтӗр ӑна тата Тутарстанри чӑваш ҫыравҫисен пӗрлешӗвӗн ертӳҫине суйланӑ.

Ҫак кунсенче Мускавра Геннадий Айхи поэт ҫуралнӑранпа 80 ҫул ҫитнине халлаланӑ ӑслӑлӑх конференцийӗ ӗҫлет. Вӑл юпан 15-мӗшӗнче уҫӑлнӑ, паян хупӑнмалла.

Мероприятие Раҫҫейӗн наука академийӗн Чӗлхе пӗлӗвӗн инсититучӗн ертӳҫисем, Германири, Италири, Швецинчи, Чехинчи, Турцинчи, Японири, Америкӑри Пӗрлешӳллӗ Штатсенчи тата хамӑр ҫӗршыври поэзи тата лингвистика енӗпе тӑрӑшакан ученӑйсем хутшӑннӑ. Чӑваш филологи ӑслӑлӑхӗсен пайташӗсем те пулнӑ.

Конференцие Чӑваш Ен Элтеперӗн ячӗпе унӑн РФ Президенчӗ ҫумӗнчи тулли праваллӑ элчи Леонид Волков сӑмах тухса каланӑ. Конференци йӗркелекенсене вӑл Михаил Игнатьев тата хӑй ятӗнчен тав тунӑ. Волков шучӗпе, поэзире Геннадий Айхи - ҫӗнӗ сӑмах. Вӑл — чӑваш поэзине тӗнчене ҫул уҫакан ят.

Конференцие Раҫҫейӗн наука академийӗн Чӗлхе пӗлӗвӗн инсититучӗпе Раҫҫейӗн патшалӑх гуманитари университечӗ пӗрле йӗркеленӗ.

Сӑнсем (3)

Ҫӗмӗрле хулинче Афганистанра тата Ҫурҫӗр Кавказра пуҫ хунӑ ентешсене халалласа палӑк уҫнӑ. Гранит плитасем ҫинче — вӑрҫӑран таврӑнман салтаксен ячӗсем.

Вӗсенчен чылайӑшне вилсен орденсемпе тата медальсемпе чысланӑ. Ентешӗсен ячӗпе палӑк ҫӗклемешкӗн Афганистанри вӑрҫӑн сусӑрӗсен Ҫӗмӗрлери уйрӑмӗн пайташӗсем шухӑшланӑ. Укҫа-тенке халӑх пуҫтарнӑ: афганецсем, вилнӗ салтаксен ашшӗ-амӑшӗ, усламҫӑсем...

Афганистанри ҫапӑҫусене хутшӑннӑ Юрий Кузьмин ку палӑк вӑрҫӑран таврӑнманнисене асра тытма май панине палӑртать.