Ҫак кунсенче «Ирӗклӗх» пӗрлешӳ «Раҫҫей Федерацийӗн чӗлхисем ҫинчен» саккунти чӗлхесене дискриминацилекен пайсене пӑрахӑҫлама ыйтса Патшалӑх Думин председетелӗ Вячеслав Володин патне ҫыру шӑрҫаланӑ. Ҫак 53-ФЗ номерлӗ саккунпа килӗшӳллӗн рекламӑра вырӑс чӗлхипе яланах усӑ курмаллине палӑртнӑ иккен. Кунпа чӑваш хастарӗсем килӗшесшӗн мар. Ун вырӑнне ирӗклӗхҫӗсем реклама чӗлхине Раҫҫей Федерацийӗн субъекчӗсенчи патшалӑх чӗлхийӗсенчен ирӗклӗ суйлама май туса пама ыйтнӑ.

Хӑйсен сӗнӗвне вӗсем РФ Конституцийӗнче ҫын правине чӗлхе тӗлӗшӗнчен хӗсме юраманни ҫине таянса хатӗрленӗ. «Ирӗклӗх» хастарӗсем ӑнлантарса панӑ тӑрӑх енчен те хальхи саккуна пӑхӑнас пулсан чӑвашла рекламӑланаканӑн ӑна ҫавӑн пекех тата вырӑсла та хатӗрлемелле. Ку вара тӑкаксене ӳстерет, пӗлтерӗве паракана тӑван чӗлхепе вырнаҫтарассинчен пистерет.

Ҫак кунсенче ИӖМ ӗҫченӗсен Пӗтӗм Раҫҫейри «Сисӗмлӗ чӗре кӗввисем» фестиваль иртнӗ. Кӑҫал вӑл Шупашкарта йӗркеленнӗ.

Конкурса Раҫҫейри 33 хуларан килнӗ. Виҫӗ кунра жюри пайташӗсем чи лайӑх юрӑсене суйланӑ, кайран вӗсене Яков Ухсай ячӗллӗ культура керменӗнче иртнӗ гала-концертра шӑрантарнӑ.

Пирӗн ентешсем, «Служу Отечеству» ансамбль, виҫӗ номинацире малти вырӑнсене йышӑннӑ. Пӗтӗмӗшле илсен, вӗсем конкурсра ҫӗнтернӗ.

ИӖМ вӗренӳ заведенийӗсен хушшинче пӗрремӗш вырӑна Иваново облаҫӗ йышӑннӑ. Гран-прие вара Томск облаҫӗнчи пушарнӑй Максим Борков тивӗҫнӗ. Вӑл вокал енӗпе 15 ҫул ӗҫлет.

Конкурсҫӑсене ҫӑмӑлах килмен. Вӗсем виҫӗ ҫӗнӗ юрӑ шӑрантарнӑ: иккӗшӗ — пушар хуралӗ пирки, тепри — ҫӑлавҫӑсем ҫинчен.

Евгения Семенова

Раҫҫейре чи лайӑх терапевтсен танлаштарӑмне пӗрремӗш хут йӗркеленӗ. Палӑртма кӑмӑллӑ: унта пирӗн 9 ентеш кӗнӗ.

Танлаштарӑма пӗтӗмпе Раҫҫейри чи лайӑх 500 терапевт кӗнӗ. Вӗсен йышӗнче Хулари клиника центрӗнче ӗҫлекен Наталия Казакова пур. Вӑл ку ӗҫре — 21 ҫул.

Ҫӗнӗ Шупашкарти хула пульницинче вӑй хуракан Алена Шабалина, Хулари клиника центрӗн терапевчӗ Екатерина Лявкина, Хулари 7-мӗш пульница ӗҫченӗ Владимир Васильев, Ҫӗнӗ Шупашкарти хула пульницин тухтӑрӗ Евгения Семенова, Васкавлӑ медпулӑшу пульницин терапевчӗ Гелюся Феизова, Хулари клиника центрӗн врачӗ Олеся Ильина, Ҫӗрпӳ районӗн тӗп пульницин ӗҫченӗ Любовь Леонтьева та ТОП-500 Раҫҫейри танлаштарӑма кӗнӗ.

Пӗтӗм Раҫҫейри «Ҫулталӑкри ҫемье» конкурса Чӑваш Енри икӗ ҫемье хутшӑнать. Вӗсенчен пӗри – Надеждинсен ҫемйи. Романпа Наталья пӗрле 17 ҫул пурӑнаҫҫӗ. Вӗсем 4 ачана воспитани параҫҫӗ. Вӗсенчен пӗри – опекӑна илни. Темиҫе ҫул каялла Наталья тӗнче тетелӗнче хаваслӑ арҫын ача пирки каласа панине курнӑ. Ача – сусӑр, тӑлӑх. Наталья ӑна шелленипе ҫемьене илнӗ.

Львовсем те конкурса хутшӑнаҫҫӗ. Вӗсен – 6 ача. Виҫӗшне вӗсем опекӑна илнӗ. Александрпа Татьяна ачасене тивӗҫлӗ воспитани парас тесе нумай тӑрӑшаҫҫӗ. Татьяна ЧР ача усрава илнӗ ашшӗ-амӑшӗн ассоциацийӗнче тӑрать. Вӑл район тата республика шайӗнче иртекен мероприятисене хастар хутшӑнать.

Раҫҫей шайӗнче конкурс иртсен «Ҫулталӑкри ҫемье. Раҫҫей, 2016» кӗнеке кӑларӗҫ. Ҫӗнтерӳҫӗсене парнесемпе хавхалантарӗҫ. Сӑмах май, конкурса пӗтӗмпе тӗрлӗ регионти 294 ҫемье хутшӑнать.

Ҫемьере ача ҫурлани – пысӑк телей. Ашшӗпе амӑшӗ, тӑванӗсем ун валли хитре ят шыраҫҫӗ. Ара, хӑшӗ-пӗри ятран ҫыннӑн пурнӑҫӗ мӗнле пулассине ӗнентерет вӗт. Паллах, Настя, Маша, Даша, Саша, Дима, Андрей, Алексей, Николай, Евгений, Марина йышши ятсем халӗ анлӑ сарӑлнӑ. Анчах хӑшӗ-пӗри хӑйӗн ачине тӗлӗнмелле ят хурать. Чӑнах та тӗплӗн шухӑшласах тӑваҫҫӗ-ши ҫак утӑма? Хӑшӗ-пӗришӗн хӑйне евер ят кулӑшла пек туйӑнать…

Тӗслӗхрен, Мускав ҫывӑхӗнчи Королев хулинче ашшӗпе амӑшӗ хӗрне Виагра тесе чӗнеҫҫӗ. Телейлӗскерсем ҫак ята мӗншӗн суйланине те ӑнлантарнӑ: пӗрремӗшӗнчен, ят илемлӗ, иккӗмӗшӗнчен, ача шӑпах ҫак препарата пула ҫут тӗнчене килме пултарнӑ, виҫҫӗмӗшӗнчен, вӗсем «ВИА Гра» ушкӑна питӗ кӑмӑллаҫҫӗ.

Анат Тагилта вара Раҫҫейри никама пӑхӑнманлӑх кунӗнче пӗр ҫемьере хӗр ҫут тӗнчене килнӗ. Ашшӗпе амӑшӗ савӑннипе пӗчӗкскере Россия ят хунӑ. Кӗскен тата йӑлтах ӑнланмалла.

Мускавра 1998 ҫултанпа хунӑ хӑйне евӗр ятсене тишкерсен ҫакӑ паллӑ: арҫын ачасене Дмитрий-Аметист, Матвей-Радуга, Николай-Никита-Нил, Граф, Дар, Иван-Коловрат, Меркурий, Кантогор-Егор, Март, Христамрирадос, Князь, Принц, Космос, Ангел, Ветер, Воля, Дельфин, Ярослав-Лютобор, Илья Богодар, Каспер Ненаглядный, Архип-Урал, Еремей Покровитель, Кит, Лука-Счастье, Саммерсет Оушен, Мононо Никита, Огнеслав, Будда-Александр, Господин, Мир ят хунӑ.

Малалла...

Владимир Егоров радиожурналист (сулахайри)

Чӑваш Енри журналистсем Раҫҫейри конкурссенче ҫӗнтернине Чӑваш халӑх сайчӗ маларах та пӗлтернӗччӗ-ха.

Утӑ уйӑхӗнче «Патриот России» (чӑв. Раҫҫейӗн патриочӗ) Раҫҫейри XV конкурса пӗтӗмлетнӗччӗ те унта республикӑри икӗ журналист палӑрнӑччӗ. Вӑл вӑхӑтра «Республика» хаҫатра ӗҫленӗ Эрбина Никитина журналист, философи ӑслӑлӑхӗсен кандидачӗ унта «Служу Отечеству» (чӑв. Тӑван ҫӗршыва хӳтӗлетӗп) номинацире «Хаҫат» категорире ылтӑн медале тивӗҫрӗ. Чӑваш телерадиокомпанийӗн редакторӗн Анастасия Акшарован радиопрограммине кӗмӗл медальпе хакланӑччӗ.

Халӗ вара «Моя земля — Россия» (чӑв. Манӑн ҫӗр — Раҫҫей) пӗтӗм Раҫҫейри конкурсран Чӑваш Енӗн Наци радиовӗн журналисчӗ Владимир Егоров «За лучшее освещение развития малого предпринимательства и кооперации на селе» (чӑв. Пӗчӗк предпринимательлӗхе тата ялта кооперацие аталантарнине чи лайӑх ҫутатни) номинацире ҫӗнтернӗ.

«Ҫыннӑн 21 ҫул тултариччен хӑрушлӑх туйӑмӗ ҫук. Вӑл вилме пултарасси пирки шухӑшламасть. Ҫавӑнпа эпир водитель правине 21 ҫултан ҫеҫ пама юрани пирки калатпӑр», — ҫапла каланӑ РФ Сывлӑх сыхлавӗн министерствин психиатри енӗпе штатра тӑман специалисчӗ Зураб Кекелидзе.

Кун пирки вӑл журналистсене юпа уйӑхӗн 5-мӗшӗнче пӗлтернӗ. Хальлӗхе ку тӗлӗшпе саккун проектне хатӗрлени пирки сас-хура ҫук.

Тӗлӗнмелле те, нумаях пулмасть Патшалӑх Думине пачах урӑхла сӗнӳ ҫитнӗ: водитель правине 16 ҫултан памалла имӗш. Анчах унпа юнашар 3 ҫул каялла права илнӗ водитель лармалла. Пӗччен ҫӳрекенсене штрафлама сӗннӗ: 2,5-3 пин тенкӗлӗх.

Ӗҫсӗррисене налук тӳлеттерме тытӑнсан ҫапла тухса тӑрӗҫ-ши?

Ӗҫсӗр вӑйпиттисене налук тӳлеттерме тытӑнасшӑн. Паян-ыранах мар-ха. Хальлӗхе ку шухӑша сӳтсе яваҫҫӗ. Ӗҫсӗррисене социаллӑ инфраструктурӑпа (шкулсемпе, пульницӑсемпе тата ытти те) усӑ курнӑшан укҫа тӳлеттересшӗн. Ҫӗнӗ саккун проекчӗ ҫинчен Федераци Канашӗн «правительство канашӗнче» Ольга Голодец вице-премьер пӗлтернӗ.

Курск ҫӗрӗнчен сенатора лекнӗ Валерий Рязанский, сӑмахран, ку пуҫарӑва ырласа каланӑ. Шалӑва «сӑрӑ» шутланман схемӑпа илекен учительсем, врачсем, инженерсем, строительсем тупӑшран илекен налука тӳлеҫҫӗ-ҫке. Ыттисем вара мӗнрен кая? Саккун кӑларакансем ӗнентернӗ тӑрӑх, ӗҫсӗррисем налук тӳлеменни вырӑнти хыснашӑн йывӑра кайса ларать, мӗншӗн тесен социаллӑ инфраструктурӑна вӗсен тытса тӑмалла-ҫке.

Унччен амӑшӗн капиталӗ ҫулсерен ӳссе пынӑ. Ҫитес ҫул ӑна индексацилемӗҫ.

«Ҫук, амӑшӗн капиталне индексацилемӗҫ», — ҫапла пӗлтернӗ РФ ӗҫлев тата социаллӑ хӳтлӗх министрӗ Максим Топилин. Федераци ведомствин пуҫлӑхӗ ку йышӑнӑва ҫирӗплетнине те каланӑ.

РИА Новости портал ҫапла ҫырнӑ: «Унччен правительствто вице-премьерӗ Ольга Голодец 2017 ҫулта амӑшӗн капиталне индексацилес ыйту пирки калаҫса татӑлайманни пирки хыпарланӑччӗ».

Сӑмах май, амӑшӗн капиталне кӑҫал та индексацилемен. Вӑл 2015 ҫулти пекех тӑрса юлнӑ: 453 пин те 26 тенкӗ.

Нумаях пулмасть Чӑваш Енре ҫуралса ӳснӗ актер Станислав Садальский Мускаври Новодевичье масарӗ ҫинче пулнӑ. РСФСР тава тивӗҫлӗ артисткин Татьяна Самойловӑн вилтӑпри мӗнле лару-тӑрура пулнине курсан вӑл кӑмӑлсӑрланнӑ. Кун пирки вӑл халӑх тетелӗнчи хӑйӗн страницинче ҫырнӑ.

— Ҫак вырӑс турӑшӗн куҫӗнче путма пулать. Ҫакӑн пек тахҫан Татьяна Самойлова пирки паллӑ Пабло Пикассо каланӑ. Паян вара актрисӑн вилтӑпри патне ҫитсен — намӑс. Пуян ҫӗршывра кунашкал асар-писер пулни намӑс. Пирӗн хӑрамалли фильмсем ӳкереҫҫӗ, миллионсем тӑкаклаҫҫӗ. Совет кинематографӗн ҫутӑ сӑнарӗн вилтӑпри ҫине хӑма та пулин ҫакаймаҫҫӗ. Сӑмах май, Татьяна Самойлова ӳкерӗннӗ фильмсене халӗ те туянаҫҫӗ, такам дивидентсене илет, — ҫырнӑ Станислав Садальский халӑх тетелӗнче.

Татьяна Самойлова — совет актриси. Паллӑ актриса Мускавра хӑй 80 ҫул тултарнӑ кун, ҫу уйӑхӗн 4-мӗшӗнче, вилнӗ.