Раҫҫейре виҫҫӗмӗш тата ун хыҫҫӑнхи ача ҫуратакансене укҫан хавхалантарма йышӑннӑ. Раҫҫей Президенчӗ Владимир Путин ӗнер ҫӗнӗ йышӑну кӑларнӑ. Унта 2018 ҫулхи кӑрлач уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен Чӑваш Ене ҫемьери виҫҫӗмӗш тата ун хыҫҫӑнхи ачасемшӗн уйӑхсерен пособи тӳлемешкӗн федераци укҫи илсе тӑма пуҫлӗ.

Ҫӗршыв ертӳҫи «Раҫҫей Федерацийӗн демографи политикине пурнӑҫламалли мерӑсем ҫинчен» Указа улшӑнусем кӗртнӗ. Ҫапла вара ҫемьере 2012 ҫулхи раштав уйӑхӗн 31-мӗшӗ хыҫҫӑн ҫуралнӑ виҫҫӗмӗш тата ун хыҫҫӑнхи ачасемшӗн уйӑхсерен пособи тӳлемешкӗн регионсене федераци бюджетӗнчен укҫа уйӑрмалли никӗс шутланакан критерисене улӑштарнӑ. Финанса тивӗҫекен регион шутне малашне ача ҫуратаслӑхӑн суммарлӑ коэффициенчӗ ҫӗршыври вӑтам кӑтартуран пӗчӗкреххи мар, ҫуратаслӑх коэффициенчӗ иккӗрен иртменни кӗрет.

Чӑваш Енре пурӑнакан хӗрарӑм 50+ телеканал кӑтартакан кӑларӑма хутшӑннӑ. Вӑл унта аслӑ ӳсӗмре ҫӳҫ ҫирӗплӗхне мӗнле упрамаллине каласа кӑтартнӑ.

Нина Гречко «Раҫҫейри чи вӑрӑм ҫивӗт», «Шупашкарти чи вӑрӑм ҫивӗт» ятсене тивӗҫнӗ. Вӑл ҫӳҫе ҫирӗп ӳстермелли вӑрттӑнлӑхсемпе куракансене те паллаштарнӑ.

Нина Гречко ҫамрӑк чухне ҫӳҫне ҫӑмарта саррипе ҫунӑ. Ун чухне унӑн ҫивӗчӗ алӑ туни хулӑнӑшех пулнӑ. Тата вӑл куракансене хӑйӗн рецепчӗпе паллаштарнӑ: хупах сӗткенне кӑлармалла. Е сухан хуппинчен е салтак тӳминчен настой хатӗрлемелле. Хура ҫӑкӑр та ҫӳҫе ҫирӗплетме пулӑшать-мӗн.

Хӗрарӑм ҫӳҫе ҫунӑ чухне химипе усӑ курма сӗнмен. Вӑл ҫӳҫе ҫӳлерех асӑннӑ отварсемпе черетлесе ҫӳҫе чӳхеме сӗнет.

Паятан Раҫҫейре 200 тата 2000 тенкӗлӗх укҫа ҫаврӑнӑша тухӗ. Тӗп банк пуҫлӑхӗ Эльвира Набиуллина тата Патшалӑх знакӗн генеральнӑй директорӗ Аркадий Трачук хӑтлав ирттернӗ, ҫӗнӗ укҫасемпе паллаштарнӑ. Ку таранччен вӗсен дизайнӗ вӑрттӑнлӑхра пулнӑ.

Ку укҫасене хатӗрленӗ чухне ҫӗнӗ шухӑшсемпе усӑ курнӑ. Ҫапла майпа вӗсем часах кивелмӗҫ. Куҫ курманнисемшӗн те меллӗ вӗсем. Укҫасене ятарласа ҫутӑ дизайнпа илемлетнӗ.

200 тенкӗлли ҫине Севастопольти путнӑ корабльсен палӑкне ӳкернӗ, тепӗр енче – Херсонес Таврически. 2000 тенкӗллин пичӗ ҫинче Владивостокри Вырӑс утравне илсе ҫитерекен кӗпере сӑнланӑ, тепӗр енче Хӗвелтухӑҫ космодромӗ. Ҫак паллӑсем сасӑлавра ҫӗнтернӗ.

Раштав уйӑхӗнче ку укҫасем нумайланӗҫ. Чи малтан вӗсем Мускава, Крыма, Инҫет Хӗвелтухӑҫне ҫитӗҫ.

Светофор ҫук ҫӗрте ҫул урлӑ каҫма тӑрсан чылай чухне водительсем ҫуран ҫӳрекене ирттерсе ямаҫҫӗ. Е тата таҫта васкаҫҫӗ-ши – ҫул урлӑ каҫакан ҫын вӑрах утать тесе пиклеттерме тытӑнаҫҫӗ. Ҫавӑн пек чухне вӗсем чӑннипех те тарӑхтарса яраҫҫӗ. Васкатӑн тӑк хӑв тух та чуп!

Раҫҫейре Патшалӑх Думи ҫӗнӗ саккун проектне пӑхса тухнӑ. Унта ҫуран ҫӳрекен ҫынна ирттерсе яман водителе штраф ытларах тӳлеттерме сӗннӗ. Аса илтерер: халӗ кунашкал йӗркене пӑснӑшӑн 1,5 пин тенкӗ тӳлемелле. Саккун проектӗнче ҫак хисепе 2,5 пин тенке ҫитерме сӗннӗ.

Депутатсем проекта ырланӑ, ӑна виҫҫӗмӗш вулавра йышӑннӑ.

Килсӗр йытӑсене кам шута илӗ?

Патшалӑх Думинче ҫывӑх вӑхӑтра ҫӗнӗ саккуна пӑхса тухӗҫ. «Выльӑх-чӗрлӗх хӑрушсӑрлӑхӗ» текен саккунпа килӗшӳллӗн килти кашни чӗрчуна — кушаксемпе йытӑсене — укҫа тӳлесе регистрацилеме тивӗ. Кун пирки «РИА Новости» информаци агенствине парламентӑн аялти палатин экологи тата тавралӑх хӳтӗлев комитечӗн председатель ҫумӗ Владимир Панов пӗлтернӗ.

Чӗрчунсене регистрацилес йӗркене правительство хатӗрленӗ тет, халӗ ӑна якатса ҫитереҫҫӗ. Чӗрчуна шута илнӗ чухне укҫа тӳлеме тивӗ. Мӗн чухлӗ? Хальлӗхе паллӑ мар.

«Ветеринати ҫинчен» саккуна йышӑннӑ хыҫҫӑн чӗрчунсене мӗнле шута илессине палӑртман пулнӑ. Ҫавна пула ку саккун кирлӗ пулса тӑнӑ — вӑл килти выльӑх-чӗрлӗхе мӗнле регистрацилемеллине пӑхса хӑварӗ. Чипласси (чип лартасси) ирӗклӗ пулӗ. Депутат пӗлтернӗ тӑрӑх килте кушак е йытӑ пурри пирки, ҫын вӗсен хуҫи пулни ҫинчен пӗлтерни те ҫителӗклӗ пулӗ имӗш.

Ку саккуна йышӑннӑ хыҫҫӑн хӑрушсӑрлӑх та лайӑхланасса шанаҫҫӗ. Хӑш-пӗр хуҫи имӗш, унӑн кушакки е йытти мӗнле те пулин сӑтӑр тунӑ хыҫҫӑн айӑпа йышӑнасран вӗсенчен хӑтӑлать, вӑл чӗрчун унӑн пулнине хирӗҫлеме пуҫлать. Кашни кушака е йытта регистрациленӗ хыҫҫӑн айӑплавран кунашкал хӑтӑлма май пулмӗ.

Малалла...

Кирилл Блинов

Хӗрлӗ Чутай районӗнчи Хусанушкӑнь ячи арҫын ачана РФ Президенчӗ Владимир Путин чыслӗ. Кирилл Блинов ҫыннӑ ҫалнӑшӑн «Ҫынна вилӗмрен ҫӑлнӑшӑн» медале тивӗҫӗ.

Пӗлтӗрхи утӑ уйӑхӗн 19-мӗшӗнче Кирилл, кил умӗнче пулнӑскер, пулӑшу ыйтса кӑшкӑрнине илтнӗ. Арҫын ача тӳрех амӑшне чӗннӗ. Вӗсем пӗве еннелле чупнӑ.

Ҫыранран инҫех мар катамаран ларнӑ, ун ҫинче – 7 ҫулти хӗрача. Кирилл ӑна ҫӑлма ыткӑннӑ, ҫыран хӗррине илсе тухнӑ. Хӗрача 12 ҫулти аппӑшӗ путни пирки каланӑ. Вӗсен ашшӗ аслине ҫӑлас тесе шыва чӑмнӑ, анчах каялла тухайман.

Кирилл катамаран ҫине ларса путакан ачана ҫӑлма васканӑ. Вӑл хӗрачана ҫыран хӗррине илсе тухнӑ. Шел те, ашшӗне ҫӑлайман. Кирилпа амӑшӗ васкавлӑ медпулӑшу чӗннӗ. Арҫын хӗрӗсемпе яла тӑванӗ патне канма килнӗ пулнӑ-мӗн.

Авӑнӑн 16-мӗшӗнче Владимир Путин Кирила медальпе чысласси пирки хушу алӑ пуснӑ. Ӑна хӑҫан чыслассине каярахпа пӗлтерӗҫ.

Кунашкалли республикӑра кӑна мар, Раҫҫейре те пӗрремӗш хут пулӗ. Юпа уйӑхӗн 12-мӗшӗнче экономика диктанчӗ ҫырма чӗнеҫҫӗ. Акци 12 сехетре пуҫланӗ.

Диктант «Вӑйлӑ экономика – чечекленекен Раҫҫей!» ятлӑ. Ӑна халахӑн экономика пӗлӗвне лайӑхлатас тӗллевпе ирттереҫҫӗ. Диктант тест евӗр пулӗ.

Шупашкарта диктанта 2-мӗш гимназире, 47-мӗш шкулта, 48-мӗш тата 64-мӗш шкулсенче ҫыртараҫҫӗ. Унта ҫитейменнисен онлайн-версие ҫырма май пур. Вӑл пур ӳсӗмрисем валли те пӗрешкел пулӗ, ҫавӑнпа питех йывӑр мар. Акци лапамне килнисене вара икӗ ушкӑна уйӑрӗҫ: шкул ачисем тата аслӑ ӳсӗмрисем.

Шупашкартан Пушкӑртстанӑн тӗп хулине тата каялла самолет вӗҫтерекен «Декстер» авиакомпани ҫапла йышӑну тунӑ. Ҫавна кура ӗнер, авӑн уйӑхӗн 25-мӗшӗнче, Шупашкарти аэропортран Ӗпхӗве самолет вӗҫмен.

«Мой город Чебоксары» Шупашкарти халӑхсен хушшинчи аэропортӑн «Ҫыхӑнура» халӑх тетелӗнчи официаллӑ ушкӑнӗнчи информацие илсе кӑтартнӑ. «Шупашкар — Ӗпхӳ — Шупашкар» маршрут кӑҫалхи нарӑс уйӑхӗн 20-мӗшӗнче уҫӑлнӑ. Аэропортӑн ҫирӗплетнӗ расписанийӗпе килӗшӳллӗн, ку авиарейспа самолетсен кӑҫалхи юпа уйӑхӗн 27-мӗшӗччен вӗҫмелле пулнӑ. Ӗнерхи кунччен Шупашкартан Ӗпхӗве самолет эрнере виҫӗ хутчен вӗҫнӗччӗ: тунтикунсерен, юнкунсерен тата эрнекунсерен. Ҫавӑн пекех палӑртса хӑварар: ку авиарейса Росавиаци субсиди уйӑрса пулӑшатчӗ.

Шупашкарти шкул ачисен КВН командине телевизорпа кӑтартӗҫ. Шупашкар хула администрацийӗн сайтӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, пирӗн ентешсен команди телевидени сезонне лекнӗ.

Шупашкар ачисен команди «ГТО» ятлӑ. Вӗсене «Ача-пӑча КВНӗ» телевидени сезонне хутшӑнма чӗннӗ. Авӑн уйӑхӗн 23–24-мӗшӗсенче Анапӑра ача-пӑча КВН командисен пӗтӗм тӗнчери фестивалӗн гала-концерчӗ иртнӗ. Шӑпах ҫавӑн чухне пирӗн ентешсен командине сезона хутшӑнакансен списокне кӗртни паллӑ пулнӑ.

Шупашкар ачисем КВНра мӗнле вылянине курас килсен СТС телеканал пӑхмалла.

Шупашкарти пӗр каҫхи клубра вилнӗ ҫамрӑк арҫын пирки Пӗрремӗш канал сюжет ӳкернӗ. Кун пирки «Мужское\Женское» кӑларӑмра кӑтартӗҫ.

Александр Гордон тата Юлия Барановская ертӳҫӗсем эфира Александр Комиссаровӑн тӑванӗсене – амӑшне Ольгӑна тата пиччӗшӗпе арӑмне Алексейпа Ольгӑна – чӗннӗ.

Аса илтерер: ҫурла уйӑхӗн 15-мӗшӗнче каҫхи клубра ҫамрӑк арҫын вилнӗ. Ҫавна май унти хуралҫӑ тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.

Авӑнӑн 23-мӗшӗнчен Сашӑн 40 кунхи пулнӑ. Тепӗр кунхине тӑванӗсем Мускава кӑларӑмра ӳкерӗнме кайнӑ. Ольга Комиссарова каланӑ тӑрӑх, ӳкерӳ 1,5 сехете тӑсӑлнӑ. Сашӑн тӑванӗсем кӑларӑма пӗр хӑрамасӑр ӳкерӗнме килнӗ ҫынсене тав тӑваҫҫӗ.