Пуш уйӑхӗнче Раҫҫейре потребительсен хакӗсен индексӗ 1 процент ӳснӗ. Пӗтӗмпе ҫулталӑк пуҫланнӑранпа ку кӑтарту 2,3 процент пысӑкланнӑ. Кун пирки Росстат пӗлтернӗ.

Ҫӗршывра пуш уйӑхӗ вӗҫӗнче пӗр уйӑхра апатланмашкӑн кирлӗ чи пӗчӗк виҫе 3 080,4 тенкӗпе танлашнӑ. Малтанхи уйӑхпа танлаштарсан, ку 2,7 процент ӳснӗ (ҫулталӑк пуҫланнӑранпа 7,7 процент хӑпарнӑ).

Пуш уйӑхӗнче Раҫҫейри ҫичӗ тӑрӑхра таварсен хакӗсем вӑтамран илсен 1,3 процент хӑпарнӑ. Смоленск облаҫӗнче вара ку кӑтарту 1,4% танлашнӑ. Унта апат-ҫимӗҫ хакӗ 2,3% ӳснӗ. Мускавра пӗр уйӑхра хаксем 1,3 процент хӑпарнӑ.

Банан хакланнӑ: 19,8 процент таранах. Купӑста — 10,2%, ҫӗрулми — 9,9%, сухан, хӗрлӗ кӑшман, кишӗр 5,4–8,5% ӳснӗ. Ыхра вара йӳнелнӗ (0,8%).

Шурӑ эрех 4,4 процент, коньяк 1,9 процент ӳснӗ. Сӗт юр-варӗ, хӑйма, тӑпӑрчӑ, сӗт хакӗсем хӑпарнӑ: 2,5–3,1%. Консервланӑ помидор, шӑнтнӑ пулӑ (сельдсӗр пуҫне), рис кӗрпи, ӗне пӗверӗ 1,8–2,4 процент хакланнӑ.

Тата мӗн йӳнелнӗ-ха? «Геркулес» сӗлӗ хӑрпӑкӗ, хӑш-пӗр чӑкӑт, брынза хуратул кӗрпи. Вӗсен хакӗ 0,2–0,7 процент чакнӑ.

Раҫҫейӗн Тӗпчев комитечӗн Чӑваш Енри управленийӗ хӗсметрен пӑрӑнакан каччӑсен портретне хатӗрленӗ.

Асӑннӑ ведомство 2013–2014-мӗш ҫулсенчи пуҫиле ӗҫсене тишкернӗ те ҫартан ытларах чух камсем пӑрӑнма хӑтланнине палӑртнӑ. Хайхин сӑнарӗ ҫапларах: ытларах чух вӑл — ял каччи, ҫын ӗнси ҫинче пурӑнакан, ниҫта та тӗпленсе ӗҫлеменскер. Ҫар комиссариатне пырассинчен пӑрӑнса ҫӳрекенӗн ҫулне те палӑртнӑ — ҫак списока 22 ҫулхисем лекеҫҫӗ иккен. Ҫартан пӑрӑннине вӗсем Раҫҫейӗн ҫарӗнче хӗсметре тӑрас килменнипе сӑлтавлаҫҫӗ-мӗн.

Хӗсметрен пӑрӑнма хӑтланнисен тӗлӗшпе, сӑмах май, пӗлтӗр кӑна 25 ӗҫ пуҫарнӑ, кӑҫал — 12. Ҫартан тарса ҫӳрекенсене 10 пин тенкӗрен пуҫласа 120 пин тенкӗ таран штрафланӑ.

Кӑҫалхи кӑрлач-нарӑс уйӑхӗсенче Чӑваш Ен ҫыннисем укҫа тупӑшӗ 32,1 миллиард тенкӗпе танлашнӑ. Пӗлтӗрхи ҫав уйӑхсенчипе танлаштарсан хальхи тупӑш 7,6 процент ӳснине Чӑвашстат пӗлтернӗ.

Укҫа тӑкакӗ тупӑшран 6,2 процент пысӑкрах иккен. Ыттине кивҫен илнӗ тесе шухӑшламалла-тӑр вара… Ӗҫ укҫин пысӑк пайне, 84 процентне, тавар туянма тата пулӑшушӑн тӳлеме тӑкакланӑ-мӗн. Кирек епле пулсан та тӳлемелли парӑмсемпе татӑлма тупӑшӑн 8,8 проценчӗ кайнӑ.

Вӑтам ӗҫ укҫи кашни ҫын пуҫне уйӑхсерен 12,9 пин тенке ларнӑ.

Кӑҫалхи кӑрлач уйӑхӗнче пӗлтӗрхи ҫав вӑхӑтрипе танлаштарсан республикӑра 13 ача нумайрах ҫуралнӑ — ҫут тӗнчене 1 455 пепке килнӗ. Вилекенсен шучӗ вара, шел те, ҫуралакансенчен 4,6 процент нумайрах пулнӑ.

Ҫураласлӑхӑн пӗтӗмӗшле коэффициенчӗ текен ӑнлав пин ҫын пуҫне 13,8 промиллепе танлашнӑ. Пӗлтӗрхи кӑрлачра вӑл 13,7 пулнӑ. Асӑннӑ цифра республикӑри вӑтам кӑтартуран 16 районта: Елчӗк (20,0 промилле), Шӑмӑршӑ (19,4), Элӗк (18,0), Патӑрьел (17,9), Комсомольски (16,6), Хӗрлӗ Чутай (16,2), Ҫӗрпӳ (16,1), Красноармейски (15,5), Йӗпреҫ (15,3), Муркаш (15,1), Тӑвай (14,9), Етӗрне (14,3), Сӗнтӗрвӑрри (14,1), Ҫӗмӗрле (14,0), Шупашкар районӗсенче (13,9) тата Канаш хулинче (15,2) — пысӑкрах.

Ҫуралакансен шучӗ вилекенсенчен Шупашкар, Канаш тата Ҫӗнӗ Шупашкар хулисенче, Элӗк, Патӑрьел, Комсомольски, Ҫӗрпӳ, Шупашкар районӗсенче иртнӗ.

Ҫемье ҫавӑрни — сӑваплӑ ӗҫ. Анчах, шел те, хӑшӗ-пӗри пӗрле пурӑннӑ хыҫҫӑн уйрӑлать.

Шупашкарти Ленин район администрацийӗн ЗАГС пайӗн специалисчӗсем ыйтӑм ирттернӗ. Шупашкар ҫыннисем мӗн сӑлтавпа ытларах уйрӑлаҫҫе-ха?

Ыйтӑм ирттернӗ хыҫҫӑн ҫакӑ палӑрнӑ. Упӑшкипе арӑмӗ пурнӑҫ ҫине расна пӑхни уйрӑлма хӗтӗртет-мӗн. Ҫак сӑлтава 35-шӗ палӑртнӑ. 25 ҫын кӑмӑлсем пӗр килменнине кӑтартнӑ. Теприсем хӑйсен кил-ҫурчӗ пулманшӑн уйрӑлаҫҫӗ-мӗн. Ҫакна 10-ӑн палӑртнӑ. 5 ҫемье мӑшӑртан пӗри юттипе улталанӑшӑн арканнӑ. Ыйтӑма аноним мелӗпе ирттернӗ. Пӗтӗмпе 55 анкета пулнӑ.

Эппин, пӗр-пӗрне чӑнах та юратни, хисеплени ҫеҫ ҫемье ҫирӗплӗхне сыхласа хӑварать.

Чӑваш Енре ӗҫсӗр 5 016 ҫынна регистрациленӗ. Ку ӗҫлекеннисемпе танлаштарсан — 0,77 процент. Кун пирки ЧР патшалах ӗҫлев службин официаллӑ порталӗнче пӗлтернӗ.

Муркаш районӗнче ӗҫ вырӑнне тупайманнисен йышӗ чи пӗчӗкки — 0,23 процент. Ҫӗрпӳ районӗнче вара — 0,32%, Етӗрне районӗнче — 0,35%, Елчӗк районӗнче — 0,41%, Вӑрмар районӗнче — 0,42%, Ҫӗмӗрле районӗнче — 0,43%. Чӑваш Енри организацисенче тулли мар кун ӗҫлекенсем — 14 751 ҫын. Ӗҫпе тивӗҫтерекенсем 2 231 ҫын валли пушӑ вакансисем пурри пирки пӗлтернӗ.

Иртнӗ ҫулхи нарӑс уйӑхӗнчен тытӑнса кӑҫалхи ҫак уйӑхчен пирӗн ҫӗршывра уйрӑмах ҫӗрулми, сӗтрен хатӗрленӗ апат-ҫимӗҫ, уйрӑмах тӑпӑрчӑ, тата ҫӑмарта хакланнӑ. Типҫупа чӑх какайӗ йӳнелнӗ.

OK-inform текен портал сӑнанӑ тӑрӑх, VIP-класлӑ лавккасенче апат хакланса ҫеҫ пынӑ тӑк, вӑтам тата эконом-класлисенче хаксем унталла та кунталла вылянӑ. Вӑтам класлӑ лавккасенче аш тата пулӑ самай йӳнелнӗ, VIPсенче — хакланнӑ.

Федерацин патшалӑх статистикин служби хаксене эрнесерен сӑнаса пынӑ май пуринчен ытла пахча-ҫимӗҫ (16,1 процент), ҫӑкӑр тавраш (13 процент), макарон (8,8 процент) хакланнине пӗлтернӗ. Асӑннӑ служба кӗрпе тата пӑрҫа йышшисем уйрӑмах йӳнелнине, 5 процент, палӑртнӑ иккен.

Сӑмах май, OK-inform портал потребитель карҫинккине кӗрекен ҫимӗҫсен хакне сӑнанинче ҫакӑн пек икӗ тӗрлӗ пӗтӗмлетӳ пулни пирки пуҫ ватнӑ май, тен, вӗсем хаксене урӑхрах лавккасенче сӑнанӑ-ши тесе те йӗплет. Е инфляци виҫине пӗчӗклетсе кӑтартассишӗн ҫапла тӑваҫҫӗ-ши тесе те иккӗленет.

Булатовсем

Нарӑс уйӑхӗ етӗрнесемшӗн «тухӑҫлӑ» иртет тесен те йӑнӑш мар пулӗ. Ҫак уйӑхра районта виҫҫӗмӗш йӗкӗреш ҫуралнӑ. Ачасене ЗАГС пайӗнче нарӑсӑн 19-мӗшӗнче регистрациленӗ. Кунашкалли Етӗрне районӗнче юлашки 10 ҫулта пулман иккен.

Хальхинче йӗкӗреш Еленӑпа Алексей Булатовсен ҫемйинче ҫуралнӑ. Вӗсен ӗкӗреш хӗрсем — Викторийӑпа Варвара — ҫут тӗнчене килнӗ. ЗАГС пайӗнчи ӗҫченсем телейлӗ ашшӗ-амӑшне ача ҫуралнине ӗнентерекен хут панӑ май чун-чӗререн саламланӑ, хӗр пӗрчисене ҫирӗп сывлӑх суннӑ.

Патшалӑх статистикин федераци служби 2013 ҫулта уйрӑлнӑ кил-йышсен тишкерӗвне хатӗрленӗ. ЧР Юстици министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, пирӗн республика ҫирӗп ҫемьесем чӑмӑртассипе Раҫҫейӗн ытти тӑрӑхӗсем хушшинче 17-мӗш вырӑн йышӑнать.

Ҫӗршывра чи ҫирӗп ҫемьесем наци республикисенче чӑмӑртанаҫҫӗ иккен. Чӑваш Ен Атӑлҫи тӑрӑхӗнче — 5-мӗш вырӑнта. ЧР Юстици министерстви иртнӗ ҫулта ҫемьесене епле уйӑрнине те тишкернӗ. Вӗсенчен 83 проценчӗ судпа уйрӑлнӑ, ытти тӗслӗхре ЗАГС ӗҫӗ ҫеҫ кирлӗ пулнӑ.

Карас телефонӗпе усӑ куракансен шучӗ Чӑваш Енре 2,1 миллионран иртнӗ. Ку вӑл — 2014 ҫулхи кӑрлачӑн 1-мӗшӗ тӗлне.

Кун йышши ҫыхӑнупа усӑ куракансен йышӗ ҫур ҫулта тата тепӗр 3,5 процент хушӑннӑ иккен. Абонентсем шучӗ «пысӑк виҫҫӗнлӗх» текен операторсен уйрӑмах хушӑннӑ иккен.

Чӑваш Ене карас ҫыхӑнӑвӗ сарӑлнин шайӗ 169 процента ҫитнине пӗлтереҫҫӗ. Ку цифрӑна та ҫур ҫул каяллахипе танлаштарса пӑхнӑ. Ӳсӗм 6 процент-мӗн. Тепӗр майлӑ каласан, кашни абонент пуҫне 1,7 сим-карта лекет.

Карас ҫыхӑнӑвӗ урлӑ тӗнче тетелне тухакансем йышӗ уйрӑмах пысӑкланса пырать иккен. Ҫур ҫулта ҫак цифра 1 миллион ытла пысӑкланса 1,75 миллион ҫынна ҫитнӗ-мӗн.