Шупашкарти Ф.П. Павлов ячӗллӗ музыка училищинче ултӑ хӗлӗхлӗ гитарӑпа калакансен фестивалӗ иртнӗ. Ӑна Оксана Павлова гитаристкна тата педагога асӑнса тата вӑл ҫуралнӑранпа 50 ҫул ҫитнине халалласа йӗркеленӗ.

Оксана Павлована музыкантсен темиҫе ӑрӑвне вӗрентсе кӑларнӑ тесе ырлать республикӑн Культура министерстви. Унӑн вӗренекенӗсем паян Шупашкарти музыка училищинче, Шупашкарти культурӑпа ӳнер институтӗнче, И.Я. Яковлев ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университетӗнче ӗҫлеҫҫӗ иккен.

Фестиваль темиҫе мероприятирен тӑнӑ. Пӗрремӗш пайӗнче Шупашкарти вӗренӳ заведенийӗсенче ӑс пухакансемпе унта ӗҫлекенсем концерт лартнӑ. Фестиваль ячӗпе йӗркеленӗскере юпан 15-мӗшӗнчех кӑтартнӑ-ха. Кайран, юпан 29-мӗшӗнче Хусанти Н.Г. Жиганов ячӗллӗ патшалӑх консерваторийӗн ҫамрӑк преподавателӗ, пӗтӗм тӗнчери конкурссен лауреачӗ Михаил Нагорнов мастер-класс ирттернӗ. Унта музыка шкулӗсенче вӗренекенсем тата музыка училищин 2-мӗш курс студентки Марина Галимова хутшӑннӑ.

Каҫхине Хусан ӑсти пӗчченех концерт кӑтартнӑ. Вӑл гитара музыкин тӗрлӗ тапхӑрти ҫеммине шӑрантарнӑ.

Малалла...

Илле Иванов

Калав ҫыракансен Пӗтӗм тӗнчери Кашкар Махмучӗ ячӗллӗ ӑмӑртӑвӗн чӑваш пайне пӗтӗмлетнӗ.

Еврази ҫыравҫисен пӗрлешӗвӗ (штабӗ Турцире вырнаҫнӑ, ертӳҫи Якуп Омероглу доктор, доцент) кӑҫалхтпе виҫҫӗмӗш ҫул калав ҫыракансен Пӗтӗм тӗнчери Кашкар Махмучӗ ячӗллӗ ӑмӑртӑвне йӗркелет. Кӑҫал унта чӑваш ҫыравҫисем те хутшӑннӑ.

Ӑмӑрту пӗлтерӗвӗ пуҫласа утӑ уйӑхӗн 11-мӗшӗнче «Салам» хаҫатра пичетленнӗ, авӑнӑн 13-мӗшӗнче — «Хыпар» хаҫатра. Ҫак хыпара чӑваш ҫыравҫисен пур пӗрлешӗвне те вӑхӑтра ҫитернӗ. Жюрире малтан 7 ҫын пулнӑ, анчах тӗрлӗ сӑлтавсене пула калавсене пӑхса тухма пуҫличчен тӳресен пӗр пайне улӑштарнӑ. Ӑмӑртӑва Чӑваш Енри, Тутарстанри тата Чӗмпӗрти 7 ҫыравҫӑ 8 калав ярса панӑ.

Чӑваш литературин паллӑ тӗпчевҫи Виталий Родионов профессор, доктор ертсе пыракан сумлӑ тӳрелӗх, калавсене пӑхса тухса, пӗрремӗш вырӑна «Durak» калав тухнине палӑртнӑ (авторӗ — Илле Иванов).

Тӳрелӗх ӗҫне хутшӑннӑ Борис Чиндыков кун пирки ҫапла палӑртнӑ:

— Durak, ытти калавсемпе танлаштарсан, паянхи чӑваш пурнӑҫӗн чи ҫивӗч ыйтӑвне хускатать. Чӗлхи те унӑн — ҫивӗч, чӗрӗ, пӑнтӑхпа е тутӑхпа хупланнӑскер мар.

Малалла...

«Синяя-синяя речка» пьесӑна Раҫҫейре икӗ театрта ҫеҫ кӑтартаҫҫӗ. Паян вӑл Вырӑс патшалӑх драма театрӗнче пулнӑ. Спектакле Владимир Красотин хатӗрленӗ.

Пьесӑна ҫитес ҫул Аслӑ Ҫӗнтерӳ 70 ҫул тултарнине халалласа сцена ҫине кӑларнӑ. Пьесӑра йӑлтах кӑн-кӑвак юханшыв хӗрринче пуҫланать…

«Синяя-синяя речка» - Борис Вахтинӑн паллах мар пьеси. Ӑна вӑл 1967 ҫулта ҫырнӑ. Постановкӑна темиҫе хут ҫеҫ лартнӑ. Малтанах вӑл «Сны об абсолютно счастливой деревне» ятлӑ пулнӑ.

Пьесӑра вӑрҫӑ тата ун хыҫҫӑнхи вӑхӑтсене сӑнланӑ. Вӑл юрату ҫинчен. Полинӑпа Михеев пӗр-пӗрне юратаҫҫӗ. Анчах туй хыҫҫӑн вӗсен уйрӑлма тивет — вӑрҫӑ пуҫланать. Упӑшки фронтра вилет, Полина ачисемпе пӗчченех юлать. Йывӑрлӑха парӑнтарма ӑна пурнӑҫа ҫав тери юратни пулӑшать.

Мускав театрӗн режиссерӗ Владимир Гришанин Вырӑс драма театрне килсен ку пьесӑна суйлани шикленӳллӗ, пысӑк яваплӑ утӑм пулнине палӑртнӑ. Пьеса — йывӑр, философиллӗ.

Постановкӑна пӗтӗм труппа хутшӑннӑпа пӗрех. Чӳк уйӑхӗнче Вырӑс драма театрӗн ӗҫне пӗтӗм тӗнчери «Туслӑх кӗперӗ» фестиваль жюрийӗ хаклӗ. Вӑл Йошкар-Олара иртӗ.

2015 ҫулта ЧР Ӳнерҫӗсен союзӗ 80 ҫул тултарӗ. Уява хатӗрленес ӗҫ халех хӗрӳ пырать, мӗншӗн тесен ку союзри 150 пайташшӑн кӑна мар, республикӑшӑн та пысӑк пулӑм.

Нумаях пулмасть союз элчисем ЧР Элтеперӗпе Михаил Игнатьевпа тӗл пулнӑ. Ку Атӑлҫи тӑрӑхӗнче тӗп организаци. Анчах сумӗ, ҫулӗ пур пулсан та йывӑрлӑхсем сиксе тухаҫҫӗ. Иртнӗ ӗмӗрӗн 90-мӗш ҫулӗсен варринче организацине пӳлӗм уйӑрса панӑ. Пӗр пайӗ — муниципалитет, тепӗр пайӗ федераци харпӑрлӑхӗнче пулнӑ. 2011 ҫулта вара ӳнерҫӗсенчен пӳлӗме тара тытнӑшӑн укҫа ыйтнӑ. Шупашкар хула администрацийӗпе калаҫса татӑлсан килӗшӗве тепӗр 5 ҫуллӑха тӑснӑ.

Леонид Черкесов ку ыйтӑва хула депутачӗсен пухӑвӗнче сӳтсе явма шантарнӑ. Хула союзпа тачӑ ҫыхӑнса ӗҫлет. Ҫулсерен Шупашкарта икӗ палӑкран кая мар уҫӑлать.

Ҫитес вӑхӑтра Геннадий Волковпа Алексей Крылов академиксен палӑкӗсене лартасшӑн. Планра — Никита Бичурин, Ехрем купса палӑкӗсем, Ӗҫ мухтавӗн аллейи.

РФ тава тивӗҫлӗ ӳнерҫи Владимир Нагорнов Шупашкарта уҫӑ тӳпе айӗнчи скульптурӑсен музейне уҫас шухӑшпа паллаштарнӑ.

Малалла...

Юпан 25-мӗшӗнче Вӑрмарти культурӑпа кану центрӗнче «Юмах ҫӑлкуҫӗ» республика конкурсӗн тапхӑрӗ иртнӗ. Унта Канаш, Тӑвай, Вӑрмар, Ҫӗрпӳ, Куславкка районӗсенчи ҫамрӑк театралсем хутшӑннӑ.

Мероприятие Куславкка хулинчи театр ушкӑнӗсем те хутшӑннӑ: «МимиККласс» («Чудеса да и только» миниатюра кӑтартнӑ), ҫамрӑксен «Каприз» халӑх театр студийӗ («Случай с ангелом» миниатюра), «Пӗчӗк театр» театр ушкӑнӗ («А у нас во дворе» тата «Песочница» постановкӑсем).

Пӗтӗм тапхӑр вӗҫленсен жюри (В.Н.Григорьев председатель тата ыттисем) пӗтӗмлетӳ тӑвӗҫ.

Хальлӗхе вара ҫамрӑк актерсем ӑшӑ сӑмахсем итлесе хавхаланнӑ.

Лариса Смирнова хӑйӗн ӑсталӑхне хӑнӑхтарать

Муркашри тури чӑвашсен музейӗнче шӑрҫаран япала ӑсталама вӗрентессипе мастер-класс ирттернӗ. Вырӑс чӗлхинче анлӑ усӑ куракан ҫак сӑмаха чӑвашла каласан, ку вӑл пӗр-пӗр ӗҫе хӑнӑхтарнине пӗлтерет-ха ӗнтӗ.

Лариса Смирнова ӑстаҫӑ палан сапакӗ ӑсталама хӑнӑхтарнӑ. Вӑл кашни утӑма тӗплӗн ӑнлантарнине пула темле наян та вӑрттӑнлӑха алла илейӗ.

Шӑрҫаран япала тӑвассипе Лариса Ильинична тивӗҫлӗ канвӑа тухнӑ хыҫҫӑн кӑсӑкланма тытӑннӑ. «Малтан кӑна йывӑррӑн туйӑнать? Куҫ хӑрать те ал тӑвать», — лӑплантарать иккен вӑл пӗлӗшӗсене. Лавккара тем тӗслӗ шӑрҫа та сутнине кура унран темле капӑр япала ӑсталама май пур.

Сӑнсем (6)

Чӳк уйӑхӗн 2–4-мӗшӗсенче Сочире Халӑх культурин пӗтӗм Раҫҫейри фестивалӗпе куравӗ иртмелле. Ӑна ҫӗршывӑн Культура министерстви ирттерет.

Пирӗн республикӑран унта Чӑваш Енӗн культура министрӗн ҫумӗ Татьяна Казакова, Республикӑри халӑх пултарулӑхӗн тата культура керменӗн пуҫлӑхӗ Наталья Фошина, «Уяв» халӑх фольклор ансамблӗ тата Комсомольски районӗнчи «Каҫал» халӑх фольклор ансамблӗ каймалла.

Ҫӗршыв шайӗнчи ҫак мероприяти кӑсӑклӑ пуласса шантараҫҫӗ. Ӑна ӳлӗмрен ҫулсерен ирттерме палӑртаҫҫӗ. Ку вӑл пӗрне-пӗри культура, халӑхсене туслаштарасси енпе ырӑ утӑм пулӗ тесе шухӑшлаҫҫӗ.

Канаш районӗнчи тӗрлӗ шкулти вӗрентекенсем пӗр тӗвве чӑмӑртанса хор йӗркеленӗ. Вӗсем халӗ ачасене вӗрентеҫҫӗ кӑна мар, ташлаҫҫӗ, юрлаҫҫӗ, концертсене те хутшӑнаҫҫӗ. Ҫӗнӗ ушкӑн ҫитӗнӳ тума та ӗлкӗрнӗ ӗнтӗ. Вӗсем республикӑри учительсен хорӗсен конкурсӗнче «чӑваш юрри» номинацире ҫӗнтернӗ.

Акӑ Юрий Кириллов Ҫеҫпӗлти шкула 35 ҫул ытла ӗҫлет. Вӑл ачаранпах купӑс калать. Конкурс умӗн вӑл ыттисемпе пӗрле репетицине ҫӳренӗ, вокал юрлама, актер ӑсталӑхне хӑнӑхнӑ.

Хор кунашкал мероприятие пӗрремӗш хут хутшӑннӑ. Унта мӗнле юрӑпа хутшӑнасси пирки вӗрентекенсем пӗрле шухӑшланӑ. Республика шайӗнчи конкурсра ҫӗнтерни — вӗсемшӗн пысӑк ҫитӗнӳ. Вӗсем малашне те алӑ усса ларасшӑн мар — репетицисем ирттерсе пултарулӑх конкурсӗсене хутшӑнасшӑн.

Конкурса хутшӑннӑ купӑсҫӑсем

Хут купӑс сасси кӳршӗ яла та илтӗнет. Шупашкар районӗнчи Тутаркасси ялӗнчи халӑх ку инструмента питӗ килӗштерет. Унта нумаях пулмасть «Выля, хут купӑс, янра, такмак — 2014» конкурс иртнӗ. Купӑсҫӑсен ӑсталӑхне курма 100 ытла ҫын пухӑннӑ.

Конкурса Шупашкарти И.Васильев, Г.Якимов, Л.Захаров, Н.Андреев, Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Вениамин Смелов, Шупашкар районӗнчи Николай Николаев тата Валерий Никитин хутшӑннӑ. Купӑсҫӑсем ҫӗнтерӳҫӗ ятне ҫӗнсе илессишӗн тупӑшнӑ. Пурте чунтан купӑс каланӑ, ҫынсене савӑнтарнӑ. Залри халӑх купӑсҫӑсемпе пӗрле юрланӑ. Хӑшӗ-пӗри чӑтса тӑрайман — ташша тухнӑ.

Купӑсҫӑсен ӑсталӑхне жюри хакланӑ. Николай Николаев ҫӗнтерӳҫӗ ятне тивӗҫнӗ. «Хӑй тӗллӗн вӗреннӗ купӑсҫӑ» номинацире В.Смелов палӑрнӑ. И.Васильев «Купӑсҫӑ — виртуоз» номинацире ҫӗнтернӗ. Л.Захаров «Халӑх юррине чи лайӑх юрлакан» номинацире палӑрнӑ. Нина Федорова — «Такмак чи лайӑх калакан» ята тивӗҫнӗ.

Шупашкар хулин Мускав район администрацийӗ кӑҫалхи Культура ҫулталӑкӗ тӗрлӗ мероприятипе пуян пулнине пӗлтерет. Кӑҫал икӗ культура учрежденийӗ — Шупашкарти художество училищи тата Шупашкарти Ф.П. Павлов ячӗллӗ музыка училищи — хӑйсен юбилейне палӑртнине аса илтерет.

Ӳнер ӗҫченӗсем хула ҫыннисем валли ҫӗнӗ проектсем хатӗрленине те палӑртнӑ. Асӑннӑ район администрацийӗпе «Ровесник» культура ҫурчӗ «Сывлӑх ташши» тата «Ача-пӑча Акатуйӗ» проектсем шухӑшласа кӑларнӑ. «Радуга» культурӑпа курав центрӗ «Пӗтӗм ҫемье валли халӑх теттисем» проекта пурнӑҫа кӗртет. Унта ачасем ашшӗ-амӑшӗпе пӗрле тӗрлӗ тетте, открытка тата ытти хатӗрлеҫҫӗ.

Нумаях пулмасть тата тепӗр ҫӗнӗлӗх хута янӑ. «Салют» культура керменӗнче «Европа театрӗ» проект пурнӑҫа кӗрет. Паян унта нимӗҫле тата хрантсусла лартнӑ спектакльсем кӑтартнӑ. Унта Шупашкарти шкулсенчи тата Елчӗкри вӑтам шкулти, Йӗпреҫри 1-мӗш вӑтам шкулти ачасем хутшӑннӑ-мӗн. Проектӑн партнерӗ — И.Я. Яковлев ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх педагогика университечӗ.

Сӑнсем (3)