Зонӑри концерт

Чӳк уйӑхӗн 27-мӗшӗнче Халӑх пултарулӑхӗн республикӑри центрӗнче (вӑл Трактор тӑвакансен культура керменӗнче вырнаҫнӑ) харӑсах икӗ мероприяти иртмелле. Юрлакан ушкӑнсем ҫав кун

«Хавхаланса юрлать чӗре» республикӑри фестиваль-конкурсра хӑйсен пултарулӑхне кӑтартӗҫ, хореографи ушкӑнӗсем — «На Волге широкой…» (чӑв. Аслӑ Атӑл шывӗнче...) ятлинче. Мероприятие Халӑх пултарулӑхӗн центрне йӗркеленӗренпе 80 ҫул ҫитнӗ ятпа ирттереҫҫӗ.

Фестивале 19 районти тата Шупашкарпа Ҫӗнӗ Шупашкарти 33 ушкӑн хутшӑнмалла.

«Хавхаланса юрлать чӗре» республикӑри фестивальне юрлакан ушкӑнсене зонӑри тапхӑрпа юпа уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен тытӑнса 30-мӗшӗччен суйланӑ. Унта 38 хор тата 41 вокал ансамблӗ хутшӑннӑ. Ҫавӑнта суйласа илни чи лайӑх ушкӑнсем гала-концертра куракана савӑнтарӗҫ.

Ӗнер республикӑри авалхи концерт учрежденийӗ — Чӑваш патшалӑх филармонийӗ — 80 ҫулхине уявланӑ. Савӑнӑҫлӑ мероприятине Михаил Игнатьев Элтепер тата чӑваш парламенчӗн спикерӗ Валерий Филимонов та хутшӑннӑ. Хальхи вӑхӑтри хореографин ташӑ ушкӑнӗн артистне Ирина Гавриловӑна, Кристина Игнатьева хореографа, «Ҫавал» фольклорпа эстрада ансамблӗн вокалистне Александр Ильина Михаил Игнатьев алла ҫыхмалли сехет парнеленӗ.

Филармони пуҫлӑхӗ Николай Казаков республика Правительствине пулӑшса пынишӗн тав тунӑ май артистсене те ырланӑ: «Паян эпир курни – пултарулӑхӑн анлӑ ҫулӗн пуҫламӑшӗ кӑна, ҫавӑнпа та эпӗ пирӗн тӗлӗнмелле пултаруллӑ артистсем пуррипе мӑнаҫланатӑп", — тенӗ ӑста композитор.

Савӑнӑҫлӑ уяв пысӑк концертпа малалла тӑсӑлнӑ.

Остерта Ҫеҫпӗле манмаҫҫӗ

Ҫеҫпӗл Мишшин черетлӗ 117-мӗш ҫуралнӑ кунӗ ячӗпе пирӗн республикӑра тӗрлӗ мероприяти иртрӗ. Ӗнер, чӳк уйӑхӗн 16-мӗшӗнче, поэтӑн Шупашкарти палӑкӗ патӗнче митинг иртнӗ. Вӑл ирхи тӑхӑр сехетре пуҫланнӑ. Унта ытти ҫулсенчи пекех тӑван культурӑна, чӗлхене, Ҫеҫпӗле сума сӑвакансем: ҫыравҫӑсем, культура ӗҫченӗсем, вӗренекенсем — пуҫтарӑннӑ.

Ӗнер Украинӑри Чернигов облаҫӗнчи Остер хулинче те Ҫеҫпӗл Мишшине сума сунӑ. Кун пирки Лидия Филиппова журналист тата поэт «Одноклассники» (чӑв. Пӗр класрисем) халӑх сетӗнчи хӑйӗн страницинче хыпарланӑ. Ҫулӑм чӗреллӗ классикӑмӑра пытарнӑ вырӑна унти хастарсем чӑвашсен Украинӑри обществин пайташӗсем Н. Лисовая тата М. Люллина ертсе пынипе чечек хунӑ, сӑвӑсем вуланӑ.

Шупашкар хула депутачӗсен пухӑвӗн ларӑвӗнче «Ҫеҫпӗл» кинотеатр пулнӑ ҫурт шӑпине сӳтсе явнӑ. Депутатсем ӑна Ҫамрӑксен театрне парас тесе пӗр саслӑн пулнӑ.

Кинотеатр 2014 ҫултанпа ӗҫлемест. Республика влаҫӗ ӑна ахаль лартасшӑн пулман, ҫавӑнпа аукциона тӑратнӑ. Анчах никам та ӑна илмен. Ун хыҫҫӑн ЧР Минстрсен Кабинечӗ ӑна хула балансӗ ҫине куҫарнӑ.

Малтанах мэри савӑнса кайнӑ темелле. Чиновниксем ҫак шухӑш патне ҫитнӗ: вӑл ҫамрӑксем валли хальхи пултарулӑх центрӗ пулӗ. Ӑна юсама, ҫӗнетме, ҫӗнӗ хатӗр-хӗтӗрпе тивӗҫтерме палӑртнӑ.

Анчах ӑна тытса тӑмашкӑн хула хыснинче укҫа тупӑнман. Юсама кӑна 70 миллион тенкӗ кирлӗ. Хатӗр-хӗтӗр туянма вара – 50 миллион тенкӗ. Ҫавна май ҫурта республика шучӗ ҫине тавӑрма шухӑшланӑ. Малашне унта Ҫамрӑксен театрӗ пулӗ.

Архиври сӑнӳкерчӗксем

Чӑваш наци музейӗн ӗҫченӗсем тӑван халӑхӑмӑрӑн паллӑ историкӗн, этнографӗн Василий Магницкин тӑванӗ Елена Гарцева чӗннипе асӑннӑ йӑхӑн ҫемье материалӗпе паллашнӑ.

Музей ӗҫченӗсем Магницкий ҫемйин архивӗпе паллашнӑ. Йӑх сӑнӳкерчӗкӗсене сканерласа илнӗ. Ҫав материалсемпе тата музей фондӗнчи ӳкерчӗксемпе усӑ курса Василий Магницкий фотоальбомне кӑларма шухӑшлаҫҫӗ.

Елена Васильевна Василий Константиновичӑн кӗҫӗн шӑллӗн Константин Константиновичӑн мӑнукӗн хӗрӗ пулать. Константин Магницкий ҫар врачӗнче ӗҫленӗ. Улатӑр районӗнчи Сартури педагогика училищине вӗренсе пӗтернӗ хыҫҫӑн Елена Васильевна тӑван тӑрӑха таврӑннӑ, ача пахчин заведующийӗнче ӗҫленӗ. Вӑл хупӑннӑ хыҫҫӑн 10 ҫул ытла Улатӑрти «Западный» территорири общество хӑйтытӑмлӑхӗн канашне ертсе пырать.

Александр Дарчиев

Шупашкарта пӗр миллион укҫана тивӗҫ чи хитре юрлакана палӑртнӑ. Ку ҫын — Александр Дарчиев. Финала пӗтӗмпе 10 юрӑҫа суйласа илнӗ. Вӗсенчен чи пултаруллине «Русское радио» пӗр миллион тенкӗ преми панӑ.

Аса илтеретпӗр, кастинга виҫӗ куна палӑртнӑччӗ. Пӗрремӗшӗ юпа уйӑхӗн 19-мӗшӗнче «Олимп» культура ҫуртӗнче иртнӗ. Теприне юпан 23-мӗшӗнче «Медвежий угол» барта, виҫҫӗмӗшне каллех «Олимпра» пухнӑ.

Финал Шупашкарти «Мега Галакси» кану центрта иртнӗ. Александр Дарчиева «Ураган» юрӑшӑн пӗр миллион тенкӗ преми панӑ. Тӗрлӗ номинаципе конкурса хутшӑннисенчен Александрӑн лирикӑлла юрри ҫӗнтернӗ. Каччӑна «Golden Flash» шоу-балет ташласа пулӑшнӑ. Ҫӗнтерӳҫӗне премие «Серебро» хӗрарӑмсен поп-ушкӑнӗн юрӑҫисем тыттарнӑ.

Ӗнер, чӳк уйӑхӗн 15-мӗшӗнче, Александр Дарчиева «Русское радио» тӳрӗ эфира чӗннӗ. Унта вӑл Дмитрий Шараппа калаҫнӑ. «Хам ҫӗнтернине халӗ те ӗненместӗп», — тенӗ каччӑ унта.

Шупашкарти митинг хыҫҫӑн ӳкерӗннӗ пӗлтӗрхи сӑнӳкерчӗк

Паян, чӳк уйӑхӗн 16-мӗшӗнче, Ҫеҫпӗл Мишши поэт ҫуралнӑранпа 117 ҫул ҫитрӗ. Ҫав ятпа Шупашкарти унӑн палӑкӗ патӗнче митинг иртнӗ. Вӑл ирхи тӑхӑр сехетре пуҫланнӑ. Унта ытти ҫулсенчиллех тӑван культурӑна, чӗлхене, Ҫеҫпӗле сума сӑвакансем: ҫыравҫӑсем, культура ӗҫченӗсем, вӗренекенсем — пуҫтарӑннӑ. Вӗсем поэта сума суса ӑшӑ сӑмах нумай каланӑ, сӑвӑсем вуланӑ. Митинга пынисем палӑк патне чӗрӗ чечек хунӑ.

Поэт ҫуралнӑ кунӗ ячӗпе Ҫеҫпӗлӗн тӑван тӑрӑхӗнче, Канаш районӗнче те, тӗрлӗ мероприяти ирттерме палӑртнӑ. Тӗслӗхрен, «Зов Сеспеля» (чӑв. Ҫеҫпӗл чӗнӗвӗ) ятпа поэзин регионсем хушшинчи фестивалӗ иртет. Ҫак мероприятие Шӑхасанта йӗркелеме пуҫланӑранпа чылай ҫул ӗнтӗ. Вӑл тӑрӑхшӑн поэт-трибунал — мӑнаҫлӑх палли.

Чӑваш академи драма театрӗ

К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗ тепӗр икӗ ҫултан пӗр ӗмӗр тултарать. Тӑван халӑхӑмӑрӑн авалхи театрне 1918 ҫулта Иоаким Максимов-Кошкинский Хусанта йӗркеленӗ. Репертуарти пӗрремӗш спектакль — Алексей Островскин «Не так живи, как хочется»(чӑв. Хӑв пурӑнас килнӗ пек ан пурӑн) пьеси тӑрӑх лартнӑскер. Паян театра СССР халӑх артисчӗ Валерий Яковлев режиссер илемлӗх ертӳҫи пулса ертсе пырать.

Ӗнер Чӑваш Енӗн Элтеперӗ Чӑваш академи драма театрне хатӗрленсе ирттермелли мероприятисем ирттересси пирки 163-мӗш номерлӗ хушу кӑларнӑ. Вӗсене 2017—2018 ҫулсенче йӗркелемелле. ЧР Министрсен Кабинечӗн ку енӗпе ӗҫ ушкӑнӗ тата план хатӗрлемелле, муниципалитетсене тата кирек епле харпӑрлӑхлӑ организацисен те мероприятисене хутшӑнмаллине палӑртса хӑварнӑ.

Ҫӗмӗрлесем ҫак диплома тивӗҫнӗ

Ҫӗмӗрлери учительсен хорӗ Пӗтӗм тӗнчери «Созвездие — 2016» (чӑв. Ҫӑлтӑр ушкӑнӗ) телекурав конкурсӗнче палӑрнӑ. Ӑмӑрту ҫак кунсенче Шупашкарта иртнӗ. РФ Культура министерстви, Гнесинсем ячӗллӗ Раҫҫейӗн музыка академийӗ, Раҫҫейӗн композиторсен пӗрлешӗвӗ, П.И. Чайковский ячӗллӗ Мускаври патшалӑх консерваторийӗ ирттернӗ ҫак ӑмӑртӑва хамӑр ҫӗршыври 70 регионтан, ҫавӑн пекех Беларуҫран, Казахстанран, Украинӑран хутшӑннӑ.

Ҫӗмӗрлесен хорне вырӑнти ача-пӑча 1-мӗш ӳнер шкулӗн преподавателӗ Т.В. Вишневская ертсе пынӑ. Ушкӑн «Репертуар Аллы Пугачёвой» (чӑв. Алла Пугачева репертуарӗ) номинацире «Песня о любви» юрра шӑрантарнӑ. Ҫӗмӗрлесем II степеньлӗ лауреат пулса тӑнӑ.

Авӑн уйӑхӗн вӗҫӗнче Елчӗк, Комсомольски, Шӑмӑршӑ, Патӑрьел районӗсенчи вӗрентекенсен хорӗсем республикӑн Вӗренӳ тата Культура министерствисем йӗркеленӗ конкурсӑн зонӑри тапхӑрне хутшӑннӑччӗ.

Нумаях пулмасть «Чӑваш вӑрманӗ» наци паркӗнче тӗлпулу иртнӗ. Унта пухӑннисем хурӑн хуппи ҫирӗп пулни пирки калаҫнӑ. Ку ӗҫпе ӗлӗкех аппаланнӑ.

Хурӑн хуппинчен мӗн те пулин ӑсталас енӗпе иртнӗ мероприятие Шупашкарти ача-пӑча пултарулӑх центрӗн педагогӗ Надежда Степанова ертсе пынӑ. Чи малтанах вӑл пухӑннисене ачасем ӑсталанӑ ӗҫсене кӑтартнӑ. Унтан хурӑн хуппинчен илемлӗ картинӑсем ӑсталама вӗреннӗ. Ӑсталӑх класне аслисем те, ачасем те хаваспах хутшӑннӑ.

Ӑсталӑх класӗнче хурӑн хуппинчен сулӑ, амулет, кулон та хатӗрленӗ. Ӗлӗкхи ӗҫпе аппаланни ҫынсен кӑмӑлне хӑпартнӑ.

Ольга Антипова вара хӑйӗн ӗҫӗсемпе паллаштарнӑ. Вӑл пултарулӑх конкурсӗсенче пӗрре мар ҫӗнтернӗ. Ольга пухӑннисен ыйтӑвӗсене хаваспах хуравланӑ.