Чӑваш чӗлхин грамматикине лайӑх пӗлекенсен «Ҫамрӑк ӑсчах-2011» вӑйӑ-конкурсӑн пӗрремӗш куҫӑмсӑр турӗ малалла пырать. Хальлӗхе унта 100 ача хутшӑнма кӑмӑл тунӑ. Ытларах Вӑрмар, Элӗк, Красноармейски, Хӗрлӗ Чутай, Канаш, Комсомольски, Патӑрьел, Етӗрне районӗсенчи шкул ачисем хастар. Шупашкар хулинчен те пур вӗсем. Тутар Республикинчи чӑваш шкулӗсенчен те хутшӑнакан пур. Асӑрхаттаратпӑр: вӑйӑ конкурсӑн пӗрремӗш турӗ акан 14-мӗшӗнче вӗҫленет. Унта чи нумай балл пухнӑ 15 ача иккӗмӗш куҫӑмлӑ тура хутшӑнма ирӗк илет. Вӑл Чӑваш Республикин Красноармейски районӗнчи Красноармейски иккӗмӗш шкулӗнче пулать. Кун пирки ятарлӑ ҫыру пулать.
Шӑматкун, акан 2-мӗшӗнче, Шупашкарти шкул тулашӗнчи ӗҫсен «Эткер» центрӗнче Яков Ухсай ҫуралнӑранпа 100 ҫул ҫитнине халалласа ирттернӗ ӑмӑртӑвӗ вӗҫленчӗ.
Ӑмӑрту темиҫе тапхӑртан тӑнӑ — килти ӗҫ (ӑслӑлӑх тӗпчевӗ ирттермелле пулнӑ), сӑмахкаҫмӑшсен ӑмӑртӑвӗ (куҫӑмсӑр майпа иртнӗ), сценарисемпе паллаштарасси тата интелектуаллӑ кӗрешӳ. Шӑматкун «Эткерте» сценарисемпе паллаштарчӗҫ тата «кӗрешӳ» иртрӗ.
Чи малтанах ачасен умӗнче ятарласа чӗннӗ хӑнасем тухса калаҫрӗҫ: пултаруллӑ сӑвӑҫӑн хӗрӗ Ольга Яковлевна, паллӑ сӑвӑҫ Юрий Сементер, ҫыравҫӑ-журналист Аристарх Димитриев тата ыттисем. Вӗсем Яков Ухсай пултарулӑхӗпе паллаштарчӗҫ, ӑна сӑнласа пачӗҫ.
Малалла вара ӑмартӑвӑн сценарисемпе паллаштармалли пайӗ пуҫланчӗ. Ӑна хатӗрленӗ чухне хутшӑнакансен Яков Ухсай сӑввисене е ӑна халалласа ҫырнӑ хӑйсен сӑввисене тӗпе хурса мӗнле те пулин представлени тумалла пулнӑ. Ҫӗнтерме чӑн та йывӑр пулчӗ — артист та пулмалла, Яков Ухсайӑн кун-ҫулне те пӗлмелле.
Пиллӗкмӗш ҫул ӗнтӗ Чӑваш чӗлхи кунне халалласа Трак ен — Красноармейски тӑрӑхӗнче тӑван чӗлхепе литература вӗрентекен педагогсен творчествӑлла ушкӑнӗ йӗркеленипе (ертӳҫи — Михайлова З.П.) чӑваш чӗлхипе грамматикине лайӑх пӗлекен ачасем хушшинче «Ҫамрӑк ӑсчах» вӑйӑ-конкурс иртет. Проект авторӗ — Красноармейски иккӗмӗш шкулӗнче чӑваш сӑмахлӑхне вӗрентекен Михайлов Виталий Михайлович аслӑ категориллӗ учитель, Раҫҫей пӗтӗмӗшле вӗрентӗвӗн хисеплӗ ӗҫченӗ. Конкурс материалӗсен рецензенчӗ — Вӗренӳ институчӗн чӑваш чӗлхипе литератури кафедрин пуҫлӑхӗ Виноградов Ю.М. профессор.
Акӑ, 2011 ҫулхи акан 1-мӗшӗнче районсем хушшинчи «Ҫамрӑк ӑсчах-2011» V инҫет вӑйӑ-конкурс пуҫланать. Вӑйӑ конкурс йӗркине ҫакӑнта тупма пулать: http://aschah.chuvash.org/blog/index.php?entryid=3
Вӑйӑ конкурс икӗ турпа иртет. Пӗрремӗш тур — куҫӑмсӑр тур. Вӑл инҫет майпа «Ҫамрӑк ӑсчах-2011» вӑйӑ-конкурсӑн сайчӗ урлӑ иртет, ака уйӑхӗн 14-мӗшӗччен пырать. Иккӗмӗш тур — куҫӑм тур.
Етӗрне районӗнче 9-11-мӗш класра вӗренекенсен хушшинче Тӗнче тетелӗнче сайтсем уҫса ӑна йӗркелесе пырассипе ӑмӑрту иртнӗ. Унӑн тӗллевӗ — пултаруллӑ ачасен вӑй-хӑватне палӑртасси, информаци технологийӗсен вӑрттӑнлӑхӗсене алла илме пулӑшасси.
Конкурс кӑрлач уйӑхӗнчен пуҫласа пуш уйӑхӗччен пынӑ. Унта хутшӑнакансене ҫакӑн пек темӑсем сӗннӗ: «Юмах тӗнчине — ҫулҫӳреве», «Астӑвӑм», «Вӗҫӗ-хӗррисӗр тӗнче уҫлӑхне», «Космонавтика ҫулне халалланӑ». Конкурса 8 вӗренӳ учрежденийенчи 18 шкул ачи хутшӑннӑ. «Чи лайӑх сайт» номинацире 1-мӗш вырӑн Палтай шкулӗнче 9-мӗш класра вӗренекен Егорова Анастасийӑна (egorova.21415s04.edusite.ru) лекнӗ. Тимофеев Сергейӑн (Севетски шкулӗ) сайчӗ (mihaysn.21415s10.edusite.ru) — 2-мӗш вырӑна, Иванова Оксанӑн (Етӗрнери 2-мӗш шкул) сайчӗ (oksana.21415s02.edusite.ru) — 3-мӗш вырӑна тивӗҫнӗ.
Шел пулин те, ҫак сайтсенчен пӗринче те чӑвашла пӗр самах та тупаймӑн.
Акан 14-мӗшӗнче И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университечӗн Чӑваш филологийӗпе культура факультечӗ республикӑри тата тулай чӑваш ачисем валли «Ӑслӑлӑхри пӗрремӗш утӑмсем — 2» ятпа наукӑпа практика конференцийӗ ирттерет. Унта шкулсенче 9-11 класра вӗренекенсем хутшанма пултараҫҫӗ.
Секцисем:
● Чӑваш литература пӗлӗвӗн тӗнчи
● Чӑваш чӗлхи пӗлӗвӗ
● Тӑван ен культури
● Культура Чувашии: история и современность (культурологи уйрӑмне килме кӑмӑл тӑвакан ачасем валли, вырӑсла)
Ятарлӑ комисси ӗҫсене дипломсемпе хаклӗ. Хутшӑнма кӑмӑл пулсан ҫитес вӑхӑтра факультет сайтне кӗрсе е шӑнкӑравласа пӗлтермелле. Хӑвӑр тата вӗрентекенӗн хушаматне, ятне, ашшӗ ятне, шкул ятне, доклад темине туллин кӑтартмалла. Ӗҫсене пичетлетлӗҫ. Доклад тезисӗн электронлӑ вариантне ҫав кунах илсе килмелле, калӑпӑшӗ 1 стр.
Васкӑр! Кӗтеҫҫӗ! Заявкӑсене акан 12-мӗшӗччен йышӑнаҫҫӗ.
Чӗмпӗрте чӑваш хӗрӗсен облаҫри 11-мӗш конкурсӗ — «Сарпике-2011» иртрӗ. Унта 11 ҫамрӑк хутшӑнчӗ.
Вӗсем 5 тапхӑр витӗр тухрӗҫ: хӑйӗнпе паллаштарни, спорт ташши е гимнастики, ӑс-хакӑл, чӑваш апачӗ, пултарулӑх.
Жюри конкурс ҫӗнтерӳҫи тесе Чӑнлӑ районӗнчи Пухтел ялӗнчен килнӗ Анастасия Ахмерована палӑртрӗ. Ӑна хатӗрлекенӗ — В.И.Салюкина вӗрентекен. Иккӗмӗш вырӑнта — Алёна Карсакова (Чӗмпӗр), виҫҫӗмӗш — Оксана Долговӑпа (Ҫӗнӗ Улхаш) Татьяна Буркина (Ирҫел).
Мероприятие ирттерме укҫа-тенкӗ енчен УОЧНКА (ертӳҫи В.И.Сваев) ҫумӗнчи чӑваш арӗсен «Эртел» ушкӑнӗ пулӑшрӗ.
Ҫӗнтерӳҫӗсене «Билайн» компани кӗсье телефонӗсем парса чысларӗ.
Пӗлетӗр пулӗ, эпир пӗлтӗр «Урхамахсем тӑраҫ тапартатса...» литература ӑмӑртӑвне ирттернӗччӗ, унта ярса панӑ хайлавсене кӗнекен пичетлесе кӑларма шантарнӑччӗ. Вӑхӑт майӗпен шӑвать, хамӑр сӑмаха пурнӑҫлама та вӑхӑт ҫитрӗ.
Хальхи вӑхӑтра, корректор текстсене тӗрӗслесе тӳрлетнӗ хыҫҫӑн, кӗнекене калӑплатпӑр. Унсӑр пуҫне ӳнер ӑмӑртӑвӗ ирттерсе ачасен ӳкерчӗкӗсене йышӑнатпӑр («Лаша сӑнарӗ хут ҫинче» ятлӑ), вӑл пушӑн 25-мӗшӗччен пырать.
Кӗнеке калӑпӑшӗ 500 страница патнелле пулнӑран ӑна пичетлесе кӑларма хальхинче укҫа ытларах кирлӗ пулӗ. 300 экземплярпа кӑларма 40-50 пин кирлӗ, 500 экземплярпа — 53-65 пин. Паллах, пирӗн 500 экземплярпа, хытӑ хуплашкаллӑ каларассӑм килет — унашкал кӗнекене алӑра тытма та, вулама та меллӗ. 65 пин пухма ҫӑмӑл мар, ҫавӑнпа та эсир пулӑшасса шанас килет. Ку пирӗн пӗрремӗш кӗнеке мар, ҫавӑнпа та сирӗн пулӑшу сая каймасса шантарсах калатпӑр. //тата эп Шупашкара куҫнӑран кунта ун чухлӗ укҫа пухма йывӑртараххине шута илӗр...
Хальлӗхе пурӗ 13 469.83 (20.72%) тенкӗ пухӑннӑ. Кунта пӗлтӗрхи кӗнекене кӑларма ярса панӑ укҫан юлашки пайӗ, «Асамлӑх ҫулӗ» кӗнекене сутса тунӑ укҫа тата кӗнекене кӑларнӑранпа ярса панӑ укҫа кӗреҫҫӗ.
Укҫа куҫармалли счета кунта пӗлтернӗ. Альфа-банк счечӗ ҫине куҫарнӑ чухне те, электронлӑ укҫапа куҫарнӑ чухне те хӑвар ятӑра, хушаматӑра пӗлтерӗр, «Урхамах» сӑмах ҫырма ан манӑр (вӑл счетсене эп ытти ӗҫсенче усӑ куратӑп, ҫавӑнпа та апла палӑртни эсир куҫарнӑ укҫана тӗрӗс усӑ курма кирлӗ).
Педагог-учитель професси сумне ҫӗклес тата И.Я.Яковлев ячӗллӗ патшалӑх педагогика университечӗн «Чӑваш чӗлхи тата литератури, вырӑс чӗлхи тата литератури» специальноҫӗпе вӗренме кӗрекен чи лайӑх абитуриентсене палӑртас тӗллевпе Чӑваш Республикин Вӗрентӳпе ҫамрӑксен политикин министерстви Чӑваш патшалӑх педагогика университечӗпе пӗрле кӑҫал 11-мӗш класран вӗренсе тухакан ҫамрӑксем хушшинче пултарулӑх ӗҫӗсен конкурсне ирттерет. Конкурс ҫӗнтерӳҫисене асӑннӑ университетӑн филолологи факультетне бюджетлӑ майпа вӗренме илеҫҫӗ, общежитинче пурӑнмашкӑн вырӑн гарантилеҫҫӗ тата хаклӑ парнепе чыслаҫҫӗ.
Ӗҫсене пушӑн 10-мӗшӗнчен пуҫласа акан 10-мӗшӗччен йышӑнаҫҫӗ. Вырӑна тивӗҫлисене акан 14-мӗшӗнче университетра Уҫӑ алӑксен кунне ирттернӗ май чыслӗҫ. Шкул ачине лайӑх вӗрентнӗшӗн, вӑл хӑйӗн ӑсне кӑтартма пултарнӑшӑн ун вӗрентекенне те Хисеп хучӗпе чыслӗҫ.
Ӑмӑртӑвӑн йӗрки-шывне, анкетине КУНТА илме пулать.
Канаш районӗнчи Атнаш ялӗн тӗслӗхлӗ вулавӑшӗнче кӗҫнерникун, пушӑн 10-мӗшӗнче, «Олимп вӑййисем: иртни, хальхи, малашлӑхри» ятлӑ ӑмӑрту иртрӗ. Ӑна «Ҫамрӑксем сывӑ пурнӑҫшӑн» ярӑмӗпе ирттерме палӑртнӑ пулнӑ.
Викторинӑра ачасем олим вӑййисем ҫинчен ҫӗннине чылай пӗлчӗҫ — ун кун-ҳулӗ пирки, Олим юхӑмӗпе талисманӗсем пирки. Ҫавӑн пекех вӑл вӑйӑсен программине кӗрекен спорт тӗсӗсемпе те паллашрӗҫ.
Ҫапла, Атнашри вулавӑш ӗҫченӗсем ахаль лармаҫҫӗ, ӑмӑрту хыҫҫӑн ӑмӑрту ирттереҫҫӗ, мероприяти хыҫҫӑн — мероприяти. Хӑтлӑ кунта — вулавҫӑсем хӑйсене килти пекех туяҫҫӗ.
Чӑваш Республикин вӗрентӳпе ҫамрӑксен политикин министерстви, «Тантӑш» хаҫат редакцийӗ, Чӑваш Республикин Журналистсен пӗрлӗхӗ, И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университечӗ, Г.С. Лебедев ячӗллӗ наци интернат лицейӗ «Букварьтен — илемлӗ литературӑна ҫити» ӑмӑрту пуҫлаҫҫӗ, унта 7-11 классенче вӗренекен ачасем хутшӑнма пултараҫҫӗ. Комисси халиччен пичетлемен, конкурссене тӑратман чӑвашла сӑвӑсемпе калавсем, очерксемпе повеҫсем, пьесӑсем тата литературӑн ытти жанрӗпе ҫырнӑ ӗҫсем йышӑнать.
Конкурс тӗллевӗсем: чӑваш халӑхне ҫутта кӑларнӑ И.Я. Яковлева чысласси, Чӑваш чӗлхи кунне тивӗҫлӗ шайра палӑртасси; шкулта вӗренекенсене литература ӗҫӗпе ҫывӑхрах туслаштарасси, ҫамрӑк ҫыравҫӑсен ӑсталӑхӗпе пултарулӑхне ӳстерме пулӑшасси.
Хайлавсене компьютерпа пичетлесе е алӑпа таса та тирпейлӗ ҫырса акан 8-мӗшӗччен коммисие ярса памалла.
Конкурсӑн йӗрки-шывне кунта вырнаҫтарнӑ.
+0.3 °C