Чӑваш Енри Профессионал ҫыравҫӑсен союзӗ Валентин Смирнов ҫыравҫӑ-публицист, общество ӗҫченӗ, ӑслӑлӑх ӗҫченӗсем хушшинче паллӑ историк пурнӑҫран уйрӑлса кайни ҫинчен пӗлтернӗ.
Валентин Андреевич чӑваш халӑхне ҫутта кӑларнӑ Иван Яковлев ятне халӑхра анлӑ сарассишӗн тӑрӑшнӑ-мӗн. Паллӑ вӗрентекенӗмӗр ҫинчен вӑл ӑслӑлӑхпа тӗпчев ӗҫӗ нумай ҫырнӑ, ҫав шутра «Светильник разума. К 140-летию Симбирской чувашской школы», «Апостол милости Божией. Земной путь И.Я. Яковлева (1848-1930), великого просветителя России и чудотворца земли Чувашской» монографисене асӑнса хӑварма пулать.
2003 ҫултан тытӑнса Валентин Смирнов Иван Яковлевӑн халалне тӗрлӗ чӗлхе ҫине куҫарассипе самай ҫине тӑнӑ. Паянхи куна халала 46 чӗлхене куҫарнӑ.
Геннадий Айхи йӑмӑкӗ тесен чылайӑшӗ Ева Лисинӑна аса илет. Вӑл чӑвашла Библие кун ҫути параканӗ тата питӗ пултаруллӑ ҫыравҫӑ пулнипе паллӑ (ахальтен-и ун кӗнекисем Анӑҫра та Тухӑҫра – Швецире, Японире тухаҫҫӗ). Вӗсен варринче амӑш варӗнче ӳтленсе ҫут тӗнчене килнӗ Луиза Николаевнӑна пӗлнӗ-и эсир? Пирӗшти пек таса чунлӑ та кукамай пек ыр кӑмӑллӑ ҫынччӗ вӑл! Тен, эсир ӑна палламан та пулӗ, анчах Ева Лисинӑн «Ҫӑкӑр чӗлли» калавне вуланӑ тата унти Лисука астӑватӑр пулсан сирӗншӗн те ют мар вӑл…
Луиза Николаевна кӗтрет евӗр ҫутӑ е салху сӑрлӑ ӳкерчӗксем ӑсталатчӗ: вӗсен асамне ӑнкарас тесе темӗнччен-темӗнччен пӑхса тӑраттӑн. Ҫав хайлавсене харшаласа пӗрре пысӑк курав та ирттернӗччӗ. Сире унта ҫитме тӳр килмен пулсан хӑш-пӗр ӳкерчӗкӗпе «Плач по брату: две сесры, две слезинки» (чӑв. Пиччешӗн хӳхлени: икӗ йӑмӑкӗ, икӗ куҫ тумламӗ) кӗнекере курнӑҫма пултаратӑр.
Ӗнер ирхине Шупашкарта Луиза Николаевна пурнӑҫӗ татӑлнӑ. Утӑ уйӑхӗн пӗрремӗш кунӗнче хаклӑ ҫыннӑмӑр Патӑрьел районӗнчи Ҫӗньял масарӗнче, пиччӗшӗпе амӑшӗ ҫумӗнче ӗмӗрлӗх канлӗх тупӗ. Халӑх калашле, Ҫӳлти патшалӑхра чунне ҫӑмӑллӑх пултӑр…
Сывпуллашас текенсене Республикӑн 1-мӗш пульницин асӑну залне июль уйӑхӗн 1-мӗшӗнче ирхине 8 сехет ҫурӑна пыма сӗнеҫҫӗ.
Ӗнер, ҫӗртме уйӑхӗн 20-мӗшӗнче, Шупашкар ҫывӑхӗнчи Лапсар ялӗ тӗлӗнче, «М-7» федераци автоҫулӗ ҫинче инкек улса иртнӗ. Пӑтӑрмах ҫурҫӗр ҫитеспе пулса иртнӗ. 23 сехет те 30 минутра «Калина» автомашина йывӑр тиевлӗ «Volvo» автомобильпе ҫапӑннӑ.
Малтанласа шухӑшланӑ тӑрӑх, ҫӑмӑл автомобиль водителӗ «Ҫул пар» паллӑна пӑхӑнман, Кӳкеҫ енне каякан пысӑк машинӑпа ҫапӑннӑ. Пысӑк машинӑна ҫӑмӑл автомобиль пассажир ларакан енчен пырса ҫапӑннӑ, унтан «Лада» тимӗр карта ҫине пырса тӑрӑннӑ. Водительпе юнашар ларса пынӑ пассажир, ҫулланнӑ хӗрарӑм, инкек вырӑнӗнчех вилсе кайнӑ. Салонта водитель хыҫӗнчи ларкӑч ҫинчи ҫамрӑк хӗрарӑм айккинчи кантӑкран тухса ӳкнӗ. Унӑн пурнӑҫне ҫӑлса хӑварас тесе тухтӑрсем тем пекех тӑрӑшнӑ, анчах пулӑшма май килмен. Хӗрарӑм куҫне ӗмӗрлӗхе хупнӑ.
Инкек вӑхӑтӗнче светофорӑн сарӑ ҫути ӗҫленӗ, ҫавна май ҫамӑл машинӑн фурӑна ҫул памалла пулнӑ.
Чӑваш Ен Элтеперӗ пулнӑ Михаил Игнатьев вилнӗренпе паян ҫулталӑк ҫитрӗ. 59 ҫулта вӑл куҫне ӗмӗрлӗхе хупрӗ.
Яштака та ҫӳллӗ, хура, хитре ҫынччӗ вӑл. Спортпа туслӑскерччӗ тата. Анчах вилӗм никама та тиркесе-суйласа тӑмасть ҫав. Вӑйпитти те пурӑнмалли ҫыннӑн пурнӑҫӗ пӗлтӗр татӑлчӗ. Михаил Игнатьев чылай вӑхӑт чиртен сипленчӗ. Амак пӗр ҫулӑхсан уйрӑласшӑн мар-тӑр ав...
«Ҫыхӑнура» форумра пӗлтернӗ тӑрӑх, паян Михаил Игнатьевӑн вил тӑпри ҫинче (ӑна Шупашкарти Богдан Хмельницкий урамӗнчи ҫӑва ҫинче пытарнӑ) хурлӑхлӑ митинг иртмелле тата палӑк уҫмалла.
Чӑваш патшалӑх филармонийӗ «Ҫавал» фольклорпа эстрада ансамблӗн ташӑҫи, артисчӗ, солисчӗ Владимир Кудаков пурнӑҫран уйрӑлса кайни пирки хурланса пӗлтернӗ. Ку хыпара Фейсбукра вырнаҫтарнӑ.
Владимир Валентинович хӑйӗн ӗҫне чунтан юратакан артист пулнӑ, унӑн пултарулӑхӗ куракансене тыткӑнланӑ. Ӑна ӗҫтешӗсем те хисепленӗ.
Владимир Кудаковпа ҫӗртме уйӑхӗн 13-мӗшӗнче сывпуллашнӑ.
Владимир Кудаков 1962 ҫулта Ҫӗмӗрле районӗнчи Хутар ялӗнче ҫуралнӑ. Самарти ӳнерпе культура институтӗнче «Хореографи» специальноҫне алла илнӗ. 2011 ҫултанпа «Ҫавал» ансамбльте ташланӑ.
Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗ опера труппин малтанхи солисчӗсенчен пӗри пулнӑ Тамара Супонина куҫне ӗмӗрлӗхе хупнӑ. Чӑваш халӑх артистки пурнӑҫран ҫу уйӑхӗн 28-мӗшӗнче уйрӑлса кайнӑ.
Пулас артисткӑн ачалӑхӗ Минск облаҫӗнчи Лебедево ялӗнче иртнӗ. Белоруссинчи патшалӑх консерваторийӗнче вӗреннӗ. Пирӗн республикӑра ҫамрӑк артистка сцена ҫине пуҫласа 1967 ҫулта тухнӑ, К. Ивановӑн «Нарспи» поэми тӑрӑх лартнӑ оперӑра вылянӑ.
Тамара Михайловна каярах аса илнӗ тӑрӑх, ӑна Чӑваш драма театрне пуҫарса яраканӗсенчен пӗри Ольга Ырсем нумай пулӑшнӑ, илемлӗ те пуян чӑваш чӗлхин хӑйне евӗрлӗхне уҫса панӑ.
Ӗнер, ҫу уйӑхӗн 17-мӗшӗнче, Григорий Пыхтеев художник леш тӗнчене ӑсаннӑ. Кун пирки Чӑваш Енри Художниксен союзӗ паян Фейсбукра пӗлтернӗ.
Григорий Анатольевич 1949 ҫулхи авӑн уйӑхӗн 14-мӗшӗнче Узбекистанри Фергана хулинче ҫуралнӑ. Шупашкарта 1952 ҫултанпа пурӑнать. 1978 ҫулта вӑл И.Я. Яковлев ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх педагогика университетӗнчи художествӑпа графика факультетӗнчен вӗренсе тухнӑ. 1980 ҫултанпа регион тата тӗнче шайӗнчи тӗрлӗ курава тӑтӑшах хутшӑннӑ. Унӑн ӗҫӗсем хамӑр ҫӗршыври тата ют ҫӗршывсенчи уйрӑм ҫынсен коллекцийӗсенче упранаҫҫӗ.
Паян, ҫу уйӑхӗн 5-мӗшӗнче, Раиса Ахметбекова юрӑҫ, педагог куҫне ӗмӗрлӗхе хупнӑ. Вӑл 1959 ҫулта уҫӑлнӑ Чӑваш музыка театрӗн пӗрремӗш солистки пулнӑ. Унта вӑл 1966 ҫулччен ӗҫленӗ.
Чӑваш Енри Театр ӗҫченӗсен пӗрлешӗвӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, Раиса Назаровна чӑваш культурине аталантарма 50 ҫул ытла тӳпе хывнӑ, ҫав шутран 46 ҫулне Шупашкарти музыка училищинче педагогра ӗҫлесе ирттернӗ.
Хӑй вӑл Узбекистанри Андижан хулинче 1933 ҫулта ҫуралнӑ. Ачаллах ашшӗсӗр, унтан амӑшӗсӗр тӑрса юлнине пӑхмасӑрах вӗренме ӑнтӑлнӑ. Малтан музыка училищинче ӑс пухнӑ, унтан – Ташкентри консерваторире. Юлашкинчен асӑннӑ вӗренӳ заведенийӗнчен диплом алла илсе тухсан тепӗр ҫулхине Чӑваш Ене куҫса килсе кунта уҫӑлнӑ музыка театрне ӗҫлеме вырнаҫнӑ. Унӑн пӗрремӗш сӑнарӗ Федор Васильевӑн «Шывармань» оперинчи Сарпи пулнӑ. Сарпи партине вӑл чӑвашла юрланӑ. Пирӗн чӗлхене ӑша хывма ӑна СССР халӑх артистки Вера Кузьмина пулӑшнӑ. Пултаруллӑ та хитре, килӗшӳллӗ узбек хӗрне «пысӑк хура куҫлӑ пӗчӗк Сарпи» тенӗ. Раиса Ахметбековӑна вӗренекенӗсем те питӗ юратнӑ.
Чӑваш патшалӑх культура тата ӳнер институчӗ Оксана Комиссарова концертмейстер пурнӑҫран уйрӑлни пирки хурланса пӗлтернӗ. Хурлӑхлӑ хыпара Фейсбукра ӗнер вырнаҫтарнӑ.
Оксана Юрьевна — аслӑ квалификаци категориллӗ концертмейстер, пӗтӗм ҫӗршыври тата халӑхсем хушшинчи конкурссен лауреачӗ тата дипломанчӗ.
Культура тата ӳнер институтӗнче Оксана Комиссарова 2009 ҫултанпа ӗҫленӗ. Малтанах хор дирижирӗсемпе халӑх юррин кафедринче тӑрӑщнӑ, тепӗр ҫулхине вокал ӳнерӗн кафедрине куҫнӑ.
Ректорат, профессорсемпе преподавательсем ӗҫтешӗ пурнӑҫран вӑхӑтсӑр уйрӑлнӑшӑн хурланнине пӗлтереҫҫӗ.
Оксана Комиссаровӑпа ыран, ҫу уйӑхӗн 5-мӗшӗнче, 10 сехетре сывпуллашӗҫ.
Прощание состоится 5 мая в 10:00.
Шупашкар хулинчи йӗрке хуралҫисем 71 ҫулти хӗрарӑма шыраҫҫӗ. Шалти ӗҫсен министерствин Шупашкарти управленийӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, Лидия Шишова килтен ака уйӑхӗн 3-мӗшӗнче тухса кайнӑ.
Хӗрарӑм ҫӳллӗшӗ – 156 сантиметр, тӗреклӗ хул-ҫурӑмлӑскер, ҫӳҫӗ кӑвакарнӑ, куҫӗ сӑрӑ тӗслӗ.
Килтен тухса кайнӑ чух сӑрӑ плащ тата калпак, хура спорт йӗмӗ, сенкер тӗслӗ ҫыхнӑ свитер, тӗксӗм кӑвак атӑ тӑхӑннӑ.
Хӗрарӑм ӑҫтине пӗлекенсене 102 е 240-771 телефон номерӗсемпе шӑнкӑравлама ыйтаҫҫӗ.
+12.5 °C