Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗ патшалӑх премине тивӗҫнӗ. Хушӑва республика Элтеперӗ Олег Николаев алӑ пуснӑ. Театра 2022 ҫулшӑн литературӑпа ӳнер енӗпе преми панӑ.
Наградӑна культура учрежденийӗ Михаил Юхма повеҫӗ тӑрӑх лартнӑ «Куккук куҫҫулӗ» спектакльшӗн тивӗҫнӗ. Вӑл ӗҫе сцена ҫине 2022 ҫулхи пуш уйӑхӗн 15-мӗшӗнче кӑларнӑ.
Лауреат ятне пилӗк ҫынтан тӑракан коллектив тивӗҫнӗ. Ҫав йышра Борис Манджиев режиссёр, пьеса авторӗ Юхма Мишши, Дмитрий Михайлов, Венера Пайгильдина тата Леонид Яргейкин артистсем.
Республикӑн агропромышленность комплексӗнче ӗҫлекенсене тава тивӗҫлӗ ятсем панӑ.
«Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ механизаторӗ» ята Муркаш районӗнчи «Ударник» кооперативра тракторист-машинистра тӑрӑшакан Николай Иванова панӑ.
Муркаш районӗнчи «Моргаушская» кайӑк-кӗшӗк фабрикинче электромонтёрта тимлекен Алексей Карандаев, «Ядринмолоко» уҫӑ акционер обществин водителӗ Сергей Корольков, унти слесарь-электрик Михаил Якимов, Комсомольски районӗнчи «Слава картофелю» (чӑв. Ҫӗрулмие мухтав) агрофирмӑн водителӗ Альберт Можаев, Чӑваш патшалӑх аграри университечӗн «Студенческий» вӗренӳпе практика центрӗн пуҫлӑхӗн заместителӗ Леонид Чистяков «Чӑваш Республикин ял хуҫалӑхӗн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ» ята тивӗҫнӗ.
Чӑваш Енри паллӑ фабрика, «Паха тӗрӗ», кӑҫал пӗр ӗмӗрхи юбилейне паллӑ тӑвӗ.
Сумлӑ куна Чӑваш Респуликин Наци вулавӑшӗ те палӑртасшӑн. Фабрикӑн пӗр ӗмӗрхине тата Республика кунне халалласа вулавӑшра «Паха тӗрӗ» эрнине ирттерӗҫ. Вӑл ҫӗртме уйӑхӗн 23-мӗшенчен тытӑнса ҫӗртме уйӑхӗн 30-мӗшӗччен пырӗ. Асӑннӑ эрне «Кӗмӗл ӗмӗр» галерейӑри куравран пуҫӑнӗ. Ӑна ҫӗртме уйӑхӗн 23-мӗшӗнче 16 сехетре уҫма палӑртса хунӑ.
Художество промыслисен «Паха тӗрӗ» фирми 1923 ҫулта хӑйӗн сулмаклӑ утӑмне тытӑннӑ. Ҫавӑнта РСФСР тава тивӗҫлӗ художникӗн Е.И. Ефремован (1914-2000) тӳпи те пысӑк. Фабрикӑра вӑл 1930-1980-мӗш ҫулсенче ӗҫленӗ, чӑваш тӗррине чӗртсе тӑратассипе тата аталантарссипе нумай тӑрӑшнӑ.
Ӗнер, ҫӗртме уйӑхӗн 19-мӗшӗнче, Чӑваш Енри хӑш-пӗр ҫынна республика шайӗнчи наградӑсемпе чысланӑ. Вӗсен йышӗнче чӑннипех те сумлӑ, хӑйсен ӗҫне парӑнса та тӗплӗн пурнӑҫлакансем сахал мар. Сӑмахран, Г.А. Ильенко ячӗллӗ «ЭЛАРА» ӑслӑлӑхпа производство комплексӗн гендиректорӗн стратегилле аталану енӗпе ӗҫлекен ҫумне, директорсен канашӗн председательне Владимир Сорокина «Чӑваш Республикин хисеплӗ ҫынни» ята панӑ.
Владимир Алексеевич — ҫӗршыври паллӑ учёнӑй, техника наукисен кандидачӗ, профессор, Ракета тата артиллери наукисен академийӗн член-корреспонденчӗ, 100 ытла наука ӗҫӗн авторӗ.
Ҫакӑн пек ӑшшӑн палӑртса хӑварнӑ халӑх тетелӗнчи хӑйӗн страницинче Леонид Петров.
Черетлӗ постне вӑл паллӑ тӗпчевҫӗн, археологӑн, Евгений Михайловӑн ҫӗртме уйӑхӗн 9-мӗшӗнчи черетлӗ ҫуралнӑ кунне халалланӑ. Чӑваш Республикин культура тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ Евгений Петрович Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институтӗнче археологи пайӗн аслӑ наука сотрудникӗ Не тӑрӑшать.
«Унӑн ӑслӑлӑхри кӑсӑкланӑвӗсем тӗрлӗрен нумай енлӗ пулса пынӑран професси анлӑшӗ те пит сарлака. Эппин, вӑлах тата археолог-архивист, таврапӗлӳҫӗ, музей ӗҫченӗ, вӗрентекен, артефактсен управҫи... Ахальтен мар пулӗ, нумаях та пулмасть ытти ӗҫтешӗсемпе пӗрле (В.Ф. Каховский – ӑна та асӑнмасӑр иртме ҫук, Н.С. Березина, А.Ю. Березин, Н.С. Мясников, С.В. Кузьминых, Б.В. Каховский) патшалӑх премийӗн лауреачӗ пулса тӑчӗ.
Темиҫе теҫетке хушши ӗнтӗ вӗсем Атӑлпа Сӑр тӑрӑхӗнчи паллӑ вырӑнсене, археологи ӑслӑлӑхӗнчи ҫул-йӗре куҫран вӗҫертмесӗр сӑнаҫҫӗ, тӳрӗ чунпала хӑйсен ӗҫӗсене туса пыраҫҫӗ. Пӗртте тӗлӗнместпӗр, ҫакӑ ҫутӑ тӗнчене эсӗ АРХЕОЛОГ пулмах килнӗ», – пӗтӗмлетнӗ Леонид Петров.
Улатӑр районӗнче ҫуралса ӳснӗ космонавта орден пама йышӑннӑ.
Николай Бударин — Раҫҫей Геройӗ, Раҫҫейри чӑвашсен федераци шайӗнчи наципе культура автономийӗн пайташӗ. Ӑна Чӑваш Ен Элтеперӗ Олег Николаев «Чӑваш Республики умӗнчи тава тивӗҫлӗ ӗҫсемшӗн» орденпа чыслама йышӑннӑ. Хушӑва вӑл иртнӗ эрнере, ҫу уйӑхӗн 25-мӗшӗнче, алӑ пуснӑччӗ.
Николай Михайлович 1953 ҫулхи ака уйӑхӗн 29-мӗшенче Улатӑр районӗнчи Киря посёлокӗнче ҫуралнӑ.
Вӑл пуҫласа тӗнче уҫлӑхне 1995 ҫулхи утӑ уйӑхӗн 27-мӗшнче хӑпарнӑ. «Мир» орбита комплексӗн бортинженерӗ пулса Николай Бударин тӗнче уҫлӑхӗнче ҫавӑн чухне 75 талӑк ирттернӗ.
Пӗтӗмпе вӑл тӗнче уҫлӑхне виҫӗ хутчен улӑхнӑ, уҫӑ космоса сакӑр хутчен тухнӑ.
Чӑваш Енре ӗҫлесе пурӑнакан тата тепӗр темиҫе ҫынна тава тивӗҫлӗ ятсем панӑ.
Элӗк районӗнчи тӗп клуб тытӑмӗнчи халӑх театрӗн режиссёрне Инна Афанасьевӑна тата Шупашкарти ача-пӑча ӳнерӗн 1-мӗш шкулӗн преподавательне Ольга Рудаковӑна «Чӑваш Республикин культурӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ» хисеплӗ ят пама йышӑннӑ. Хушӑва республика Элтеперӗ Олег Николаев ҫу уйӑхӗн 25-мӗшӗнче алӑ пуснӑ.
Элӗкри халӑх театрӗ пирки темиҫе сӑмахпа та пулин тӗплӗнрех пӗлтерес килет. Асӑннӑ театра В.И. Волков ятлӑ ҫын 1934 ҫулта пуҫарса янӑ. Хӑй тӗллӗн вӗреннӗ атистсем 1968 ҫулта А. Эсхел ӗҫӗ тӑрӑх «Виҫӗ туй» спектакль лартнӑ. Ҫав ҫулах коллектива халӑх ятне панӑ.
2007 ҫултанпа коллектива Инна Афанасьева ертсе пырать. Инна Витальевна Хусанти культура институтӗнче вӗреннӗ.
Шупашкар районӗнчи Иккассинчи шкул Николай Шупуҫҫынни ячӗпе хисепленсе тӑма пуҫланӑ. Ку хыпара асӑннӑ шкулта вӗреннӗ Марина Якимова халӑх тетелӗнчи хӑйӗн страницинче хыпарланӑ.
Асӑннӑ информаци тӑрӑх хакласан, ҫав пулӑм ячӗпе шкула сумлӑ хӑнасем, шкулта тӗрлӗ ҫулта вӗреннисем пуҫтарӑннӑ.
Николай Васильевич Шупуҫҫынни (Васильев) 1889 ҫулхи раштавӑн 8-мӗшӗнче Хусан кӗпӗрнинчи Шупашкар уесӗнчи Иккасинче ҫуралнӑ. Чӗмпӗрти чӑваш шкулӗнче вӗренме ӗмӗтленнӗскере революци юхӑмне хутшӑннӑшӑн пӗлӳ заведенийӗнчен кӑларса яраҫҫӗ. Талпӑнуллӑскер кӑштахран Чӗмпӗре таврӑннӑ, куҫару комиссийӗнче К.В. Ивановпа пӗрле ӗҫлеме тытӑннӑ. 1909 ҫулта Чӗмпӗрти гимназире учитель ятне илме экстерн йӗркипе экзамен тытнӑ. Литература ӗҫне вӑл 1906 ҫулта пуҫӑннӑ.
Чӑваш Республикин Элтеперӗн Олег Николаевӑн хушӑвӗпе Чӑваш Енри икӗ библиотекаре тава тивӗҫлӗ ятсем панӑ.
«Чӑваш Республикин культурӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ» ята Улатӑрти тӗп вулавӑш тытӑмне кӗрекен хулари библиотекӑра пай пуҫлӑхӗнче ӗҫлекен Михаил Скрипина тата Ҫӗрпӳ тӑрӑхӗнчи Ҫымапуҫ ял библиотекин заведующине Надежда Титовӑна пама йышӑннӑ.
Сӑмах май каласан, ҫу уйӑхӗн 27-мӗшӗнче пӗтӗм ҫӗршыври Библиотекӑсен кунне паллӑ тӑваҫҫӗ. Ун пирки калакан хушӑва хӑй вӑхӑтӗнче Борис Ельцин Президент алӑ пуснӑ. Документра Раҫҫейри вулавӑшсем халӑха ҫутта кӑларас ӗҫе пысӑк тӳпе хывнине палӑртса хӑварнӑ. Асӑннӑ датӑна Раҫҫейре халӑх валли пӗрремӗш библиотекӑна 1795 ҫулхи ҫу уйӑхӗн 27-мӗшӗнче уҫнӑран суйласа илнӗ.
Ӗҫне кура хисепӗ теҫҫӗ те вӑл пур чухне те тӳрре килесси иккӗленӳллӗ. Хура ӗҫре тар тӑкакансене асӑрхани, вӗсене сума суни вара чӑннипех те савӑнтарать.
Ҫак кунсенче Йӗпреҫ тӑрӑхӗнчи харӑсах икӗ дояркӑна хисеплӗ ят пама йышӑннӑ. Ят-сума тивӗҫнисем — асӑннӑ тӑрӑхри «Красный партизан» коллективлӑ хуҫалӑх тата «Агрофирма Империя» тулли мар яваплӑ обществӑн ӗҫченӗсем.
«Красный партизан» колхозри Татьяна Васильева тата «Империя» агрофирмӑри Марина Степанова дояркӑсем «Чӑваш Республикин ял хуҫалӑхӗн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ» хисеплӗ ята тивӗҫнӗ.
+20.3 °C