Утӑ уйӑхӗн 1-мӗшӗнче Красноармейски районӗнчи Чатукасси ялӗнче «Хоровая наставническая столица Чувашии» фестиваль-конкурс иртнӗ. Ӑна Филипп Лукин паллӑ чӑваш композиторӗ ҫуралнӑранпа 110 ҫул ҫитнине халалланӑ.
Унта Элӗк, Ҫӗрпӳ, Канаш, Елчӗк, Ҫӗмӗрле, Комсомольски, Шупашкар, Сӗнтӗрвӑрри тата Красноармейски тӑрӑхӗсенчи, Ҫӗмӗрле, Ҫӗнӗ Шупашкар, Шупашкар хулисенчи халӑх хорӗсемпе вокал ансамблӗсем, Раисӑпа Николай Андреевсем, Тутарстанпа Мари Элти пултарулӑх коллективӗсем хутшӑннӑ.
Пухӑннисем умӗнче паллӑ чӑваш композиторӗн мӑнукӗсем Марианна Левитова тата Филипп Патеев, «Трак ен» ентешлӗх ертӳҫи Иван Архипов тата ыттисем тухса калаҫнӑ.
Чӑваш Енре халӑх учителӗсем пулӗҫ.
Республикӑри чӑваш чӗлхипе литератури учителӗсен ассоциацийӗ сӗннипе кӑҫал пирӗн тӑрӑхра «Чӑваш Республикин халӑх учителӗ» хисеплӗ ят пама тытӑнассине эпир пӗлтӗр пӗлтернӗччӗ. Ҫав йышӑнӑва Раҫҫейре кӑҫал иртекен Вӗрентекен тата вӗрентӳҫӗ ҫулталӑкӗпе ҫыхӑнтарнӑ.
Тава тивӗҫлӗ ята учитель тата преподаватель пулса 25 ҫултан кая мар ӗҫленисене парӗҫ. Хисеплӗ ят парасси ҫинчен калакан хушӑва Учитель кунӗ умӗн ҫулсерен алӑ пусма палӑртса хунӑ.
Мускаври строительство организацийӗн пуҫлӑхне «Чӑваш Республик умӗнчи тава тивӗҫлӗ ӗҫсемшӗн» орден медалӗпе чыслама йышӑннӑ. Хушӑва республика Элтеперӗ Олег Николаев паян алӑ пуснӑ.
Пысӑк наградӑна «Строительство управленийӗ-555» компанисен ушкӑнӗн президенчӗ Владимир Селивестров тивӗҫнӗ.
Владимир Вячеславович – Чӑваш Енрен тухнӑ офицерсен «Сыны Отечества» (чӑв. Тӑван ҫӗршывӑн ывӑлӗсем) юлташлӑхӗн членӗ. Вӑл 1975 ҫулхи ҫӗртме уйӑхӗн 8-мӗшӗнче Хӗрлӗ Чутай районӗнчи Березовка ялӗнче ҫуралнӑ. Ҫар финансисчӗ, полковник, экономика наукисен кандидачӗ.
Ӗнер, ҫӗртме уйӑхӗн 28-мӗшӗнче, Чӑваш Енӗн Элтеперӗ патшалӑх наградисене парасси ҫинчен калакан черетлӗ хушӑва алӑ пуснӑ.
«Чӑваш Республикин культурӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ» ята Ольга Тимофеева тивӗҫнӗ.
Хушури кӗске информаци тӑрӑх хакласан, Ольга Александровна – «Сыны Отечества» (чӑв. Тӑван ҫӗршывӑн ывӑлӗсем) офицерсен юлташлӑхӗн регионти общество организацийӗн пайташӗ.
Эпир тӗшмӗртнӗ тӑрӑх, кунта сӑмах Ольга Оболенская-Тимофеева пирки пырать. Вӑл Шупашкарта ҫуралнӑ, Мускавра пурӑнать. Ҫав хӗрарӑм концертсемпе хӗрӳ точкӑсенче те пулнӑ.
Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗ патшалӑх премине тивӗҫнӗ. Хушӑва республика Элтеперӗ Олег Николаев алӑ пуснӑ. Театра 2022 ҫулшӑн литературӑпа ӳнер енӗпе преми панӑ.
Наградӑна культура учрежденийӗ Михаил Юхма повеҫӗ тӑрӑх лартнӑ «Куккук куҫҫулӗ» спектакльшӗн тивӗҫнӗ. Вӑл ӗҫе сцена ҫине 2022 ҫулхи пуш уйӑхӗн 15-мӗшӗнче кӑларнӑ.
Лауреат ятне пилӗк ҫынтан тӑракан коллектив тивӗҫнӗ. Ҫав йышра Борис Манджиев режиссёр, пьеса авторӗ Юхма Мишши, Дмитрий Михайлов, Венера Пайгильдина тата Леонид Яргейкин артистсем.
Республикӑн агропромышленность комплексӗнче ӗҫлекенсене тава тивӗҫлӗ ятсем панӑ.
«Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ механизаторӗ» ята Муркаш районӗнчи «Ударник» кооперативра тракторист-машинистра тӑрӑшакан Николай Иванова панӑ.
Муркаш районӗнчи «Моргаушская» кайӑк-кӗшӗк фабрикинче электромонтёрта тимлекен Алексей Карандаев, «Ядринмолоко» уҫӑ акционер обществин водителӗ Сергей Корольков, унти слесарь-электрик Михаил Якимов, Комсомольски районӗнчи «Слава картофелю» (чӑв. Ҫӗрулмие мухтав) агрофирмӑн водителӗ Альберт Можаев, Чӑваш патшалӑх аграри университечӗн «Студенческий» вӗренӳпе практика центрӗн пуҫлӑхӗн заместителӗ Леонид Чистяков «Чӑваш Республикин ял хуҫалӑхӗн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ» ята тивӗҫнӗ.
Чӑваш Енри паллӑ фабрика, «Паха тӗрӗ», кӑҫал пӗр ӗмӗрхи юбилейне паллӑ тӑвӗ.
Сумлӑ куна Чӑваш Респуликин Наци вулавӑшӗ те палӑртасшӑн. Фабрикӑн пӗр ӗмӗрхине тата Республика кунне халалласа вулавӑшра «Паха тӗрӗ» эрнине ирттерӗҫ. Вӑл ҫӗртме уйӑхӗн 23-мӗшенчен тытӑнса ҫӗртме уйӑхӗн 30-мӗшӗччен пырӗ. Асӑннӑ эрне «Кӗмӗл ӗмӗр» галерейӑри куравран пуҫӑнӗ. Ӑна ҫӗртме уйӑхӗн 23-мӗшӗнче 16 сехетре уҫма палӑртса хунӑ.
Художество промыслисен «Паха тӗрӗ» фирми 1923 ҫулта хӑйӗн сулмаклӑ утӑмне тытӑннӑ. Ҫавӑнта РСФСР тава тивӗҫлӗ художникӗн Е.И. Ефремован (1914-2000) тӳпи те пысӑк. Фабрикӑра вӑл 1930-1980-мӗш ҫулсенче ӗҫленӗ, чӑваш тӗррине чӗртсе тӑратассипе тата аталантарссипе нумай тӑрӑшнӑ.
Ӗнер, ҫӗртме уйӑхӗн 19-мӗшӗнче, Чӑваш Енри хӑш-пӗр ҫынна республика шайӗнчи наградӑсемпе чысланӑ. Вӗсен йышӗнче чӑннипех те сумлӑ, хӑйсен ӗҫне парӑнса та тӗплӗн пурнӑҫлакансем сахал мар. Сӑмахран, Г.А. Ильенко ячӗллӗ «ЭЛАРА» ӑслӑлӑхпа производство комплексӗн гендиректорӗн стратегилле аталану енӗпе ӗҫлекен ҫумне, директорсен канашӗн председательне Владимир Сорокина «Чӑваш Республикин хисеплӗ ҫынни» ята панӑ.
Владимир Алексеевич — ҫӗршыври паллӑ учёнӑй, техника наукисен кандидачӗ, профессор, Ракета тата артиллери наукисен академийӗн член-корреспонденчӗ, 100 ытла наука ӗҫӗн авторӗ.
Ҫакӑн пек ӑшшӑн палӑртса хӑварнӑ халӑх тетелӗнчи хӑйӗн страницинче Леонид Петров.
Черетлӗ постне вӑл паллӑ тӗпчевҫӗн, археологӑн, Евгений Михайловӑн ҫӗртме уйӑхӗн 9-мӗшӗнчи черетлӗ ҫуралнӑ кунне халалланӑ. Чӑваш Республикин культура тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ Евгений Петрович Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институтӗнче археологи пайӗн аслӑ наука сотрудникӗ Не тӑрӑшать.
«Унӑн ӑслӑлӑхри кӑсӑкланӑвӗсем тӗрлӗрен нумай енлӗ пулса пынӑран професси анлӑшӗ те пит сарлака. Эппин, вӑлах тата археолог-архивист, таврапӗлӳҫӗ, музей ӗҫченӗ, вӗрентекен, артефактсен управҫи... Ахальтен мар пулӗ, нумаях та пулмасть ытти ӗҫтешӗсемпе пӗрле (В.Ф. Каховский – ӑна та асӑнмасӑр иртме ҫук, Н.С. Березина, А.Ю. Березин, Н.С. Мясников, С.В. Кузьминых, Б.В. Каховский) патшалӑх премийӗн лауреачӗ пулса тӑчӗ.
Темиҫе теҫетке хушши ӗнтӗ вӗсем Атӑлпа Сӑр тӑрӑхӗнчи паллӑ вырӑнсене, археологи ӑслӑлӑхӗнчи ҫул-йӗре куҫран вӗҫертмесӗр сӑнаҫҫӗ, тӳрӗ чунпала хӑйсен ӗҫӗсене туса пыраҫҫӗ. Пӗртте тӗлӗнместпӗр, ҫакӑ ҫутӑ тӗнчене эсӗ АРХЕОЛОГ пулмах килнӗ», – пӗтӗмлетнӗ Леонид Петров.
Улатӑр районӗнче ҫуралса ӳснӗ космонавта орден пама йышӑннӑ.
Николай Бударин — Раҫҫей Геройӗ, Раҫҫейри чӑвашсен федераци шайӗнчи наципе культура автономийӗн пайташӗ. Ӑна Чӑваш Ен Элтеперӗ Олег Николаев «Чӑваш Республики умӗнчи тава тивӗҫлӗ ӗҫсемшӗн» орденпа чыслама йышӑннӑ. Хушӑва вӑл иртнӗ эрнере, ҫу уйӑхӗн 25-мӗшӗнче, алӑ пуснӑччӗ.
Николай Михайлович 1953 ҫулхи ака уйӑхӗн 29-мӗшенче Улатӑр районӗнчи Киря посёлокӗнче ҫуралнӑ.
Вӑл пуҫласа тӗнче уҫлӑхне 1995 ҫулхи утӑ уйӑхӗн 27-мӗшнче хӑпарнӑ. «Мир» орбита комплексӗн бортинженерӗ пулса Николай Бударин тӗнче уҫлӑхӗнче ҫавӑн чухне 75 талӑк ирттернӗ.
Пӗтӗмпе вӑл тӗнче уҫлӑхне виҫӗ хутчен улӑхнӑ, уҫӑ космоса сакӑр хутчен тухнӑ.
+12.5 °C