Паян Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗнче Ара Мишши (Михаил Краснов) ҫыравҫӑн пултарулӑх каҫӗ иртнӗ.
«Тӗрлӗ ҫулта Чӑваш кӗнеке издательствинче унӑн кирек хӑш ӳсӗмри вулакансем валли те илемлӗ кӑларӑмсем пичетленсе тухрӗҫ. Хайлавӗсенче Михаил Николаевич паянхи куншӑн уйрӑмах пӗлтерӗшлӗ ыйтусем хускатать: тӑван чӗлхене упраса хӑварасси, атте-аннене хисеплесси, асатте-кукаҫи ҫӗрне манса каймалла марри... Чӑваш литературинче хӑйӗн вырӑнне тата вулаканне тупрӗ теме пулать ун ҫинчен», — пӗлтернӗ Чӑваш кӗнеке издательствин ӗҫченӗ Ольга Фёдорова халӑх тетелӗсенчен пӗринчи хӑйӗн страницинче.
Ҫыравҫӑна Чӑваш Республикин Профессиллӗ писательсен союзӗн председателӗ Улькка Эльмен, Юрий Сементер, Светлана Асамат, Раиса Сарпи, Анатолий Кибеч, Юхма Мишши чӑваш халӑх ҫыравҫисем, Чӗмпӗр тӑрӑхӗнчен килсе ҫитнӗ Валентина Тарават, Николай Ларионов тата ыттисем саламланӑ.
Уявра Ара Мишшине Вӑрмар районӗн хисеплӗ гражданинӗ ята тата Чӑваш Республикин Культура, национальноҫсен ӗҫӗсен тата архив ӗҫӗн министерствин хисеплӗ паллине парса чысланӑ.
Юлашки вӑхӑтра республикӑн массӑллӑ информаци хатӗрӗсенче тӑрӑшакансене час-часах чысланине асӑрхама тивет. Чӑваш Енӗн Цифра аталанӑвӗн министерствине пӑхӑнса тӑракан МИХсен темиҫе ӗҫченӗ кӑҫал ят-сума тивӗҫрӗ.
Ӗнер, ҫурла уйӑхӗн 30-мӗшӗнче, Чӑваш Республикин Хисеп грамотине Етӗрне районӗнчи «Ӗҫ ялавӗ» хаҫатӑн тӗп редакторне Лилия Петровӑна парасси ҫинчен калакан хушу тухнӑ. 115-мӗш номерлӗ ҫав документа республика Элтеперӗ Олег Николаев алӑ пуснӑ.
Лилия Петрова пӗлтӗр Ҫемен Элкер ячӗллӗ журналистсен премине те тивӗҫнӗ.
«Россия» (чӑв. Раҫҫей) авиакомпанин супреджечӗсенчен пӗрне Шупашкар ятне панӑ.
Асӑннӑ ятпа самолёт 2021 ҫултанпах вӗҫет иккен.
«Раҫҫей» авиокомпани хӑйӗн самолёчӗсене ҫӗршыври хуласен ячӗсене 2016 ҫӳлхи ака уйӑхӗнче пама тытӑннӑ.
Фюзеляжӑн малти пайӗнче, пилотсен кабини айӗнче, хула ятне тата гербне вырнаҫтараҫҫӗ. Самолетӑн сулахай енне вырӑсла ҫырса хунӑ, сылтӑм енне – акӑлчанла.
Патшалӑхӑн массӑллӑ информаци хатӗрӗсенче ӗҫлекенсем тава тивӗҫлӗ ятсене час-часах тивӗҫеҫҫӗ тесен те йӑнӑшмастпӑр пулӗ.
«Чӑваш Республикин культурӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ» хисеплӗ ята халӗ Вӑрнар районӗнчи «Ҫӗнтерӳ ҫулӗ» хаҫат редакторне Светлана Чикмяковӑна панӑ.
Ҫак хӗрарӑм 1999 ҫулта И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университетӗнчен вӗренсе тухнӑ. 2002-2005-мӗш ҫулсенче вӑл асӑннӑ хаҫатра пай пуҫлӑхӗнче, тӗп редакторӑн заместителӗнче-яваплӑ секретарьте ӗҫленӗ. Юлашки ҫулсенче редактор пулса тӑрӑшать.
Вӑл А. Емельянов ячӗллӗ преми лауреачӗ те пулса тӑнӑ. Ӑна республикӑн Патшалӑх Канашӗн тата РФ Ҫыхӑну тата массӑллӑ коммуникацисен министерствин Хисеп грамотисемпе те чысланӑ.
Шӑмӑршӑра Атӑлҫи Пӑлхар патшин Кӑтрак палӑкне лартнӑранпа ҫулталӑк ҫитнӗ. Кун пирки ҫак йӗркесен авторне палӑка хатӗрленӗ ӑста, Чӗмпӗрте пурӑнакан Николай Кондрашкин скульптор пӗлтерчӗ.
Вӑл Николай Быков меценанта ырӑпа палӑртать. Палӑка шӑпах вӑл туяннӑ. Вӑлах Атӑлҫи пӑлхарсен хурал башнине тӑвассипе тӑрӑшать иккен.
Николай Кондрашкин пӗр шухӑшлисене, Шӑмӑршӑ районне ертсе пыракансене, депутатсене, меценантсене, ырӑ кӑмӑллӑ ытти ҫынна пурне те тав тунӑ. Ятран вӑл Николай Быкова, Виталий Станьяла, Владимир Болгарскийе, Раиса Сарпине, Михаил Воробьева тата ыттисене асӑнса хӑварнӑ.
Шӑмӑршӑри палӑк ҫинчен, сӑмах май каласан, Марина Карягина тележурналист пӗлтӗр телесюжет та хатӗрленӗ. «Хамӑр халӑхӑн паллӑ ҫыннисене хисеплесе палӑк лартас шухӑш Николай Кондрашкин пуҫӗнче тахҫанах тӗвӗленнӗ. Унӑн тӗллевӗсем пӗчӗккӗн пурнӑҫа кӗрсе пыраҫҫӗ. Кӑтрак патша сӑнарне калӑплас кӑмӑлӗ те унӑн вунӑ ҫул каяллах ҫуралнӑ иккен. Атӑлҫи Пӑлхара никӗсленӗ историре тарӑн йӗр хӑварнӑ ҫынна тӑхӑмӗсем астуса пурӑннине палӑк урлӑ пӗлтерме тинех мехел ҫитрӗ. Тӑван халӑхӑн иртнӗлӗхӗпе, хамӑр мӗнле йӑхран тухнипе кӑсӑкланакансем пӗлеҫҫӗ ӗнтӗ, Кӑтрак — Кубрат хан ывӑлӗ, вӑл ертсе пынипе 7-мӗш ӗмӗрте пирӗн несӗлсем хасарсем ҫӗмӗрсе тӑкнӑ Аслӑ Пӑлхартан Вӑтам Атӑл тӑрӑхне куҫса килнӗ, хальхи Тутарстан ҫӗрӗ ҫинче Атӑлҫи Пӑлхар патшалӑхне пуҫласа янӑ», — палӑртса хӑварнӑ вӑл унта.
Шупашкар районӗнчи Толиккассинче паллӑ чӑваш поэтне тата писательне, тӑлмача асра тытса палӑк уҫнӑ.
Георгий Орлов — чылай калавпа повесть авторӗ. Вӗсене вӑл ҫутҫанталӑка юратса ҫырнӑ.
Поэт палӑкне лартма ял ҫыннисем хӑйсем шухӑш тытнӑ, укҫа пухнӑ, палӑка тӑвакана тупнӑ. Ырӑ ӗҫе Валентина Порфирьева пуҫарнӑ. Стелӑна кӗнекене уҫса хунӑ евӗр тӑвас тенӗ.
Чӑваш АССР культурӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченне, Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ преми лауреатне хисеп туса лартнӑ палӑка уҫма тӑван тӑрӑхӗнчи ҫынсем тата хӑнасем пуҫтарӑннӑ. Георгий Орлов хӗрӗ Алла Орлова та пулнӑ.
Утӑ уйӑхӗн 14-мӗшӗнче Чӑваш патшалӑх ӳнер музейӗнче чӑваш халӑх художникӗн Анатолий Силовӑн «Вихри цивилизации» (чӑв. Цивилизаци ҫил-тӑвӑлӗ) курав уҫӑлнӑ. Ӑна художникӑн 85 ҫулхи юбилейне халалланӑ.
Курава музей директорӗ Геннадий Козлов уҫнӑ. Вӑл залри ӳкерчӗксенче вӑрттӑн символ пуррине палӑртса хӑварнӑ. Портретсенче вара араб тӗнчин пайташӗсем, вырӑс, нимӗҫ, хрантсус ученӑйӗсем сӑнарланнӑ.
Сӑмах май каласан, Анатолий Силова «Иконописец Крылов Николай Иванович (1850-1900)» ылтӑн медальпе наградӑлама йышӑннӑ. Ку пирки Раҫҫейпе Палестина халӑхӗсен туслӑхӗн обществин культура комитечӗн наградӑсемпе ӗҫлекен комисси председателӗ Андрей Крылов академик видеоҫыхӑну мелӗпе пӗлтернӗ.
Ҫак кунсенче Чӑваш патшалӑх ӳнер музейӗнче «Филипп Лукин. Композитор и дирижер» (чӑв. Филипп Лукин. Композитор тата дирижёр) курав ӗҫлет. Ӑна виҫӗмкун, утӑ уйӑхӗн 2-мӗшӗнче, уҫнӑ.
Курава РСФСР халӑх артисчӗ тата паллӑ композитор Филипп Лукин ҫуралнӑранпа 110 ҫул ҫитнине халалланӑ. Паллӑ композитора портрет урлӑ В.М. Макаров, П.Г. Григорьев-Савушкин тата А.Н. Алимасов художниксем сӑнласа панӑ ӗҫсем музейра упранаҫҫӗ.
Филипп Миронович Лукин (1913-1994) – композитор, хор дирижерӗ, педагог. Чӑваш Енре музыка культурине професси шайӗнче аталантарни ун ячӗпе те тӳрремӗн ҫыхӑннӑ. Сӑмах май каласан, Филипп Лукин — Мускаври консерваторире аслӑ пӗлӳ илнӗ малтанхи чӑваш музыканчӗсенчен пӗри.
Утӑ уйӑхӗн 1-мӗшӗнче Красноармейски районӗнчи Чатукасси ялӗнче «Хоровая наставническая столица Чувашии» фестиваль-конкурс иртнӗ. Ӑна Филипп Лукин паллӑ чӑваш композиторӗ ҫуралнӑранпа 110 ҫул ҫитнине халалланӑ.
Унта Элӗк, Ҫӗрпӳ, Канаш, Елчӗк, Ҫӗмӗрле, Комсомольски, Шупашкар, Сӗнтӗрвӑрри тата Красноармейски тӑрӑхӗсенчи, Ҫӗмӗрле, Ҫӗнӗ Шупашкар, Шупашкар хулисенчи халӑх хорӗсемпе вокал ансамблӗсем, Раисӑпа Николай Андреевсем, Тутарстанпа Мари Элти пултарулӑх коллективӗсем хутшӑннӑ.
Пухӑннисем умӗнче паллӑ чӑваш композиторӗн мӑнукӗсем Марианна Левитова тата Филипп Патеев, «Трак ен» ентешлӗх ертӳҫи Иван Архипов тата ыттисем тухса калаҫнӑ.
Чӑваш Енре халӑх учителӗсем пулӗҫ.
Республикӑри чӑваш чӗлхипе литератури учителӗсен ассоциацийӗ сӗннипе кӑҫал пирӗн тӑрӑхра «Чӑваш Республикин халӑх учителӗ» хисеплӗ ят пама тытӑнассине эпир пӗлтӗр пӗлтернӗччӗ. Ҫав йышӑнӑва Раҫҫейре кӑҫал иртекен Вӗрентекен тата вӗрентӳҫӗ ҫулталӑкӗпе ҫыхӑнтарнӑ.
Тава тивӗҫлӗ ята учитель тата преподаватель пулса 25 ҫултан кая мар ӗҫленисене парӗҫ. Хисеплӗ ят парасси ҫинчен калакан хушӑва Учитель кунӗ умӗн ҫулсерен алӑ пусма палӑртса хунӑ.
+26.3 °C