Республикӑри чи лайӑх вӗрентекенсене укҫа парса хавхалантарасси «Вӗренӳ» приоритетлӑ наци проекчӗпе килӗшӳллӗн пулса пырать. Укҫа ҫӗнсе илессишӗн тупӑшса вӗрентекенсем хӑйсен тӗп тӗллевне – ачасене пӗлӳ тӗнчине илсе кӗрессине тата воспитани парассине – манаҫҫӗ текен шухӑш та пур-ха халӑхра. Ҫапах та хавхалантарни тата тӑрӑшуллӑрах ӗҫлеме хистессе шанас килет.
Кӑҫал 21 муниципалитетри 65 вӗрентекен укҫана илессишӗн конкурса хутшӑнвӗсенчен вуннӑшне укҫан премипе хавхалантарма йышӑннӑ. Ҫӗнтерӳҫисем ҫаксем: Шупашкарти 5-мӗш гимназире вырӑс чӗлхипе литературине вӗрентекен Надежда Горашова, Шупашкарти 10-мӗш шкулти пуҫламӑш классен учителӗ Надежда Григорьева, Елчӗкри вӑтам шкулти физикҫӑ Алексей Данилов, Куславккари 3-мӗш вӑтам шкулти чӑваш чӗлхипе литературин учителӗ Валентина Ефимова, Ҫӗнӗ Шупашкарти 18-мӗш лицейри биолог Надежда Захарова, Ҫӗнӗ Шупашкарти 6-мӗш гимназири вырӑс чӗлхипе литературин учителӗ Марина Картозия, Шупашкарти 4-мӗш лицейри химик Евгения Лаптева, Тӑвайӗнчи вӑтам шкулти географи тата экономика учителӗ Елена Павлова, Шупашкарти 2-мӗш лицейри биолог Лариса Тихонова, Улатӑр районӗнчи Кувакинӑри историпе экономика учителӗ Тамара Тренюшева.
Утӑ уйӑхӗн 8–11-мӗшӗсенче Хусанта Раҫҫейӗн кӗнеке кӑлараканӗсен ассоциацийӗпе Федерацин пичетпе массӑллӑ коммуникацисен агентстви «Регионти кӗнеке кӑларакансен конкуренцине ӳстересси ятпа конференци ирттерет.
Кун пек мероприяти кӗнеке кӑларакансемшӗн ҫӗнӗлӗх мар-ха. Хальхи саккӑрмӗш хут иртет. Унта 23 хулари, ҫав шутра наци республикисен тӗп хулисем те, хутшӑнӗҫ. Йыша Чӑваш кӗнеке издательстви те кӗнӗ. Унта вӑл краеведени тата ӑслӑлӑхпа популярлӑ литературӑна кӑтартӗ. Ҫав шутра – Иван Яковлевӑн халалӗнчен пуҫласа «Чӑваш Республикин социаллӑ-экономика атласӗ» йышшисем таранах.
Конференцире издательствӑн тӗп редакторӗ Валерий Алексеев автор правипе ҫыхӑннӑ ҫивӗч ыйтусемпе тухса калаҫмалла. Кун пирки издательство пӗлтерет.
«Раҫҫей почти» Чӑваш патшалӑх ӳнер музейӗн коллекцийӗнчи картинӑсемпе усӑ курса 19 открытка кӑларнӑ.
Открыткӑсенче - ӗлӗкхи Шупашкар: С.Ф.Скрябинӑн «Шупашкар. Сельхозинститут строительстви» (1957 ҫул), В.Я.Медведевӑн «Сивӗ ир (хӗллехи Шупашкар)» (1974 ҫул), Н.Д.Моховӑн «Шупашкар сулахай ҫыранран», Н.И.Садюковӑн «Шупашкар. К.Иванов урамӗ» тата ыттисем. Вӗсен йышӗнче Андриян Николаев космонавта халаллани те пур: «Салам, Ҫӗр!» (Н.В.Овчинников).
Ӳнер музейӗ палӑртнӑ тӑрӑх, ку вӗсемшӗн пӗлтерӗшлӗ пулӑм. Кун пек майпа ӳнер хайлавӗсемпе кашниех паллашма пултарать.
Вӑхӑтлӑха. Ҫывӑх вӑхӑтра «Чӑвашавтодор» предприяти Воробьев композиторсен урамне юсаса ҫӗнетме тытӑнмалла. Ҫавна пула троллейбуссемсӗр пуҫне ытти мӗнпур транспорта унтан ҫӳретме чарӗҫ. Машинӑсем нумайланса пынине пула ҫав вырӑнпа иртсе ҫӳреме йывӑррине кура ҫула сарма йышӑннине хула влаҫӗсем ӑнланма чӗнсе калаҫҫӗ. Ӑҫтан каяссине ҫула тухичченех палӑртма хушаҫҫӗ.
Ҫула юсаса ҫӗнетнӗ хыҫҫӑн унӑн сарлакӑшӗ тӑватӑ йӗртен пиллӗке ҫити сарӑлӗ. Унччен вӑл 14 метр сарлакӑш пулнӑ тӑк ӳлӗмрен 17,5 метра ҫитӗ.
Ҫул пахалӑхне ӳстерес тесе геоҫетка хурса хӑварӗҫ. Ҫиелти сие чӑтӑмлӑ асфальтпа бетонтан тӑвӗҫ.
Шупашкар хула влаҫӗсем маршрут автобусӗсене вӗсен водителӗсем каҫпа ӑҫта лартнине тӗрӗсленӗ. Ятарлӑ вырӑна илсе кайса ҫӳремеҫҫӗ иккен, хӑйсем пурӑнакан картишре чарӑнаҫҫӗ. Хулан Кӑнтӑр районӗнче кӑна 20 автобус (ӑнланнӑ тӑрӑх, сӑмах ГАЗельсемпе ҫавӑн йышши ытти маркӑллӑ пӗчӗк автобуссем пирки пырать) асӑрханӑ. Вӗсен хушшинче хулари маршрутсемпе ҫӳрекеннисем те тупӑннӑ, хулаҫум маршрутпа турттараканнисем те. Ку фактпа протоколсем ҫырнӑ, айӑплисене административлӑ майпа явап тыттарма шантараҫҫӗ. Шупашкар влаҫӗсем хулан ытти районне те ҫитсе тӗрӗслессине пӗлтереҫҫӗ.
Сӑмах май, нумай хваттерлӗ ҫуртсен картишӗсене юсанӑ май Ленин районӗнче кӑна 206 машина вырӑнлӑх парковка туса хунӑ. Пӗтӗмпе кӑҫал унта 610 машинӑлӑх вырӑн йӗркелесшӗн. Ҫапах та пӗчӗк автобуссен хуҫисен уншӑн савӑнма кирлӗ мар – вӗсен хӑйсен транспортне ятарлӑ стоянкӑна лартмалла.
Утӑ уйӑхӗн 3-мӗшӗнче Шупашкарти «Кӑнтӑр» культура ҫуртӗнче куҫ курманнисем тата япӑх куракансем пухӑннӑ. Унта ҫитме сӑлтавӗ те пулнӑ. Ҫак кун кунта «Хӗрарӑм шӑрши» фильм тӳлевсӗр кӑтартнӑ, тифлоӑнлантару пулнӑ. Мероприятие куҫ курманнисен Пӗтӗм Раҫҫейри обществин Шупашкарти организацийӗ пулӑшнипе йӗркеленӗ.
Ку фильм – пуҫламӑш кӑна-ха. Ҫӑвӗпех ҫакнашкал ҫынсем валли фильм кӑтартӗҫ. Диктор экранри ӗҫ-пуҫа каласа кӑтартать, унти сасса итлемешкӗн чӑрмантармасть.
«Кӑнтӑр» культура ҫурчӗн киноклубӗ фильм курмашкӑн пурне те чӗнет.
Утӑ уйӑхӗн 4-мӗшӗнче Шупашкарта пӗр ҫемьере хӗр ҫуралнӑ. Ашшӗ-амӑшӗ хӑйӗн тӗпренчӗкне хӑйне евӗр, сайра тӗл пулакан ят панӑ – Мадонна.
Сӑмах май, Шупашкарта юлашки ҫур ҫулта 4068 ача ҫуралнӑ. Вӗсенчен 2117-шӗ – арҫын ача, 1951-шӗ – хӗрача. 43 ҫемьере йӗкӗреш кун ҫути курнӑ, пӗринче вара - виҫӗреш.
Ашшӗ-амӑшӗн ачисене ытларах Артем, Кирилл, Максим, Анастасия, Дарья, Виктория ят хурать. Хӑшӗ-пӗри сайра тӗл пулакн ят парать: Яромир, Дамиан, Ярослава, Русалина, Доминика.
Чӑваш Енре ҫӗртмен 30-мӗшӗнчен пуҫласа утӑн 4-мӗшӗччен Украинӑран тарса килнӗ 25 ҫын пульницӑна килнӗ. ЧР Сывлӑх министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх – республикӑри ача ҫуратмалли ҫуртсенче икӗ пепке кун ҫути курнӑ. Иккӗшӗ те – хӗрача.
Украинӑран килнӗ 32 ҫулти хӗрарӑм, утӑн 1-мӗшӗнче Шупашкарти Президент перинаталь центрӗнче ача ҫуратнӑскер, Чӑваш Енре 2012 ҫулхи авӑнӑн 20-мӗшӗнче пурӑнма ирӗк илнӗ. Донецк облаҫӗнче пурӑннӑ 18 ҫулти ҫамрӑк хӗрарӑм, утӑн 2-мӗшӗнче ача ҫуратнӑскер, Улатӑр районне кӑҫалхи ҫу уйӑхӗн 25-мӗшӗнче килнӗ.
Украинӑран Чӑваш Ене килнисенчен ытларахӑшӗ тӑванӗсем патӗнче пурӑнаҫҫӗ. Вӗсене кирлӗ тӗк тумтирпе тивӗҫтереҫҫӗ. Ведомство пӗлтернӗ тӑрӑх, Шупашкарта тата Ҫӗнӗ Шупашкарта кӗтес тупнӑ 18 ҫула ҫитнӗ 38 ҫынран 16-шне ӗҫ вырӑнӗ кирлӗ.
Утӑ уйӑхӗн ҫурринче Шупашкар хулин заливӗ патӗнче «Чӑвашрине туян» акци ирттерме йышӑннӑ. Кун пек шухӑш патне республикӑн тӗп хулин администрацийӗнче иртнӗ канашлура пырса тухнӑ. Унта ҫуллахи вӑхӑтра урамра суту-илӳ тума ирӗк илнисене пухнӑ. Ирӗкне конкурс ирттерсе панӑ-мӗн.
Шупашкар хула администрацийӗн пресс-служби пӗлтернӗ тӑрӑх, асӑннӑ акцие мороженӑй сутакансем чи малтан килӗшнӗ. Акци ят панӑ суту-илӳ хула кунӗччен тӑсӑлмалла иккен.
Ӗнер Шупашкар ГЭСне ертсе пыма ҫӗнӗ ҫынна лартнӑ. Тилхепене 59 ҫулти Вадим Бардюкова тыттарнӑ. Пуҫлӑх лавне вӑл унччен те туртнӑ. Хӑй вӑхӑтӗнче Красноярск крайӗнчи районсенчен пӗрин пуҫлӑхӗ тата вырӑнти Депутатсен пухӑвӗн ертӳҫи пулнӑ.
Тӗрӗссипе, Бардюков ҫак тытӑмра самай ӗҫленӗ. Энергетикӑри унӑн опычӗ виҫӗ теҫетке ҫул ытла-мӗн. Курейскри тата ытти гидроэлектростанци объекчӗсене тума та вӑл нумай тӳпе хывнӑ. Хӑй вӑл Иваново хулинче ҫуралнӑ.
Бардюковчен Шупашкар ГЭСне Владимир Дорофеев ҫичӗ ҫул ертсе пынӑ. Ӗҫе вӑл тивӗҫлӗ канӑва кайнине пула ҫу уйӑхӗнче пӑрахнӑ иккен. Дорофеев 67-ре пулнӑ.
-1.7 °C