Раштав уйӑхӗн 7-мӗшӗнче А.Г.Николаев ячӗллӗ Калайкасси пӗтӗмӗшле пӗлӳ паракан вӑтам шкулта Муркаш районӗнче чӑваш чӗлхипе литературине вӗрентекенсен муниципалитет шайӗнчи 6-мӗш фестиваль-конкурс иртрӗ. Хӑнасене 2-мӗш класс ачисем юрӑ-ташӑпа кӗтсе илчӗҫ. Данилова Алина Николаевна ачасене мӗн пӗчӗкрен тӑван халӑх кӗвви-юррине ӑша хывма тӑрӑшать. Юрӑ-ташӑ илемлӗхне тытса пыма Кондукторова Надежда Максимилиановна пулӑшать.
Фестивале Ершова Татьяна Аркадьевна уҫрӗ. Вӑл конкурса хутшӑнакансене ӑнӑҫу сунчӗ. Хӑнасен умӗнче Муркаш район администрацийӗн вӗрентӳ, ҫамрӑксен политикин, физкультурӑпа спорт пайӗн информаципе методика центрӗн ертӳҫи Ершова Ирина Александровна тухса калаҫрӗ. Иванова Наталия Геннадьевна класс ертӳҫи тата Кондукторова Надежда Максимилиановна илемлӗх ертӳҫи ертсе пынипе 4-мӗш класс ачисем ҫӑварни йӑли-йӗркине кӑтартрӗҫ. Тури чӑвашсен калаҫӑвӗ, ҫӑварни вӑййисем пурне те кӑмӑла кайрӗ.
Фестивале хаваслӑ лару-тӑрура уҫнӑ хыҫҫӑн хӗрӳ самант пуҫланчӗ. Конкурса хутшӑнакан вунӑ вӗрентекен те урока питӗ тӗплӗн хатӗрленнӗ. Калайкасси шкулӗнче ӗҫлекен Колбасова Маргарита Ильинична 8-мӗш класра «Предложенин тӗп тата кӗҫӗн членӗсем» темӑпа урок пачӗ.
Пирӗн пата хыпар ҫитрӗ — Геннадий Айхи ҫуралса ӳснӗ Ҫӗньел ялӗнче «Г. Айхи урамӗ» ҫырнине хӑйпӑтса илсе «Ленин урамӗ» ҫине улӑштарнӑ. Ку ӗҫ-пуҫа уҫӑмлатас тесе эпир Ҫӗньял ял тӑрӑхне ҫырупа тухрӑмӑр.
Юрий Васильевич Самарин пире «Г. Айхи урамӗ» тесе ҫырни хӗрринчи пӗр пӳрт ҫинче чӑнах та пӗр хушӑ ҫакӑнса тӑни пирки пӗлтерчӗ. Анчах та ку официаллӑ йӗркепе тунӑ ӗҫ пулман, сӑвӑҫӑн ҫывӑх юлташӗсен пуҫарӑвӗ ҫеҫ. 2006 ҫулти хыпарсене тишкернӗ май (эпир тӗрлӗ ҫӑлкуҫсене асӑрхарӑмӑр) поэта хисеплесе унӑн ятне урам ячӗсенче ӗмӗрлетес тӗлӗшпе сӗнӳсем тӑратнине асӑрхарӑмӑр. Вӑл ҫул, поэт пирӗнтен ӗмӗрлӗхех уйрӑлнӑ чухне, тӑван ялӗнче те, Шупашкарта та Геннадий Айхи ятне урамсене пама йышӑннӑ. Шупашкарта ку ӗҫ пурнӑҫланнӑ — паллӑ сӑвӑҫ ятне проспект тивӗҫнӗ.
«Урам ятне улӑштарасси хыпар-хӑнар шайӗнче ҫеҫ пулнӑ пулмалла, мӗншӗн тесен официаллӑ хутсенче кун пирки ҫырнине тупаймарӑмӑр», — хуравларӗ Юрий Васильевич. Ҫавах та Ҫӗньял ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ ҫак ыйтӑва ҫӗнӗрен ҫӗклеме шантарчӗ: «Эсир ку ыйтӑва хускатнӑ хыҫҫӑн урам ятне Г. Айхи ячӗпе хисеплентерес ыйтӑва Ҫӗньял ял депутачӗсен ҫитес ларӑвӗнче пӑхса тухма палӑртрӑмӑр, ҫак урамра пурӑнакансене пухса калаҫас шухӑш патне пырса тухрӑмӑр».
«Волжская коммуна» (чӑв. Атӑл коммуни) хаҫат Самар облаҫӗнчи Ҫӗнӗ Каньӑкьел шкулӗ пирки статья кӑларнӑ. 11 класс таран вӗрентекен шкулта пурӗ 136 ача пӗлӳ пухать. Ку ялта ытларах енӗпе чӑвашсем пурӑннӑран ачасем факультатив шайӗнче чӑваш чӗлхине те вӗренеҫҫӗ.
Хаҫат журналисчӗсем шкулти музея ырланӑ. Вӑл пуян пулнипе тӗлӗннӗ — мамонт шӑлӗ те пур, ӗлӗкрех усӑ курнӑ савӑт-сапа тата ытти япала. Шкул ҫумӗнче «Асамат» фольклор ушкӑнӗ те йӗркеленнӗ, унта ачасем хӑйсен пултарулӑхне туптаҫҫӗ. Маттурскерсем облаҫре иртекен фестивальсенче те пӗрремӗш вырӑнсене йышӑнаҫҫӗ.
Материал авторӗ Светлана Решетихина пӗлтернӗ тӑрӑх ҫывӑх вӑхӑтра вӗренӳ учрежденийӗнче шкул ҫулне ҫитмен ачасем валли ушкӑнсем уҫма палӑртнӑ — ача пахчинче вырӑн сахал, ачисем вара нумай тесе пӗлтернӗ.
Ҫӗнӗ Каньӑкьел — Самар облаҫӗнчи Исаклӑ районӗнче вырнаҫнӑ чӑваш ялӗ. Вӑл Сургут шывӗ хӗрринче, район центрӗнчен 28 ҫухрӑмра ларать. Ку яла 1770 ҫулсенче Питтапаль ялӗнчи чӑвашсем никӗсленӗ. 2005 ҫулта кунта пурӗ 972 ҫын пурӑннӑ. Ялти шкул 1895 ҫулта уҫӑлнӑ. Ҫӗнӗ Каньӑкьелте ХХ ӗмӗрте те тӗне кӗмен чӑвашсем пурӑнни паллӑ.
Чӳк уйӑхӗн 30-мӗшӗнче Шупашкар районӗн сучӗ район администрацийӗн пуҫлӑхӗ Георгий Егоров тӗлӗшпе приговор вуланӑ. Ӑна тӗрмене хупмасӑр 4 ҫуллӑха айӑпланӑ. Кунсӑр пуҫне унӑн патшалӑх влаҫӗн тата вырӑнти хӑйтытӑмлӑх органӗсенче 2 ҫул ӗҫлеме юрамӗ. Суд Георгий Егорова 40 пин тенкӗ штраф тӳлеттермелле те тунӑ.
Следстви палӑртнӑ тӑрӑх, вӑл вырӑнти строительство фирмин 330 пин тенкине кӗсьене чикнӗ. Куншӑн Кӳкеҫ поселокӗнчи ҫӗр лаптӑкне тара илес енӗпе иртекен аукционра ҫӗнтерессе шантарнӑ. Анчах пуҫлӑх конкурс пӗтӗмлетӗвне ниепле те витӗм кӳме пултарайман.
Ҫавӑн пекех Егоров хушнипе унӑн ҫыннисем Янӑш шкулне хӑпартмашкӑн вырӑнти хыснаран стройфирмӑна субсиди уйӑрса парас тӗлӗшпе Шупашкар район пухӑвӗн депутачӗсен йышӑнӑвӗн тата администраци пуҫлӑхӗн постановленийӗн проекчӗсене хатӗрленӗ. Ҫапла майпа подрядчик 19,5 миллион тенкӗ ытла илнӗ.
Тепӗр ӗҫ ҫынсене авариллӗ ҫуртран куҫарассипе ҫыхӑннӑ. Георгий Егоров Ишлей ялӗнче ҫурт хӑпартас тӗллӗшпе килӗшӳ алӑ пуснӑ, унта Кӳкеҫри темиҫе авариллӗ ҫуртри ҫынсене куҫармалла пулнӑ.
«Россия 1» (чӑв. Раҫҫей 1) телеканалпа хальхи вӑхӑтра «Синяя птица» (чӑв. Сенкер кайӑк) телепроект пырать. Ӗнер эфира тухнӑ кӑларӑмра Шупашкарти арҫын ачана кӑтартрӗҫ.
Хулари 31-мӗш шкулта вӗренекен
Александр Долинский Мускаври Бажена Павленкӑпа сцена ҫине тухрӗ. Хӗрачапа вӑл телепроектра паллашнӑ иккен. Иккӗшӗ те «Актерское мастерство» (чӑв. Актер ӑсталӑхӗ) номинацире тупӑшаҫҫӗ. Вӗсем пӗрле сӑвӑ вуларӗҫ.
Александр Чӑваш Енрен пулнине кура телеертӳҫӗ ӑна чӑвашла сӑвӑ вулама ыйтрӗ. Ача чӑвашла начар пӗлнине пытармарӗ, ҫапах та вӑл шкул программинчи тӑватӑ йӗркеллӗ сӑвва аса илчӗ, «Вӗрентекен» ятлӑскер учителе сума сунине уҫӑмлатрӗ.
Шупашкар ачи реаниматолог-врач пулма ӗмӗтленет.
Телепроектра Александр ҫӗнтертӗр тесен http://ptica.tv/votes сайта кӗрсе уншӑн сасӑламалла.
Паян Шупашкар районӗнчи Янӑш шкулӗн 110 ҫулхи юбилейне уявланӑ. Унта вӗренекенсен, тӗрлӗ ҫулта ҫавӑнта пӗлӳ пухнисен савӑнӑҫне пайлама Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев та хутшӑннӑ.
Сӑмах май, Михаил Васильевич та хӑй вӑхӑтӗнче унта вӗреннӗ. Унӑн мӑшӑрӗ Лариса Игнатьева та юбилей ячӗпе ирттернӗ уява хутшӑннӑ: темиҫе ҫул каялла вӑл Янӑш шкулӗнче ачасене вӗрентнӗ.
Янӑш шкулӗ Павел Назаров хресчен килӗнче уҫӑлни паллӑ. Вӗсене Чӗмпӗр чӑваш шкулӗнчен вӗренсе тухнӑ 19 ҫулти Евдокия Иванова вӗрентнӗ.
Хальхи вӑхӑтра ачасем ҫӗнӗ шкулта вӗренсе ырлӑх кураҫҫӗ. Икӗ хутлӑ вӗрентӳ заведенийӗнчи классем пысӑк, ҫутӑ, пухусем ирттермелли, фитнес, сӗтелҫи теннис, тренажер залӗсем, икӗ бассейн пур. Шкулта тӗрлӗ кружок ӗҫлет.
Шупашкарти ача пахчисемпе шкулсенче апатлану хакӗ ӳсӗ-и? Ахӑртнех, ку ашшӗ-амӑшне питӗ кӑсӑклантарать.
Шупашкар хула администрацийӗн вӗренӳ управленийӗн пуҫлӑхӗ Дмитрий Захаров акӑ мӗн пӗлтерет: хальхи вӗренӳ ҫулӗнче ача пахчисемпе шкулсенче апатлану хакӗ ӳсмест. Ку ыйту патне ҫитес ҫулхи ҫулла таврӑнма палӑртнӑ. Ҫав вӑхӑталла лару-тӑрӑва тишкерӗҫ.
Атӑлҫи тӑрӑхӗнчи регионсемпе танлаштарсан, Чӑваш Енри ача пахчисемпе шкулсенче апатлану хакӗ чи пӗчӗкки шутланать. Чулхулара, тӗслӗхрен, кунсерен 140 тенке яхӑн тӳлеҫҫӗ. Шупашкарта вара – 65-70 тенкӗ. Кӑҫал хула хыснинчен апатлану валли 60 миллион тенкӗ ытла уйӑрнӑ. Анчах палӑртмалла: апат-ҫимӗҫ хакӗ ӳссех пырать. Эппин, апатлану хакӗ те хӑпарасса кӗтмелле.
Патӑрьел районӗнчи «Авангард» район хаҫатӗнче «Твой выбор профессии» (чӑв. Профессине эс суйласси) ятпа республикӑри профориентаци акцийӗ иртнӗ. Ҫавна май Патӑрьелти 2-мӗш вӑтам шкул ачисем «Авангард» район хаҫатӗнче пулнӑ.
Хаҫатӑн тӗп редакторӗ Александр Козлов ачасене «Авангард» хаҫат кун-ҫулӗпе паллаштарнӑ. Пичет кӑларӑмӗ кӑҫал 86 ҫул ӗҫленӗ. Хаҫата Митта Ваҫлейӗ пуҫарса янӑ.
Профориентаци акцине хутшӑннӑ Нина Мазякова волонтер ачасене журналист профессийӗ ҫинчен каласа кӑтартнӑ. Ачасем хаҫатҫӑсенчен профессипе ҫыхӑннӑ ыйтусене уҫӑмлатнӑ, ҫав шутра шалу виҫипе те кӑсӑкланнӑ. Журналистсем вара ачасене хаҫат-журнала статьясемпе заметкӑсем ҫырса тӑма сӗннӗ. Чылай журналист шӑпах ҫавӑн пеккинчен хӑйӗн утӑмне пуҫланӑ.
Ҫул-йӗрти инкекре вилнисене асӑнса чӳк уйӑхӗн виҫҫӗмӗш вырсарникунӗнче Пӗтӗм тӗнчери астӑвӑм кунӗ иртет. Ҫавна 2005 ҫулта йӑлана кӗртсе янӑ. Кӑҫалхи ырана, чӳк уйӑхӗн 19-мӗшне, тивет.
Ҫулта-йӗрте вилнисене асӑнса, чӗррисене ыррине сунса чиркӳсенче кӗлӗ вулӗҫ.
Шупашкарта ыран кӑҫалхи юпа уйӑхӗн 25-мӗшӗнчи инкекре шар курнӑ «ВАЗ-2109» автомашинӑна автоэвакуатор ҫине вырнаҫтарӗҫ те хула ҫыннисене кӑтартса ҫӳрӗҫ.
Астӑвӑм кунне халалласа Шупашкарта ӗнерех хӑш-пӗр мероприяти ирттернӗ. Шупашкарти 2-мӗш шкул ачисем ҫуран ҫӳрекенсене тата водительсене хутран ӑсталанӑ пирӗштисене парнеленӗ. Пӗтӗмп 130 пирӗшти ӑсталанӑ ачасем. Шӑпах ҫавӑн чухлӗ ҫын кӑҫал ҫул-йӗр ҫинчи автоаварире сарӑмсӑррӑн куҫ хупнӑ.
Чӳк уйӑхӗн 13-14-мӗшӗсенче Ҫӗмӗрлери 3-мӗш шкул ҫумӗнче хулари ҫамрӑк вӗрентекенсен «Вӗрентекен – яланлӑхах!» фестивалӗ иртнӗ. Ӑна акӑлчан вӗрентекенне Н.В.Юклановӑна халалласа йӗркеленӗ.
Ҫамрӑк педагогсем хӑйсен ӑсталӑхӗпе паллаштарнӑ. Кӑҫал унта Ҫӗмӗрле хулинчи вӗренӳ учрежденийӗсенче ачасене ӑс паракан 13 вӗрентекен хутшӑннӑ. Вӗсем икӗ кун урок ирттернӗ, жюри ҫамрӑк педагогсен ӗҫне хакланӑ. Кӑҫал конкурсра хушма пӗлӳ паракан педгогсем те тупӑшнӑ. Ку конкурса тата интереслӗрех иртме май панӑ.
Палӑртмалла: ку фестиваль Ҫӗмӗрле хулинче пиллӗкмӗш хут иртнӗ. Вӑл вӗрентӳре пӗрремӗш утӑмсем тӑвакан педагогсене уйрӑмах пулӑшать. Жюри вӗсен ӑсталӑхӗ ҫулран-ҫул ӳснине палӑртнӑ. Кашнинех грамотӑпа чысланӑ. Ҫӗнтерӳҫӗсене вара «Педагогика шухӑшӗсен тата вӗренӳ проекчӗсен ярмӑркки» фестивальте палӑртӗҫ.
+25.3 °C