Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Чӑнкасси ялӗнче ҫурхи ӗҫсене вӗҫленӗ ятпа «Кушар» уявне ирттересси йӑлара. Кӑҫал чӑнкассисем ҫӗртмен 19-мӗшӗнче уява пухӑннӑ.
Ял ҫыннисем яланхи пекех Мукачу урамӗнче пуҫтарӑннӑ. Уява Сӗнтӗрвӑрри район администрацийӗн пуҫлӑхӗ А.Мясников уҫнӑ. Чӑнкасси ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ Ю.Васильев та тухса сӑмах каланӑ.
Чӑнкассисене саламлама депутатсем, ытти тӑрӑхри ҫынсем те килнӗ. Салам сӑмахӗсем хыҫҫӑн ялти чи хастар ҫынсене чысланӑ. Ял аталанӑвӗшӗн тӑрӑшнӑшӑн Баринов В.П., Давыдов С.М., Трофименко Р.Я., Павлова Л.А., Сотникова Д.В., Сотникова Л.М, Федоров А.Г. наградӑна тивӗҫнӗ.
Уяв концертпа тӑсӑлнӑ. Унта чӑваш эстрада артисчӗсем те хутшӑннӑ. Ҫавӑнтах волейболла вылянӑ. Кайрикас тата Мукачу урамӗсен командисем тупӑшнӑ. Уяв ташӑ каҫӗпе вӗҫленнӗ.
Ҫимӗкре Хӗрлӗ Чутай районӗнчи Шулюра ял уявӗ кӗрленӗ. Халӑх шкул стадионне пухӑннӑ.
Ял халӑхне уявпа саламламашкӑн тӳре-шара ҫитнӗ. Район пуҫлӑхӗ Александр Степанов районти ҫитӗнӳсем ҫинче чарӑнса тӑнӑ. Вӑл маттур ентешӗсене чысланӑ. Общество ӗҫне хастар хутшӑннӑшӑн Шулю ял старостине Иван Крыцова тав ҫырӑвӗ панӑ. Владимир Храмовпа Тамара Окайкинӑна парнесемпе хавхалантарнӑ.
Ял уявӗнче чи лайӑх ҫынсене палӑртнӑ, юбилярсене саламланӑ. Шупашкарта чӑваш эстрада артисчӗсем килнӗ. Шулю шкулӗн вӗренекенӗсем вара ташӑсемпе савӑнтарнӑ. Чишкинсен ҫемйин ансамблӗ уява тата савӑнӑҫ кӳнӗ.
Ҫак кун шулюсен асӗнче чылайлӑха юлӗ. Уявран кашниех тулли кӑмӑлпа киле утнӑ.
Ҫӗртме уйӑхӗн 18-мӗшӗнче Тӗмен облаҫӗнчи Каскара поселокӗнче Акатуй иртнӗ. Унта Йӗпреҫ районӗнчи ушкӑн та кайнӑ.
Савӑнӑҫлӑ уява Тӗмен облаҫӗн Думин председателӗн ҫумӗ Геннадий Корепанов национальноҫ ӗҫӗсен комитечӗн председателӗ Евгений Воробьев хутшӑннӑ. Вӗсем регион парламентарийӗнчен чӑвашсене культурӑпа наци йӑлисене сыхласа хӑварнӑшӑн, ытти халӑхпа туслӑ ҫыхӑну йӗркеленӗшӗн пысӑк тав сӑмахӗ каланӑ.
Акатуй виҫӗ лапамра иртнӗ. Концерт К.Ивановӑн «Нарспи» поэми тӑрӑх лартнӑ постановкӑран тытӑннӑ. Йӗпреҫ районӗнчи «Эревет» фольклор ансамблӗ чӑваш халӑх юррисене шӑрантарнӑ.
Спортпа туслисем тӗрлӗ тӗсре вӑй виҫнӗ. Ҫавӑнтах чӑваш наци апачӗпе сӑйланнӑ, алӑстисен ӗҫӗсемпе киленме май пулнӑ.
Шупашкар районӗнчи халӑхӑн социаллӑ ыйтӑвӗсене тивӗҫтерекен центрӗ (ертӳҫи — Любовь Ананьева) «Социаллӑ пулӑшӑва чи лайӑх йӗркелени» ята илессишӗн ирттернӗ республикӑри конкурсра «Чи хӑтлӑ ҫурт» номинацире ҫӗнтернӗ.
Ӑмӑртӑва Социаллӑ ӗҫчен кунӗ тӗлне йӗркеленӗ. Ҫулсерен палӑртакан уяв ячӗпе республикӑра ирттернӗ пӗтӗмлетӳллӗ мероприятие Шупашкар районӗнчи социаллӑ ӗҫченсем те кайнӑ.
Халсӑррисене пулӑшакансене саламлама республика Элтеперӗ Михаил Игнатьев та хутшӑннӑ. Унсӑр пуҫне ӗҫлев тата социаллӑ аталану министрӗ Сергей Димитриев та пулнӑ. Тӳре-шарасенчен республикӑн Патшалӑх Канашӗн вице-спикерӗ Николай Малов та пулнӑ. Социаллӑ ӗҫченсене вӗсем саламланисӗр пуҫне тӗрлӗ шайри Хисеп грамотисемпе тата Тав хучӗсемпе чысланӑ.
Ҫимӗк чӑннипех те пысӑк уяв. Ҫак кун мунчара ҫӗнӗ милӗкпе ҫапӑнма, 77 тӗслӗ курӑкпа ҫӑвӑнма хушаҫҫӗ. Хӑш-пӗр тӑрӑхра ку йӑла манӑҫа тухман — курӑк татса сиплӗ шыв хатӗрлеҫҫӗ, ҫӗнӗ милӗк хуҫма вӑрмана каяҫҫӗ.
Ҫимӗк умӗн ҫӑва ҫине кайса ваттисене асӑнаҫҫӗ. Ҫак кун масар ҫине халӑх лӑк тулли пухӑнать. Анчах хӑш-пӗр тӑрӑхра масар ҫинче вилнисене асӑнасси уява ҫаврӑннӑн туйӑнать. Эрех кӳпса лартма килнӗнех туйӑнать. Сӑмахӑм — тури районсем пирки (тен, хӑш-пӗр тӑрӑхра унашкал мар, пуриншӗн те каламастӑп). Пирӗн ҫӑва ҫине эрехсӗр каякан ҫын та ҫук пулӗ. Вилене те «ҫуттисӗр» пытармаҫҫӗ. Анатри районта, Патӑрьел тӑрӑхӗнче, пулнӑччӗ. Ҫынна пытарсан унта никам та эрех сӗнмест. Асӑнма сӗтел хушшине ларсан та эрех-сӑра лартмаҫҫӗ. Пирӗн патра урӑхларах — сӗтел ҫинче эрех пулмалла. Ӑна хӑнасене те ӗҫтереҫҫӗ, вилнӗ ҫынна асӑнса ятарлӑ савӑта ярса пыраҫҫӗ. Ӑна кайран пахчана тухса параҫҫӗ. Тӗлӗнмелле: тури тата анатри районсене темиҫе ҫухрӑм ҫеҫ уйӑрса тӑрать, йӑла вара пачах расна.
Хӑш-пӗр ҫын хӑйне масар ҫинче килӗшӳсӗр тытать.
Кӑҫал Республика кунне Шупашкарта тата Элӗк районӗнче ирттерӗҫ. Уяв ҫывхарса пырать. Элӗксем вара ӑна паллӑ тумашкӑн тӗплӗн хатӗрленеҫҫӗ.
Элӗк сӑн-сӑпачӗ улшӑнсах пырать. Унта кашни кун тенӗ пекех хӑтлӑх кӗртес енӗпе ӗҫлеҫҫӗ, тавралӑха тасатаҫҫӗ, тирпей-илем кӳреҫҫӗ.
Ку енӗпе районти организацисен ӗҫ коллективӗсем маттур. Шӑматкунлӑх ирттернӗ май ҫынсем урамсене тирпейлеҫҫӗ, парксене, ҫуртсен ҫывӑхне тасатаҫҫӗ, ҫын нумай ҫӳрекен вырӑнсене хитрелетеҫҫӗ.
Нумаях пулмасть этнопарк-музей ҫывӑхӗнче «Аликово 1694» тесе ҫырнӑ. Шел те, чӑвашла ҫырман ӑна. Тӑван чӗлхепе ҫырнӑ тӑк вӑл тата илемлӗрех курӑнӗччӗ.
Ҫак кунсенче Сӗнтӗрвӑрри хули 160 ҫулхи юбилейне паллӑ тунӑ. Ку шӑпах Раҫҫей кунӗнче пулнӑ. Сӗнтӗрвӑррисем ҫав кун Акатуя та паллӑ тунӑ.
Хулана Мария Александровна императрицӑна халалласа ят панӑ. Атӑл хӗрринче унӑн палӑкӗ те пур. Шӑпах унта музыкӑпа литература программи енӗпе мероприяти иртнӗ. Чӑваш поэчӗсем хӑйсен сӑввисене вуланӑ. Ҫавӑнтах лирика кӗвви янӑранӑ.
Атӑл хӗрринчи лапамра иртнӗ ӗмӗрсенчи тумсене тӑхӑннӑ хӗрарӑмсем ҫӳренӗ. Хресчен пурнӑҫне сӑнлакан музейра пулса курма май килнӗ. Мероприятие тӗрлӗ район-хуларан килнӗ мусӑкҫӑсем хутшӑннӑ.
Пултарулӑх тӗлпулӑвне интереслӗ, пултаруллӑ ҫынсем пухӑннӑ. Пурне те вӗсене кӗвӗ, пултарулӑх тата Сӗнтӗрвӑрри хулине юратни пӗрлештернӗ.
Раҫҫей кунӗнче Мускаври йӑхташӑмӑрсем Акатуй ирттернӗ. Унсӑр пуҫне хастарсем Раҫҫей кунне халалланӑ мероприятисем те йӗркеленӗ. Вӗсене Чӑваш енӗн РФ Президенчӗ ҫумӗнчи тулли праваллӑ элчелӗхӗ тата Мускаври чӑвашсен ентешлӗхӗ йӗркеленӗ.
Мускаври национальноҫсен ҫуртӗнче Чӑваш Ен Раҫҫей йышне кӗнӗренпе 465 ҫул ҫитнине халалласа «Ҫавра сӗтеле» те пуҫтарӑннӑ. Унта Мускаври чӑвашсен ентешлӗхӗн ертӳҫи Анатолий Григорьев, Мускаври чӑваш культурин обществин ертӳҫин ҫумӗ Гурий Крылов, дивизи командирӗ пулнӑ Василий Чапаев мӑнукӗ Татьяна Чапаева, ирӗклӗ мелпе кӗрешессипе тӗнче чемпионӗ ята темиҫе хутчен те тивӗҫнӗ Сергей Корнилаев, Чӑвашран тухнӑ офицерсен ентешлӗхӗн ертӳҫин ҫумӗ Иван Николаев, Раҫҫейӗн тава тивӗҫлӗ строителӗ, «Строитель плюс» фирма гендиректорӗ Анатолий Петров тата ыттисем хутшӑннӑ.
Тӗмен облаҫӗнче «Туслӑх кӗперӗ» ятпа наци культурисен фестивальне йӗркеленӗ. Мероприяти хальхинче Чечеклӗ бульварта иртнӗ. «Вслух.ру» тӗнче тетелӗнчи хаҫат пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫанталӑк ӑмӑр пулин те халӑх уява йышлӑн пуҫтарӑннӑ тесе пӗлтерет.
Тӗмен облаҫӗн кӗпӗрнаттӑрӗ Владимир Якушев кашни халӑхӑн картишне кӗрсе ҫаврӑннӑ. Чӑвашсене те хисеп тунӑ вӑл. Тӑван халӑхӑмӑрӑн апат-ҫимӗҫне астивсе пӑхнипех ҫырлахман вӑл: чӑвашсем ташша чӗннӗ те вӗсем пӗрер ҫаврӑм ташлама та кӑмӑл тунӑ. Кӗпӗрнаттӑра Омутнинск районӗнчи Вера Егорова чӑваш хӗрарӑмӗ кӗмӗл укҫаран ӑсталанӑ ҫемье реликвийӗпе те паллаштарнӑ. Йӑхран йӑха парса пыракан пуянлӑха коллекционерсем малтан машинӑлла, кайран тракторла туянма хатӗр пулнӑ.
Чӗмпӗр тӑрӑхӗнче чӑвашсен Акатуйне ҫӗртмен 11-мӗшӗнче ирттерессине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ.
Аса илтеретпӗр, уява унти «Победа» (чӑв. Ҫӗнтерӳ) культурӑпа кану паркне пухӑннӑ. Акатуя чӗмпӗрсем Пушкӑртстанран, Тутарстанран, Чӑваш Енрен, Сарӑту тата Самар облаҫӗсенчен пырасса шанаҫҫӗ, Чӑваш наци конгресӗн ертӳҫи Николай Угаслов тата чӑваш парламенчӗн ертӳҫи Юрий Попов та ҫитессе кӗтеҫҫӗ тенӗччӗ.
Республикӑн спикерӗ кайнипе кайманнине пӗлместпӗр те, анчах конгресс ертӳҫи Чӗмпӗр тӑрӑхӗнчи йӑхташӑмӑрсем патӗнче пулнӑ. Унсӑр пуҫне Акатуя РФ Патшалӑх Думин экономика политики, инноваци аталанӑвӗ тата усламҫӑлӑх енӗпе ӗҫлекен комитечӗн ертӳҫи Анатолий Аксаков тата Чӑваш Республикин Патшалӑх Канашӗн депутачӗ Олег Николаев ҫитнӗ. Вӗсем иккӗшӗ те — «Тӗрӗслӗхшӗн Раҫҫей» парти пайташӗсем. Апла пулин те унти чӑвашсем кӑна мар, Чӗмпӗр облаҫӗн кӗпӗрнаттӑрӗн тивӗҫӗсене пурнӑҫлакан Сергей Морозов та хӑнасене кӑмӑллӑн кӗтсе илнӗ.
+22.3 °C