Чӑваш Енре пурӑнакансем хӑйсен ывӑл-хӗрне вырӑссен авалхи ячӗсене хума юратаҫҫӗ. 8 уйӑхри статистикӑна тишкерсен пирӗн республикӑра Сухвисемпе Тарисем, Кириласемпе Макҫӑмсем йышлӑ.
Сӑмах май каласан, асӑннӑ тапхӑрта 6 491 пепке ҫут тӗнчене килнӗ, вӗсенчен 3 333-шӗ — арҫын ачасем, 3198-шӗ — хӗрачасем.
Арҫын ачасене Артём, Матвей, Роман, Михаил, Александр, Максим, Иван, Кирилл, Егор, Лев, Даниил, Тимур, Дмитрий, Илья, Арсений, Тимофей, Марк, Давид, Никита, Павел ят хуракансем йышлӑ. Хӗрачасене — Ева, Анна, София, Виктория, Ксения, Дарья, Варвара, Мария, Милана, Анастасия, Полина, Валерия, Арина, Василиса, Елизавета, Мирослава, Кира, Екатерина, Алиса, Александра.
Чӑваш Енри аграрисем соя туса илесшӗн. Пӗрчӗллӗ тата пӑрҫа йышши культурӑсем тата ҫу йышши культурӑсем хушшинче соя анлӑ сарӑлнӑ. Ӑна аш-какай тата сӗт-ҫу продукцине те хушаҫҫӗ.
Россельхозцентрӑн республикӑри управленийӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, хальлӗхе илсен пирӗн республика соя ӳстерекен регион шутӗнче мар. 2021 ҫулта пирӗн тӑрӑхра ҫак культурӑна пурӗ те 508 га ҫинче акса хӑварнӑ, 2022 ҫулта – 1 500 га, 2023 ҫулта – 1 230 га.
Кӑҫал сойӑн тӑватӑ сортне акса хӑварнӑ. Вӗсене хамӑр ҫӗршывра туса кӑларнӑ.
Малашне республикӑн Ял хуҫалӑх министерстви соя туса илессипе ытларах ӗҫлеме пуҫласшӑн.
Улатӑр районӗнче пурӑннӑ 63 ҫулти арҫын пушарта вилнӗ. Вут мӗнрен тухнине специалистсем палӑртӗҫ.
«Хӗрлӗ автан» ҫурла уйӑхӗн 22-мӗшӗнче Алтышево посёлокӗнче 23 сехетре алхасма тытӑннӑ. Вут-ҫулӑм йывӑҫ пӳрте тата унпа юнашар вырнаҫнӑ хуралтӑсене тӗп тунӑ.
Пушара сӳнтерме тӑватӑ техника хутшӑннӑ. Кил хуҫин пурнӑҫӗ вара пушарта татӑлнӑ.
Ҫулталӑк пуҫланнӑранпа пирӗн республикӑра 995 пушар тухнӑ, вӗсенче 39 ҫын пурнӑҫӗ татӑлнӑ.
Чӑваш Енре пурӑнакансем тӗрлӗ мессенджерпа ытларах усӑ кураҫҫӗ. Ҫуллахи вӑхӑтра мессенджерсенчи интернет-трафик пӗтӗрхи ҫав вӑхӑтринчен 85 процент нумайланнӑ.
Чӑваш Енре пурӑнакансенчен ытларахӑшӗ Телегрампа усӑ курать. Унтан ҫынсем ҫулталӑк каяллахинчен информаци икӗ хут ытларах уҫласа илнӗ. Асӑннӑ мессенджерпа усӑ курса шӑнкӑравласси вара 3 хут ӳснӗ.
Пирӗн тӑрӑхисем ҫавӑн пекех Ватсаппа усӑ кураҫҫӗ. Асӑннӑ мессенджерпа усӑ куракансен йышӗ 40 процент ӳснӗ. Вайберпа усӑ куракансем унччен те йышлах пулман-мӗн, халӗ те аплах мар. Унпа усӑ куракансен шучӗ ҫулталӑкра 22 процент чакнӑ.
Чӑваш Енре ӗҫ укҫи ӳссех пырать. Ҫапла пӗлтерет Росстат.
Пӗлтӗр ҫу уйӑхӗнче вӑтам шалу 40 пин тенкӗпе танлашнӑ. Кӑҫал ҫав уйӑхра вара вӑтам ӗҫ укҫи 49195 тенкӗ пулнӑ. Ку енӗпе Чӑваш Ен Атӑлҫи федераци округӗнчи 5 регионтан иртсе кайнӑ. Ҫакна та палӑртмалла: пирӗн республикӑри вӑтам шалу виҫи 9 уйӑх ӗнтӗ 40 пин тенкӗрен ытларах.
Танлаштарма: 2020 ҫулта вӑтам ӗҫ укҫи 31844 тенкӗпе танлашнӑ, 2021 ҫулта - 35798 тенкӗпе, пӗлтӗр вара - 41216 тенкӗпе.
И.Н.Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университечӗ чи лайӑх аслӑ шкулсен танлаштарӑмӗнче чи малти вунӑ теҫеткене лекнӗ. ЧПУ 70-мӗш вырӑн йышӑннӑ. Танлаштарӑма пӗтӗмпе 411 аслӑ шкул кӗнӗ.
Ӑна хатӗрленӗ чухне вӗренӳ пахалӑхне, аслӑ шкула хальхи йышши техникӑпа тивӗҫтернине, пӗтӗм тӗнчери аккредитаци пуррипе ҫуккине шута илнӗ. Кашни критерипе аслӑ шкулсем 0 балран пуҫласа 100 таран пухма пултарнӑ.
Чӑваш Енре вырмана тухнине эпир ӗнер хыпарланӑччӗ-ха. Паян тата севок-сухан кӑларма тытӑннине пӗлтӗмӗр. Патӑрьел районӗнче севок ҫине «Красное Знамя» ял хуҫалӑх производство коооперативӗнче тата «Весна» тулли мар яваплӑ обществӑра тухнӑ.
Асӑннӑ тарӑхра севок-сухана 170-е яхӑн гектар ҫинче кӑларма та ӗлкӗрнӗ. Ку вӑл мӗнпур лаптӑкӑн 32,5 проценчӗ пулать.
Сӑмах май каласан, «Красное Знамя» хуҫалӑхра тӗрлӗ культурӑна 1249 гектар акнӑ, ҫав шутран пӗрчӗллӗ тата пӑрҫа йышши культурӑсене — 515 гектар, ҫӗрулмие — 60 гектар, выльӑх апачӗ валли кукуруза — 184 гектар, нумай ҫул ӳсекен курӑксем — 490 гектар.
«Весна» обществӑра ака-суха лаптӑкӗ — 365 гектар, ҫав шутра пӗрчӗллӗ тата пӑрҫа йышши культурӑсем — 300 гектар, ҫӗрулми — 40 гектар, севок-сухан — 25 гектар.
Ҫулталӑк пуҫланнӑранпа пирӗн республикӑра 4776 пепке ҫуралнӑ, ҫав шутра 2409 арҫынг ача, 2367 хӗрача.
Арҫын ачасене ашшӗ-амӑшӗ Артем, Матвей, Роман, Михаил, Александр, Максим, Иван, Кирилл, Егор, Лев, Даниил, Тимур, Дмитрий, Илья, Арсений, Тимофей, Марк, Давид, Никита и Павел ят пама кӑмӑллать, хӗрачасене — Адель, Анна, София, Виктория, Ксения, Дарья, Варвара, Мария, Милана, Анастасия, Полина, Валерия, Арина, Василиса, Елизавета, Мирослава, Кира, Екатерина, Алиса и Александра.
Чӑваш Енри агропромышленность комплексӗнче туса илекен продукци тӗнчипех ӑсанать.
Ял хуҫалӑх министрӗ Сергей Артамонов канашлусенчен пӗринче пӗлтернӗ тӑрӑх, ют ҫӗре уйрӑмах анлӑ ӑсанакан продукци шутӗнче — ҫу валли туса илекен йӗтӗн (ку культура экспортӑн пӗтӗмӗшле тӳпин 21,8 процентне йышӑнать); севок-сухан (18,3%); кайӑк-кӗшӗк какайӗ (18,3%); ҫӑкӑр-булка (14,0%); ҫу культурисем (13,7%); шоколад (5,8%).
Севок-сухана экспорта ӑсатасси кӑҫалхи ҫур ҫулта 41,5 хут ӳснӗ, тип ҫӑва — 18,6 хут, ликерпа водка изделийӗсене — 58,3%; сӑрана — 28,5%.
Чӑваш Ен продукцийӗн пысӑк пайӗ Польшӑна (мӗнпур экспортран 33,8%), Китая (24,6%), Германие (9,3%), Сербие (6,8%), Таджикистана (4,3%), Белоруссие (4,3%) каять. Унсӑр пуҫне Монголи, Туркменистан, Израиль, Молдави, АПШ, Таджикистан, Йемен, Канада, Ирак, Азербайджан туянать.
Кӑҫалхи ҫур ҫулта пирӗн патран АПК продукцине 16 пин тонна ытла ӑсатнӑ, укҫа ҫине куҫарсан, 22,9 млн долларлӑх (ку вӑл пӗлтӗрхи ҫур ҫултинчен 0,4% нумайрах).
Чӑваш Ене туристсем йышлӑн килсе ҫӳреҫҫӗ.
Пӗлтӗрхи пӗрремӗш кварталтипе танлаштарсан кӑҫалхи кӑрлач-пуш уйӑхӗсенче пирӗн пата туристсем килесси 45 процент нумайланнӑ, 147 пин ҫынпа танлашнӑ.
Юлашки икӗ ҫулта пирӗн тӑрӑха туристсем килнин йышӗ 2,5 хут ӳснӗ, пӗтӗмӗшле цифрӑна илсен пирӗн тӑрӑхпа 546 пин турист паллашнӑ.
Круиз турисчӗсен йышӗ 23 пин ҫын чухлӗ нумайланнӑ. Ҫак тата ытти цифрӑна республикӑра туризма аталантарассипе ӗҫлекен координаци канашӗн ларӑвӗнче асӑнса хаварнӑ.
+15.3 °C