Чӑваш Енри «Пике» продукцийӗн ассортименчӗ пуян: пижама, бриджи, шорты, футболка, платье, халат. Нумаях пулмасть вӗсене чикӗ леш енне те ӑсатма тытӑннӑ. Фабрика хӑйӗн таварне «Almando Melado» маркӑпа туса кӑларать. 2020 ҫултанпа продукцие Казахстанра, Беларуҫра тата Таджикистанра туянаҫҫӗ. Европа рынокне те тухас ӗмӗтлӗ.
Предприятин Ҫӗнӗ Шупашкарти производствин гендиректорӗ Аркадий Иванов журналистсене пӗлтернӗ тӑрӑх, виҫӗ цех Ҫӗнӗ Шупашкарта ӗҫлет, тепӗр иккӗшӗ — Шупашкарпа Ҫӗрпӳре.
Пӗтӗмпе 70-е яхӑн ҫӗвӗҫ тӑрӑшать. Персоналӑн пӗтӗмӗшле йышӗ вара — 180-а яхӑн ын. Унсӑр пуҫне тепӗр 40 ҫын продукцие Шупашкарпа Ҫӗнӗ Шупашкарта ваккӑн сутассипе тимлет.
Чӑваш Енри ял хуҫалӑх предприятийӗсемпе фермер хуҫалӑхӗсенче ҫурхи уй-хир ӗҫӗсем малалла пыраҫҫӗ. Паянхи кун тӗлне илсен, пӗрчӗллӗ тата пӑрҫа йышши культурӑсене 179,3 пин гектар ҫинче, е 85,5 процент, акнӑ. Пӗлтӗрхи ҫак кун тӗлне пӗтӗмпе 203,9 пин гектар акнӑ, е планпа пӑхнин 101,8 процентне.
Планпа пӑхнин 95 ытларах процентне хальлӗхе Муркаш (99,7%), Пӑрачкав (99,7%), Елчӗк (98,3%) тата Куславкка (98%) районӗсенче акнӑ.
Техника культурисене республикӑра 16 пин гектар (2021 ҫулта – 17,3 пин гектар) акнӑ, ҫав шутран 5,8 пин гектарӗ — рапс, 3,5 пин гектарӗ — горчица (сарӑ пӑрӑҫ).
Ҫӗнӗ Шупашкарта 1 пин ытла ӗҫ вырӑнӗлӗх ятарлӑ экономика лаптӑкӗ уҫасшӑн. Ятарлӑ экономика зонин проекчӗ ҫӗртме уйӑхӗн 2-мӗшӗччен коррупцие хирӗҫ никама пӑхӑнман экспертиза витӗр тухӗ; унтан, ҫӗртме уйӑхӗн 10-мӗшӗччен, документа халӑхпа сӳтсе явӗҫ.
Ятарлӑ экономика зонин проектне РФ Экономика аталанӑвӗн министерстви хатӗрленӗ.
Ятарлӑ экономика зонинче, паянхи куна илсен, 5 инвестор производствӑна укҫа хывас кӑмӑллине палӑртнӑ. Ҫав тӗллевпе вӗсем 3 ҫул хушшинче 13 миллиарда яхӑн тенкӗ укҫа хывӗҫ. Вӗсене пурлӑх тата транспорт налукӗнчен 20 ҫуллӑха, ҫӗр налукӗнчен 3 ҫуллӑха, тупӑш налукӗнчен 49 ҫуллӑха хӑтарӗҫ. Ҫӗнӗ производствӑсенче 1 пин ытла ҫын ӗҫ вырӑнӗ тупӗ.
Инвесторсем аш-какай комбиначӗ, йывӑҫ сӳсӗнчен плита хатӗрлекен, тырӑ авӑртса тӗрлӗ продукци кӑларакан тата ытти производство уҫасшӑн.
Ҫу уйӑхӗн пуҫламӑшӗнче лавккасенче мӗн хакланнӑ? Мӗн йӳнелнӗ?
Чӑвашстат пӗлтернӗ тӑрах, хакӗ самай ӳснисен йышӗнче - пуҫлӑ сухан, шампунь тата чӗрчунсене ҫитермелли типӗ апат. Ытти таварӑн хакӗ 3 процентран ытларах хӑпарман.
Мӗн йӳнелнӗ? Хӑяр, ҫӑмарта, ача-пӑча подгузникӗ, арҫын нуски. Ҫавӑн пекех сӑнаса тӑракан чылай эмелӗн хакӗ чакнӑ. Шурӑ эрех 2,23 процент йӳнелнӗ
Чӑваш Енри ял хуҫалӑх предприятийӗсемпе фермерсем теплицӑра пахчаҫимӗҫ туса илессипе ҫине тӑрса ӗҫлеҫҫӗ. Респуликӑн Ял хуҫалӑх министерствинче пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫулталӑк пуҫланнӑранпа теплицӑсенче 10,6 пин тонна пахчаҫимӗҫ туса илнӗ, ку вӑл пӗлтӗрхи танлаштаруллӑ тапхӑртинчен 1,1 процент нумайрах.
Асӑннӑ 10,6 пин тоннӑран 4,7 пин тонни — помидор. Ҫак культурӑна теплицӑра кӑҫал пӗлтӗрхи танлаштаруллӑ тапхӑртинчен 10,5 процент нумайрах туса илнӗ. Аграрисем баклажан та ӳстереҫҫӗ. Ӑна кӑҫал 1,5 хут нумайрах туса илнӗ, тухӑҫа хальлӗхе 60 тонна пухса кӗртнӗ. Хӑяра 5,9 пин тонна татнӑ.
Статистика кӑтартнӑ тӑрӑх, республикӑра вилекенсен йышӗ,ҫуралакансемпе танлаштарсан, нумайрах.
Пуш уйӑхӗнче 1630 ҫын вилнӗ. Пӗлтӗрхи ҫак уйӑхпа танлаштарсан, 6,7 процент нумайрах.
Пуш уйӑхӗнче 861 ача ҫуралнӑ. Пӗлтӗрхинчен 26,7 процент сахалрах.
Республикӑра пуш уйӑхӗнче 769 ҫын сахалланнӑ. Палӑртмалла: пӗлтӗр республикӑра 30496 ҫын вилнӗ. Кунашкалли 21-мӗш ӗмӗрте пулман. Ку - антирекорд.
Юлашки вӑхӑтра мӗн хакланнӑ? Чӑвашстат статистика хатӗрленӗ.
Ака уйӑхӗн 16-22-мӗшӗсенче шӑккалатлӑ канфет хакӗ - 7,73, хӑярпа помидор 5,67 процент хӑпарнӑ.
Ҫавӑн пекех хуҫалӑх супӑнӗ, шӑрпӑк хакланнӑ. Ытти тавар хакӗ 5 процентран ытларах хӑпарман. Иртнӗ эрнери пекех, каллех чӗрчунсен типӗ апачӗн хакӗ ӳснӗ. Хальхинче - 4,53 процент.
Самай йӳнелнӗ таварсен йышӗнче - купӑста, ача-пӑча джинс шӑлаварӗ, аслӑ ӳсӗмри ҫынсен кроссовки. Ҫавӑн пекех чылай эмел хакӗ чакнӑ.
Чӑваш Енре вӑтам шалу виҫи ӳссех пырать. Ку Чӑвашстат хатӗрленӗ статистикӑран курӑнать.
Чӑваш Енре юлашки 12 уйӑхри вӑтам шалу 36 пин те 235 тенкӗпе танлашнӑ. Ку енӗпе пирӗн регион Мӑкшӑ тата Мари республикисенчен иртсе кайнӑ. Пенза тата Чӗмпӗр облаҫӗсене хӑваласа ҫитмелли нумай та юлман.
Сӑмах май, пӗлтӗр республикӑра вӑтам шалу 35,599,9 тенкӗпе танлашнӑ. Ҫулталӑкра вӑл 11,4 процент ӳснӗ.
Юлашки вӑхӑтра ОРВИпе чирлекенсен йышӗ ӳснӗ. Ака уйӑхӗн 18-24 мӗшӗсенче республикӑра 3961 ҫын чирленине тупса палӑртнӑ. Пуш уйӑхӗн пуҫламӑшӗнченпе кун пек пысӑк кӑтарту пулман. Ун чухне 5345 ҫын чирленӗ. Ун хыҫҫӑн эрнесерен 3,8 пин ҫыннӑн ОРВИ пулнине тупса палӑртнӑ.
Статистика кӑтартнӑ тӑрӑх, Шупашкарта, Ҫӗнӗ Шупашкарта, Канашра, Шупашкар районӗнче, Ҫӗрпӳ районӗнче чирлекенсем ытларах. Шупашкарта чирлесси республикӑри вӑтам кӑтартуран 1,66 хут пысӑкрах, Канашра - 1,04 хут.
Кӑҫал Чӑваш Енре тӗрлӗ мелпе 100 пин ытла ачана канма май туса парасшӑннине эпир унччен пӗлтернӗччӗ. Аса илтерер: ЧР Вӗренӳ тата ҫамрӑксен политикин министерствинче стационарлӑ 14 уйлӑх, кӑнтӑрла канмалли 319 уйлӑх уҫма палӑртнине хыпарланӑччӗ. Кунсӑр пуҫне республикӑн Ӗҫ тата социаллӑ пулӑшу министерствин социаллӑ пулӑшу паракан центрӗсем ҫумӗнче 14 уйлӑх ӗҫлӗ.
Ӗнер республикӑн вӗренӳ тата ҫамрӑксен политикин министрӗ Дмитрий Захаров пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫулла 36 пин ытла ачана кантарма (ҫав шутран 16 пине яхӑн ачана хула ҫумӗнчи уйлӑхсенче) шухӑшлаҫҫӗ. 20 пин ытла ачана кӑнтӑрла ҫӳремелли уйлӑхсенче вӑхӑта ирттерӗ.
Кӑҫал уйлӑхсене пӗлтӗрхи пек 75 процент мар, 100 проценчӗпех тултарӗҫ.
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (02.04.2025 03:00) тӗтреллӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 751 - 753 мм, 7 - 9 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 0-2 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа хӗвелтухӑҫ енчен вӗрӗ.
| Агеев Владимир Иванович, чӑваш ӳнерҫи ҫуралнӑ. | ||
| Агеев Владимир Иванович, чӑваш графикӗ, живописецӗ ҫуралнӑ. | ||
| Золотов Виталий Арсентьевич, чӑваш ҫыравҫи ҫуралнӑ. | ||
| Витвинский Валентин Федорович, Совет Союзӗн Паттӑрӗ вилнӗ. | ||
| Мадуров Дмитрий Фёдорович, культура тӗпчевҫи, историк ҫуралнӑ. | ||
| Раман Иринкки, ҫамрӑк чӑваш ҫыравҫи ҫуралнӑ. | ||
![]() | Пулӑм хуш... |