Ӗмӗрхи чикӗ урлӑ каҫнӑ Япони гражданӗсен шучӗ паян 92 139 ҫынна ҫитет. 1970 ҫултанпа кунашкал хисеп пулман. Кӑмӑла ҫӗклекен статистикӑна наци Минздравӗ ҫирӗплетнӗ. Авӑн уйӑхӗн 19-мӗшӗнче ҫӗршывра Ваттисене сума сумалли куна паллӑ тӑвасси йӑлана кӗнӗ.
2023 ҫул хушшинче ҫӗр ҫулхи юбилее уявланӑ ҫынсен шучӗ 1 428 ӳснӗ, вӑл шутра 88,5 процент — хӗрарӑмсем.
Чи ватӑ хӗрарӑм хисеплӗ ята 116 ҫулхи Фуса Тацуми тивӗҫнӗ. Чи ватӑ арҫын ҫак планета ҫинче Хӗвел тавра 111 хут ҫаврӑнма пултарнӑ. Унӑн ячӗ — Гисабуро Сонобэ.
Палӑртса хӑвармалла, нумай пурӑнакансен шучӗпе рекорда Хӗвел хӑпаракан ҫӗршыв ҫур ӗмӗр ытла хушши ҫӗнетсе пырать, ҫапах та унашкал граждансен шучӗ 90 пин кӑтарту урлӑ каҫни — пӗрремӗш хут.
Ҫӗршывра нумай пурӑнакансен йышӗн статистикине 1963 ҫулта шута илме тытӑннӑ. Ун чухне ҫӗр ҫул урлӑ каҫнисен шучӗ 163 граждан кӑна пулнӑ.
Муниципалитетсенче пурӑнакансемпе танлаштарсан шупашкарсем тӳре-шара патне ҫырма питех те хастар. Регион управленийӗн статистики кӑтартса панӑ тӑрӑх, кӑҫалхи ҫулла Шупашкар ҫыннисем халӑх тетелӗ урлӑ тӗрлӗ ҫитменлӗх пирки 4,5 пине яхӑн хутчен систернӗ.
Шупашкарсем хыҫҫӑн хастарлӑхпа ҫӗнӗ шупашкарсем, канашсем тата улатӑрсем палӑрса тӑраҫҫӗ.
Республикӑра пурӑнакансем урамсене, парксене, ҫуран ҫӳрекенсене ҫӳремелли вырӑнсене хӑтлӑх кӗртме ыйтаҫҫӗ. Ҫурт-йӗрпе коммуналлӑ хуҫалӑхпа, общество транспорчӗпе тата суциаллӑ пулӑшу парассипе ҫыхӑннӑ ыйтусем те ҫынсене канӑҫсӑрлантараҫҫӗ.
Кӑҫал пирӗн ҫӗршыври ача-пӑча уйлӑхӗсене путёвкӑсем пӗлтӗрхинчен самай сахалрах сутнӑ. Цифра чӗлхипе каласан, 30-40 процент сахалрах.
Туроператорсем ҫакна ача-пӑча путёвкисен хакӗ 15-20 процент хакланнипе тата ҫӗршывра пурӑнакансем путёвка туянайманнипе сӑлтавлаҫҫӗ-мӗн. Кун пирки Туриндустрин Раҫҫейри союзӗнче пӗлтернӗ.
Чӑваш Енри тӳре-шарапа халӑх тетелӗсем урлӑ ҫыхӑнма пулать. Республикӑри мӗнпур ведомствӑпа патшалӑх учрежденийӗсен патшалӑх пабликӗсем пур. Унта влаҫ органӗсен ӗҫӗ-хӗлӗпе паллашма ҫеҫ мар, тӳре-шара патне ыйту ҫырса яма та пулать.
Паянхи куна республикӑра 2 пин ытла патшалӑх пабликӗ пур. Вӗсен пӗтӗмӗшле аудиторийӗ паянхи пӗр миллион ҫынран иртет.
Чылай паблик — «Контактра». Унсӑр пуҫне «Пӗр класрисем» халӑх ушкӑнӗнче те йӗркеленӗ. Телеграмра та влаҫ органӗсен тата тӳре-шаран каналӗсем пур.
Чӑваш Енре пурӑнакансем хӑйсен ывӑл-хӗрне вырӑссен авалхи ячӗсене хума юратаҫҫӗ. 8 уйӑхри статистикӑна тишкерсен пирӗн республикӑра Сухвисемпе Тарисем, Кириласемпе Макҫӑмсем йышлӑ.
Сӑмах май каласан, асӑннӑ тапхӑрта 6 491 пепке ҫут тӗнчене килнӗ, вӗсенчен 3 333-шӗ — арҫын ачасем, 3198-шӗ — хӗрачасем.
Арҫын ачасене Артём, Матвей, Роман, Михаил, Александр, Максим, Иван, Кирилл, Егор, Лев, Даниил, Тимур, Дмитрий, Илья, Арсений, Тимофей, Марк, Давид, Никита, Павел ят хуракансем йышлӑ. Хӗрачасене — Ева, Анна, София, Виктория, Ксения, Дарья, Варвара, Мария, Милана, Анастасия, Полина, Валерия, Арина, Василиса, Елизавета, Мирослава, Кира, Екатерина, Алиса, Александра.
Чӑваш Енри аграрисем соя туса илесшӗн. Пӗрчӗллӗ тата пӑрҫа йышши культурӑсем тата ҫу йышши культурӑсем хушшинче соя анлӑ сарӑлнӑ. Ӑна аш-какай тата сӗт-ҫу продукцине те хушаҫҫӗ.
Россельхозцентрӑн республикӑри управленийӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, хальлӗхе илсен пирӗн республика соя ӳстерекен регион шутӗнче мар. 2021 ҫулта пирӗн тӑрӑхра ҫак культурӑна пурӗ те 508 га ҫинче акса хӑварнӑ, 2022 ҫулта – 1 500 га, 2023 ҫулта – 1 230 га.
Кӑҫал сойӑн тӑватӑ сортне акса хӑварнӑ. Вӗсене хамӑр ҫӗршывра туса кӑларнӑ.
Малашне республикӑн Ял хуҫалӑх министерстви соя туса илессипе ытларах ӗҫлеме пуҫласшӑн.
Улатӑр районӗнче пурӑннӑ 63 ҫулти арҫын пушарта вилнӗ. Вут мӗнрен тухнине специалистсем палӑртӗҫ.
«Хӗрлӗ автан» ҫурла уйӑхӗн 22-мӗшӗнче Алтышево посёлокӗнче 23 сехетре алхасма тытӑннӑ. Вут-ҫулӑм йывӑҫ пӳрте тата унпа юнашар вырнаҫнӑ хуралтӑсене тӗп тунӑ.
Пушара сӳнтерме тӑватӑ техника хутшӑннӑ. Кил хуҫин пурнӑҫӗ вара пушарта татӑлнӑ.
Ҫулталӑк пуҫланнӑранпа пирӗн республикӑра 995 пушар тухнӑ, вӗсенче 39 ҫын пурнӑҫӗ татӑлнӑ.
Чӑваш Енре пурӑнакансем тӗрлӗ мессенджерпа ытларах усӑ кураҫҫӗ. Ҫуллахи вӑхӑтра мессенджерсенчи интернет-трафик пӗтӗрхи ҫав вӑхӑтринчен 85 процент нумайланнӑ.
Чӑваш Енре пурӑнакансенчен ытларахӑшӗ Телегрампа усӑ курать. Унтан ҫынсем ҫулталӑк каяллахинчен информаци икӗ хут ытларах уҫласа илнӗ. Асӑннӑ мессенджерпа усӑ курса шӑнкӑравласси вара 3 хут ӳснӗ.
Пирӗн тӑрӑхисем ҫавӑн пекех Ватсаппа усӑ кураҫҫӗ. Асӑннӑ мессенджерпа усӑ куракансен йышӗ 40 процент ӳснӗ. Вайберпа усӑ куракансем унччен те йышлах пулман-мӗн, халӗ те аплах мар. Унпа усӑ куракансен шучӗ ҫулталӑкра 22 процент чакнӑ.
Чӑваш Енре ӗҫ укҫи ӳссех пырать. Ҫапла пӗлтерет Росстат.
Пӗлтӗр ҫу уйӑхӗнче вӑтам шалу 40 пин тенкӗпе танлашнӑ. Кӑҫал ҫав уйӑхра вара вӑтам ӗҫ укҫи 49195 тенкӗ пулнӑ. Ку енӗпе Чӑваш Ен Атӑлҫи федераци округӗнчи 5 регионтан иртсе кайнӑ. Ҫакна та палӑртмалла: пирӗн республикӑри вӑтам шалу виҫи 9 уйӑх ӗнтӗ 40 пин тенкӗрен ытларах.
Танлаштарма: 2020 ҫулта вӑтам ӗҫ укҫи 31844 тенкӗпе танлашнӑ, 2021 ҫулта - 35798 тенкӗпе, пӗлтӗр вара - 41216 тенкӗпе.
И.Н.Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университечӗ чи лайӑх аслӑ шкулсен танлаштарӑмӗнче чи малти вунӑ теҫеткене лекнӗ. ЧПУ 70-мӗш вырӑн йышӑннӑ. Танлаштарӑма пӗтӗмпе 411 аслӑ шкул кӗнӗ.
Ӑна хатӗрленӗ чухне вӗренӳ пахалӑхне, аслӑ шкула хальхи йышши техникӑпа тивӗҫтернине, пӗтӗм тӗнчери аккредитаци пуррипе ҫуккине шута илнӗ. Кашни критерипе аслӑ шкулсем 0 балран пуҫласа 100 таран пухма пултарнӑ.
-0.7 °C