Чӑваш Енре ҫулталӑк пуҫланнӑранпа ВИЧ-инфекциллӗ 274 ҫынна тупса палӑртнӑ, пӗтӗм тапхӑрта вара ҫак мур республикӑри 2877 ҫынна ернӗ. Кун пирки «Мой город Чебоксары» портал хыпарлать.
Кӑҫалхи кӑрлач-юпа уйӑхӗсенче тупса палӑртнисен йышӗ, пӗлтӗрхи ҫак тапхӑртипе танлаштарсан, виҫӗ ҫын сахалрах. Ҫапла майпа, пӗтӗм ҫӗршывӗпе илсен, Чӑваш Республикинче инфекци ҫаклатасси 2,6 хут сахалрах. Роспотребнадзорӑн Чӑваш Енри управленийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, кӑҫалхи кӑрлач-авӑн уйӑхӗсенче ВИЧ-инфекциллисен шучӗ 100 пин ҫын пуҫне 19,6 ҫынпа танлашнӑ. Ҫакӑ нумай ҫуллӑх кӑтартӑвӗпе пӑхсан, 43,4% чухлӗ пысӑкрах.
Палӑртса хӑвармалла, ҫулталӑк пуҫланнӑранпа ку анализа республикӑри 248 пин те 300 ҫын панӑ. Иртнӗ ҫулхипе пӑхсан, 11,1% пысӑкрах.
РФ Правительство ҫумӗнчи Финанс университечӗ тӗпчев ирттернӗ, 250 пин ытла ҫын пурӑнакан хуласен хӑтлӑхне хакласа танлаштарӑм хатӗрленӗ. Шупашкар 21-мӗш йӗркене йышӑннӑ, ҫапла вӑл ТОП-30 йыша лекнӗ.
Танлаштарӑма мӗне тӗпе хурса йӗркеленӗ-ха? Хуласенчи медицина пулӑшӑвне, ҫулсен пахалӑхне, культурӑпа вӗренӳ аталанӑвне, ЖКХ ӗҫӗ-хӗлне, ҫурт-йӗр хӑпартнине хакланӑ. Кунсӑр пуҫне вырӑнти влаҫ ӗҫне, халӑх хӑтлӑх пирки мӗн шутланине, ҫынсен тупӑшне те пӑхнӑ.
Ыйтӑм ирттернӗ чухне ҫынсем хулари хӑтлӑха 0-100 балпа хакланӑ. Шупашкар ҫыннисем медицина пулӑшӑвне – 63, ҫул-йӗре – 61, ЖКХ ӗҫне – 54, культурӑна – 56 балпа хакланӑ. Вырӑнти влаҫ ӗҫне вара 50 балл кӑна панӑ.
РФ Правительство ҫумӗнчи Финанс университечӗ танлаштарӑмра Тӗмен хули пӗрремӗш вырӑн йышӑннӑ. Иккӗмӗш вырӑнта – Грозный хули, виҫҫӗмӗшӗнче – Мускав. Питӗр – ҫиччӗмӗш йӗркере.
Кӗркунне ҫитнӗ май хваттер тара илме хакланнӑ. Ҫапла пӗтӗмлетнӗ «МИР КВАРТИР» (чӑв. Хваттер тӗнчи) портал эксперчӗсем. Вӗсем хваттер тара илсе пурӑнни хӑш хулара мӗн хака ларнине пӗтӗмлетнӗ. 300 пин ҫынтан ытларах ҫын пурӑнакан 69 пысӑк хулана тишкернӗ.
Чи хаклӑ хула — Мускав. Унта пӗр пӳлӗмлӗ хваттер тара илме уйӑхсерен вӑтамран 32 пин те 907 тенкӗ кӑларса хумалла. Сочи тата Питӗр хулисенче те йӳнӗ мар. Вӗсенче 22 пине яхӑн ыйтаҫҫӗ. Ҫав вӑхӑтрах Шупашкар вӑл енчен йӳнӗ хуласен йышне лекнӗ. Кунта уйӑхсерен вӑтамран 6 пин те 954 тенкӗ тӳлесе хваттер тара илме пулать. Шупашкар виҫӗ пӳлӗмлӗ чи йӳнӗ пилӗк хула йышне те кӗнӗ. Ҫав вӑхӑтрах икӗ пӳлӗмлисен хуҫисем кӗр енне хаксене хӑпартнӑ иккен.
Кӑҫалхи авӑн уйӑхӗпе танлаштарсан юпа уйӑхӗнче Чӑваш Енре инфляци шайӗ 0,2 процентпа танлашнӑ. Чӑвашстатра ӗнентернӗ тӑрӑх, ҫак цифра Раҫҫейри вӑтам кӑтартуран 0,2 процент пӗчӗкрех.
Иртнӗ уйӑхра пирӗн республикӑра апат-ҫимӗҫ унчченхи уйӑхринчен 0,2 процент хакланнӑ. Ҫав вӑхӑтрах ҫӗрулми 1,7 процент, аш-пӑшпа чӑх какайӗ 1,4 процент, макарон таврашӗ 1,1 процент, тип ҫу 0,04 процент йӳнелнӗ. Чӑх ҫӑмарти 3,3 процент хакланнӑ, услам ҫу — 1,6 процент, сӗт тата сӗтрен хатӗрленӗ апат-ҫимӗҫ, сахӑр, кӗрпе, пӑрҫа йышшисем, обществӑлал апатлану – 1,3%, ҫаар тата ҫӑкӑр тавраш – 0,3 процент, пулӑ тата тинӗс ҫимӗҫӗ – 0,02 процент.
Апат-ҫимӗҫ мар тавар 0,5 процент хакланнӑ. Ҫав шутран — ҫумалли япаласен хакӗ 2,9 процент ӳснӗ.
Чӑваш Енри миравай тӳресем хӑйсен тӑхӑр уйӑхри ӗҫне пӗтӗмлетнӗ. Паянхи кун республикӑра 68 миравай тӳре ӗҫлет. 2018 ҫулхи кӑрлач-авӑн уйӑхӗсенче вӗсем 155 пин те 705 ӗҫ пӑхса тухнӑ. Ҫав шутран 60 проценчӗ — граждан ӗҫӗсем, 31 проценчӗ — административлӑ ӗҫсем, 2 проценчӗ — пуҫиле ӗҫсем, 7 проценчӗ — ытти материал.
Миравай тӳресем пӑхса тухакан ӗҫсен шучӗ ҫулсерен ӳссе пырать. Пӑхса тухнӑ ӗҫсен хисепӗ 2017 ҫулхи тӑхӑр уйӑхрипе танлаштарсан 13 процент ӳссе 20 пин те 347 штукпа танлашнӑ.
Кӑҫалхи кӑрлач—авӑн уйӑхӗсенче кашни миравай тӳре вӑтамран 2 290 ӗҫ пӑхса тухнӑ. Пӗлтӗрхи ҫав тапхӑрта ку хисеп 1 пин те 991-па танлашнӑ.
Республикӑри вӑтам кӑтартуран йывӑртарах тиев 33 тӳрене лекет. Ӗҫсен шучӗ Ҫӗнӗ Шупашкарти 6-мӗш, 3-мӗш тата 1-мӗш суд участокӗсенче уйрӑмах пысӑк.
Юпа уйӑхӗн 1-мӗшӗ тӗлне Чӑваш Енре 41 ача вилнӗ. Вӗсенчен 30-шӗ – 1-17 ҫулсенчисем (путса вилекенсем, ҫул ҫинчи аварире шар куракансем, ҫӳллӗшӗнчен ӳкнисем, электричествӑна пула сывлама пӑрахнисем тата ытти сӑлтава пула вилнисем), 11-шӗ вара ҫулталӑк та тултарманнисем.
Ытларах чухне ачасем ашшӗ-амӑшӗн тимсӗрлӗхне пула шар кураҫҫӗ. Хӑш-пӗр тӗслӗхре аслисем эрех ӗҫни паллӑ. 41 ачаран нумайӑшӗ сывлӑш ҫитменнипе вилнӗ.
Шупашкарта тата Ҫӗнӗ Шупашкарта тин ҫуралнӑ ачасене урама кӑларса ывӑтнӑ тӗслӗхсем - чӑннипех те тискер. Б.Хмельницкий урамӗнче 17 ҫулти хӗр ачине ҫуратнӑ та ҫӳп-ҫап проводне пенӗччӗ. Пӗчӗкскер унта вилнӗ, амӑшне вара часах тытса чарнӑ.
Ҫӳп-ҫап сортламалли станцисенче ав тепӗр икӗ ачана тупнӑччӗ. Вӗсем те – тин ҫуралнӑскерсем.
Юпа уйӑхӗн 1-мӗшӗнче кӗрхи призыв пуҫланчӗ. Чӑваш Енри каччӑсен пӗрремӗш ушкӑнне юпа уйӑхӗн 17-мӗшӗнче ҫара ӑсатӗҫ. Ҫакӑн пирки республикӑн ҫар ӗҫ комиссарӗ Александр Мокрушин паян Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев правительство пайташӗсемпе ирттернӗ канашлура пӗлтернӗ.
Кӗрхи призыв вӑхӑтӗнче пирӗн республикӑран 1330 каччӑна салтака илӗҫ. Ҫакӑн пек палн ҫитернӗ ҫӳлтисем республикӑна. Тӗрӗсрех каласан, Тӗп ҫар окургӗ ҫапла хушнӑ.
Раҫҫейӗн Хӗҫпӑшаллӑ вайне 1190 каччӑна илсе кайӗҫ, Наци гвардийӗн ҫарӗсен федераци службине – 130 ҫынна, 10 ҫынна — Президент полкне.
Чӑваш Енӗн юстици тата пурлӑх хутшӑнӑвӗсен министрӗ Наталья Тимофеева сывлӑх енчен ҫара юрӑхлӑ ҫамрӑксен йышӗ ҫулсерен ӳснине ӗнентернӗ. 2012 ҫулта каччӑсен 70,2 проценчӗ хӗсмете юрӑхлӑ пулнӑ, 2017 ҫулта – 75,8 проценчӗ.
Шупашкарти агрегат савучӗ ӗҫе йышӑнать. Авӑн уйӑхӗнче унта 58 ҫын ӗҫе кӳлӗннӗ. Вӗсен шутӗнче рабочисем, вӗсене пулӑшакансем, специалистсемпе служащисем пур.
Савутра пӗлтернӗ тарӑх, ҫу-авӑн уйӑхсенче 220 ытла ҫынна ӗҫе илнӗ.
Рабочисене йышӑннине предприятин персонал тата администраципе хуҫалӑх ыйтӑвӗсемпе ӗҫлекен директорӗ Анатолий Кадышев «палӑртнӑ производство планне тултарассипе тата кӑларакан продукци номенклатурине сарассипе» сӑлтавлать. Предприятире тата тепӗр 500 ытла ҫынна ӗҫе илмелле.
Агрегат савутне обрубщиксем, машина формовкин формовщикӗсем, форма пухакансем, тимӗрҫӗсем, термистсем, фрезеровщиксем, сверловщиксем, токарсем, слесарь-юсавҫӑсем, электромонтерсем тата ыттисем кирлӗ иккен.
Ӗҫ укҫи уйӑхра вӑтамран 25 пин тенкӗ тухнине пӗлтереҫҫӗ.
Шупашкар хули халӑх йышӗ 300 пинрен ытларах 69 хула рейтингӗнче (ӑна «Мир квартир» портал йӗркелесе пырать) хваттер тара парассипе чи йӳннисен йышне лекнӗ. Ҫак хыпара тӗнче тетелӗнчи халӑх ушкӑнӗсенчен пӗринчи «Шупашкар» ушкӑн «Правда ПФО» интернет-хаҫат хыпарлани тӑрӑх пӗлтернӗ тӑрӑх, 3 пӳлӗмлӗ хваттере тара парассипе Шупашкар йӳнӗлӗх енӗпе 1-мӗш вырӑнта, 1 пӳлӗмлӗ хваттер тара парассипе — 2-мӗш вырӑнта.
Паянхи куна Шупашкарта 1 пӳлӗмлӗ хваттере вӑтамран уйӑхне 6 954 тенкӗпе, 3 пӳлӗмлине 12 232 тенкӗпе тара илме пулать теҫҫӗ.
Хамӑр енчен ҫакна палӑртар: хваттер тара иличчин ипотекӑпа хваттер туяннине нимӗн те ҫитмӗ. Кредит хаклӑрах ларсан та ҫулсем иртсен вӑл хваттер хуҫи пулса тӑрайӑн.
Кӑҫалхи кӑрлач-утӑ уйӑхӗсенче федерацин Атӑлҫи тӑрӑхӗсенчи регионсенче 236 пин те 912 ҫын вилнӗ. Халӑх шучӗ вӗсенчен пӗринче те естествӑлла майпа (ҫуралакансем вилекенсенчен ытларах пулнине кура) ӳсмен имӗш. Шел те, анчах вилекенсен шучӗ йышланнӑ.
Чулхула облаҫӗнче кӑҫалхи ҫичӗ уйӑхра 10 738 ҫын пурнӑҫран уйрӑлнӑ, Самар тата Сарту облаҫӗсенче — 7,2-7,7 пин ҫын, Пенза облаҫӗнче — 5 110 ҫын, Киров облаҫӗнче тата Пермь крайӗнче — 4-4,1 пин, Ӗрӗнпур тата Чӗмпӗр облаҫӗсенче — 3,3-3,6 пин, Мордва тата Пушкӑртстан республикисенче — 2,5-2,6 пин, Удмурт тата Чӑваш республиксенче — 1,2-1,7 пин, Мари Элта — 928 ҫын, Тутарстанра — 101 ҫын.
Асӑннӑ цифрӑсене статистика органӗсенче ӗҫлекенсем пӗлтернӗ.
+0.3 °C