Чӑвашстат пирӗн республикӑри миграци лару-тӑрӑвне пӗтӗмлетнӗ. Вӑл кӑҫалхи икӗ уйӑха: кӑрлачпа нарӑса — тишкернӗ.

Кӗске ҫак тапхӑрта пирӗн республикӑран 7035 ҫын тухса кайнӑ. Пӗлтӗрхи ҫав тапхӑрта ку йыш 777 ҫын сахалтарах пулнӑ. Хуларине илсен, унта пурӑнакансем те куҫса ҫӳреҫҫӗ-ха, ҫапах та килен-каян йышӗпе пӑхсан унта йыш катӑлни сисӗнмен. 499 ҫын хушӑнни вара палӑрать.

Республикӑпа пӗтӗмӗшле илсен, каякансен шучӗ пӗлтӗрхи ҫулталӑк пуҫламӑшӗнчи икӗ уйӑхринчен кӑҫалхи кӑрлач-нарӑс уйӑхӗсенче 6 хута яхӑн ӳснӗ.

Чӑвашстатӑн таблицине тишкерсен, ҫынсенчен ытларахӑшӗ хамӑр ҫӗршывӑн тӗрлӗ кӗтесне тухса кайни сисӗнет. Ют ҫӗршыва каякансем тата унтан килекенсем те пур. Инҫетри чикӗ леш енне 32-ӗн кайнӑ, 61 ҫын килнӗ.

Visualrian.ru сӑн ӳкерчӗкӗ

Пуш уйӑхӗн 27-мӗшӗнче Пӗтӗм тӗнчери театр кунӗ пулчӗ те ҫавна май Раҫҫейӗн Пенси фончӗн республикӑри уйрӑмӗнче пенси илекен театр ӑстисен йышне шутласа кӑларнӑ.

«Театр тата театрпа курав организацийӗсен сцени ҫинче ӗҫлекенсене ватлӑхпа тӳлекен пенсие иртерех кӑлараҫҫӗ», — пӗлменнисене хыпарлать РФ Пенси фончӗн Чӑваш Енри уйрӑмен пресс-служби.

Пирӗн республикӑра ун пек категорие кӗрекенсем 164 ҫын иккен. Вӗсем пурте тенӗ пекех, 159-шӗ, Шупашкарта пурӑнаҫҫӗ.

Театрсенче ӗҫлекен артистсене вӗсен ӗҫне тата стажне кура 15-30 ҫултан пенси тӳлеме пуҫлаҫҫӗ.

Солист пулса балет артистӗнче 15 ҫултан кая мар тӑрӑшсан пенси тӳлеме пуҫлаҫҫӗ. Чӑваш Енре ун пеккисем — вунӑ ҫын. Вӗсенчен чи ҫамрӑкки — 37 ҫулта.

Чӑваш Енре ҫапӑҫакан-хирӗҫекен, усал ӗҫ тӑвакан хӗрарӑмсем йышланнӑ. Ҫак эрнере иртнӗ Чӑваш Енӗн Патшалӑх Канашӗн сессийӗнче ЧР шалти ӗҫсен министрӗ Сергей Неяскин депутатсене хӑйсен ӗҫе-хӗлӗпе паллаштарнине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ.

Статистикӑна ӗненсен, иртнӗ ҫул тунӑ преступленисенчен 16,5 процентӗнче хӗрарӑмсем пуҫтахланнӑ.

Ҫын вӗлернӗ тӗслӗхсенчен 77,9 процентӗнче, йывӑр преступлени тунисенчен 83,0 процентӗнче айӑплисем (кунта хӗрарӑм е арҫын пулнинчен килмест) ӳсӗрри палӑрнӑ. Наркотикпа минресен тӑвакан усал ӗҫсен хисепӗ икӗ хут йышланнӑ. Ар ҫыхӑнӑвне ирӗксӗрлесе кӗме хӑтланакан этемсен хисепӗ те ӳснӗ. Ҫапах та шута илнӗ преступленисен пӗтӗмӗшле шучӗ 7,5 процент чакнӑ.

Сергей Неяскин министр преступленисенчен 95 процентенче уҫса панине пӗлтернӗ.

Vyborprava.com сӑнӳкерчӗкӗ

Чӑваш Енре пурӑнакансем лавккара тата тӳлевлӗ пулӑшу илекен ытти вырӑнта аллӑн укҫа тӳлессинчен писсе пыраҫҫӗ. Ҫакӑ пирӗнтен чылайӑшӗ банк карттисемпе усӑ курма пуҫланипе ҫыхӑннине тавҫӑрма йывӑр мар.

Раҫҫей Тӗп банкӗн Атӑлҫи-Вятка тӑрӑхӗнчи управленийӗн Чӑваш Енри уйрӑмӗн пресс-службинче ҫак йӗркесен авторне пӗлтернӗ тӑрӑх, транзакцисен хисепӗ иртнӗ ҫул унчченхинчен 41 процент нумайланнӑ. Ҫав шутра банк карттисемпе тӳлекенсен виҫи 3,5 хут йышланнӑ. Чекӑн вӑтам виҫи 555 тенкӗпе танлашнӑ.

Раҫҫей Тӗп банкӗн Атӑлҫи-Вятка тӑрӑхӗнчи управленийӗн Чӑваш Енри уйрӑмӗн управляющийӗ Александр Логвинов шухӑшланӑ тӑрӑх, аллӑн укҫа тӳлес вырӑнне банк карттипе татӑласси Чӑваш Енре пурӑнакансен пурнӑҫӗнче вӑй илсе пырать.

Росстат специалисчӗсем Раҫҫейри регионсенче бензин мӗн хак тӑнине тишкернӗ. «Правда ПФО» сайтра пӗлтернӗ тӑрӑх, Чӑваш Енре бензин чи хаклисенчен пӗри шутланать.

Кӑҫалхи нарӑс уйӑхӗнче Чӑваш Енри заправкӑсенче вӑл 40 тенкӗ те 52 пус тӑнӑ. АИ-92 маркӑллӑ топливӑн пӗр литрӗ вара 37 тенкӗ те 69 пус пулнӑ. АИ-95 – 40,68 тенкӗ, АИ-98 вара 46,68 тенкӗ тӑнӑ.

Атӑлҫи федераци округне илес тӗк, ку хаксем чи пысӑккисем. Чи йӳнӗ бензин ӑҫта пулнине пӗлес килет-и? Пушкӑрт Республикинче. Унта пӗр литршӑн 38 тенкӗ те 38 пус тӳлеҫҫӗ.

Сӑмах май, ведомство специалисчӗсем Чӑваш Енре пӗр ҫынна апатланмашкӑн мӗн чухлӗ укҫа кирлине шутланӑ. Тӳре-шара шутланӑ тӑрӑх, виҫӗ хутчен апатланмашкӑн уйӑхра сахалтан та 3372,45 тенкӗ кирлӗ.

Чӑваш Енри ҫынсен пурнӑҫ тӑршшӗ вӑтамран 72 ҫулпа танлашнӑ. Ку – рекорд. Пӗлтӗртенпе ку кӑтарту 1,2 ҫул ӳснӗ. ЧР Сывлӑх сыхлав министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, ку ӳсӗм республикӑшӑн чи пысӑкки.

Ведомство хыпарланӑ тӑрӑх, Атӑлҫи федераци округӗнче Чӑваш Ен ку енӗпе пиллӗкмӗш вырӑн йышӑнать, Раҫҫейри регионсем хушшинче вара – 26-мӗш.

Республикӑри ҫынсен пурнӑҫӗ вӑрӑмланни ҫын вилеслӗхӗ чакнипе ҫыхӑннӑ. Ку вара медицина ӗҫченӗсем, тӳре-шара, йӗрке хуралҫисем, общество организацийӗсем тӑрӑшнипе пулнӑ-мӗн.

2025 ҫул тӗлне Чӑваш Енри ҫынсен пурнӑҫ тӑршшӗне 76 ҫула ҫитересшӗн.

Паян Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев ырӑ тӑвакансен юхӑмне аталантарма пулӑшакан канаш йӗркелесе ярасси пирки хушу алӑ пуснӑ. Нимеҫӗсен (волонтерсен) канашӗ республика ертӳҫи ҫумӗнче ӗҫлӗ.

Чӑваш Енӗн влаҫ органӗсен официаллӑ порталӗнче палӑртнӑ тӑрӑх, ку канаш влаҫ органӗсемпе хастар ҫынсен пуҫаруллӑ ӗҫӗсене пурнӑҫа кӗртме, ырӑ ӗҫ пурнӑҫлакансен юхӑмне вӑй илме пулӑшма кирлӗ.

Чӑваш Енре нимеҫӗсен (волонтерсен) шучӗ ӳссе пынине пӗлтереҫҫӗ. 2018 ҫул пуҫламӑшӗ тӗлне пӗтӗмпе 1,6 пин пӗрлешӳ йӗркеленнӗ, вӗсенче 47 пин нимеҫӗ шутра тӑнӑ.

Хӑш-пӗр нимеҫӗсем хӑйсен организацийӗсене официаллӑ майпа йӗркелеҫҫӗ. Хальлӗхе ун пеккисем пирӗн тӑрӑхра — 5-ӗн. Нимеҫӗсен йышӗ малашне тата хушӑнса пырасса шанаҫҫӗ.

Чӑваш Енӗн Ӗҫлев тата социаллӑ хӳтлӗх министерстви республикӑри ӗҫсӗрлӗх шайӗпе тунтикунсерен паллаштарсах тӑрать. Статистикӑна официаллӑ йӗркепе шута илнисем кӑна кӗреҫҫӗ.

Пуш уйӑхӗн 19-мӗшӗ тӗлне пирӗн республикӑра 4636 ӗҫсӗр ҫынна палӑртнӑ. Вӑйпиттисен пӗтӗмӗшле хисепӗнчен 0,73 проценчӗ ӗҫсӗр иккен. Тулли мар ӗҫ кунӗпе тӑрӑшакансем те пур — пурӗ 2480 ҫын.

Ӗҫсӗрррисен кӑтартӑвӗ пӗчӗк муниципалитсен шутӗнче ҫӗрпӳсем (0,26%), комсомольскисем (0,29%) тата вӑрмарсем (0,34%).

Вакансисен шучӗ вара 15 пинтен те иртет-мӗн. Ӳркенмесен тата ӗҫ тиркемесен урай ҫума, картиш пуҫтарма кайма май пур, ача пахчине няня, лавккасене сутуҫӑ тата ытти пулса вырнаҫма пулать. Пуш уйӑхӗн 13-мӗшӗнче, сӑмах май, Чӑваш патшалӑх филармонине артист кирлине те пӗлтернӗ. Ӗҫ укҫине 15 пинтен ытларах тӳлеме шантарнӑ.

Чӑваш Енре пурӑнакансене паян тӳлевсӗр юристсем йышӑнӗҫ. Ку мероприятие пирӗн рспубликӑра унччен те ирттернӗ. Хальхинче халӑха социаллӑ хӳтлӗх кӳрекен пайсенче унти специалистсемпе пӗрлех ваккатсем юридици ыйтӑвӗпе йышӑнассине пӗлтереҫҫӗ. Ку хыпара Чӑваш Енӗн Юстици тата ҫӗр хутшӑнӑвӗсен министерстви хыпарланӑ.

Ведомство Чӑваш Енри 224 пин ытла ҫынна 2012 ҫултанпа юридици пулӑшӑвӗ тӳлевсӗр кӳнине ӗнентерет. Федераци шайӗнче ҫынсен 27 категорине укҫасӑр пулӑшма йышӑннӑ пулсан, пирӗн республикӑра ку список тата анлӑрах. Маларах Чӑваш Енре халӑхӑн 33 категорине тӳлевсӗр йышӑннӑ, халӗ — 41.

Пулӑшу илме ирӗк пуррисем пирӗн республикӑра —193 пин ытла ҫын. Йышра I тата II ушкӑн сусӑрӗсем, сахал тупӑшлисем, сусӑр тата тӑлӑх ачасене ӳстерекенсем тата ыттисем пур.

Республикӑра 80 ҫултан иртнӗ ҫынсен шучӗ ҫулран-ҫул ӳсет. Кун пирки Пенси фончӗн Чӑваш Енри уйрӑмӗ пӗлтерет.

Пӗтӗмӗшле илсен, республикӑра тивӗҫлӗ канӑва тухнӑ 370 пин пурӑнать. Вӗсенчен иккӗ виҫҫӗмӗш пайӗ – хӗрарӑмсем. Ҫакна та палӑртмалла: Чӑваш Енре 100 ҫул каҫнӑ 65 ҫын кун кунлать. Вӗсенчен 62-шӗ – хӗрарӑмсем.

100 ҫул тултарнӑ ҫынсенчен чылайӑшӗ Шупашкарта пурӑнать. Вӗсем 11-ӗн. Ку енӗпе Елчӗк районӗ ытти районтан малта. Унта 6 ҫын 100 ҫулхи юбилейне паллӑ тунӑ.

Республикӑри чи ватӑ ҫын ӑҫта пурӑнать-ха? Патӑрьел районӗнчи Чӑваш Ишекӗнче. Вӑл кӑҫал нарӑс уйӑхӗнче 104 ҫул тултарнӑ.

Сӑмах май, Раҫҫейре 7 пин ытла ҫын 100 ҫултан иртнӗ.