«Август» фирма Тутарстанри «Алабуга» ятарлӑ экономика зонинче ҫӗнӗ савут хута янӑ. Кун пирки предприяти хӑйӗн сайтӗнче те, тӗнче тетелӗнчи халӑх ушкӑнӗсенче те хыпарланӑ.
Ҫак йӗркесен авторӗ илтнӗ тӑрӑх, савута малтанласа Чӑваш Енре тӑвасшӑн пулнӑ. Анчах «Август» ертӳҫисем ӑна Тутарстанра хута яма йышӑннӑ. Ҫак фирмӑн Вӑрнарта хутӑш препартсен савучӗ ӗҫлет.
Сӑмах май каласан, Чӑваш Ен Элтеперӗ иртнӗ ҫулхи ака уйӑхӗн 24-мӗшӗнче ЧР Патшалӑх Канашӗн 19-мӗш сессийӗнче республика Правительстви 2017 ҫӳлта епле ӗҫлени пирки отчет тунӑччӗ. Ҫавӑн чухне «Тӗрӗслӗхшӗн Раҫҫей» партин пайташӗ Сергей Семенов Михаил Васильевича хӑш-пӗр усламҫӑна хӗсеҫҫӗ тесшӗнни сисӗннӗччӗ. Ыйтӑвӗнче депутат хӑш-пӗр хушамата асӑннӑччӗ. Михаил Игнатьев Чӑваш Енри усламҫӑсене ӗҫлеме меллине ӗнентернӗччӗ.
Чӑваш Енре пухӑнса кайнӑ газ парӑмне, тата тӗрӗсрех каласан, ҫавна татассипе епле ӗҫленине, «Газпром» ертӳҫисем региона килсе тишкересшӗн. Ку шухӑша ӗнер ирттернӗ видеоселектор канашлӑвне ертсе пынӑ «Газпром» акционерсен обществин директорсен канашӗн ертӳҫи Виктор Зубков каланӑ.
Канашлура пирӗн республикӑри лару-тӑрӑва ҫеҫ мар, Атӑлҫи тӑрӑхӗнчи ытти субъектри тӑрӑма та тишкернӗ. Пирӗн республикӑна илсен кӑҫалхи кӑрлачӑн 1-мӗш тӗлне парӑм 2 миллиард та 339,9 миллион тенке ҫитнӗ. Ҫак виҫен пысӑк пайӗ ӑшӑпа тивӗҫтерекен организацисене пырса тивет. Ҫав шутран 70 проценчӗ ытларах — Шупашкарти «Коммуналлӑ технологи» тулли мар яваплӑ обществӑна.
Республика Элтеперӗ Михаил Игнатьев газ парӑмне татассипе регионта епле ӗҫлени ҫинчен доклад тунӑ. Виктор Зубков парӑма татассипе кӑҫалхи ҫур ҫулта епле ӗҫленине тишкерме республикӑна килсе канашлу ирттерес шухӑшлине пӗлтернӗ.
Паян, нарӑсӑн 28-мӗшӗнче, «Чӑваштехинвентаризаци» хысна учрежденийӗн пуҫлӑхне Мансур Башкртова ӗҫрен кӑларнӑ. Ӗҫлӗ хута республикӑн Министрсен Кабинечӗн Ертӳҫи Иван Моторин алӑ пуснӑ. Йышӑнӑва Чӑваш Енӗн влаҫ органӗсен официаллӑ порталне вырнаҫтарнӑ. Мансур Зинетулловича ӗҫрен мӗншӗн кӑларнине асӑнман.
Хамӑр енчен ҫакна палӑртар. «Чӑваштехинвентаризаци» — республикӑн Юстици тата пурлӑх хутшӑнӑвӗсен министерствин аллинче. Унччен вӑл республикӑн патшалӑхӑн унитарлӑ предприятийӗ шутланнӑ. Комсомольски районӗнчи Урмаел ялӗнче 1961 ҫулта ҫуралнӑ ҫак ҫын 2001 ҫултанпах ҫак предприятие ертсе пынӑ. Унӑн ӗҫ кӗнекинче «Промтрактор» предприятире тӑрӑшни те, Шупашкар хулин Ленин районӗнчи ҫурт-йӗрпе коммуналлӑ хуҫалӑх управленийӗнче тимлени те пур.
Чӑваш Енри паллӑ та пуян ҫынсенчен пӗри, республикӑн Патшалӑх Канашӗн депутачӗ Олег Мешков Шупашкарти аш-какай комбиначӗ хуҫи мар иккен.
Александр Белов журналист пӗлтернӗ тӑрӑх, Шупашкарти аш-какай комбиначӗ «Океан» тулли мар яваплӑ обществӑн (бенефициарӗ – Олег Мешков) аллинче пулнӑ. Анчах Чӑваш Енӗн Арбитраж сучӗ комбината «ЧПП Автоматика» тулли мар яваплӑ обществӑна тавӑрса пама йышӑну кӑларнӑ. Ҫапла ыйтупа суда асӑннӑ предприятин конкурс управляющийӗ, Чулхула ҫынни Олег Вдовин ҫитнӗ. 2017 ҫул пуҫламӑшӗнченпе ҫак должноҫе йышӑннӑскер пурлӑха (кунта сӑмахӑмӑр Шупашкарти аш-какай комбиначӗ пирки пырать) 2014 ҫулта «Океан» тулли мар яваплӑ обществӑна сутса янипе килӗшмен. Суд та конкурс управляющийӗ майлӑ пулнӑ.
Чӑваш Енри ялсенче Wi-Fi урлӑ тӗнче тетелне кӗресси анлӑ сарӑлать. Асӑннӑ оборудование цифра тан марлӑхне пӗтерес проекта пурнӑҫласа «Ростелеком» предприяти вырнаҫтарать. Ҫывӑх вӑхӑтра 18 пӗчӗк яла ҫак ҫыхӑну ҫитмелле. Вӗсенче 7 пине яхӑн ҫын пурӑнать.
«Ростелеком» акционерсен обществи пӗлтернӗ тӑрӑх, ялта Wi-Fi сетьпе усӑ куракансен йышӗ 12 хута яхӑн ӳснӗ. Пӗтӗмӗшле йыш 36 пине яхӑн ҫынна ҫывхарнӑ. Иртнӗ ҫулти трафик 2,5 хут ӳснӗ, 9,5 Тб-па танлашнӑ. Интернет-сесси вӑтамран икӗ сехете тӑсӑлнӑ.
Цифра тан марлӑхне петерес тӗллевпе «Ростелеком» пирӗн республикӑра 1000-е яхӑн километров лини сарнӑҫав шутран 370 метрне – 2018 ҫулта. Ҫапла вара тӗнче тетелне Wi-Fi урлӑ кӗме 111 ялти 39 пин ҫынна май туса панӑ.
«Хӗвел» компанисен ушкӑнӗ (унӑн штаб-хваттерӗ Мускавра вырнаҫнӑ, предприяти Ҫӗнӗ Шупашкарта ӗҫлет) Амур тӑрӑхӗнче хӗвел электростанцийӗ тума хутшӑнӗ. Кун пирки «РусГидро» энергетика компанийӗпе «Хӗвел» компанисен ушкӑнӗ килӗшӳ тунӑ. Унта сӑмах Анат Бурея гидроэлектростанцийӗн территорийӗнче тӑвасси пирки пырать.
Хӗвел электростанцийӗн хӑвачӗ 1 275 кВтпа танлашӗ. Ӑна кӑҫал ҫулталӑк вӗҫленнӗ ҫӗре туса пӗтересшӗн. Ҫӗнӗ объектӑн ҫулталӑкри хӑвачӗ — сехетре 1,4 млн кВт пулӗ.
«Хӗвел» компанин хӗвел модулӗсем гидроузелта 6 700-е яхӑн тӑваткал метр йышӑнмалла.
Хӗвел электростанцийӗ Амур тӑрӑхӗнче ҫеҫ мар, Раҫҫейре те пӗрремӗш пулӗ. Ҫакӑн пирки «Хӗвел» компанисен ушкӑнӗн генеральнӑй директорӗ Игорь Шахрай пӗлтернӗ.
Канаш хулинче тимӗр тирпейлекен производство хута яма палӑртнӑ. Вӑл асӑннӑ хулара аталантаракан«Канаш» социаллӑ пурнӑҫпа экономика территорийӗнче вырнаҫмалла.
Чӑваш Енӗн Экономика, промышленность атта суту-илӳ министерствин пресс-службинче пӗлтернӗ тӑрӑх, асӑннӑ территорие резиденчӗ тесе хальхинче «КанПромТех» тулли мар яваплӑ обществӑна йышӑнӑ. Ӑна ҫавна май ятарлӑ реестра кӗртнӗ.
«КанпромТех» предприяти тимӗр-тӑмӑр тирпейлеме палӑртать. Ҫулталӑкра вӑл производство калӑпӑшне 6000 тоннӑна ҫитерме ӗмӗтленет.
Производствӑна хута ярсан предприяти 40 ҫынлӑх ӗҫ вырӑнӗ туса парӗ.
Чӑваш Енӗн Экономика, промышленность атта суту-илӳ министерстви «КанпромТех» тулли мар яваплӑ общество производствӑна 90 миллион тенкӗ ытла хывма палӑртнине пӗлтерет.
Паян Чӑваш Енӗн Правительство ҫуртӗнче Михаил Игнатьев Элтепер республика Патшалӑх Канашӗн депутачӗпе, Шупашкарти 1-мӗш ҫӑкӑр савучӗн тӗп директорӗпе Елена Бадаевӑпа тӗл пулнӑ.
Шупашкарти пысӑк предприятисенчен пӗрин ертӳҫи савутӑн социаллӑ пурнӑҫӗпе экономика аталанӑвӗ ҫинчен каласа кӑтартнӑ.
Елена Бадаева чӑваш парламентне депутата суйланма пуҫлани 20 ҫул ытла. Ҫав хушӑра ҫӑкӑр савучӗ ыр кӑмӑллӑх тӗллевӗпе 33 миллион тенкӗ уйӑрнӑ. «Шкулсемпе, пульницӑсемпе ҫыхӑну тытатпӑр. Спорта аталантарма укҫа чылай хыватпӑр. Предприятин ветеранӗсене нумай пулӑшатпӑр», — каласа кӑтартнӑ депутат Элтепере.
Ҫӑкӑр пӗҫермелли отрасльте ҫур ӗмӗр ытла тӑрӑшакан Елена Бадаевӑна Михаил Васильевич ырласа мухтанӑ. Вӑл савут пуҫлӑхӗн профессионализмне, яваплӑхне палӑртнӑ. Туса кӑларакан продукци пахалӑхне ӳстерме ялан тӑрӑшнишӗн ырланӑ.
Елена Бадаева — Хисеп орденӗн кавалерӗ, ӑна «Тӑван ҫӗршыв умӗнчи тава тивӗҫлӗ ӗҫсемшӗн» IV степеньлӗ орденпа, «Чӑваш Республики умӗнчи тава тивӗҫлӗ ӗҫсемшӗн» орденпа чысланӑ.
«Трактор савучӗсем» концернӑн пресс-службинче пӗлтернӗ тӑрӑх, организацин Шупашкарти предприятийӗсенче ӗҫлекенсен йышне кӑҫал 2500 ҫын таран ӳстересшӗн.
Концернта ӗнентернӗ тӑрӑх. унта производство калӑпӑшне ӳстерес тӗллев лартнӑ. Ҫав вӑхӑтрах «Трактор савучӗсем» концернӑн граждан дивизионӗ рабочисем ҫитменнине ҫивӗч туйса илнӗ. Палӑртнӑ поизводство планне пурнӑҫлас тесе кӑҫал концернӑн Шупашкарти предприятийӗсенче йыша 2500 ҫын чухлӗ ӳстермелле.
Паянхи кун концернӑн предприятийӗсенче программа управлениллӗ станоксемпе ӗҫлекенсем, электрогазосварщиксем, обрубщиксем, токарьсем, фрезеровщиксем, сверловщиксем, стропальщиксем, слесарьсем, формовщиксем стерженщиксем тата ыттисем ҫитмеҫҫӗ.
Ыйтса пӗлмелли телефон номерӗ 8 (800) 350-54-50.
Урамсене таксофонсем темиҫе ҫул каяллах вырнаҫтарчӗҫ. Малтанхи вӑхӑтра вӗсем пурри пахаччӗ те пулӗ. Паян урамри таксофонпа усӑ куракансене, тӳррипе каласан, курман та. Ара, карас ҫыхӑнӑвӗ вӑйлӑ сарӑлнӑ хыҫҫӑн тин ҫитрӗҫ-ҫке вӗсем ялсене... Юрӗ, сӑмахӑмӑр ун пирки мар-ха...
«Ростелеком» акционерсен обществи таксофонпа тӳлевсӗр шӑнкӑравлама май пуррине пӗлтерет. Анчах регион тулашне мар. Республика тӑрӑх. Вӑл пулӑшнипе тус-юлташпа, пӗр-пӗр организаципе ҫыхӑнайӑн. Ун валли таксофон картти те кирлӗ мар.
Сӑмах май каласан, паянхи куна Раҫҫейре «Ростелеком» ҫеҫ универсаллӑ пулӑшу кӳрет. Ҫӗршывӗпе вӑл 148 пин таксофона тытса тӑрать. Таксофонсемпе усӑ курса ҫынсем васкавлӑ службӑсене тата ытти вырӑна талӑкӗпех шӑнкӑравлама пултараҫҫӗ.
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (06.07.2025 03:00) уяр ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 748 - 750 мм, 11 - 13 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 1-3 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа кӑнтӑр-хӗвеланӑҫ енчен вӗрӗ.
| Молостовкин Гаврил Александрович, чӑваш тӑлмачӗ ҫуралнӑ. | ||
| Тимаков Вениамин Петрович, чӑваш сӑвӑҫи ҫуралнӑ. | ||
![]() | Пулӑм хуш... |