РФ Президенчӗ Владимир Путин Чӑваш Енри виҫӗ ҫынна Крым кӗпернӗ тунӑ ҫӗрте хастар ӗҫленӗшӗн чысланӑ. Кун пирки ЧР влаҫ органӗсен сайтӗнче пӗлтернӗ.
Пуш уйӑхӗн 18-мӗшӗнче Владимир Путин Чӑваш Енри виҫӗ ҫынна чысланӑ. Дмитрий Гаврилов электросварщик III степень «Тӑван ҫӗршыв умӗнчи тава тивӗҫлӗ ӗҫсемшӗн» ордена тивӗҫнӗ. Александр Акимов монтажнике Хисеп орденне панӑ. Производство енӗпе ӗҫлекен директорӑн ҫумне Николай Горлова II степень «Тӑван ҫӗршыв умӗнчи тава тивӗҫлӗ ӗҫсемшӗн» ордена тивӗҫнӗ.
Сӑмах май, Крым кӗперне тунӑ ҫӗре 15 пин инженерпа рабочи хутшӑннӑ. Кӗпере 2015 ҫулта тума тытӑннӑ, вӑл 19 ҫухрӑм тӑршшӗ.
Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Карапаш ялӗнче пурӑнакансем – маттур. Унти халӑх пӗлтӗр плотина урлӑ кӗпер тунӑ.
Кӗпер самаях пысӑк – 45 метр вӑрӑмӑш. Халӑх кӗпере ятарласа хӗлле, пӑр шӑннӑ чухне, тунӑ. Ара, унсӑрӑн йывӑр техника та кирлӗ-ҫке-ха. Ҫынсем укҫа пухса тимӗр пӑрӑхсем, профильсем туяннӑ. Пиломатериалсемпе вырӑнти влаҫ органӗ тивӗҫтернӗ.
«Туссемпе пухӑнтӑмӑр – Петя Артемьев, Роберт Бахмутов, пирӗн урамри Агатеев Петя. Шутларӑмӑр та – атя тӑвар! Пӗр кунра свая ҫапрӑмӑр, тепӗр кун варринче, тарӑн вырӑнта, бетон юпасем лартрӑмӑр, кайран хӗл тӑршшӗпе ӗҫе майӗпен пурнӑҫларӑмӑр», - каласа кӑтартнӑ Карапашра пурӑнакан Владислав Самойлов.
Ял халӑхне ку кӗпер питӗ кирлӗ. Ара, кӳршӗ яла ҫитес тесен (унта чиркӳ вырнаҫнӑ) плотина тавран кайма тивнӗ.
Раштав уйӑхӗн 30-мӗшӗнче Ҫӗмӗрлере Сӑр урлӑ каҫмалли кӗпере уҫнӑ. Халӗ машинӑсем Чулхула облаҫӗнчи Нават ялне тӳрремӗнех ҫитме пултарӗҫ.
Инкеклӗ лару-тӑру министерствин Чӑваш Енри управленийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫак кӗперпе виҫӗ тоннӑран сахалрах таякан машинӑсем ҫӳрӗҫ. Унта сехетре 10 ҫухрӑм хӑвӑртлӑхпа кайма юрать. Кӗпер талӑкӗпех уҫӑ.
Сӑр ҫинчи пӑр ирӗлме пуҫласан, ҫирӗплӗхӗ чаксан кӗпере хупӗҫ. Ҫуркунне ун вырӑнне понтонлӑ кӗпер вырнаҫтарӗҫ.
Вӑрмар районӗнчи ике яла, Шӑхальпе Хӗрлҫыра, халӗ ҫӗнӗ кӗпер ҫыхӑнтарать. Шӑхальти чиркӳре ӗҫлекен павел атте унчченхи кивӗ кӗпере «Туслӑх кӗперӗ» ят панӑ, халӗ ав вӑл ҫӗнелнӗ.
Икӗ ял пӗр-пӗринчен 4 ҫухрӑмра вырнаҫнӑ, анчах тавран кайма 12 ҫухрӑм парӑнтарма тивет. Унччен икӗ яла ҫыхӑнтаракан кивӗ кӗпер пулнӑ. Ӑна 2007 ҫулта тунӑ, 2010 ҫулта ӑна юсанӑ. Юлашки вӑхӑтра вара вӑл питех те кивелнӗ, ӑна юсамалла пулнӑ.
Халӑх хӑйсен вӑйӗпе ҫӗнӗ кӗпер туса лартнӑ. Ӗҫ ӗнер кӑна вӗҫленнӗ. Халӗ хӗрлӗҫырсем Шӑхаль ялӗнчи чиркӗве тавран ҫӳремӗҫ – кӗпер урлӑ каҫӗҫ. Ку уйрӑмах ейӳ вӑхӑтӗнче меллӗ.
Шупашкарти тӳре-шара килес ҫул хӑш ҫула юсассине палӑртнӑ. Йышӑнӑва тӑвиччен вӗсем халӑх сӗнӗвне шута илнӗ. Ун валли кӑҫалхи ҫурла уйӑхӗнче ятарласа ыйтӑм ирттернӗ. Тӗнче тетелӗнчи халӑх ушкӑнӗсенче сӗнсе ҫырнисене те шута илнӗ. Ҫакӑн пирки паян Шупашкар хула администрацийӗнче иртнӗ планеркӑра Ҫурт-йӗпе коммуналлӑ хуҫалӑх тата хӑтлӑх управленийӗн пуҫлӑхӗ Олег Белов пӗлтернӗ.
Иван Яковлев проспектӗнчи автоҫула юсассин 3-мӗш тапхӑрне 2020 ҫулта вӗҫлеме палӑртаҫҫӗ. Сӑкӑт кӗперне те килес ҫул юсаса пӗтересшӗн.
Килес ҫул Граждан урамне, И. Яковлев проспектӗнчен Канаш шосси таран ҫӗнетесшӗн, Лапсар проездне юсаса ҫӗнетесшӗн. 1-мӗш Кӑнтӑр урамне тума палӑртнӑ, Трактор тӑвакансен проспектӗнчи кӗпере тӗплӗн юсасшӑн.
Тукташ, Илпек, Ленин (Николаев урамӗнчен тытӑнса Вокзалҫум урам таран), Воробьев композиторсен, Кооператив, Игнатьев, Яноушек урамӗсене, Мусков проспекчӗ патне пыракан ҫула, Вӑрнар шоссине, Бабушкин тӑкӑрлӑкне, База проездне, Н. Никольский проспектне юсама шухӑшлаҫҫӗ.
Ҫӗмӗрле хулинчен Чулхула облаҫне тӳррӗн ҫитме ҫитме Сӑр юханшывӗ урлӑ ҫулсеренех ҫул уҫаҫҫӗ. Ҫуллахи вӑхӑтра — понтон каҫӑ, хӗлле — пӑр ҫийӗн. Хӗллехи вӑхӑтра пӑр ҫийӗн ҫӳремелли ҫула раштавӑн 20-мӗшӗнче уҫнӑччӗ. Ӗнер вара ӑна хупма йышӑннӑ.
Чӑваш Енри ҫулсене тытса тӑракан «Чӑвашупрдор» предприятире пӗлтернӗ тӑрӑх, шыв шайӗ 0,5 метр хӑпарнӑ, пӑр ҫуркаланма пуҫланӑ. Ҫавӑнпа пӑр кӗпер урлӑ мшаинӑсене каҫарма чарнӑ.
Ҫӗмӗрле хулипе ЧУлхула облаҫӗнчи Нават ялне (выр. Наваты) ҫыхӑнтаракан понтон кӗперпе 5 тонна таран таякан машинӑсене ҫӳреттернӗччӗ. Ун урлӑ автобус та хутланӑ.
Пӑр кайса пӗтсен Сӑр урлӑ яланхиллех понтон кӗпер хывӗҫ. Вӑл ҫулларан тытӑнса кӗркуннеччен ӗҫлӗ. Хальлӗхе вара ҫӗмӗрлесен тавран ҫӳреме тивет.
Нарӑс уйӑхӗн 18-мӗшӗнче ҫӗрле Сӑр юханшывӗ урлӑ Пӑрачкав районӗнче хывнӑ кӗперӗн карлӑкӗ йӑтӑнса аннӑ. Унсӑр пуҫне хунар ҫутин линийӗ сиенленнӗ, светофор ӗҫлеме пӑрахнӑ. Кун пирки «Мой город Чебоксары» портал хыпарлать.
Хайхи ҫӑлкуҫ пӗлтернӗ тӑрӑх, хальхи вӑхӑтра авари пулма пултаракан ҫак кӗпер ҫинче юсав ӗҫӗсем пыраҫҫӗ. Хунарсене, светофора тӳрлетеҫҫӗ, карлӑка юсаҫҫӗ.
Палӑртса хӑварни вырӑнлӑ пулмалла, кӑҫал ҫак кӗпере «Хӑрушсӑр тата паха ҫулсем» наци проекчӗпе килӗшӳллӗн тӗплӗ юсама тытӑнӗҫ. Ҫитес уйӑхра ҫак ӗҫе ирттерме тивӗҫ подрядчике палӑртма аукцион йӗркелӗҫ. Строительство организацийӗн икӗ ҫул хушшинче кӗпере тӗпрен юсамалла. Унсӑр пуҫне вӗсемех карлӑксене тӑвӗҫ, тротуар плитине хурӗҫ, ытти ӗҫе пурнӑҫлӗҫ.
Пӑрачкаври Сӑр юханшывӗ урлӑ хывнӑ кӗпер япӑх лару-тӑрура. Ӑна кӑҫӑл юсама палӑртнӑ. Ӗҫе «Хӑрушсӑр тата пахалӑхлӑ автомобиль ҫулӗсем» наци проекчӗпе килӗшӳллӗн темиҫе ҫул юсӗҫ, мӗншӗн тесен республика хыснинчи укҫапа кӑна вӑй ҫитерме йывӑртарах. Проектпа смета докуменчӗсене хатӗрленӗ ӗнтӗ. Подрядчике иккӗмӗш кварталта палӑртӗҫ.
Хальлӗхе автомобильсене кӗпер урлӑ пӗр ҫулпа кӑна ҫӳреттереҫҫӗ, йывӑр тиевлӗ машинӑсене кӗртмеҫҫӗ. Кӗпере юлашки хутчен 2016 ҫулта юсанӑ. Ун чухне бетонӑн пӗр пайӗ йӑтӑнса аннӑ.
Палӑртмалла: кӗпере 1970 ҫулта хута янӑ.
Ҫӗмӗрле хулинчен Чулхула облаҫне тӳррӗн ҫитме ҫитме Сӑр юханшывӗ урлӑ ҫулсеренех ҫул уҫаҫҫӗ. Ҫавӑн валли вӑхӑтлӑх кӗпер ятарласа тӑваҫҫӗ. Ҫуллахи вӑхӑтра — понтон каҫӑ, хӗлле — пӑр ҫийӗн. Хӗллехи вӑхӑтра пӑр ҫийӗн ҫӳремелли ҫула ӗнер, раштавӑн 20-мӗшӗнче, уҫнӑ.
Ҫӗмӗрле хулипе Нават ялне (выр. Наваты) ҫыхӑнтаракан понтон кӗперпе 5 тонна таран таякан машинӑсене ҫӳреттереҫҫӗ. Ун урлӑ автобус та хутлать. Понтон кӗпере кӑҫал чӳк уйӑхӗн 5-мӗшӗнче сӳтнӗ.
Хӗллехи вӑхӑтра виҫӗ тоннӑран ытла йывӑр машинӑсен каҫса ҫӳреме юрамасть. Хӑвӑртлӑха та чакармалла — сехетре 10 километртан ытла хӑвалама юрамасть. Ҫавӑн пирки ҫырнине кӗпер патне ҫапса хунӑ. Хӗллехи ҫул, специалистсем шухӑшланӑ тӑрӑх, 2019 ҫулхи пуш уйӑхӗччен ӗҫлӗ.
Проектра палӑртнӑ тӑрӑх, Сӑр урлӑ каҫмалли эстакадӑна 2020 ҫулхи ҫулаччен туса пӗтермелле. Кун пирки сайтра хыпар пулнӑччӗ. Ҫак кунсенче Правительство ҫуртӗнче иртнӗ канашлура «Волго-Вятскуправдор» пуҫлӑхӗ Илдар Мингазов пулнӑ.
Ертӳҫӗ каланӑ тӑрӑх, эстакада тӑвас ӗҫе 2020 ҫулхи утӑ уйӑхӗн 31-мӗшӗччен вӗҫлемелле, анчах кӗпере 2019 ҫултах хута ярасшӑн. Паянхи кун тӗлне строительство валли 100 миллион тенкӗ уйӑрнӑ.
Аса илтерер: эстакада строительствин аукционӗ кӑҫал ҫулла иртнӗ. Унта Мускаври «Мостотрест» ПАО фирма (унӑн тӗп аукционерӗ – Раҫҫейри миллиардерӑн Аркадий Ротенбергӑн компанийӗ) ҫӗнтернӗ, вӑл ӗҫе 1,4 миллиард ытла тенкӗпе тума килӗшнӗ.
+15.3 °C