Станислав Сатур поэт «Эпӗ» виҫе» тата «Юхӑмра» кӗнекесене Чӑваш Республикин Наци вулавӑшне тата муниципалитет библиотекисене парнеленӗ. Вулавӑшсем валли автор 200-шер экземпляр уйӑрнӑ.Чӑваш кӗнеке издательствинче Станислав Сатур сӑвӑҫӑн «Эпӗ» виҫе» ятпа кӗнеке пичетленнине Чӑваш халӑх сайчӗ 2019 ҫулхи кӗркунне пӗлтернӗччӗ.
Наци вулавӑшӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, Станислав Сатур пултаруллӑ поэт ҫеҫ мар, драматург та, публицист та. Вӑл «Икӗ тапӑр хушшинче», «Ҫил ҫӑварӗнчи йӑва» пьесӑсем ҫырнӑ. Композиторсем унӑн сӑввисене кӗвӗленӗ. Вырӑс юррисене вӑл 200-е яхӑн ч чӑвашла куҫарнӑ. Ҫав шутра — В. Боковӑн «Оренбург мамӑк тутӑрӗ», Р. Гамзатовӑн «Тӑрнасем», Л. Дербеневӑн «Йӑлт иртет» ата ыттисем. Поэтӑн тп кӗнекисем: «Чӗре хӗлӗхӗсем», «Сӑмах», «Чун вӗҫевӗ» тата ыттисем.
Чӑваш наци музейӗнче «Авалхи кӗнекесене уҫнӑ май...» курав малалла ӗҫлет. Унпа ҫак уйӑх тӑршшӗпех паллашма май килӗ. Ӑна «Музей коллекцийӗнчен» ярӑмпа уҫнӑ.
Куравра сайра тӗл пулакан кӗнекесемпе паллашма май туса панӑ. Коллекцин тӗп фондӗнче — 400 ытла кӗнеке. Музейҫӑсем палӑртнӑ тӑрӑх, уйрӑмах хаклисем — ал ҫырусемпе авалхи кӗнекесем. Кураври экспонатсем хушшинче, сӑмахран, 1748 ҫулхи Евангели. Николай Ашмарин, Василий Магницкий, Николай Золотницкий, Николай Никольский кӗнекисем, чӑвашла кӑларнӑ пӗрремӗш букварьсем те пур.
Ака уйӑхӗн 10-25-мӗшӗсенче Шупашкарта Пӗтӗм тӗнчери балет фестивалӗ иртет. Ӑна кӑҫал классика тата хальхи хореографи ӳнерне халаллӗҫ.
Фестивале Францирен, Японирен хӑнасем килсе ҫитмелле. Ҫавӑн пекех Раҫҫейри Пысӑк театр, К.Станиславский тата В.И.Немирович-Данченко ячӗллӗ музыка театрӗсен, Питӗрти Л.Якобсон ячӗллӗ балет театрӗн артисчӗсем хутшӑнӗҫ.
Фестиваль тӳрех икӗ премьерӑпа – «Не дай мне уйти» тата «Барокко» пӗр актлӑ балетсемпе – уҫӑлӗ. Пӗрремӗшне Пысӑк театр артисчӗ Андрей Меркурьев лартнӑ, теприне – Данил Салимбаев.
Кӑҫал балетсен хакӗ пӗчӗкреххине пӗлтереҫҫӗ. Фестивальте хӑнасемпе ӑсталӑх класӗсем те иртӗҫ.
Паян Чӑваш Енри тепӗр артист хисеплӗ ята тивӗҫнӗ. Театр ӳнерне аталантарассине тӳпе хывнӑшӑн, профессири пысӑк ӑсталӑхшӑн, нумай ҫул тӑрӑшса ӗҫленӗшӗн Петр Садовникова «Чӑваш Республикин халӑх артисчӗ» хисеплӗ ят пама йышӑннӑ.
Петр Садовников К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче ӗҫлет. Вӑл 1972 ҫулхи чӳк уйӑхӗн 18-мӗшӗнче Етӗрне районӗнчи Лапракасси ялӗнче ҫуралнӑ. 1993 ҫулта Мускаври М.С. Щепкин ячӗллӗ Аслӑ театр училищинчен (институтӗнчен), актер факультетӗнчен, вӗренсе тухнӑ.
Маларах Чӑваш академи симфони капеллин оркестр артистне Екатерина Маркитановӑна тата Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗн артистне Леонид Яргейкина «Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ артисчӗ» хисеплӗ ят пама _/news/28125.html_|йышӑннӑччӗ__.
Ака уйӑхӗн 9-11-мӗшӗсенче Пенза облаҫӗнче «Асамат ахрӑмӗ» ятпа Чӑваш кино кунӗсем иртӗҫ. Ӑна йӗркелеме «Чӑвашкино» киностуди, Чӑваш Енри кинематографистсен союзӗ, ЧР Наци конгресӗ пулӑшӗҫ.
Фестивале ака уйӑхӗн 9-мӗшӗнче Пенза облаҫӗнчи Ҫӑрттанлӑ районӗнче уҫӗҫ. Чӑваш Енрен унта режиссерсем, журналистсем тата «Чӑвашкино» ӗҫченӗсем тухса кайӗҫ. Куракансене Андрей Митешин режиссерӗн «В красном море» документлӑ фильмне кӑтартӗҫ. Фильма Граждан вӑрҫин саманине интеллигенцийӗ урлӑ кӑтартса пачӗҫ.
Ака уйӑхӗн 10-мӗшӗнче Юрий Сергеев режиссерӑн «Наследие» тата Е. Рябцеван «Юман» фильмӗсене кӑтартӗҫ, 11-мӗшӗнче – Светлана Алякимован «Священная роща чувашского кинематографа» тата Зоя Илларионован «Хурӑн шывӗ» ӗҫӗсене.
Чӑваш ташшин ӑсталӑхне алла илнисен ҫавна ҫавна ҫирӗплетсе паракан видеосене тӗнче тетелӗнчи халӑх ушкӑнӗсене ятарлӑ хештегсемпе вырнаҫтарма май пур.
Ҫак кунсенче «Контактра», «Инстаграм», «Фейсбук», «Пӗр класрисем» социаллӑ сетьсенче чӑваш ташшин пӗрремӗш урокне вырнаҫтарнӑ.
Чӑваш ташшине профессилле ӑста хӑнӑхтарать. Ролика пӗр-ик сехетрех темиҫе пин ҫын пӑхнӑ.
Ҫӗнӗ видеона кашни эрнесерен вырнаҫтарӗҫ. Ӑна ака уйӑхӗн 29-мӗшӗччен (ун чухне Пӗтӗм тӗнчери ташӑ кунӗ шутланать) лартса пырӗҫ.
Ташлама вӗреннисене видео ӳкерсе илсе #республиканаволге и #танцы21 хештегсемпе лартма сӗнеҫҫӗ.
Нарӑсӑн 4-мӗшӗнче Шупашкарта «Строителям безмолвных рубежей» кӗнекен хӑтлавӗ иртнӗ. Унта окоп чавнӑ 87 ҫыннӑн асаилӗвӗсемпе сӑнӳкерчӗкӗсене кӗртнӗ.
Хӑтлавра ЧР Элтеперӗ Олег Николаев кӗнеке тиражне пысӑклатма сӗннӗ. Ун чухне вӑл 300 экземплярпа пичетленсе тухнӑ. Унтанпа 1,5 уйӑх иртсен хушма тираж кӑларма укҫа тупӑннӑ. Хыснаран мар, меценатсем пулӑшнӑ. Вӗсен йышӗнче – Николай Николаев, Юрий Попов, Олег Кортунов, Николай Владимиров тата Виктор Горбунов. Вӗсем пулӑшнипе 1 пин кӗнекене шкулсене илсе ҫитерӗҫ. Кун пирки ЧР кульура министрӗ Светлана Каликова пӗлтернӗ.
Чӑваш пуканисене тӑвакан тата тепӗр ҫын пур. Вӑл — Ҫӗрпӳ районӗнчи Йӗкӗрварта пурӑнакан Сергей Васильев.
Асӑннӑ ҫын тӑван халӑхӑмӑран кун-ҫулне сӑнлакан пуканесем ӑсталать. Сӑмахран, вӑл окоп чавнӑ ҫынсене халалласа экспозици хатӗрленӗ. Вӗсемпе Ҫӗрпӳри культура ҫуртӗнче йӗркеленӗ куравра паллашма май туса панӑ.
Маларах эпир Чӑваш тӗррин музейӗнче «Терентий Дверенинӑн чӑваш тӗнчи» курав уҫӑлнине хыпарланӑччӗ. Аса илтерер: Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Ҫичӗпӳрт ялӗнче 1919 ҫулхи пуш уйӑхӗн 18-мӗшӗнче ҫуралнӑ ҫав маттур пуканесем ӑсталама 80 ҫул урлӑ каҫсан пуҫланӑ. Унӑн килӗнчи музейра 100 ытла пукане упранать. 2020 ҫулхи кӑрлач уйӑхӗнче пурнӑҫран уйрӑлса кайнӑ.
Чӑваш халӑх поэчӗ Валери Туркай, кӑҫалхи ака уйӑхӗн 17-мӗшӗнче хӑй ҫуралнӑранпа 60 ҫул ҫитнине паллӑ тума хатӗрленекенскер, поэзие юратакансене ҫӗнӗ кӗнеке парнелерӗ. Ку вӑл — сӑвӑҫӑн вырӑсла куҫарнӑ «Навсегда я выбрал этот путь» ятлӑ пуххи.
Чӑваш поэчӗн сӑввисене вырӑсла куҫаракансен йышӗнче паллӑ ту сумлӑ сӑвӑҫсем: Аристарх Дмитриев, Виктор Овчаров, Анатолий Смолин, Владимир Грибанов, Рита Кириллова (пурте Чӑваш Енрен), Юрий Щербаков (Аҫтӑрхан), Сергей Бирюковпа Евгений Степанов (иккӗшӗ те Тамбовран), Николай Михин (Питӗр), Анастасия Ермаковапа Анатолий Парщиков (иккӗшӗ те Мускавран).
Кӗнеке тиражӗ — 500 экземпляр. Унӑн хуплашкине Раҫҫей художникӗсен союзӗн пайташӗ Сусанна Григорян ӳкернӗ «Валери Туркай. Чӑваш халӑх поэчӗ» портрет илем кӳрет.
«Навсегда я выбрал этот путь» кӗнекене вулакан патне ҫитерме Комсомольски райӗнӗнчи Тукайра ҫуралса ӳснӗ паллӑ предприниматель тата меценат Геннадий Шурбин укҫа-тенкӗпе пулӑшнӑ.
ПУШ | 26 |
Чӑваш халӑх поэчӗ Валери Туркай Чӑваш Республикин Пуҫлӑхӗ патне ҫырупа тухнӑ (пирӗн редакцире пур) — вӑл ӗнер Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗнче иртнӗ уявра чӑваш чӗлхи янраманнишӗн пӑшӑрханса ҫырнӑ.
«Мана тата театра пухӑннӑ ытти нумай сумлӑ ҫына ӗнерхи «уявра» МӖН тӗлӗнтерчӗ те чунран тарӑхтарчӗ-ха?.. «Уявӑн» пӗрремӗш, официаллӑ, пайӗнче Чӑваш Сӑмахӗ пачах та янӑраманни тата сценӑна илемлетнӗ чух Чӑваш Чӗлхипе пачах та усӑ курманни!» — ҫырнӑ хӑйӗн ҫырӑвӗнче Валери Туркай. Чӑваш Енӗн культура министрӗ те, финанс министрӗ те, Патшалӑх Канашӗнче килнӗ Рафинов та хӑйсен сӑмахӗсене каланӑ чухне чӑвашла пӗр сӑмах та каламанни пирки пӑшӑрханать ҫыру авторӗ.
Валери Туркай шучӗпе чӑваш чӗлхине хисеп туманни Светлана Каликовӑпа ҫыхӑнӑ. «Ман шутпа, С.А. Каликова хӑйӗн пуканӗ ҫинче лармасть», — пӗтӗмлетнӗ Валери Туркай хӑйӗн ҫырӑвне.
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (10.01.2025 21:00) тӗтреллӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 757 - 759 мм, 0 - -2 градус сивӗ пулӗ, ҫил 3-5 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа кӑнтӑр-хӗвелтухӑҫ енчен вӗрӗ.
| Скворцов Юрий Илларионович, чӑваш ҫыравҫи, сӑвӑҫи ҫуралнӑ. | ||
Пулӑм хуш... |