Ӗнер, ҫӗртме уйӑхӗн 15-мӗшӗнче, литературӑпа ӳнер енӗпе патшалӑх премине парассипе ӗҫлекен комисси ларӑвӗ иртнӗ. Ӗҫлӗ ҫак ушкӑна Чӑваш Ен Элтеперӗ ҫумӗнче йӗркеленӗ.

Комисси пайташӗсем конкурса тӑратнӑ 7 ӗҫе тӗплӗн пӑхса тухнӑ. Анчах темле тишкерсен те вӗсем премие тивӗҫлӗ ӗҫе тупса палӑртайман. Ҫавна май 2020 ҫулшӑн литературӑпа ӳнер енӗпе патшалӑх премине памасан тӗрӗсрех тесе йышӑннӑ.

Преми парас мар текен сӗнӗве ӗҫлӗ ушкӑн Чӑваш Ен Элтеперӗ Олег Николаев патне ҫитерӗ.

Ҫӗртме уйӑхӗн 14-мӗшӗнче, чӑваш Ҫимӗкӗ умӗн, Тутарстанри Аксу районӗнчи Ҫӗмӗртлӗ ялӗ ҫумӗнчи пӗве патӗнче, ӗлӗк ҫӑва (масар) пулнӑ вырӑнта несӗлӗмӗрсене хисеп туса юпа лартнӑ. Ӑна Ҫыр Чаллинче пурӑнакан Кивӗ Саврӑш ҫынни Владимир Чураков ертсе пынипе вырнаҫтарнӑ.

Микулай Павловский Фейсбукра пӗлтернӗ тӑрӑх, «Юпана лартас мухтавлӑ ӗҫе Ҫӗмӗртлӗ ҫыннисем те хутшӑннӑ». Микулай Павловский Владимир Чуракова, чӑваш чунлӑ ытти хастара «ҫак пархатарлӑ, чыслӑ ӗҫе» пурнӑҫланӑшӑн тав тунӑ, «ҫӳлти Турӑ вӗсене тата та сывлӑх, ырлӑх патӑр!» — тесе суннӑ.

Чӑваш кӗнеке издательствинче Ангелина Павловскаян «Атте сасси» кӗнеки пичетленсе тухнӑ. Ҫӗнӗ кӑларӑмӑн редакторӗ – Г.А. Антонова, художникӗ – А.И. Алексеев. Кӗнекене 1000 экземплярпа пичетлесе кӑларнӑ.

Чӑваш кӗнеке издательствинче пӗлтернӗ тӑрӑх, романӑн тӗп сӑнарӗ тӑван Славаш ялне таврӑнать. Унта ӑна юхӑннӑ «Ударник» колхоз, хытхура айне пулне хирсем, хупӑннӑ фермӑсемпе машинӑпа трактор паркӗ кӗтсе илнӗ. Ҫемьеленсен арҫын Мускава ӗҫлеме ҫӳреме тытӑнать, арӑмӗ — тавар патне Сургута. Ҫакӑ мӗнпе вӗҫленнине кӗнекене вуласан пӗлме пулать.

Чӑваш патшалӑх филармонийӗ «Ҫавал» фольклорпа эстрада ансамблӗн ташӑҫи, артисчӗ, солисчӗ Владимир Кудаков пурнӑҫран уйрӑлса кайни пирки хурланса пӗлтернӗ. Ку хыпара Фейсбукра вырнаҫтарнӑ.

Владимир Валентинович хӑйӗн ӗҫне чунтан юратакан артист пулнӑ, унӑн пултарулӑхӗ куракансене тыткӑнланӑ. Ӑна ӗҫтешӗсем те хисепленӗ.

Владимир Кудаковпа ҫӗртме уйӑхӗн 13-мӗшӗнче сывпуллашнӑ.

Владимир Кудаков 1962 ҫулта Ҫӗмӗрле районӗнчи Хутар ялӗнче ҫуралнӑ. Самарти ӳнерпе культура институтӗнче «Хореографи» специальноҫне алла илнӗ. 2011 ҫултанпа «Ҫавал» ансамбльте ташланӑ.

Чӑваш патшалӑх филармонийӗ «Ҫавал» фольклорпа эстрада ансамблӗн ташӑҫи, артисчӗ, солисчӗ Владимир Кудаков пурнӑҫран уйрӑлса кайни пирки хурланса пӗлтернӗ. Ку хыпара Фейсбукра вырнаҫтарнӑ.

Владимир Валентинович хӑйӗн ӗҫне чунтан юратакан артист пулнӑ, унӑн пултарулӑхӗ куракансене тыткӑнланӑ. Ӑна ӗҫтешӗсем те хисепленӗ.

Владимир Кудаковпа ҫӗртме уйӑхӗн 13-мӗшӗнче сывпуллашнӑ.

Владимир Кудаков 1962 ҫулта Ҫӗмӗрле районӗнчи Хутар ялӗнче ҫуралнӑ. Самарти ӳнерпе культура институтӗнче «Хореографи» специальноҫне алла илнӗ. 2011 ҫултанпа «Ҫавал» ансамбльте ташланӑ.

Ленинград облаҫӗн Правительствин ларусен пысӑк залӗнче Ленинград облаҫӗн кӗпӗрнаттӑрӗ ҫумӗнчи нацисем хушшинчи ыйтупа ӗҫлекен канашӑн ларӑвӗ иртнӗ. Унта, тӗпрен илсен, вырӑс чӗлхи пирки, вӑл тӗрлӗ халӑх ҫыннине хутшӑнма кирли ҫинчен калаҫнӑ.

Лару нацисем хушшинчи ыйтупа хастар ӗҫлекенсене чысланипе вӗҫленнӗ. Ленинград облаҫӗн кӗпӗрнаттӑрӗ

Александр Дрозденко Питӗр тӑрӑхӗнчи хастар чӑваша Валериан Гаврилова Тав хучӗпе чысланӑ.

«Ку вӑл Ленинград облаҫӗнче чӑвашсен обществин ӗҫне сума сунине пӗлтерет», – хавхаланса палӑртнӑ Валериан Гаврилов.

Шупашкарти Трактор тӑвакансен Культура керменӗнчи «Сывлӑм» ача-пӑча фольклор ансамблӗ пӗтӗм Раҫҫейри «Фольклорная карусель» (чӑв. Фольклор каруҫҫелӗ) видеоконкурсра ҫӗнтернӗ. Мала тухман та, ҫапах III степеньлӗ диплома тивӗҫнӗ.

Пултарулӑх ӑмӑртӑвне ҫӗршыври халӑхсен культура йӑла-йӗркине упраса хӑварас тата аталантарас, фольклор пуянлӑхӗпе паллаштарас тӗллевпе ирттернӗ. Конкурса ачасемпе ҫамрӑксем хутшӑннӑ. Видеоматериалсене кӑрлачӑн 25-мӗшӗнчен тытӑнса ҫӗртмен 1-мӗшӗччен йышӑннӑ.

Кӑҫалхипе иккӗмӗш хут иртекен видеоконкурса ҫӗршывӑн 46 регионӗнчен 500 ытла видеопрограмма тӑратнӑ. «Сывлӑм» ача-пӑча фольклор ансамблӗ (ертӳҫи – Чӑваш Республикин культурӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ Алевтина Щетинина, концертмейстерӗ – Александр Ильин) III степеньлӗ лауреат ятне ҫӗнсе илнӗ.

Чӑваш Республикин наци вулавӑшӗнче Ермей Рожанский хатӗрлесе кӑларнӑ пӗрремӗш чӑвашла кӗнеке тухнине халалласа ҫавра сӗтел иртрӗ. Унта Чӑваш кӗнеки кунне йӗркелесси пирки сӑмах хушрӗҫ.

Ҫавра сӗтеле Оля Тимофеева ертсе пычӗ. Салам сӑмахӗсене вулавӑш директорӗ Роза Михайловна Лизакова, ҫыравҫӑсен Пӗрлӗхен ертӳҫи Лидия Филиппова тухса каларӗҫ.

Ҫавра сӗтелте тӗп сӑмаха Виталий Григорьевич Родионов каларӗ. Вӑл Ермей Рожанский ӗҫӗ-хӗлне епле тӗпчени пирки, унӑн пурнӑҫӗ ҫинчен каласа пачӗ. Сӑмах май, итлекенсемшӗн унӑн сӑнне мӗнле тупни кӑсӑклӑ пулчӗ. Тӗплӗнрех Ермей Рожданский пурнӑҫӗ пирки гуманитари институтӗнче вӑй хуракан истори ӑслӑлӑхӗсен кандидачӗ Дмитрий Викторович Басманцев каласа пачӗ. Ҫавӑн пекех тухса калаҫакансен йышӗнче Студенцов О.Р., Осипов Н.Н., Иванова А.М. пулчӗҫ.

Ҫавра сӗтеле пухӑннисем Чӑваш кӗнеке кунне кашни ҫул ҫӗртме уйӑхӗн пуҫламӑшӗнче ирттерме палӑртрӗҫ. Ку уявӑн сумӗ малашне Чӑваш чӗлхи кунӗ, Чӑваш тӗрри кунӗ пекех ӳсессе шанса каларӗҫ.

Чулхулара ҫӗртме уйӑхӗн 1-4-мӗшӗсенче халӑхсем хушшинчи музыка олимпиади иртнӗ. Унта хутшӑннисем хӑйсен пултарулӑхне музыкӑпа инструмент ӳнерӗ: фортепиано, вӗрсе каламалли инструментсем (флейта, гобой, кларнет, фагот, саксофон), халӑх инструменчӗсем (баян, аккордеон, гитара) енӗпе кӑтартса панӑ. Олимпиадӑна Чулхулари М.И. Глинка ячӗллӗ патшалӑх консерваторийӗ йӗркеленӗ.

Пултарулӑх ӑмӑртӑвне Раҫҫейри тата Китайри музыка училищисенче, ӳнер колледжӗсенче тата консерваторисенче вӗренекенсем хутшӑннӑ.

Шупашкарти Ф. Павлов ячӗллӗ музыка училищинче вӗренекен виҫҫӗмӗш курс студенчӗ Михаил Прокопьев (вӑл гобой калать) олимпиадӑра ҫӗнтернӗ.

Кӑҫалхи ҫурла (август) уйӑхӗнче Чӑваш Республикинче театроведени науки пуҫланса кайни 55 ҫул ҫитет. Уяв, теес килет те, калама вара хал ҫитмест.… Театроведени науки ХIХ-мӗш ӗмӗр вӗҫӗнче Германире пуҫланса кайнӑ. Берлин университетӗнче литература уйрӑмӗнче ӗҫлекен Макс Герман ҫӗнӗ наука — театроведени науки — шутласа кӑларать. Унччен театрсенчи спектакльсене пьеса енӗпе пахаланӑ, пьеса — спектаклӗн тӗп шӑнӑрӗ шутланнӑ. Театрта лартакан спектакльсене хакласа Макс Герман литературовед хӑй статйисенче пьесӑпа спектакль хушшинчи пысӑк уйрӑмлӑхсене палӑртать. Драматург ҫырнӑ пьеса литературӑпа кӑна ҫыхӑннӑ пулсан, режиссер лартнӑ пьеса драматургпа, актерсемпе, режиссёрпа, художникпе, балетмейстерпа, музыкантпа ҫыхӑнать, спектакль кураканпа хӗмленсе халӑх ӑс-тӑнӗ ҫине пысӑк витӗм кӳрет. Ҫак ученӑй театр искусстви тӗрлӗ искусствона ҫыхӑнтарса халӑха пӗр пысӑк туйӑма пӗрлештерсе витӗм кӳме пултаракан ҫӗнӗ наукӑна — театроведени наукине — ҫирӗплетет. Раҫҫейре вӑл вӑхӑтра, ХIХ-мӗш ӗмӗрӗн вӗҫӗнче тата ХХ-мӗш ӗмӗр пуҫламӑшӗнче, пӗтӗмӗшле театр аталанӑвӗн хӑйне евӗр вырӑнне пӑхса тухнӑ В.

Малалла...