Чӑваш Енре пултаруллӑ ачасен центрӗ пулӗ. Вӗсене тупса палӑртса, унтан аталантарма пулӑшма паян, нарӑс уйӑхӗн 14-мӗшӗнче, йышӑннӑ. Капла утӑма Сочире ҫак кунсенче иртекен Пӗтӗм Раҫҫейри инвестици форумӗ вӑхӑтӗнче тунӑ.
Пултаруллӑ ачасен центрне «Сириус» центр евӗрлӗрех йӗркелесшӗн. Ҫакна Чӑваш Енӗн Министрсен Кабинечӗпе «Пултарулӑх тата ӑнӑҫу» вӗренӳ фончӗ хушшинче ҫирӗплетнӗ килӗшӳре пӑхса хӑварнӑ. Хута Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев тата асӑннӑ фонд ертӳҫи Елена Шмелева алӑ пуснӑ.
Ҫӗршывӗпе паллӑ «Сириус» вӗренӳ центрне те, сӑмах май, «Пултарулӑх тата ӑнӑҫу» вӗренӳ фончех йӗркеленӗ. Ку вӑл 2015 ҫулта пулса иртнӗ. «Сириус» вӗренӳ центрӗнче паян Раҫҫейӗн тӗрлӗ кӗтесӗнчи 800 ача пултарулӑха туптать.
Шупашкарта пурӑнакан 35 ҫулти арҫын хӑйӗн ачине чышкӑпа воспитани парасшӑн пулнӑ. Хайхискер 2009 ҫулта ҫуралнӑ ывӑлне пӗрмай ҫапнӑ. Ҫакна амӑшӗ чӑтса тӑрайман – полицие кайса заявлени ҫырнӑ.
Куншӑн ашшӗне явап тыттарнӑ. Ҫак кунсенче суд пулнӑ, ун тӗлӗшпе приговор вуланӑ. Арҫынна ҫирӗп режимлӑ колоние 3,5 ҫуллӑха ӑсатма йышӑннӑ.
Следстви тӗпчесе пӗлнӗ тата суд ҫирӗплетнӗ тӑрӑх, 2016 ҫулхи раштав уйӑхӗнчен пуҫласа 2018 ҫулхи утӑччен ывӑлне ытлашши ҫирӗп воспитани панӑ, пӗчӗкскере пӗрре мар ҫапнӑ. Юлашкинчен амӑшӗ ҫакна пӑхса тӑрайман, йӗрке хуралне кайса заявлени ҫырнӑ. Унччен вӑл полицие ҫитме шикленнӗ, мӗншӗн тесен упӑшкинчен хӑранӑ.
Судра ача ашшӗ ӑна чӑнах та хӗненине ҫирӗплетнӗ, кӳнтеленсем те арҫын ывӑлне ҫапнине каласа кӑтартнӑ.
Чӑваш Енре гриппа тата ОРВИпе чирлекенсем нумайланнӑ. Ҫавна май республикӑри хӑш-пӗр шкулти классене карантина янӑ. Виҫӗ шкулта вара ачасем пачах вӗренмеҫҫӗ. Кун пирки Роспотребнадзорӑн Чӑваш Енри управленийӗ хыпарлать.
Нарӑс уйӑхӗн 8-мӗшӗ тӗлне Чӑваш Енри 3 шкулта – Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи 2 пӗлӳ ҫуртӗнче тата Вӑрмар районӗнчи 1 шкулта – 505 ача вӗренмест, карантинра.
Шупашкарта вара вӑхӑтлӑха 1492 ача парта хушшинче лармасть. Хулари 25 шкулта 55 класа карантина янӑ. Ҫӗнӗ Шупашкарта – 815, Ҫӗмӗрлере 58, Хӗрлӗ Чутай районӗнче 22 ача вӗренме ҫӳремест.
Ҫӗнӗ Шупашкарти 27-мӗш ача пахчине ҫӳрекен Ульяна Салмина амӑшӗпе пӗрле Тӗкӗрҫ рашчин администрацийӗ патне вӑрӑм ҫыру шӑрҫаланӑ. Унта вӑл зубр ҫури валли ят шыранине ҫырса кӑтартнӑ.
Ульянӑпа амӑшӗ 20 яхӑн ят сӗннӗ. Рашча администрацийӗн ӗҫченӗсене тӳрех иккӗшӗ килӗшнӗ: Мулат тата Юман. Мулат ятра зубр амӑшӗн саспаллисем пур: вӑл Мулана ятлӑ. Юман вара ҫирӗп сывлӑха кӑтартать. Чӑвашсем сывлӑха юманпа танлаштараҫҫӗ-ҫке-ха. Кунсӑр пуҫне юман – республикӑн символӗ. Ҫапла майпа зубр ҫури Мулат Юманович пулса тӑнӑ.
Рашча администрацийӗ пӗчӗк Ульянӑна 2019 ҫул валли календарь парнеленӗ. Ҫавӑн пекех вӑл ҫемйипе зоопарка пӗр уйӑх тӳлевсӗр ҫӳрӗ.
Канаш хулинче пурӑнакан 35 ҫулти арҫын тӗлӗшпе пуҫарнӑ пуҫиле ӗҫе тишкерсе пӗтернӗ, суда ярса панӑ. Хайхи арҫынна 7 ҫулти хӗрачана мӑшкӑлланӑшӑн явап тыттарасшӑн. Кун пирки «МК Чебоксары» кӑларӑм хыпарлать.
Ҫак ҫӑлкуҫ пӗлтернӗ тӑрӑх, ку ӗҫ-пуҫ хулан Кӑнтӑр районӗнче пӗлтӗрхи чӳк уйӑхӗн 30-мӗшӗнче пулнӑ. Ача пахчи умӗнчен утса иртекен хӗрачана арҫын асарханӑ та ҫӗклесе илсе ҫын ҫӳремен вырӑна — гаражсем патне — йӑтса кайнӑ. Йӑтса чупнӑ вӑхӑтра итлемесен, пӑхӑнмасан вӗлерессипе хӑратнӑ. Хытах сехӗрленсе ӳкнӗ ача хирӗҫ чӗнмен. Хӑйӗн ирсӗр шухӑшне пурнӑҫласан арҫын тарса ҫухалнӑ. Апла пулин те ӑна ҫав каҫах тытса чарнӑ.
Палӑртса хӑвармалла, суд йышӑнӑвӗпе арҫынна ун чухнех ирӗксӗр хӑварнӑ, халӗ вӑл суд пуласса кӗтет.
Ҫӗртме уйӑхӗн 1-мӗшӗнче, Пӗтӗм тӗнчери ачасене хӳтӗлемелли кун, Шупашкарта Пӗрремӗш каналӑн «Стань Первым!» ыркӑмӑллӑх акцийӗ иртӗ, унта паллӑ телеертӳҫӗсем, артистсем, мусӑкҫӑсем тата спортсменсем хутшӑнӗҫ. Кун пирки «Мой город Чебоксары» портал хыпарлать.
Акцие Чӑваш Енӗн тӗп хулинче ирттересси пирки республика Элтеперӗ Перремӗш канал директорӗн халӑх проекчӗсемпе ӗҫлекен пулӑшуҫипе Александр Ильинпа тата «Музыка Первого» каналӑн тӗп продюсерӗпе Борис Хлудневпа калаҫнӑ.
Палӑртмалла, «Стань Первым!» акци 20 ҫул ытла ӗнтӗ Пӗтӗм тӗнчери ачасене хӳтӗлемелли кун иртет. Акци вӑхӑтӗнче паллӑ ҫынсем ача ҫурчӗсенче, пульницасенче, нумай ачаллӑ ҫемьесем патӗнче пулаҫҫӗ, ачасене парнепе хавхалантараҫҫӗ. Унсӑр пуҫне ыркӑмӑллӑх концерчӗсем те иртеҫҫӗ. Тӳлевсӗр гала-концертсем вара уҫӑ лапамра пулаҫҫӗ, вӗсене кирек кам та курма пултарать.
Нарӑс уйӑхӗн 6-мӗшӗнче Йӗпреҫ районӗнче шкул ачи машина кустӑрми айне лекнӗ. Кун тӗлӗшпе административлӑ тӗпчев ирттереҫҫӗ.
Ирхине 8 сехет те 20 минутра «Энӗш» автоҫулӑн 103-мӗш ҫухрӑмӗнче, Йӗпреҫ поселокӗнче, пулнӑ ку. 9-мӗш класс ачи Мересьев урамӗнче ҫул урлӑ чупса каҫнӑ. Анчах вӑл малтан транспорт килнипе килменнине лайӑх пӑхман. Ҫав вӑхӑтра «Фольксваген Транспортер» машина ҫывхарнӑ.
Водитель тӑрук чарӑнса ӗлкӗреймен, Йӗпреҫри 2-мӗш шкулта ӑс пухакан арҫын ачана ҫапса хӑварнӑ. Аварире ача суранланнӑ.
Муркаш районӗнчи Йӳҫкассинче регистрациленнӗ хӗрарӑм 18 ҫул тултарман 4 ачишӗн алимент тӳлемен. 2017 ҫултанпа парӑм 400 пин тенкӗ ытла пухӑннӑ.
Регистрациленнӗ вырӑнта ҫак хӗрарӑм пурӑнман, ҫавӑнпа ӑна приставсем шырама тытӑннӑ. 40 ҫултискере Чулхула облаҫӗнче тупнӑ, Муркаш районӗнчи суд приставӗсен уйрӑмне илсе ҫитернӗ.
Ҫак хӗрарӑмпа суд приставӗсем калаҫнӑ. Ҫав вӑхӑтра вӑл ачисем пирки пӗр сӑмах та ыйтса пӗлмен. Ӑна Чулхулари фермӑра юлнӑ ӗнесем кӑна пӑшӑрхантарнӑ. Вӑл унта дояркӑра ӗҫленӗ.
Хӗрарӑм тӗлӗшпе протокол ҫырнӑ, суд ӑна пӑхса тухнӑ хыҫҫӑн алимент тӳлемен амӑшне административлӑ майпа 10 талӑклӑха арестленӗ.
Нарӑс уйӑхӗн 11-17-мӗшӗсенче пирӗн ҫӗршывра Пӗтӗм Раҫҫейри ӳкерӳ диктанчӗ иртмелле. Шупашкарти Акцыновсен ячӗллӗ ача-пӑча 6-мӗш шкулӗ ҫав мероприятин муниципалитет лапамӗ пулса тӑрӗ.
Ӳкерӳ диктантне ирттерме Пӗтӗм халӑхсен хушшинчи педагог-художниксен пӗрлешӗвӗ йышӑннӑ. Пуҫарӑва Президент гранчӗсен фончӗ ырланӑ.
Шупашкар хула администрацийӗн культурӑпа туризм аталанӑвӗн управленийӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫав вӑхӑтра «Каждый народ — художник» (чӑв. Кашни халӑх — художник) халӑхсем хушшинчи I ыр кӑмӑллӑх конкурсӗ иртмелле. Ҫамрӑк художниксен конкурса хутшӑнса мала тухсан «Кашни халӑх — художник» сборника илемлетме хутшӑнас шанчӑк пур. Ӳнер кӗнекине 30 пин экземпляр тиражпа кӑлармалла.
Паян 10 сехет те 40 минутра Шупашкарти темиҫе шкулта бомба хуни пирки шӑнкӑравласа пӗлтернӗ. Йӗрке хуралҫисем вӗренӳ учрежденийӗсене ҫитсе ачасене эвакуациленӗ, бомба пуррипе ҫуккине тӗрӗсленӗ. Ачасене шкултан кӑларса ҫывӑхри ача-пӑча пахчисене вырнаҫтарнӑ.
«Про Город» хаҫат сайчӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, йӗрке хуралҫисем 1-мӗш гимназие, 1, 2, 38, 40, 55, 56, 61-мӗш шкулсене ҫавӑрса илнӗ. Вырӑна Инкеклӗ лару-тӑру министерствин ӗҫченӗсем те ҫитнӗ.
Сӑмах май, 2017 ҫулхи юпа уйӑхӗн 9-мӗшӗнче Шупашкарти шкулсенче бомба хуни пирки суя шӑнкӑрав пулнӑ.
+9.3 °C