«Шӑмӑршӑ районӗнчи культура аталанӑвӗн центрӗ» автономи учрежденийӗ хореографи ушкӑнӗсен «Ташша яра пар!» районти фестиваль-конкурсне ирттернӗ. Халӑх пултарулӑхне аталантарма пулӑшас, репертуарӑн художество пултарулӑх шайне ӳстерес тӗллевпе йӗркеленӗ конкурс ташӑсенчен тата шӳтсенчен тӑнӑ.
Куракансем Культура аталанӑвӗн центрӗн солисчӗсен А. Петрован, Т. Долгован, Т. Яковлеван, С. Кудряшован пултарулӑхне куракансем уйрӑмах пысӑка хурса хакланӑ-мӗн. Ача-пӑчан ӳнер шкулне ҫӳрекенсем те конкурса илемлетнӗ. Т. Яковлева ертсе пынипе ташӑ вӑрттӑнлӑхне хӑнӑхакан Юлиана Михайловапа Валерий Хафизов хитре ташланӑ. «Антонина» ача-пӑчан халӑх ташӑ ушкӑнӗ те маттурлӑхпа яланхиллех палӑрнӑ.
«Хальхи ташӑ» номинацире Шӑмӑршӑри вӑтам шкул «Урам ташшипе» ҫӗнтернӗ, Палтиелти культура ҫурчӗ — иккӗмӗш вырӑнта. «Халӑх ташши» номинацире 12-рен 17-чченхисем хушшинче Пӑчӑрлӑ Пашьелти кульутра ҫурчӗ малта, иккӗмӗшӗнче — Шӑмӑршӑри вӑтам шкул, виҫҫӗмӗшӗнче — Палтиелти культура ҫурчӗ. 18-тан аслӑраххисем хушшинче Карапай Шӑмӑршӑри культура ҫуртне ҫитекен пулман.
Сӑнсем (31)
Эрех-сӑра тӗлӗшпе саккун ҫирӗп. Анчах вӑрттӑн сӑтӑр тӑвакансем тупӑнсах тӑраҫҫӗ. Шӑмӑршӑ районӗнче алкоголь тата спиртлӑ шӗвек ҫаврӑнӑшӗнче йӗркене пӑснине тупса палӑртнӑ.
Ку йӗркене Шӑмӑршӑ районӗнчи тӗп пульница пӑснӑ. Усламҫӑ медицина учрежденинче лавкка тытать-мӗн. Унта вӑл сӑра сутнӑ иккен.
Алкоголь сутакан лавкка районти Ярӑслав ялӗнчи пӗр фельдшерпа акушер пунктӗчне пулнӑ. Халӗ ҫав усламҫӑ хӗрарӑмӑн явап тытма тиветех.
Ку ҫынна административлӑ явап тыттарма йышӑннӑ. Ҫапла майпа 5 пин тенкӗ штраф тӳлеттермелле тунӑ. Кун пирки ЧР Прокуратурин пресс-служби пӗлтерет.
Афганистанран Совет ҫарӗсене илсе тухнӑранпа 25 ҫул ҫитнине халалласа унта та кунта тӗрлӗ мероприяти иртет. Шӑмӑршӑра, ав, унти вӑрҫа хутшӑннисемпе тӗлпулу йӗркеленӗ.
Вӗсемпе курнӑҫма район администрацийӗн пуҫлӑхӗ В.П. Фадеев, Чӑваш Енӗн ҫар комиссариачӗн Патӑрьел тата Шӑмӑршӑ раойнӗсенчи пайӗн пуҫлӑхӗ П.Г. Васюков пынӑ.
Афганистанри вӑрҫа хутшӑннисене Афганистан ветеранӗсен Раҫҫейри союзӗн Тӗп Правленийӗ ҫирӗплетнипе пама йышӑннӑ юбилей медалӗпе чысланӑ. Наградӑна пирӗн ҫарсене асӑннӑ ҫӗршывран илсе тухнӑранпа чӗрӗк ӗмӗр ҫитнине халалланӑ.
Сӑнсем (5)
Сусӑрсене ӗҫе вырнаҫма чӑрт сурмалӑх кӑна тесе калаймӑпӑр. Вӗсене патшалӑх енчен тӗкӗ кӳрес енӗпе ятарлӑ саккунсем те пур. Ҫавсен шутне ӗҫ вырӑнӗсене квотӑпа пӑхса хӑварнине кӗртме пулать. Ун пек саккуна 2011 ҫулта республика шайӗнче йышӑннӑччӗ. Маларах асӑннӑ хутра 100 ҫынтан ытларах ӗҫлекен организацисенче мӗнпур ӗҫ вырӑнӗнчен 2 процентне сусӑрсем валли уйӑрма, 35–100 ҫын тараннисенче 1,5 процентне палӑртнӑ.
Ҫурла уйӑхӗн 1-мӗшӗ тӗлне Шӑмӑршӑ районӗнче 100 ҫынтан ытларах организаци пӗрре кӑна пулнӑ. Ку вӑл — районти пульница. Унта паянхи куна тӑватӑ сусӑр ӗҫлет. 35–100 ҫын таран ӗҫлекен предприятисем районта — тӑххӑр. Ӗҫ вырӑнӗсене аттестациленӗ хыҫҫӑн сиенлӗ тата йывӑр ӗҫ условине кура сусӑрсене ӗҫе явӑҫтарма май ҫук тесе вӗсенчен иккӗшне палӑртнӑ. Ытти 7 организацире 7 вырӑн пӑхса хӑварнӑ та, пӗринсӗр пуҫне ыттисенче сусӑрсене ӗҫ тупса панӑ иккен. Сусӑра Шӑмӑршӑри вӑтам шкулта йышӑнма хатӗр. Унта е инженер-программист пулса, е биологи вӗрентекенне вырнаҫма май пур.
«Ирӗклӗх» «Кунта чӑвашла калаҫатпӑр» ҫыпӑҫтаркӑчсене пур ҫӗре те ҫитерме тӑрӑшать. Организаци ертӳҫи Дмитрий Степанов каланӑ тӑрӑх, чылайӑшӗ общество транспортӗнче хӑйсене ӑнланмасран шикленсе чӑвашла калаҫма вӑтаннӑ. Халӗ вара ҫыпӑҫтаркӑчсене курсан хӑрамасӑрах тӑван чӗлхепе пуплеме пултараҫҫӗ.
«Чӑвашпичечӗ» чӑвашла калаҫма тытӑнсан «Ирӗклӗх» хастарӗсем ҫырусемпе ытти предприятисем патне тухнӑ. «ТАВ» суту-илӳ компанийӗ ҫырӑва пӗрремӗш хуравланӑ.
«Эпир сирӗн ҫырӑва пӑхса тухрӑмӑр, акцие хутшӑнма хатӗр. Лавккасенчи сутуҫӑсем хушшинче чӑваш чӗлхине пӗлнипе пӗлменни пирки ыйтӑм ирттертӗмӗр. Пур лавккара та, Улатӑртине шута илмесен, чӑвашла пӗлекенсем ӗҫлеҫҫӗ», — тенӗ хуравра.
«Кунта чӑвашла калаҫатпӑр» тесе ҫырни ҫитес вӑхӑтра «ТАВ» компанин Шупашкарти, Ҫӗнӗ Шупашкарти, Канашри, Вӑрнарти, Йӗпреҫри, Патӑрьелти, Каҫалти, Шӑмӑршӑри лавккасенче пулмалла.
Ака уйӑхӗн 11-мӗшӗнче Шӑмӑршӑри культура аталанӑвӗн центрӗнче ачасен «Антонина» халӑх ансамблӗ юбилейла концерт лартӗ. «Антонина» 20 ҫул тултарнӑ!
1994 ҫулта районти культура ҫуртӗнче ачасен «Антонина» хореографи ансамблӗ йӗркеленнӗ. Ушкӑн ертӳҫи паянхи кунччен те — Антонина Васильевна Нефедова. 1999 ҫулта халӑх пултарулӑхӗнчи йӑлана сыхлама, аталантарма тӑрӑшнӑшӑн хореографи ансамбльне халӑх ятне панӑ. Ушкӑн сумлӑ ҫак ятпа паянхи кунччен ҫӳрет.
«Антонина» халӑх ансамблӗ хӑйне евӗрлӗхпе уйрӑлса тӑрать. Ташшисем ӗлӗкхи пурнӑҫа сӑнлаҫҫӗ. Репертуарӗ пуян: вырӑс, украин, тутар, еврей, чикан халӑхӗсен ташшисем пур (Шӑмӑршӑ район сайчӗ чӑвашлисем пурри пирки пӗлтермест). Ачасем эстрада ташшисене та аван ташлаҫҫӗ.
«Антонина» республика, район шайӗсенче иртнӗ конкурссенче пӗрре май ҫӗнтернӗ.
Пурнан пурнӑҫа кам епле пурӑнса ирттерет. Канаш районӗнчи Чакаҫ ял арҫынни А.В. Алексеев сысна ӗрчетет. Ҫак чӗрчунсене усрама пуҫличчен вӑл вӗлле хурчӗ тытса пӑхнӑ. Каярах «вьетнам сысни» текен ӑрат ҫине куҫнӑ. Ун йышши сысна пуррине ӑна Шӑмӑршӑра пурӑнакан юлташӗ каласа кӑтартнӑ. Хӑй усракан ӑрата арҫын питӗ ырлать: йӑпӑр-япӑр чирлемеҫҫӗ, пӗтӗленме хӑвӑрт ӳссе ҫитеҫҫӗ тет. Ҫитерме кил тӗрӗшри апат юлашкиех каять-мӗн. Ятарласа урпа кӗрпи, пӑрҫа, комбикорм кӑна туянать.
Паян Алексеев хуҫалӑхӗнче 5 сысна ами, 1 сысна аҫи тата 22 ҫура. Сысна юратакан арҫын икӗ качакипе те мӑнаҫланать.
Кире пуканӗ ҫӗклекен Улатӑрти Валерий Притуленкӑна спорта юратакансем лайӑх пӗлеҫҫӗ. Чӑваш Ен ушкӑнӗпе вӑл Тӗнче тата Еврази чемпионачӗсене тата Гиннесӑн «300 спартанецӗ» рекорд номинацине хутшӑннӑ. Асӑннӑ ӑмӑрту иртнӗ уйӑхӑн 31 – чӳк уйӑхӗн 4-мӗшӗсенче Архангельск хулинче иртнӗ. Хӑйсен вӑйне виҫме ҫавӑн пекех Канашри Владимир Понихидкин, Шупашкарти Станислав Белков, Шӑмӑршӑри Влдимир Шуряковпа Константин Кусаинов виҫнӗ.
Асӑннӑ ӑмӑртура Валерий Притуленко Гиннес рекорчсӗен кӗнекине лекнӗ. Ҫӗнтерӳпе ӑна Улатӑр хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Михаил Марискин саламланӑ. Валерий Иванович вырӑнти физкультурӑпа спорт комплексӗнче ачасене кире спорчӗ енӗпе ӑсталӑха хӑнӑхтарассипе тренер пулса тӑрӑшать.
2013 ҫулхи акан 10-мӗшӗнче республикӑн чӑваш чӗлхи вӗрентекенӗсен черетлӗ ӑмартӑвӗ иртрӗ. Конкурса 10 учитель хутшӑнчӗ. Кашни мӗн енӗпе те пулин палӑрчӗ.
Чи нумай балл пухса ҫӗнтерӳҫӗ ятне Шупашкар хулин 33-мӗш шкулӗнче чӑваш чӗлхи вӗрентекен Ирина Алексеевна Диарова тивӗҫлӗ пулчӗ.
Уйрӑм номинацисенче ҫак учительсем палӑрчӗҫ:
◆ «Манӑн педагогикӑри тӗп шухӑш» (эссе) — Людмила Алексеевна Семёнова (Шӑмаршӑ вӑтам шкулӗ);
◆ «Новатор учитель» — Валентина Михайловна Иванова (Канаш районӗн Сухайкасси вӑтам шкулӗ);
◆ «Ӑста урокӗ» — Надежда Вячеславовна Шандимирова (Муркаш районӗн Юнкӑ вӑтам шкулӗ);
◆ «Паллаштару карточки» — Лариса Васильевна Осипова (Патӑрьел районӗн Турхан вӑтам шкулӗ
◆ «Ертӳҫӗ учитель» — Галина Михайловна Назарова (Ҫӗнӗ Шупашкар хулин 14-мӗш шкулӗ);
◆ «Тӗпчевҫӗ учитель» — Галина Витальевна Кузьмина (Шупашкар районӗн Ҫӗньял вӑтам шкулӗ);
◆ «Сӑпайлӑх ҫӑлкуҫӗ» — Раиса Николаевна Ермошкина (Вӑрнар районӗн Уравӑш вӑтам шкулӗ);
◆ «Ташӑ-юрӑ ӑсти» — Вера Федоровна Никонорова (Ҫӗнӗ Шупашкар хулин 16-мӗш шкулӗ);
◆ «Ӑста вулавҫӑ» — Галина Ивановна Иванова (Элӗк районӗн Мӑн Вылӑ вӑтам шкулӗ).
Шӑмӑршӑ районӗн тӗплӗхӗнче суту-илӳ ҫурчӗ ҫунса кайнӑ. Юсама, унпа усӑ курма май ҫук теҫҫӗ.
ИӖМ-ӗн республикӑри Тӗп управленийӗн пресс-служби пӗлтернӗ тӑрӑх — икӗ хутлӑ универмагра пушар тухни ҫинчен чӳкӗн 24-мӗшӗнче ҫурҫӗр ҫитеспе, 23 сехет те 40 минутра, хыпар ҫитнӗ. Космовский урамӗнчи кирпӗчрен тунӑ суту-илӳ ҫурчӗн тӑррине вут-ҫулӑм ярса илнине ял ҫыннисем асӑрханӑ, пушар хуралне шӑнкӑравланӑ. Вут-ҫулӑмпа кӗрешекенсем вырӑна темиҫе минутранах ҫитнӗ, пушар вӑй илнине кура (2-мӗш номер панӑ) ӑна сӳнтерме 19 техника, ҫынсен пысӑк йышӗ хутшӑннӑ.
Темиҫе сехетрен тин вут-ҫулӑма парӑнтарма май килнӗ. Нумай пурлӑх пӗтнӗ, телее, ҫынсем вилмен, суранланман.
+3.3 °C