Шупашкарти кинофестиваль ҫу уйӑхӗн 20-24-мӗшӗсенче иртесси пирки хыпарланӑччӗ. Кинофестиваль программи хатӗр ӗнтӗ. Хальхинче пирӗн пата мӗнле сумлӑ хӑнасем килӗҫ-ха?
Шупашкар Совет тата Раҫҫей театрӗпе киновӗн актерне, Раҫҫей халӑх артистне Александр Пашутина, Совет тата Раҫҫей театрӗпе киновӗн актерне Виктор Сухорукова, «Ералаш» киножурналӑн илемлӗх ертӳҫине Борис Грачевские, Беларуҫ тата Раҫҫей актрисине Янина Мелехована, Беларуҫ халӑх артистне Александр Ефремова, теле- тата радиоертӳҫе Ангелина Вовка кӗтсе илӗ.
Этника тата регион киновӗн конкурсне 17 ӗҫ кӗнӗ (Чӑваш Ен, Хакас Республики, Чечня, Бурят Республики, Якути, Пушкӑртстан, Тутарстан, Кабарда-Балкар, Алтай крайӗ, Ямал-Ненецк автономи округӗ). Ҫавӑн пекех Австрали, Польша киновӗсене, ача-пӑча фильмӗсене кӑтартма, пултарулӑх тӗлпулӑвӗсем тата ӑсталӑх класӗсем ирттерме палӑртнӑ.
Кӗҫех Ҫӗнтерӳ кунне уявлӑпӑр. Ҫак уяв умӗн Шупашкарти 10 ветерана «Шупашкар 550 ҫул тултарнӑ ятпа» юбилейлӑ медаль парӗҫ. Ҫак наградӑна Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫи хыҫҫӑн пурнӑҫне хулапа ҫыхӑнтарнӑ ветерансем тивӗҫӗҫ.
Хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Алексей Ладыков тата хула мэрӗ Евгений Кадышев виҫӗ ветерана медальпе чысланӑ ӗнтӗ. Ӑна Ҫар Мухтавӗн музейӗн пуҫаруҫи Нил Морозов, Электраппарат савутӗнче 40 ҫул ытла ӗҫленӗ Александр Рыбаков, В.И.Чапаев палӑкне тунӑ ҫӗрте вӑй хунӑ Георгий Охотников тивӗҫнӗ.
Ҫитес вӑхӑтра юбилейлӑ медале Раҫҫейре Амӑшӗн мухтавӗн музейне чи малтан йӗркеленӗ Дмитрий Егорова, лифтсем валли ҫӗнӗ хатӗр шухӑшласа кӑларнӑ Александр Зимина парӗҫ.
Шупашкарта Элӗк район хӗрне явап тыттарнӑ. Ӑна хӑйӗн ячӗпе предприяти уҫнӑшӑн явап тыттарнӑ.
Раҫҫейӗн Следстви комитечӗн Чӑваш Енри управленийӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, 25 ҫулти хӗр юридици сӑпачӗлле организацие укҫашӑн уҫма килӗшнӗ. Уншӑн ӑна 3 пин тенкӗ сӗнекен пулнӑ. Ҫавна май вӑл налук инспекцийӗнче хӑйӗн ячӗпе предприяти уҫтарнӑ, хут ҫинче унӑн тӗп пуҫлӑхӗ пулса тӑнӑ, анчах хӑй вӑл организацире ӗҫлемен. Ҫав вӑхӑтрах ҫӗнӗ организацие Патшалӑхӑн пӗрлехи реестрне кӗртнӗ.
Предприяти-организаци уҫма документсемпе саккуна пӑсса усӑ курнӑшӑн хӗре РФ Пуҫиле кодексӗн 173-мӗш статйин 2-мӗш пайӗпе айӑпланӑ. Вӑл унччен судпа айӑпланманнине шута илсе пуҫиле ӗҫе чарса лартнӑ, 15 пин тенкӗ суд штрафӗ
панипех ҫырлахнӑ.
Шупашкарта пурӑнакан арҫын 2018 ҫулхи авӑн уйӑхӗнче руль умне ӳсӗр ларнӑшӑн 3 ҫуллӑха водитель прависӗр юлнӑ. Кунсӑр пуҫне ӑна 30 пин тенкӗ штраф тӳлеттернӗ. Хайхискер кун пирки арӑмне пӗр сӑмах та шарламан.
Арҫын айӑпне пытарас тесе 50 пин тенкӗ кредит илнӗ те суя права туяннӑ. Арӑмӗ вара ҫакна пӗлмен те.
Хайхискер суя правапа кӑҫалхи пуш уйӑхӗн 9-мӗшӗччен ярӑнса ҫӳренӗ. Ҫав кун ӑна Пӑрачкав районӗнче ҪҪХПИ ӗҫченӗсем чарнӑ, суя права пулнине асӑрханӑ.
Хальхинче унӑн уголовлӑ майпа явап тытма тивӗ. Куншӑн ӑна 80 пин тенкӗ таран штраф тӳлеттерме, 480 сехет таран ӗҫлеттерме, 2 ҫуллӑха тӳрленмелли ӗҫе яма е 6 уйӑх таран арестлеме пултараҫҫӗ. Ун чухне вара арӑмӗ те йӑлтах пӗлӗ.
Суя правана кам сутнине палӑртайман-ха.
Паян хурлӑхлӑ хыпар ҫитнӗ – Чӑваш АССР тава тивӗҫлӗ артисчӗ, режиссер тата «Мумук» рольне калӑпланӑ Валерий Иовлев пурнӑҫран уйрӑлнӑ. Кун пирки унӑн хӗрӗ Наталья Иовлева «Контактри» хӑйӗн страницинче хыпарланӑ.
Куҫне ӗмӗрлӗхех хупнӑ Валерий Иовлевпа сывпуллашас текенсен ыран, ҫу уйӑхӗн 7-мӗшӗнче, Шупашкарти Граждан урамӗнчи 19-мӗш ҫурта 13 сехет валли пымалла.
Валерий Васильевич 1958 ҫулта ҫуралнӑ. Вӑл 1970-1990 ҫулсенче Ҫамрӑксен театрӗнче вылянӑ, вун-вун роле калӑпланӑ. Чылай ача ӑна «Чӑваш Ен» ПТРКпа пынӑ кӑларӑмри Мумук пек астӑвать.
Паян, ҫу уйӑхӗн 6-мӗшӗнче, чӑваш тӗнчин хастарӗсем Шупашкарти Богдан Хмельницкий ҫӑви ҫинче пулнӑ. Унти масарта Чӑваш халӑх поэчӗ, публицисчӗ, общество ӗҫченӗ, СССР Писательсен союзӗн членӗ, Ӗҫлӗх Хӗрлӗ ялав орденӗн тата Ленин орденӗн кавалерӗ Ҫемен Элкер ӗмӗрлӗх канлӗх тупнӑ. Пултаруллӑ ҫыравҫӑна, чӑваш классикне сума сӑвакансем унӑн вил тӑпри ҫинче пулнӑ.
Чӑваш Енри Профессионал ҫыравҫӑсен пӗрлешӗвӗн ертӳҫи Лидия Филиппова пӗлтернӗ тӑрӑх, чечек хума Ҫемен Элкерӗн нумай енлӗ пултарулӑхне хаклакансем пухӑннӑ.
Ҫемен Элкер 1894 ҫулхи ҫу уйӑхӗн 1-мӗшӗнче Чӑваш Республикин Йӗпреҫ районӗнчи Мӑн Упакасси ялӗнче ҫуралнӑ. Вӑл 1966 ҫулхи авӑн уйӑхӗн 6-мӗшӗнче Шупашкарта вилнӗ. Унӑн хайлавӗсене пилӗк томпа пухса кӑларнӑ (1960-1964) тата «Хурапа шурӑ» кӗнекере (1994) пичетленнӗ.
«Чӗмпӗр-Шупашкар» маршрутпа хутлакан автобуссенчен пӗри шӑтӑк пулнине пассажирсенчен пӗри асӑрханӑ. Ҫакӑн пирки вӑл «ПроГород» портала систернӗ.
Транспорт пассажирсене Ҫӗрпӳ районӗнчи Чурачӑк ялӗ патӗнче лартнӑ. Автобус ҫула хускалнӑ хыҫҫӑн транспортӑн юсавсӑрлӑхӗ палӑрнӑ.
«Автобусӑн урапи шӑтса кайнине пула салонӑн хыҫалти пайӗнчи ларкӑч айӗнчи урай шӑтрӗ курӑнать. Апла пулин те водитель нимӗн те тумарӗ. Пассажирсене автобуса лартрӗ те Шупашкар енне хускалса кайрӗ. Автобус тӑп-тулли халӑхчӗ. Салонта пӗчӗк ачасем те пурччӗ. Водитель пассажирсене пӗрех тултарчӗ те тултарчӗ. Шупашкарти юлашки чарӑнӑва ҫитеймерӗ — Алькешра антарчӗ. Автобус ҫул тӑршшӗпех хуллен килчӗ. Сехетре вӑл 20 километр хӑвӑртлӑхпа кайрӗ», — ӑнлантарнӑ МИХа пассажир.
Шупашкарта пурӑнакансем каллех ырӑ мар шӑршӑ кӗнӗшӗн кӑмӑлсӑрланаҫҫӗ. Кун пирки ҫынсем «Про Город» хаҫата та пӗлтернӗ.
Уйрӑмах ҫӗнӗ кӑнтӑр районӗнче пурӑнакансем аптӑраҫҫӗ. Ҫынсем каланӑ тӑрӑх, тислӗк шӑршине кӑнтӑр-хӗвеланӑҫ енчен вӗрекен ҫил илсе килет. «Пичет ҫурчӗ» чарӑну ҫывӑхӗнче шӑршӑ кӗрет. Вӑл хушӑран питӗ вӑйлӑ, ҫил вӗрсен туйӑнать», - каласа кӑтартнӑ Евгений хаҫат ӗҫченӗсене.
Палӑртса хӑварар: ҫулсеренех ҫулла ҫынсем хулара лайӑх мар шӑршӑ кӗнине туяҫҫӗ. Пӗлтӗр Роспотребнадзор ҫӑхав нумай килнӗ хыҫҫӑн тӗрӗслев те ирттернӗ, вырӑнти чӑх-чӗп хапрӑкӗ санитари нормисене пӑснине тупса палӑртнӑ.
Ака уйӑхӗн 30-мӗшӗнче Улатӑр хула администрацийӗн сайтӗнче сасӑлав ирттерме тытӑннӑ. Ыйтӑвӗ ҫапларах: Улатӑрта Хаяр Иван палӑкне лартнипе килӗшетӗр-и эсир? Ҫапла, улатӑрсем ҫак палӑка лартасшӑн ахӑртнех.
Унччен ӑна Шупашкарта вырнаҫтарасшӑнччӗ. Анчах ку пурнӑҫа кӗмерӗ. Чылай хула ку палӑка лартма хирӗҫ-мӗн. «Ҫыхӑнура» форумра пӗри ҫапларах комментари ҫырнӑ: «Ку Грозный хуласем тӑрӑх вирус пекех ҫӳрет».
Сасӑлава тишкерес тӗк, Улатӑрсем вара палӑка вырнаҫтарассине хирӗҫ мар. Паянхи кун тӗлне унта 48 ҫын хутшӑннӑ, вӗсенчен 44-шӗ палӑка хулара курасшӑн.
Палӑртмалла: сасӑлава хула администрацийӗн культура, национальноҫ ӗҫӗсен, туризм тата архив ӗҫӗсен пайӗ пуҫарнӑ.
Шупашкарти электромеханика колледжӗнче Чӑваш Енри ватӑсен конкурсӗ иртнӗ. Тӑнлавне пас тытнӑ ҫынсем компьютер умне ларса ҫак техникӑпа усӑ курма епле пӗлнине кӑтартса панӑ.
Раҫҫейӗн Пенси фончӗн Чӑваш Енри управленийӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, конкурсра лайӑх кӑтартупа палӑрнисем Раҫҫей шайӗнче компьютер ӑсталӑхӗ енӗпе иртекен VIII чемпионата хутшӑнӗҫ.
Республикӑри конкурса 18 районти тата Шупашкарпа Ҫӗнӗ Шупашкар хулисенчи ваттисем хутшӑннӑ. Вӗсен компьютер ӑсталӑхне икӗ категорие пайласа палӑртнӑ: «Компьютерпа усӑ курма пуҫлакан» тата «Компьютерпа пӗлсе усӑ куракан».
Компьютера лайӑх пӗлекенсенчен «Чи лайӑх хӑтлав» номинацире Шупашкар районӗнчи Константин Иванов ҫӗнтернӗ, тинтерех усӑ курма тытӑннисенчен — Шупашкарти Калинин районӗнчи Татьяна Ярлыкова.
«Компьютерпа усӑ курма пуҫлакан» категорире 1-мӗш вырӑна Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Елена Ястребова тухнӑ, 2-мӗш вырӑна – Ҫӗнӗ Шупашкарти Валентина Пронина, 3-мӗш вырӑна – Шупашкарти Калинин районӗнчи Валерий Логинов.
«Компьютерпа пӗлсе усӑ куракан» категорире 1-мӗш вырӑнта — Етӗрнери Елена Аникина, 2-мӗш вырӑнта – Шупашкарти Калинин районӗнчи Татьяна Ярлыкова, 3-мӗш вырӑнта – Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Венера Федорова.
+16.3 °C