Кӑҫалхи ҫулла пирӗн республикӑран ҫынсене Тутарстана Атӑл тӑрӑх турттарма тытӑнӗҫ. Хусантан Шупашкара шӗветнӗ газпа ҫӳрекен «Чайка» карап ҫӳреме пуҫлӗ. Ӑна Зеленодольскри А.М. Горький ячӗллӗ заводра туса кӑларнӑ. Унта 176 ҫын ларса пыраять. Теплоход ҫӳллӗ мар, ҫавӑнпа вӑл ҫӳллӗ ар кӗперсем айӗпе ҫӑмӑллӑн иртейрет. Асӑннӑ транспорт сехетре 18 километр каять, вӑл 400 километра ҫитме пултарать.
Пирӗн патран Хусана «Валдай» карап хутлӗ.
Асӑннӑ карапсем ҫула май Сӗнтӗрвӑрринче (ӳлӗмрен тата Куславккара) чарӑнӗҫ.
Шупашкартан Чулхулана та карапсем ҫӳретесшӗн.
Паян, пуш уйӑхӗн 9-мӗшӗнче, Чӑваш Республикин халӑх артисчӗн, Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ артисчӗн, Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗн симфони оркестрӗн концертмейстерӗн Евгений Красновӑн сумлӑ юбилейӗ. Театрта пӗлтернӗ тӑрӑх, сцена ӑсти спектакльсемпе концерт программисене ҫур ӗмӗре яхӑн илем кӳрет, музыка илемӗпе куракансен чунӗсене тыткӑнлать.
Евгений Краснов Хусанти Н.Г. Жиганов ячӗллӗ патшалӑх консерваторийӗнче вӗреннӗ. Студент чухне Тутарстанри Муса Джалиль ячӗллӗ патшалӑх оперӑпа балет театрӗнче ӗҫлеме тытӑннӑ. Консерваторирен вӗренсе тухнӑ хыҫҫӑн ӑна Шупашкарти Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗнчи симфони оркестрне пӗрремӗш скрипкӑсен ушкӑнне ӗҫе илнӗ. Евгений Краснов кирек мӗнле музыка жанрне те (опера-м вӑл е балет-и, оперетта-и) пӗр пек илем кӳме ӑста.
Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ тухтӑрӗ Александр Захаров ӗнер, пуш уйӑхӗн 2-мӗшӗнче, пурнӑҫран уйрӑлса кайнӑ. Вӑл 7о ҫулта пулнӑ. Унпа ыран, пуш уйӑхӗн 4-мӗшӗнче, Иоанн Кронштадтский чиркӗвӗнче (вӑл Шупашкарти Коммуналлӑ слобода урамӗнчи 28-мӗш «а» ҫуртра вырнаҫнӑ) 11 сехетре сывпуллашӗҫ.
Александр Иванович 15 ҫул хушши — 1985-2000 ҫулсенче – Республикӑн ача-пӑча клиника больницин анестезиологипе реанимаци уйрӑмне ертсе пынӑ. Сывлӑх сыхлав тытӑмӗнче вӑл 47 ҫул ытла ӗҫленӗ. Вӑл ача-пӑчан анестезиологипе реанимаци службине пуҫарса яраканӗсенчен пӗри пулнӑ тесен те йӑнӑш мар.
Александр Захаров Горькинчи (халӗ — Чулхулари) медицина инстиутӗнче педиатри факультетӗнче тата Хусанти патшалӑх медицина унивеситетӗнчи аспирантурӑра анестизиолог-реаниматолога вӗреннӗ.
Ҫак ыйтӑва нумаях пулмасть Республикӑри халӑх пултарулӑх центрӗнче сӳтсе явнӑ. «КӖСЛЕ – ЧУВАШСКИЙ НАРОДНЫЙ МУЗЫКАЛЬНЫЙ ИНСТРУМЕНТ: ПРОБЛЕМА ВОЗРОЖДЕНИЯ» (чӑв. Кӗсле — чӑваш халӑх музыка инструменчӗ: чӗртсе тӑратассин йывӑрлӑхӗ) ятпа иртнӗ ҫавра сӗтеле республикӑн Культура министерстви, Чӑваш патшалӑх гумантари ӑслӑлӑхсен институчӗ, Вӗренӳ министерстви, Республикӑн халӑх пултарулӑх центрӗ йӗркеленӗ.
Унта Хусанти, Мускаври, Тверьти, Сартури, Шупашкарти паллӑ ӑсчахсем хӑйсен шухӑшне каланӑ, халӑх музыка инструменчӗсене ӑсталассипе хӑйсен опычӗпе паллаштаракансем те пулнӑ.
Кӗсле класӗсене ача-пӑча музыка шкулӗсенче, Ф.П. Павлов ячӗллӗ музыка училищинче, И.Н. Ульянов ячӗллӗ ЧПУри ӳнер кафедринче уҫас ыйтусене те хускатнӑ. Кунсӑр пуҫне ҫак инструментпа хӑй тӗллӗн вӗреннӗ коллективсенче усӑ курасси, наци инструменчӗсен вӗренӳ тата профессилле оркестрӗсене йӗркелесси пирки те сӳтсе явнӑ.
Раштав уйӑхӗн 24-мӗшӗнче Шупашкартан Хусана ҫӳрекен маршрутка аварие лекнӗ. Ку 20 сехет те 20 минутра Мари Элти Звенигово районӗнчи «Кокшайск – Красногорский» ҫул ҫинче пулнӑ.
Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, маршрутка водителӗ, 39 ҫулти арҫын, малта пыракан транспортран иртсе кайма тӑнӑ та тепӗр машинӑпа ҫапӑннӑ. Аварире 5 ҫын шар курнӑ: ҫӑмӑл машинӑн 28 ҫулти водителӗ тата микроавтобусри 4 пассажир.
Ҫӑмӑл машина водителӗ хӗрарӑм пулнӑ. Вӑл автобусри суранланнӑ ҫынсене медпулӑшу кӳнӗ. Чылайӑшӗ тутине, сӑмсине амантнӑ.
Тутарстанра тухса тӑракан «Сувар» чӑваш хаҫачӗн редакторӗ Ирина Трифонова Хусанти Туслӑх ҫуртӗнче Голланди журналисткипе, «NRC» ятлӑ массӑллӑ информаци хатӗрӗнче ӗҫлекен Ева Цукерпа тӗл пулнӑ. Унпа чӑвашсем ҫинчен калаҫнӑ.
Ева Цукер каланӑ тӑрӑх, Европӑри нумай ҫӗршывра пурӑнакан ахаль ҫынсем Раҫҫейре монохалӑх (вырӑссем) пурӑнать тесе шухӑшлаҫҫӗ. «Нумай нациллӗ ҫӗршыв пӗр халӑх пек пӗрлешсе пурӑнни питӗ хаклӑ. Эсир питӗ туслӑ пурӑнатӑр», — тесе каланӑ Мускавра ҫур ҫул каялла тӗпленнӗ журналист.
Вӑл чӑвашсен йышӗпе, «наци хӑйхаклӑхӗпе» кӑсӑкланнӑ.
Хӑнана чӑвашсем ҫинчен кӗнеке парнеленӗ.
«М-12» федераци ҫулне тума хушма укҫа уйӑрнӑ. Нухрат «Мускав – Чулхула – Хусан» ҫула тӑвас ӗҫсене 30,1 процент хӑвӑртлатасса шанаҫҫӗ. Ҫав тӗллевпе тата тепӗр 81,7 миллиард тенкӗ уйӑрнӑ.
Машинӑсем хӑвӑрт ҫӳремелли ҫула хута ярсан Мускавран Хусан хальхи пек 12 сехет каяс вырӑнне 6,5 сехетре ҫитейӗн. Строительствӑна 2024 ҫул тӗлне туса пӗтересшӗн, анчах унӑн сыпӑкӗсене пӗчӗкшерӗн 2022 ҫултанах хута ярса пыма тытӑнасшӑн. Проекта пурнӑҫлама 650 млрд тенкӗ кирлӗ пулӗ тесе шухӑшлаҫҫӗ.
Магистраль Мускав, Улатимӗр тата Чулхула облаҫӗсем, ҫавӑн пекех Чӑваш Енпе Тутарстан урлӑ иртӗ.
Ҫула маларах Хусана ҫитиччен ҫеҫ сарас тенӗ, РФ Президенчӗ Владимир Путин хушнипе Екатеринбурга ҫитерме йышӑннӑ. Ҫапла вара ҫул Пушкӑртстан, Пермь тата Свердловск тӑрӑхӗсем витӗр пулӗ.
Канаш районӗнчи Мӑкӑр кӗперӗ Раҫҫей халӑхӗсен культура еткерлӗхӗн объекчӗ пулма пултарать. Кун пирки регионти Культура министерстви пӗлтерет.
Историпе культура экспертизин патшалӑх актне обществӑна сӳтсе явма кӑларса тӑратнӑ. Ӑна ҫӗршыври халӑхсен истори тата культура палӑкӗсен патшалӑх реестрне кӗртесшӗн.
Сӑмах май, Мӑкӑр кӗперне 100 ытла ҫул каялла тунӑ. Вӑл Мускава Хусанпа ҫыхӑнтарнӑ. Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫи вӑхӑтӗнче вара стратеги пӗлтерӗшлӗ пулнӑ. Халӗ ку вырӑна туристсем юратаҫҫӗ, унта сӑн ӳкерӗнеҫҫӗ.
Ҫӗмӗрлери йӗрке хуралҫине кӳршӗ республикӑри арҫын уринчен ҫыртнӑ. Куншӑн ӑна колоние ӑсатнӑ.
ШӖМ пӗлтернӗ тӑрӑх, ку кӑҫал ака уйӑхӗн 17-мӗшӗнче ҫӗрле пулнӑ. Ӳсӗр арҫын хӑна ҫуртӗнче йӗркене пӑснӑ, хӑйне тивӗҫлипе тытман. Полицейскисем килнӗ, Хусан арҫынни вӗсене хирӗҫ тӑнӑ.
Хайхи ӳсӗр арҫын урайне ӳксе пӗр полицейские уринчен ҫыртнӑ. Ӑна полици уйрӑмне илсе ҫитерсе протокол ҫырнӑ. Халӗ суд пулнӑ. 35 ҫулти арҫынна пӗтӗмӗшле режимлӑ колоние 2 ҫул та 1 уйӑхлӑха ӑсатнӑ.
«Фармаци» патшалӑхӑн унитарлӑ предприятине директор пулса Юрий Бабаве ертсе пырӗ. Йышӑнӑва республика ертӳҫи Олег Николаев иртнӗ эрнерех, юпа уйӑхӗн 15-мӗшӗнче, алӑ пуснӑ иккен.
Аса илтерер: унпа коллектива пӗлтӗрхи юпа уйӑхӗн 15-мӗшӗнче гендиректор тесе паллаштарнӑччӗ. Халӗ Юрий Бабаев — гендиректор мар, директор.
Юрий Бабаев Хусанти патшалӑх медицина институтӗнчен 1991 ҫулта вӗренсе тухнӑ. Унта вӑл «стоматолог» специальноҫӗн дипломне алла илнӗ. Медицина наукисен кандидачӗ. Врачсен пӗлӗвне ӳстермелли институтра пӗлӳ шайне ӳстернӗ.
-9.7 °C