Паян, ҫу уйӑхӗн 25-мӗшӗнче, Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗн директорӗ Елена Николаева 50 ҫул тултарнӑ.
Елена Николаева 1973 ҫулта Етӗрне районӗнчи Тури Ачак ялӗнче ҫуралнӑ. И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университетӗнче вӗреннӗ вӑхӑтрах шкулта чӑваш чӗлхипе литературине вӗрентме тытӑннӑ. 2002 ҫулта вӑл Республикӑн халӑх пултарулӑхӗн ӑслӑлӑхпа методика центрне ӗҫлеме пуҫланӑ, каярах вӑл Республикӑн культура программисен дирекцине куҫнӑ.
Ҫамрӑксен театрӗн директорӗнче вӑл 2011 ҫултанпа ӗҫлет. Театрта палӑртнӑ тӑрӑх, культура учрежденине Елена Николаева ертсе пыма тытӑннӑранпа театр пурнӑҫпа тан утма тытӑннӑ.
Спектакльсем лартма театра тӗрлӗ ҫӗрти пултаруллӑ режиссерсене, художниксене тата композиторсене пӗрмаях чӗнсе илеҫҫӗ. Театр ӗҫченӗсем хӑйсен пултарулӑхне Мускавра, Питӗрте тата Хусанта туптаҫҫӗ.
Чӑваш кӗнеке издательствинче нумаях пулмасть Николай Евдокимовӑн «Ҫулсем-йӗрсем» романӗ 1000 экземплярпа кун ҫути курнӑ.
Николай Евдокимов 1893 ҫулхи ака уйӑхӗн 18-мӗшӗнче Самар облаҫӗнчи Шунтал районӗнчи Ҫӗнӗ Таяпа ялӗнче ҫуралнӑ. Теччӗри педагогика курсӗнче, Хусан университечӗн медицина факультетӗнче вӗреннӗ, Хусантах акушерство клиникинче ординатурӑра пӗлӗвне ӳстернӗ. 1930 ҫулта вӑл Чӑваш Ене куҫса килнӗ, медицина енӗпе ӗҫлесе пурӑннӑ. Чӑваш АССРӗн тава тивӗҫлӗ тухтӑрӗ ята тивӗҫнӗ.
Чӑваш кӗнеке издательствинче пӗлтернӗ тӑрӑх, Николай Евдокимовичӑн малтанхи юптарӑвӗсем 1929 ҫулта «Хӗрлӗ сӑнӑ» кӗнекере пичетленнӗ. 1936 ҫулта унӑн «Юптарусем» кӗнеки, 1962 ҫулта «Ҫулсем-йӗрсем» романӗ, 1964 ҫулта «Крепков» повеҫӗ тухнӑ. Вӑл совет тата ют ҫӗршыв ҫыравҫисен хайлавӗсене, медицина кӗнекисене чӑвашла куҫарнӑ. Н.Е. Евдокимов 1964 ҫулхи утӑ уйӑхӗн 16-мӗшӗнче ҫут тӗнчерен уйрӑлса кайнӑ.
Чӑваш Енре, Чулхула облаҫӗнче тӳлевлӗ М-12 ҫула тӑвас ӗҫ хӗрсех пырать. Халӗ ӗҫсен улттӑмӗш тапхӑрне пурнӑҫлаҫҫӗ.
«Автодор» ГК правленийӗн пуҫлӑхӗ Вячеслав Петушенко пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫул ҫинчи специалистсем талӑкӗпех ӗҫлеме пуҫлӗҫ. Ҫул-йӗр тата строительство объекчӗсене тума хушма ресурсем уйӑрӗҫ.
Палӑртмалла: «Мускав – Чулхула – Хусан» М-12 федераци трассин пур участокне те 2023 ҫулхи раштав уйӑхӗччен туса пӗтермелле.
Тутарстанра пурӑнакан чӑваш хӗрӗ Юлия Еремеева (сӑнӳкерчӗкре варринче) Хусанта иртнӗ «Науруз гузяле-2023» илем конкурсӗнче ҫӗнтернӗ.
Тӗрӗк тата иран халӑхӗсем Мӑсӑльмансем Науруз уява пуш уйӑхӗн 21-мӗшӗнче ирттереҫҫӗ. Уява шӑпах ҫавна халалланӑ та.
Юля — чӑваш ҫамрӑкӗсен «Аталан» организацийӗн ертӳҫи, хӑйӗн пултарулӑхне «Ӗмӗт» ансамбльте кӑтартать. Хӗр малтан конкурсӑн ҫурма финалӗнче ҫӗнтерсе «Пултаруллӑ пике» ята тивӗҫнӗ, ӗнер вара финалта тӗп титула ҫӗнсе илнӗ.
Чӑваш кӗнеке издательствинче «Мир волжской деревни во второй половине XIX – начале XX века» ятлӑ кӗнеке пичетленсе тухнӑ.
Унӑн авторӗ — Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институчӗн директорӗн ӑслӑлӑх тата аталану енӗпе ӗҫлекен заместителӗ, истори наукисен кандидачӗ Геннадий Николаев.
Кӑларӑм XIX ӗмӗрӗн иккӗмӗш ҫурринчи тата XX ӗмӗрӗн пуҫламӑшӗнчи Хусан тата Чӗмпӗр кӗпӗрнийӗсенчи ялсен пурнӑҫӗпе паллаштарать. Атӑлҫи тӑрӑхӗнче пурӑннӑ тӗрлӗ халӑхӑн хресчен пурнӑҫӗ еплерех пулнине ҫутатса панӑ.
Кӗнеке историксем, этнологсем, студентсем тата ытти вулакан валли кӑсӑклӑ пуласса шанаҫҫӗ.
Кӗнекене А.И. Миттовӑн «Ялта» ӳкерчӗкӗпе капӑрлатнӑ.
Чӑваш патшалӑх юрӑпа ташӑ ансамблӗнче ӗҫлекен 6 ҫын кӑҫал хӑйсен професси шайне ӳстернӗ.
Артистсем тата ансамблӗн техника ӗҫченӗсем Краснодарти, Хусанти, Кемӗрти патшалӑхӑн культура институчӗсенче тата Дмитрий Хворостовский ячӗллӗ Ҫӗпӗрти искусство институтӗнче вӗреннӗ.
Сасӑ инженерӗ Глеб Якушов, сӑмахран, «Концертри тата студири сасӑ режиссури» енӗпе пӗлӗвне туптанӑ, хор артисчӗ Павел Хлебников — вокал ӳнерӗ енӗпе.
Професси шайне ӳстерни артистсен тата ансамбльте ӗҫлекенсен пултарулӑхне ҫӳллӗрех шая ҫӗклеме пулӑшасса шанаҫҫӗ.
Ӗнер, чӳк уйӑхӗн 25-мӗшӗнче, И.Я. Яковлев ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх педагогика университечӗн ветеранӗ Людмила Теплова пурнӑҫран уйрӑлса кайнӑ. Вӑл 85 ҫулта пулнӑ.
Хӗрарӑм хӑйӗн пурнӑҫӗн 44 ҫулне педагогика университетне халалланӑ. Вӑл биологи наукисен кандидачӗ, доцент, Чӑваш Республикин халӑх вӗрентӗвӗн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ, республикӑн хисеплӗ экологӗ пулнӑ.
Людмила Петровна 1937 ҫулхи авӑн уйӑхӗн 15-мӗшенче Шупашкарта ҫуралнӑ.1961 ҫулта Чӑваш пединститучӗн биологипе хими факультетӗнчен вӗренсе тухнӑ, 1965 ҫулта – СССР Наукӑсен академийӗн Хусанти филиалӗн Биологи институтӗнчен вӗренсе тухнӑ.
2022 ҫул — Чӑваш Республикинчи мухтавлӑ ентешсен ҫулталӑкӗ
Республикӑра мухтавлӑ ентешсен ҫулталӑкӗ пынӑ май, шкулта вӗренекенсем те паллӑ ҫынсем ҫинчен нумайрах пӗлме тӑрӑшаҫҫӗ. Аслӑ мӑнукӑм та акӑ «Нарспи» поэма авторӗн Константин Васильевич Ивановӑн кун-ҫулӗпе интересленме тытӑннӑ, ҫуллахи каникул кунӗсенче класӗпех чаплӑ поэт ҫуралса ӳснӗ Слакпуҫ ялне кайса курма шутлаҫҫӗ.
— Пирӗн Шӑмӑршӑ ялӗнче те ҫӗр-шывӗпех палӑрнӑ Иванов ҫуралнӑ, — терӗм мӑнукӑма. — Иван Филиппович Иванов. Шел, ун ҫинчен ентешсем пӗлсех каймаҫҫӗ. Наукӑшӑн пысӑк пӗлтерӗшлӗ хӑш-пӗр ӗҫӗ халӗ те патшалӑх вӑрттӑнлӑхӗ шутланать.
Иван Ивановӑн кун-ҫулӗпе эпӗ хӗрӗх ҫул каяллах интересленме пуҫланӑччӗ. Шӑмӑршӑри Илпек урамӗнче пурӑннӑ Илья Васильевич Муллин пенсионер мана Иван Филиппович пирӗн районтан тухнӑ пӗрремӗш профессор пулнӑ тесе пӗлтернӗччӗ.
Эпӗ унпа малтанласа килӗшмерӗм: пӗрремӗш профессор Тури Чаткасра ҫуралса ӳснӗ Семен Федорович Сайкин тесе шутлаттӑмӑр вӗт-ха!
Ҫук иккен: Сайкин доктор диссертацине 1965 ҫулта хӳтӗленӗ пулсан, Иванов унран 29 ҫул маларах — 1936 ҫултах — биологи наукисен докторӗ пулса тӑнӑ.
Чӳк уйӑхӗн 17-19-мӗшӗсенче Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗнче «ТОЧКА РОСТА» (чӑв. Ӳсӗм пуҫламӑшӗ) ятпа Шупашкарти театрпа вӗрентӳ форумӗ иртӗ.
Форума театр ӳнерӗн паллӑ специалисчӗсем пухӑнса лекцисем, семинар-практикумсем, ӑсталӑх сехечӗсем, киномаркетингпа, ӳнер гримӗпе, пластикӑпа тата драматургипе тренингсем ирттерӗҫ.
Киномаркетинг вӑрттӑнлӑхне, сӑмахран, Хусанти «МТД медиа» компани-интегратор специалисчӗсем уҫса парӗҫ. Вӑл интегратор Раҫҫейри чи пысӑк букинг компанийӗсенчен пӗри шутланать. Унӑн сетӗнче — ҫӗршывӑн тӗрлӗ регионӗнчи 100 ытла кинотеатр.
Тутарстанӑн тӗп хулинче пӗтӗм тӗнчери тӗрӗк халӑхӗсен «Восточный базар в Казани» (чӑв. Хусанти тӗрӗк пасарӗ) пысӑк шайри калӑпӑшлӑ музыка фестивалӗ иртӗ. Унта Чӑваш халӑх артистки, Чӑваш патшалӑх культурӑпа ӳнер институчӗн доценчӗ Августа Уляндина тата «Ярды» халӑх юррин театрӗ — этно-фолк ушкӑн хутшӑнӗ.
Тӗрӗк халӑхӗсен эстрадин пӗтӗм тӗнчери пӗрремӗш фестивалӗ юпа уйӑхӗн 27-мӗшӗнче Хусанти «Пирамида» культурӑпа кану комплексӗнче иртӗ.
Гала-концерта 10 ҫӗршыври тата Раҫҫейӗн 12 регионӗнчи коллективсем хутшӑнӗҫ. Сумлӑ йышра — Августа Уляндинан Халӑх юррин театрӗ. Асӑннӑ ушкӑн чӑваш юррине ҫӗнӗлле янӑратать.
-9.7 °C