Чӑваш Енре ҫуртсен картишӗсене тата тротуарсене хӑтлӑлатма республика хыснинчен 1 млрд тенкӗ уйӑрнӑ. Йышӑнӑва ЧР Элтеперӗ Олег Николаев алӑ пуснӑ.
Уйӑрнӑ укҫа-тенке 26 муниципалитета пайласа парӗҫ. Вырӑнти тӳре-шаран подрядчиксемпе килӗшӳ тумалла та ӗҫе пуҫӑнмалла. Ӗҫе авӑн уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен кая юлмасӑр тытӑнмалла та ҫулталӑк вӗҫлениччен пӗтермелле.
Ӗҫе пуҫӑниччен проектсенче Чӑваш Енӗн тӗп архитекторӗ ҫирӗплетӗ. ЧР Строительство министерстви укҫа-тенке мӗнле тӑкакланине, проектсене епле пурнӑҫланине тӗрӗслесе тӑрӗ.
Сӑмах май, пӗлтӗр ку тӗллевпе 1,2 млрд тенкӗ ытла уйӑрнӑ. Ку укҫапа 330 объекта хӑтлӑлатнӑ.
Сӗнтӗрвӑрри районӗнче пурӑнакан ҫынсем йытӑ шыраса укҫасӑр юлнӑ. Пысӑк суммах мар та, ҫапах та...
61 ҫулти хӗрарӑмӑн тӑванӗн хӗрӗ (вӑл Шупашкартан килнӗскер пулнӑ) йоркшир терьерӗпе вырӑнти стадион ҫывӑхӗнче уҫӑлса ҫӳренӗ. Вӗсем патне овчарка чупса пырсан пӗчӗк йытӑ хӑранипе ҫӑва енне тарса кайнӑ. Унта вӑл ҫухалнӑ.
Хӗр ҫынсене пулӑшма ыйтса тӗнче тетелӗнчи ушкӑнсенчен пӗринче ҫырнӑ. Ырӑ кӑмӑлшӑн укҫа тӳлеме шантарнӑ. Кӗҫех шӑнкӑравлакан тупӑннӑ. 4,5 пин тенкӗ тӳлесен йытта тавӑрса пама пулнӑ. Хӗр укҫана хӑйӗн тӑванне куҫарса пама тата йытта кайса илме ыйтнӑ. Хӗрарӑм укҫана куҫарса панӑ, анчах вырӑна ҫитсен йытӑллӑ ҫын пулман. Улталаннине ӑнлансан йӗрке хуралҫисенчен пулӑшу ыйтнӑ.
ЧР Транспорт министерствине 20 миллион тенкӗ уйӑрма палӑртнӑ. Кун пирки Правительство сайтӗнче хыпарланӑ.
Утӑ уйӑхӗн 23-мӗшӗнче ЧР Министрсен Кабинечӗн председателӗн тивӗҫӗсене пурнӑҫлакан Михаил Ноздряков 2021 ҫулта Чӑваш Енри резерв фончӗн пӗр пайне, 20 миллион тенке, Транспорт министерстви валли транспорт реформи йӗркелеме уйӑрасси пирки хушу алӑ пуснӑ.
Тӳре-шара пӗр операторпа тата пӗрлехи билетсемпе сет йӗркелесшӗн, парка ҫӗнетесшӗн, брутто-килӗшӳсем тӑвасшӑн.
Шупашкарти фитнес-клубра ӗҫлекен администратор полицие пырса хӑйне улталани пирки каласа кӑтартнӑ. Ун патне унӑн «пуҫлӑхӗ» шӑнкӑравланӑ, кассӑра миҫе тенкӗ укҫа пурри пирки ыйтнӑ. Хӗрарӑм ним шутламасӑр 43 пин тенкӗ пуррине каланӑ.
Хайхи «пуҫлӑх» укҫана таксист урлӑ парса яма ыйтнӑ. Ку илсе тухса панӑ. Таксиста такам укҫа кайса илме, ӑна счет ҫине куҫарма ыйтнӑ-мӗн. Куншӑн хӑйӗн валли 2 пин тенкине хӑварма ирӗк панӑ. Таксист укҫана куҫарса парсан тин иккӗленме тытӑннӑ, каялла фитнес-клуба таврӑннӑ. Администратор унран хӑй улталанни пирки пӗлнӗ.
Шупашкар хулинче пурӑнакан ҫулланнӑ пӗр хӗрарӑм икӗ хутчен улталаннӑ. Иккӗшӗнче те «МММ» компание пула. Пӗрремӗшӗнче — ҫав ушкӑна укҫа хурса, тепрехинче — укҫана каялла илес тесе.
Пӗр кунхине ун патне палламан этем шӑнкӑравланӑ. Вӑл хӑйӗнпе «МММ» компани ӗҫченӗ тесе паллаштарнӑ. Эпир хӑй вӑхӑтӗнче улталаннӑ ҫынсене укҫа тавӑрса парассипе ӗҫлетпӗр тесе каланӑ. 65-ри хӗрарӑм компанин акцине темиҫе ҫул каялла, чӑн та, туяннӑ. Укҫана тавӑрас тесен 23 пин тенкӗ комисси тӳлемеллине пӗлтернӗ. Хӗрарӑм укҫана куҫарса панӑ. Кӑштахран ӑна 700 пин тенкӗлӗх сертификата 64 пин тенкӗпе туянма сӗннӗ. Вара хӗрарӑм сисчӗвленнӗ, тек укҫа куҫарса паман.
Чӑваш Енре пурӑнакан пӗр арҫын Патшалӑхӑн ҫул-йӗр хӑрушсӑрлӑхӗн инспекцине ӗҫе вырнаҫма ӗмӗтленни, пули-пулми ҫынна илес ҫук тесе шухӑшланӑран ултавҫӑ-хӗрарӑм капкӑнне ҫакланнине Чӑваш халӑх сайчӗ иртнӗ уйӑхра пӗлтернӗччӗ. Ултавҫӑ-хӗрарӑм Шупашкар районӗнчи Кӳкеҫре пурӑнать иккен.
Хӗрарӑм ҫынна шанакансене паллашу сайчӗ урлӑ тупнӑ. Хӑшӗсене вӑл сипленме укҫа кирлӗ, теприсене бизнеса аталантарма кирлӗ, виҫҫӗмӗшӗсене ӗҫе вырнаҫма пулӑшанҫи пулнӑ. Капкӑна ытларах чухне арҫынсем ҫакланнӑ. Йӗрке хуралҫисем шухӑшланӑ тӑрӑх, улталанакансем тата та нумайрах, вӗсем полицие хальлӗхе пурте пӗлтермен.
Вӑрнар районӗнче пурӑнакан пӗр хӗрарӑм суд приставӗсенчен утарта пытаннӑ. Унта вӑл пӗрле пурӑнакан арҫын патӗнче пулнӑ. 1975 ҫулта ҫуралнӑскер ҫул ҫитмен ачи умӗнче 350 пин тенкӗ парӑм пухса тултарнӑ.
Ҫӗртме уйӑхӗн пуҫламӑшӗнче Вӑрнар районӗнчи суд ӑнман амӑшне ҫур ҫул ӗҫлеметтерме йышӑннӑ. Хӗрарӑм икӗ кун ӗҫленӗ те ҫухалнӑ. Айӑплава пурнӑҫа кӗртекен федераци службин управленийӗн ӗҫченӗсем суда айӑплав мелне ылмаштарма ыйтса хутпа тухнӑ. Черетлӗ ларӑва хӗрарӑм пыман, йышӑнӑва куҫӑн мар мелпе кӑларнӑ.
Хӗрарӑм Вӑрнар районӗнчи Оттикӑвӑ ялӗнчен 15 ухрӑмра вырнаҫнӑ утарта пытанса пурӑннӑ. Унта машина ҫитме май ҫукран шанчӑклӑ вырӑн тесе шухӑшланӑ-тӑр. Анчах приставсем шыраса тупса пӗр кунхине ирех пырса кӗнӗ. Хӗрарӑма 1 уйӑх та 13 кунлӑха колони-поселение ӑсатнӑ.
Ҫӗнӗ Шупашкарти нумай хваттерлӗ ҫуртсенчен пӗринче, Совет урамӗнчи 14-мӗш ҫуртра (вӑл общежити шутланать), пушар тухнӑ хыҫҫӑн хулара инкеклӗ лару-тӑру режимӗ туса хунине эпир унччен пӗлтернӗччӗ. Аса илтерер: вут-ҫулӑм утӑ уйӑхӗн 14-мӗшӗнче 17 сехет те 45 минутра тухнӑччӗ. Инкекре 1,3 пин тӑваткал метр лаптӑк ҫинче ҫивитти сиенленнӗ. Ҫынсем, телее, шар курман.
Асӑрханмасӑр пурлӑха сиенленӗшӗн пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Пушара пула 250 пин ытла тенкӗлӗхшар кӑтартнӑ. Тӗпчевҫӗсем шухӑшланӑ тӑрӑх, мачча ҫинче такам пулнӑ. Инкек ҫавӑн хыҫҫӑн тухнӑ. Те, шӑрпӑкпа вылянӑ ӗнтӗ, те пирус туртнӑ. Айӑплине пакунлисем тупса палӑртӗҫ.
Шупашкарта пурӑнакан 54 ҫулти хӗрарӑм банк ӗҫченӗсене те, йӗрке хуралҫисене те шанман. Ултавҫӑсене вара ӗненнӗ. Лешсем ӑна банк тата йӗрке хуралӗн ӗҫченӗсем тесе каланӑ та...
Ҫынна шӑнман пӑр ҫине лартса яма ӑстаскерсем хӗрарӑма унӑн ячӗпе такамсем кредит илесшӗн, укҫана хӑрушсӑр счетсем ҫине куҫармалла тесе суйнӑ. Хӗрарӑма ӗнентерме «йӗрке хуралҫи» суя удостоверени те ӳкерсе ярса панӑ.
Хӑраса ӳкнӗ хӗрарӑм банка васканӑ, унта вӑл хӗрӗ валли кредит илме васкавлӑ укҫа кирлӗ тесе хӑйӗн 4 миллион тенкӗ укҫине илнӗ. Ҫав укҫа хӗрарӑма ашшӗ вилсен юлнӑ иккен.
Банкра ӗҫлекенсем такамсем улталамаҫҫӗ-и тесе чарма пӑхнӑ, йӗрке хуралҫисене те чӗннӗ. Лешсем никам та шӑнкӑравламан-и тесе хытах кӑсӑкланнӑ. Банкра ӗҫлекенни кайран макӑрмалла ан пултӑр тесе те асӑрхаттарнӑ.
Хӗрарӑм никама та итлемен. Унран та ытларах — тепӗр 5 банкра 3,5 миллион тенкӗ кредит илнӗ. Мӗнпур укҫана, пурӗ 7 миллион тенкӗ ытла, такамсене куҫарса панӑ.
Чӑваш Енӗн Кӗнеке издательствинче хӑш-пӗр кӗнекене Мускав укҫипе кӑларӗҫ. Федераци субсидине «пурнӑҫӑн вулакан сӑнарне» ҫутатса паракан литературӑна кун ҫути кӑтартма уйӑраҫҫӗ. Тепӗр майлӑ каласан, укҫа-тенке вулав культурине халӑхра сарма, халӑхсен хӑйне евӗрлӗхне упраса хӑварма параҫҫӗ.
Федераци укҫипе Раҫсей Федерацийӗн тава тивӗҫлӗ художникӗн Праски Виттин «Молитва в цвете» кӗнеке-альбомне, Владимир Степановӑн «Великие битвы наших предков» ӑслӑлӑхпа популярлӑ очеркӗсене, Юрий Ювенальевпа Сергей Ювенальевӑн «Музыкальное искусство и народная скульптура суваро-булгар – предков чувашей» кӗнеке-альбомне, Владимир Алмантайӑн «Суваро-булгарские имена и их значение» тӗпчевне пичетлӗҫ.
-1.7 °C