Паян Чӑваш Енри йӗрке хуралҫисенчен Етӗрне районӗнче пурӑнакан 34 ҫулти хӗрарӑм пулӑшу ыйтма пынӑ. Вӑл вӗсене ӑнлантарса панӑ тӑрӑх, водитель удостоверенине укҫалла туянас (суя документпа усӑ куракансене саккунпа килӗшӳллн явап тыттарасси урӑх калаҫу тейӗпӗр. — Т.Т. асӑрхаттарӑвӗ) тенӗ.
Ара, унччен хӗрарӑм права илес тесе вӗреннӗ иккен-ха. Анчах экзамен тытма сакӑр хутчен кайсан та праваллӑ пулайман. Ҫавӑн хыҫҫӑн вӑл водитель правине туянас шухӑш патне ҫитсе тухнӑ.
Тӗнче тетелӗнчи халӑх ушкӑнӗсенчен пӗринче водитель правине сутакансен пӗлтерӗвне асӑрханӑ. «Пулӑшушӑн» 35 пин тенкӗ тӳлемелле-мӗн. Палламан ҫынсене ӗненсе хӗрарӑм укҫа куҫарса панӑ, анчах удостоверени паракан пулман.
Чӑвашла ҫырнӑ чи лайӑх алҫырусене суйласа илмелли конкурс пирӗн республикӑра ҫулсеренех иртет. Ун пек йышӑнӑва Чӗваш Енӗн Правительстви 2018 ҫулхи пуш уйӑхӗн 28-мӗшӗнче алӑ пусса ҫирӗплетнӗ. Кӑҫалхи конкурс комиссийӗн ларӑвӗ юпа уйӑхӗн 19-мӗшӗнче иртнӗ.
Ҫӗнтерӳҫӗсен шутне ҫак ӗҫсем кӗнӗ. Шкул ҫулне ҫитмен тата кӗҫӗн ҫулсенчи шкул ачисем валли ҫырнӑ алҫырусенчен Николай Ишентейӗн «Алюш эрешӗсем» ӗҫне суйласа илнӗ. Уншӑн хыснаран 50 пин тенкӗ уйӑрса парӗҫ.
Вӑтам ҫулсенчи шкул ачисем валли Владислав Николаевӑн «Сӑр хӗрринче Ҫӗнтерӗве туптанӑ» алҫырӑвне ырланӑ, аслӑ ҫулсенчи шкул ачисем валли вара — Елена Чекушкинан (Елен Нарпи) «Телей патне пин ҫухрӑм» ӗҫне. Асӑннӑ икӗ автора 75-шер пин тенкӗ тивӗҫӗ.
Чулхула облаҫӗнчи арҫын Етӗрне районӗнче пурӑнакан 10-мӗш класс хӗрачине улталанӑ.
Пике тӗнче тетелӗнче вутӑ туянас кӑмӑллине пӗлтерсе пӗлтерӳ вырнаҫтарнӑ. Кӗҫех «сутакан» та тупӑннӑ. Татса-ҫурмалла мар. Йӑлтах хатӗр. Пӗр автомашина вутӑшӑн 7 пин тенкӗ тӳлемелле. «Сутуҫӑ» хӗре укҫана куҫарса пама ӳкӗте кӗртнӗ. Укҫана илнӗ хыҫҫӑн вӑл ҫыхӑнӑва тухма пӑрахнӑ.
Чӑваш Енри йӗрке хуралҫисем ултавҫӑна тупса палӑртнӑ. Вӑл Чулхула облаҫӗнчи 31 ҫулти арҫын пулнӑ. Унччен судпа айӑпланнӑскер тӑван тӑрӑхӗнче ҫынсене вутӑ сутатӑп тесе 13 хутчен улталанӑ тесе шухӑшлаҫҫӗ.
Шали ӗҫсен органӗнче ӗҫлекен 34 ҫулти хӗрарӑм тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Вӑл пысӑк укҫа вӑрлама тӑнӑ тесе шутлаҫҫӗ.
Следстви версийӗ тӑрӑх, юпа уйӑхӗн 13-мӗшӗнче вӑл пӗлӗшӗн 3,3 миллион тенкине хайӗн кӗсйине чикме хӑтланнӑ. Вӑл ӑна ҫак укҫапа икӗ пӳлӗмлӗ 4 хваттер туянма пулать тесе ӗнентернӗ.
Анчах йӗрке хуралҫи хура ӗҫне вӗҫне ҫитереймен. Ӑна Хӑрушсӑрлӑхӑн федераци службин тата Следстви комитечӗн Чӑваш Енри следстви органӗсен ӗҫченӗсем татса чарнӑ.
Халӗ ун тӗлӗшпе пуҫарнӑ уголовлӑ ӗҫе малалла тӗпчӗҫҫӗ.
Ача пахчинче воспитательте ӗҫлекен 52 ҫулти хӗрарӑм ултавҫӑсене 2 миллион тенкӗ ытла куҫарса панӑ. Кун пирки вӑл полицие пӗлтернӗ.
Палламан ҫын ун патне юпа уйӑхӗн 11-мӗшӗнче шӑнкӑравланӑ. Вӑл банк ӗҫченӗ имӗш. Хайхискер каланӑ тӑрӑх, унӑн ячӗпе такам кредит илесшӗн, укҫине вӑрласшӑн. Палламан ҫынсем хӗрарӑм патне 4 кун шӑнкӑравланӑ. Юлашкинчен хӗрарӑм кредит илнӗ, укҫине вӗсене куҫарса панӑ. Ултавҫӑсем «вӑрттӑн операцие» татас мар тесе кун пирки никама та пӗлтерме хушман.
Хӗрарӑм кредит илнӗ чухне хваттерне салук хунӑ. Ултавҫӑсене вӑл 2 млн ытла тенкӗ куҫарса панӑ. Кун тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.
Чӑваш Енри музейсене, вулавӑшсене тата архивсене те QR-кодсӑр е ятарлӑ справкӑсӑр кӗртмӗҫ. Ҫапла хушӑва республика Элтеперӗ ӗнер алӑ пуснӑ.
Асӑннӑ учрежденисене кӗрес тесен е ковидран вакцинациленнине ҫирӗплетсе памалла, е кӑшӑлвируспа чирленӗренпе ҫур ҫул иртменнине кӑтартса паракан справка кирлӗ пулӗ, е ковид ерменнине ӗнентерекен ПЦР-тест ыйтӗҫ.
Хальлӗхе ун пек документсене кафесемпе ресторансенче, бассейнсемпе мунчасенче тата ытти ҫавӑн пек организацисенче ыйтма тивӗҫ.
Хушнине итлеменнисене штрафлама юрать. Уйрӑм ҫынсене — 1 пинрен пуҫласа 30 пин тенкӗ таран, должноҫри ҫынсене — 10 пинрен 50 пин тенкӗ таран, усламҫӑсене — 30 пинрен 50 пин тенкӗ таран, предприяти-организацисене — 100 пинрен 300 пин тенкӗ таран.
Ӗнер Чӑваш Енри тӳре-шара культурӑна аталантарас енӗпе пысӑк тӳпе хывнисене уйӑхсерен патшалӑх пособийӗ парса тӑрассипе ҫыхӑннӑ ыйтӑва тишкернӗ.
ЧР Элтеперӗн Администрацийӗн Ертӳҫи Вячеслав Борислв ертсе пынипе иртнӗ ларура 9 ходатайство пӑхса тухнӑ. Укҫана культурӑра пысӑк ҫитӗнӳсем тунисене парса тӑраҫҫӗ. Ларурисем ҫавӑн пек ҫын Раҫҫей халӑх артисчӗ Юрий Васильев тесе йышӑннӑ.
Юрий Васильевич Чӑваш патшалӑх юрӑпа ташӑ ансамблӗн илемлӗх ертӳҫи тата дирижёрӗ пулса 40 ҫул ытла ӗҫленӗ. Пултарулӑх ушкӑнӗ тӗнче шайӗнчи фольклор фестивалӗсен темиҫе хут та хутшӑннӑ.
Шупашкарти усламҫӑ налук службине 4,5 миллион тенкӗ тӳлессине пытарнӑ тесе шутлаҫҫӗ. Куншӑн ӑна явап тыттарасшӑн.
Следстви палӑртнӑ тӑрӑх, 2018 ҫулхи утӑ уйӑхӗнчен пуҫласа пӗлтӗрхи утӑ уйӑхӗччен усламҫӑ налук хумалли патент тытӑмне улӑштарнӑ. Ҫакна тума унӑн ирӗк пулман.
Кунсӑр пуҫне вӑл 2018 ҫулхи тӑваттӑмӗш кварталшӑн тата 2019 ҫулшӑн налук службине деклараци тӑратман. 2018 ҫулти декларацие суя сведенисем кӗртнӗ. Ҫапла вӑл 4,5 миллион ытла тенкӗлӗх налук тӳлессинчен пӑрӑннӑ тесе шутлаҫҫӗ.
Шупашкарта ултавҫӑсем ҫӗнӗ мелпе усӑ курнине палӑртнӑ. Ку Патшалӑх пулӑшӑвӗсен порталӗпе ҫыхӑннӑ.
Шупашкарта пурӑнакан 45 ҫулти хӗрарӑм полицие каласа кӑтартнӑ тӑрӑх, ун патне палламан ҫын шӑнкӑравланӑ та патшалӑх пулӑшӑвӗсен порталӗн пулӑшу службин ӗҫченӗ тесе паллаштарнӑ. Вӑл унӑн аккаунтне такам ҫӗмӗрнине пӗлтернӗ. Хайхискер хӗрарӑмран харпӑр кабинета кӗмелли даннӑйсене ыйтнӑ.
Ӗненмелле пултӑр тесе ун патне 24 номертен шӑнкӑравланӑ. Ку ӗҫе йӗрке хуралҫисем те хутшӑннӑ имӗш. Ултавҫӑсем ятарлӑ программа пулӑшнипе номерсене йӗрке хуралӗнчисемпе улӑштарнӑ.
Ҫапла ултавҫӑсем ун ячӗпе ҫур миллион тенкӗ кредит илнӗ. Кун тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.
Чӑваш Ен ӗҫ укҫи ӳсес енӗпе Атӑлҫи федераци округӗнче иккӗмӗш вырӑн йышӑнать. Малтанлӑха шутланӑ тӑрӑх, республикӑра вӑтам ӗҫ укҫи 9 уйӑхра 10,5 процент ӳснӗ, 34045 тенкӗпе танлашнӑ.
Ку енӗпе Чӑваш Ен Атӑлҫи федераци округӗнче 2-мӗш вырӑн йышӑнать, Раҫҫейре – 24-мӗш вырӑнта.
Ӗҫ укҫи ытларах ҫак тӑрӑхсенче ӳснӗ: Канаш, Шупашкар, Ҫӗмӗрле, Йӗпреҫ тата Ҫӗрпӳ районӗсенче. Шӑмӑршӑ, Елчӗк, Улатӑр, Патӑрьел районӗсенче, Ҫӗмӗрлере ку кӑтарту пӗчӗк пулнӑ.
Чи пысӑк кӑтарту – Шупашкарта. Унта вӑтам шалу 41,6 пинпе танлашать. Иккӗмӗш вырӑнта – Красноармейски районӗ. Унта ватам ӗҫ укҫи – 38,0 пин тенкӗ.
-1.7 °C