Мускав облаҫӗнчи пуҫламӑш класра вӗренекен ачасен ашшӗ-амӑшне вӗсен ачисене Александр Пушкинӑн «харсӑр» сӑввине тата Роберт Говардӑн «Конан-варвар» фэнтезине вулама хушни кӑмӑлсӑрлантарнӑ.
Вӗрентекенсем пуҫламӑш класра вӗренекен ачасене ҫуллахи вӑхӑтра вуламалли хайлавсен списокне «Вишня» сӑввине кӗртнишӗн тӗлӗнмеллипех тӗлӗннӗ. Ӑна аслисем «порнографи» тесех хакланӑ. Сӑнавҫӑсен шучӗпе сӑвӑра кӗтӳҫпе кӗтӳ пӑхакан хӗрӗн юратуллӑ хутшӑнӑвне уҫӑмлӑн ҫырса кӑтартнӑ. «Конан-варвар» хайлав виҫҫӗмӗш класра вӗренекенсене лекнӗ.
Хӑш-пӗр учитель хӑйсен ӗҫтешӗсем ҫав хайлавсене суйланине тӳрре кӑларма пӑхнӑ-ха. Вӗсен шучӗпе паян вӑл та, ку та вулама кӑсӑклӑ. Ҫапах та педагогсен пысӑк пайӗ пуҫламӑш класра ун пек хайлавсене вулама иртерех тесе шухӑшланине пӗлтернӗ-мӗн.
Дагестанра «Семья Фауда и Самиры» (чӑв. «Фаудпа Самира кил-йышӗ») ятлӑ чӑмлак сутлӑха кӑларнӑ, ӑна тӗнчипе паллӑ «Love is...» чӑмлакӑн исламла варианчӗ евӗр хатӗрленӗ. Ӑна тӗрлӗ ҫимӗҫ тутисемпе кӑларнӑ — чиепе лимон, тата ҫӗр ҫырлипе банан тутисемпе.
Кашни чӑмлакра ӳкерчӗклӗ хут пур — унта вара кил-йышри телей мӗнрен килнине ҫутатса панӑ. Исламри пахалӑх тӑрӑх. Тӗслӗхсем: «Кил-йышри телей вӑл… чирлекен арӑма пӑхни», «Кил-йышри телей вӑл… ватӑ атте-аннене хисеплени», «Кил-йышри телей вӑл… ачисем ашшӗ-амӑшӗсенчен сӑпайлӑха вӗренни», «Кил-йышри телей вӑл… тӗн кӗнекисене пӗрле вулани» тата ыттисем те.
Аса илтерер, «Love is...» чӑмлакра юрату мӗнле пулнине ӑнлантарса параҫҫӗ.
Нумаях пулмасть Сочире иртнӗ Пӗтӗм Раҫҫейри фольклор ушкӑнӗсен XVII фестивальне Комсомольски районӗнчи «Каҫал» халӑх ансамблӗ хутшӑннӑ. Пӗтӗм Раҫҫейри «Кубанский казачок» фестиваль-конкурса хутшӑннӑ 500 пултарулӑх ушкӑнӗ хушшинче I степень лауреачӗ пулса тӑнӑ тата «Фольклор театрӗсем» номинацире кубок ҫӗнсе илме пултарнӑ ушкӑн туй йӑли-йӗркине илсе ҫитернӗ. Тумӗсем те вӗсен «бутафорилле йӑлтӑр-ялтӑрлӑхпа ҫиҫекеннисем мар, чӑн-чӑннисемех пулнӑ», — тесе хыпарлать Римма Прокопьева журналист.
Фестивале Раҫҫей Федерацийӗпе Краснодар крайӗн Культура министерствисем, Виктор Захарченко ертсе пыракан «Кубанский казачий хор» пултарулӑхпа ӑслӑлӑх учрежденийӗ тата Сочи хулинчи Лазаревски район администрацийӗн культура пайӗ йӗркеленӗ.
Раҫҫей общество пуҫарулӑхӗн сайтӗнче сасӑлав иртет. Мӗн пирки? Хӑлхине наушник чикнӗ ҫуран ҫӳрекен ҫынсене, велосипедистсене сахалтан та 3 пин тенкӗлӗх штрафлатарасшӑн. Ку урапасем ҫӳрекен вырӑнта тата чукун ҫул ҫывӑхӗнче утакансене пырса тивет.
Ҫакна шухӑшласа кӑларнисем каланӑ тӑрӑх, ку ҫул ҫинче ҫуран ҫӳрекенсен вилеслӗхне чакарать. Наушникпа пыракансене пула авариллӗ лару-тӑру сиксе тухма та пултарать-мӗн.
Текстра ҫырнӑ тӑрӑх, наушникпе утакан ҫын тимсӗрлӗхне ҫухатать, ҫул ҫинче мӗн пулса иртнине курмасть те, илтмест те. Уйрӑмах наушник урапа пиклеттернине илтме чӑрмантарать-мӗн, ҫавна май пӑтӑрмах сиксе тухма пултарать.
Хальлӗхе ҫак пуҫарӑва 400 яхӑн ҫын ырланӑ. Ӑна федераци шайӗнче пӑхса тухчӑр тесен 100 пин сасӑ кирлӗ.
Чукун ҫул ҫинчи «мулкачсене» пысӑк суммӑлӑх штрафлама пуҫласси пирки федераци каналӗсем маларах пӗлтернӗччӗ-ха. Ҫирӗплетнӗ йӗрке пирӗн тӑрӑха та пырса тивӗ. Пуйӑспа хулаҫум маршрутпа билетсӑр ҫитес текенсене тытсан малашне 1400 тенкӗлӗх штрафлама пуҫлӗҫ. Кун пирки «Содружество» акционерсен уҫӑ обществи ятарлӑ хушу кӑларнӑ.
Сӑмах май каласан, билетсӑр ҫула тухни Мари Элта та ҫав хака кайса ларӗ. Тутарстанра вара 900 тенкӗлӗх штрафлӗҫ, Киров облаҫӗнче — 1,1 пин тенкӗлӗх, Мордва Республикинче — 850 тенкӗлӗх, Пушкӑртстанра — 900 тенкӗлӗх, Мӑкшӑ Республикинче — 1,2 пин тенкӗлӗх, Свердловск облаҫӗнче — 825 тенкӗлӗх, Пермь тӑрӑхӗнче — 1 пин тенкӗлӗх. Чӑвашра мӗншӗн ытла хаклӑ тесе тӗлӗнекенсене штраф виҫи 10 километра кайма илекен ҫул укҫин виҫине 50 хут ӳстернӗ виҫепе танлаштарни пирки пӗлтермелле. Тепӗр майлӑ каласан, пирӗн патра ҫак тариф маларах асӑннӑ регионтисенчен пысӑкрах.
Пушкӑртстанӑн тӗп хулинче, Ӗпхӳре, Шанхайри килӗштерсе ӗҫлекен организацин (ШОС) тата БРИКС саммичӗсем иртнӗ май Раҫҫейӗн транспорт министрӗ Максим Соколов пресс-конференци вӑхӑтӗнче ку шухӑша асӑнса хӑварнӑ. Унта вӑл журналистсене Китая каякан ҫӗнӗ транспорт коридорӗсем пирки чарӑнса тӑнӑ. Ҫӗнӗ автотрасса Чӑваш Ен урлӑ выртмалла-мӗн.
«Хуларан пӑрӑнса иртекен ҫӗнӗ автомобиль трассине кӑҫал Чулхулара уҫнӑ. Ҫывӑх вӑхӑтра ӗҫсем Чӑваш Енре тата Тутарстанра пуҫланмалла. Чӑваш Енре ӗҫе уйрӑм партнерсене явӑҫтармалла. Пушкӑртстана ҫул Бавлов енчен выртӗ, унтан вӑл Ӗрӗнпура тухса кайӗ. Кӑҫал, сӑмах май, унта хулана хӗвелтухӑҫ енчен иртекен ҫул тума пуҫланӑ. Кайран ҫул Казахстана тата малалла выртӗ. Ҫул тӑршшӗ пурӗ 2000 километр ытла пулӗ. Тепӗр енчен те ӗҫсем пур. Ку вӑл — Барнаул-Урумучи ҫул. Унта пирӗн 1100 километр ҫул тӑвас ӗмӗт», — илсе кӑтартнӑ министр сӑмахне «Федераци хыпарӗсем 24» интернет-портал.
Кун пирки республикӑн Сывлӑх сыхлав министерстви Regnum информаци агентствине пӗлтернӗ. Сӑмахӗ кунта Челепи хулинче пулса иртнӗ, унтан вӑл ҫӗршывӗпех сарӑлнӑ пӑтӑрмах пирки пырать-ха.
Унта пӗр арҫын ҫуратма вӑхӑт ҫитнӗ арӑмне хӑйӗн машинипе пульницӑна илсе пырсан хуралҫӑсем вӗсене кӗртменнине пула хӗрӗх чӗрнелли машинӑрах ҫӑмӑлланнӑ. Мӑшӑрне упӑшки пулӑшнӑ. Пульница хуралҫисем ҫав мӑшӑра васкавлӑ пулӑшу машинине чӗнме хушнӑ. Инструкци тӑрӑх вӗсен васкавлӑ пулӑшу машинине кӑна пульницӑна кӗртме ирӗк пулнӑ-мӗн.
Ача ҫуратас патне ҫитнӗ хӗрарӑмсене пульницӑна кӗртмен тӗслӗх пирӗн республикӑра пулман-мӗн. Челепери пӑтӑрмах пирки пирӗн Сывлӑх сыхлав министерствин тӳре-шари хӑй шухӑшне палӑртма килӗшмен.
Ҫак кунсенче Чӑваш Ене автостоп мелӗпе ҫӳрекен сусӑр ҫитнӗ. Игорь Скикевич ятарласа экспедицие тухнӑ, вӑл хуласене ҫитсе Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫинче пуҫ хунӑ паттӑрсен умӗнче пуҫ таять.
Сусӑр Шупашкара утӑ уйӑхӗн 7-мӗшӗнче килнӗ. 50 ҫулти арҫын Чулхуларан ҫитнӗ. Ӑна кунта чылаййӑн кӗтсе илнӗ. Аса илтерер: Игорь Скикевич йывӑр чирленӗ, унӑн ҫурӑм шӑмми арканма тытӑннӑ. Комӑра выртнӑ вӑл. Тухтӑрсем каланӑ тӑрӑх, вӑл вилме е ӗмӗрӗпех вырӑн ҫинче выртма пултарнӑ. Анчах арҫын нумай тӑрӑшнӑ, кӳме ҫине ларма пултарнӑ.
Авточаруҫӑ ҫу уйӑхӗн 21-мӗшӗнче Крымран ҫула тухнӑ. Вӑл хуларан хулана тӗрлӗ транспорта ларса ҫӳрет. Вӑл ырӑ кӑмӑллӑ ҫынсем патӗнче ҫӗр каҫать.
Игорь Скикевич ҫемье пирки ӗмӗтленет. Унччен вӑл авланнӑ, анчах арӑмӗнчен уйрӑлнӑ. Ҫулҫӳрев хыҫҫӑн вӑл Лариса Гузеевӑн «Давай поженимся!» кӑларӑмне лекме ӗмӗтленет.
Юлашкинчен Игорь Скикевич Сахалина ҫитесшӗн. Чӑваш Енрен вӑл Хусана ҫул тытнӑ. Унтан Самарӑна кайӗ.
Турра шӗкӗр темелле-ши е телее тесен те ҫитет-ши, анчах ку вӑл пирӗн пеккисене пырса тивмест. Питӗр хулин Саккун кӑларакан пухӑвӗн депутачӗ Андрей Анохин Раҫҫейӗн Патшалӑх Думин депутачӗсене тата Федераци Канашӗн пайташӗсене сахалтарах кантарасси пирки саккун проекчӗ хатӗрленӗ. Ӑна Раҫҫей шайӗнчи «халӑх тарҫисем» ырласан ҫӗршыв шайӗнчи депутатсемпе Федераци Канашӗн пайташӗсен канӑвӗ хальхи пек 42 куна тӑсӑлмӗ, 28 кунпах вӗҫленӗ.
Андрей Анохин депутат хӑйӗн пуҫарӑвне федераци хыснин тӑкакӗсене чакарас шухӑшпа та сӑлтавланӑ. Парламентарисем хӑйсем те отпуск вӑхӑтне чакарма хирӗҫ мар-мӗн. Питӗ ӗҫлине кура вӗсем 42 кун таран ахаль те канса лараймаҫҫӗ имӗш, отпуска пӑхмасӑрах ӗҫе иртерех пуҫӑнаҫҫӗ пулать.
«Коммерсантъ» пӗлтернӗ тӑрӑх Тутарстан Республикин Патшалӑх Канашӗ пӗрлехи вӗренӳ кӗнекисем хатӗрлеме сӗнекен саккуна хирӗҫ ҫыру хатӗрлет иккен. Тутарстанӑн вӗренӳ министрӗн ҫумӗ Илтар Мухаметов каланӑ тӑрӑх вӗренӳ кӗнекисен ӑшлӑхне пӗрешкел хатӗрлесен Раҫҫейри 190 тӗрлӗ халӑхӑн уйрӑмлӑхӗсене шута илме йывӑр.
Министр ҫумӗ палӑртнӑ тӑрӑх Раҫҫейри ачасем хальхи вӑхӑтра 59 тӑван чӗлхепе вӗренеҫҫӗ, анчах Патшалӑх Думине тӑратнӑ саккунра вӗренӳ планне вырӑнти чӗлхесемпе хатӗрлеме ирӗк паракан право ҫук имӗш. Тутарстанри тӳре-шара шухӑшӗпе тӗрлӗ халӑхсемпе тӗнсен уйрӑмлӑхӗсемпе историе, географие, музыкӑна тата обществопӗлӗве вӗрентнӗ чухне хатӗрлекен программӑсене кӗртме манмалла мар.
Чӑваш Енӗн вӗренӳ министерстви вара ку тӗлӗшпе Раҫҫейӗн Патшалах Думин депутачӗсемпе килӗшет пулас. Хирӗҫле нимӗнле хут та хатӗрлени пирки хальлӗхе пӗлтермен.
Математика, вырӑс чӗлхипе литература тата Раҫҫей историне пӗрлехи вӗренӳ кӗнекесемпе вӗрентме хушакан саккуна Патшалӑх Думине кӑҫал ҫу уйӑхӗнче кӗртнӗ. Ӑна Ирина Яровая депутат хатӗрленӗ пулать. Пӗлтӗр утӑ уйӑхӗнче депутатсем пӗрлехи вӗренӳ кӗнекисене вырӑс чӗлхипе литературине вӗрентме кӗртесшӗн пулнӑччӗ.
+4.3 °C