Раҫҫейре пурӑнакансенчен пысӑк пайне политика кӑсӑклантармасть. Цифрӑсен чӗлхипе каласан, пирӗн ҫӗршыврисенчен 80 проценчӗ политика пурнӑҫне хастаррӑн хутшӑнма хатӗр мар.
Юрий Левадӑн "Левада-Центр" аналитика центрӗ тӗпчеве ҫурла уйӑхӗн 5–8-мӗшӗсенче ирттернӗ. Унта Раҫҫейӗн 48 регионӗнчи 1600 ҫын хутшӑннӑ. Интервьюерсем респондентсем патне киле кайса калаҫнӑ. Кун пек чухне йӑнӑш 3,5 процентран пысӑк мар тесе ӗнентерет маларах асӑннӑ аналитика центрӗ.
Политикӑран аякра тӑракансен йышӗ кӑҫал, пӗлтӗрхипе танлаштарсан, 9 процент ӳснӗ. Политикӑран пӑрӑннин сӑлтавӗ ансат: ҫынсем хӑйсем мӗн те пулин ылмаштарма пултарассине ӗненмеҫҫӗ. Ыйтӑма хутшӑннисенчен 28 проценчӗ политика ахаль ҫынсем валли мар тесе шухӑшлать. Ҫавӑн чухлех тепӗр ушкӑн кулленхи ӗҫ вӑхӑт нумай илнипе сӑлтавланӑ. 21 проценчӗ политикӑра нимӗн те ӑнланманнине йышӑннӑ. Ыйтӑма хутшӑннисенчен 13 проценчӗ: "Политика — таса мар ӗҫ, вараланас килмест", — тесе касса татнӑ. 5 проценчӗ вара влаҫрисем кайран йӗрлеме пуҫласран шикленнине пытарман.
Респондентсен 66 проценчӗ влаҫпа ҫыхланасран пӑрӑнма тӑрӑшнине пӗлтернӗ.
Вадим Антонов текех министр мар.
Чӑваш Енре шалти ӗҫсен министрӗнче 1997 ҫултан пуҫласа 2011 ҫулччен ӗҫленӗ Вадим Антонов юлашки ҫулсенче Красноярск крайӗнче ҫак тытӑма ертсе пырать. Анчах юлашки вӑхӑтра ун пирки: «Ӗҫрен каять», — сӑмах-юмах ҫӳреме пуҫланине Чӑваш халӑх сайчӗ маларах пӗлтернӗччӗ.
Ҫӗршывӑн Шалти ӗҫсен министерствин, Инкеклӗ ӗҫсен министерствин, Следстви комитетӗн тӗрлӗ тытӑмӗнче пысӑк вырӑн йышӑнакан сакӑр генерала ӗҫрен хӑтарма РФ Президенчӗн 435-мӗш номерлӗ паянхи указӗпе йышӑннӑ.
Шупашкарта ҫуралнӑ, Чӑваш Ен ШӖМне ертсе пынӑ Вадим Антонов юлашки ҫулсенче Шалти ӗҫсен министерствин Красноярск крайӗнчи Тӗп управленийӗн пуҫлӑхӗнче 2011 ҫултанпа тӑрӑшрӗ.
Раҫҫейри спортра тепӗр харкашу тухнӑ. Вӑл та Бразилире иртнӗ Олимп вӑййисемпе ҫыхӑннӑ. Чӗмпӗр облаҫӗнче чӑваш ялӗнче ҫуралнӑ спортсменкӑна ӑмӑрту хыҫҫӑн Раҫҫейри спорт кӗрешӗвӗн федерацийӗн президенчӗ Михаил Мамиашвили хӗненӗ.
Инна Тражукова спортсменка каланӑ тӑрӑх, вӑл ӑна пӑхӑр медаль ҫӗнсе илейменшӗн питӗнчен ҫапнӑ. Инна 63 килограмм тайман виҫе категорийӗнче вӑй виҫнӗ. Анчах вӑл, ҫамрӑкскер, Польшӑри 37 ҫулти спортсменкӑна выляса янӑ.
Ҫакӑ Михаил Мамиашвилие килӗшмен. Вӑл ҫынсен умӗнчех Иннӑна питӗнчен икӗ хут ҫапнӑ. «Тражуковӑн килтех ҫапла каламалла пулнӑ: «Эпӗ сире кирлӗ самантра сутӑп, йывӑрлӑхсене, хамӑн вӑйсӑрлӑха ҫӗнмӗп, ҫавӑнпа мана пӗрлештернӗ командӑна ан кӗртӗр, — тенӗ тарӑхнӑ Мамиашвили. – Ҫапла пулса тухрӗ те: Тражуковӑна Риона ӑнсӑртран лекнӗ 37-ри сортменка ҫӗнтерчӗ».
Инна Тражукова Раҫҫее таврӑнсан прокуратурӑна ыйту ҫырасшӑн.
Роспахалӑх специалисчӗсем нумаях пулмасть шкул ачисен ҫипуҫне пахаланӑ. Вӗсем ҫӗршывӑн 57 регионӗнче сутӑнакан шкул ачисен шӑлаварне туянса хакланӑ.
Тӗрӗслевҫӗсен аллине тӗрлӗ компанин 98 тӗслӗхне пахаланӑ. Чылайӑшне хамӑр ҫӗршыврах ҫӗленӗ, анчах ют ҫӗршывран кӳрсе килнисем те пур. Вӑл шутра Китай, Беларуҫ, Узбекистан, Кӑркӑстан, Турци, Болгари, Итали пур.
Ачасен шкул тумтирне пахаланӑ май ӑна 60 енпе тӗрӗсленӗ. Ҫипуҫ 800 тенкӗрен пуҫласа 4 пин тенкӗрен таран тӑнӑ.
84 производителӗн продукцине тӗрӗслевҫӗсем тиркесе пӑрахнӑ. Чи малтанах вӗсем шӑлавара епле пусмаран ҫӗленине кура тиркенӗ. Туяннинчен ҫурринче этикетка ҫинче пӗр тӗрлӗ кӑтартнӑ, пусми вара пачах урӑхла пулнӑ. Икӗ фирма вара епле материалтан ҫӗленине кӑтартса та аппаланман.
Пӗтӗм Раҫҫейри общество шухӑшне тӗпчекен центр черетлӗ ыйтӑм ирттернӗ. Хальхинче вӗсем ҫӗршывра пурӑнакан ҫынсем шалуран «хура кун» валли укҫа уйӑрнипе уйӑрманнине тӗпченӗ.
Ыйтӑм пӗтӗмлетӗвӗпе килӗшӳллӗн, Раҫҫейре пурӑнакансен 1\3 пайӗ «хура кун» валли укҫа уйӑрса хумасть. Респондентсен 27 проценчӗ укҫа пухать: тен, ӗҫрен кӑларса ярӗҫ?
Ҫавӑн чухлех процент укҫа уйӑрса хумасть, мӗншӗн тесен вӗсем пачах ӗҫлемеҫҫӗ. Ыйтӑма хутшӑннисен 11 проценчӗ хальлӗхе «хура кун» валли нухрат уйӑрмасть, анчах ҫитес вӑхӑтра вӗсем ҫакна тума пуҫласшӑн.
Ҫӗршыври ҫынсен 50 проценчӗ ӗҫрен кӑларса ярсан теприне ҫӑмӑллӑнах тупассине пӗлтернӗ. Тепӗр пайӗ ӗҫ шырасси йывӑррине палӑртнӑ.
Ыйтӑма утӑ уйӑхӗн 16-17-мӗшӗсенче ҫӗршыври 130 ял-хулара ирттернӗ. Унта 1600 ҫын хутшӑннӑ.
Шупашкар шыв управлӑхне 68 метр ҫӳллӗшне хӑпартассипе хӑпартмасси пирки пӗр вӑхӑтра самай тавлашрӗҫ-калаҫрӗҫ. Шыв ҫӳллӗшне хӑпартмалла мар тесе ҫӗршывӑн Президенчӗ Владимир Путин пӗлтерни пирки Чулхула облаҫӗн кӗпӗрнаттӑрӗ Валерий Шанцев пӗлтӗр хӑйӗн блогӗнче ҫырнӑ тесе те Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ.
Шыв ҫӳллӗшне хӑпартни пирӗн республикӑшӑн аван тенӗрен ку хыпар самай пӑшӑрхантарчӗ.
Анчах халӗ пӑх та кур: кӑҫалхи ҫурла уйӑхӗн 9-мӗшӗнче ҫӗршыв правительстви кӑсӑклӑ йышӑну кӑларнӑ. «Схема территориального планирования Российской Федерации в области энергетики» (чӑв. Раҫҫей Федерацийӗн территорине энергетика тӗлӗшӗнчен планланӑ схема) ят панӑскерте Шупашкарти ГЭС хӑватне 2030 ҫул тӗлне 3,34 млрд кВт/сехете ҫитересси пирки каланӑ. Халӗ ку цифра — 2,21 млрд кВт/сехет.
ГЭС специалисчӗсем пӗлтернӗ тӑрӑх, хӑвата ун пек пысӑклатма шыв шайне хӑпартсан кӑна май килет-мӗн. Апла пулсан, Атӑлти шыв 68 метр ҫӳллӗшне ҫӗкленес шанчӑк пур теме юрать.
Воронеж облаҫӗнче нумаях пулмасть «Русь песенная, Русь мастеровая» (чӑв. Юрӑллӑ Руҫ, ӑсталлӑ Руҫ) Пӗтӗм Раҫҫейри фестиваль иртнӗ. Унта хамӑр ҫӗршыври тӗрлӗ халӑх культурине кӑтартнӑ май чӑвашсем те сумлӑ вырӑн йышӑннӑ.
«Чӗрӗ ремесло» курав-ярмӑрккӑна ҫӗршывӑн тӗрлӗ кӗтесӗнчен ҫӗр ытла ӑста пухӑннӑ. Вӗсенчен хӑшӗсем тӑмран ӑсталаҫҫӗ, теприсем — тимӗрҫӗсем, виҫҫӗмӗшӗсем мамӑкран хитре япала ҫыхаҫҫӗ... Пирӗн республикӑри халӑх пултарулӑхӗн центрӗн фольклор енӗпе тӑрӑшакан методисчӗ Светлана Тяхмусова хӑй те декоративлӑ прикладной ӳнер ӑсти пулнӑ май чӑваш наци тумтирӗпе паллаштарнӑ.
Фестивале уҫма 30 ытла ушкӑн пырса ҫитнӗ. Вӑл шутра Йӗпрӗҫ районӗнчи «Эревет» халӑх фольклор ушкӑнӗ те (ертӳҫи — Александр Федулов). «Эреветпе» пӗрле куракансем те ташша тухнӑ.
Чӑваш Енрен ҫула тухнӑ пуйӑс вакунӗсенчен Тутар Республикинче тӑварлӑ йӳҫек тӑкӑннӑ. Ку ӗнер, ҫурла уйӑхӗн 8-мӗшӗнче, Тойма станцӑра пулнӑ.
Цистернӑна «Химпром» янӑ, ун йышне тӗрлӗ тиевлӗ 73 вакун кӗнӗ. Тӑварлӑ йӳҫек юлашки вакунра пулнӑ.
Пӗр участокри бригадир пуйӑс кайнӑ ҫӗрте йӗркеллӗ маррине сиснӗ. Тӗрӗслесен цистернӑран тӑварлӑ йӳҫек юхни ҫиеле тухнӑ.
Йӳҫек пуйӑс кайнӑ чухне тата станцӑра юхнӑ. Пӑтӑрмах сиксе тухнӑ вырӑнта Л.Я.Карпов ячӗллӗ хими савучӗн ӗҫченӗсем пулнӑ. Цистернӑна савута илсе ҫитернӗ. Каҫ енне пӑтӑрмаха сирнӗ. Документра палӑртнӑ тӑрӑх, цистернӑра 63 тонна шӗвек пулнӑ. Пӑтӑрмаха сирнӗ хыҫҫӑн 58 тонна та 897 литр юлнӑ. Ҫапла 4 тонна та 303 литр йӳҫек юхса тухса ҫухалнӑ.
Иркутск облаҫӗнчи полицейскисем унти вӑрман касакан предприятисенчен пӗринче чурасене тытнине тӗрӗслеҫҫӗ.
Мускав облаҫӗнчи Серпухов хулинче пӗр арҫын Братск хулинчен илсе килнӗ строительство материалӗ хушшинче записка тупнӑ. Пулӑшу ыйтса ҫырнӑ ҫав хут пирки арҫын йӗрке хуралҫисене систернӗ.
Запискӑна Серпухов ҫынни утӑ уйӑхӗн 30-мӗшӗнче асӑрханӑ. Унта: «Пулӑшӑр! Пире шывсӑр тата паспортсемсӗр тытаҫҫӗ. Эпир кунта нумайӑн. Албек», — тесе ҫырнӑ,
Иркутск тӑрӑхӗнчи йӗрке хуралҫисен ку записка чӑнлӑхне тӗрӗсленӗ май пилорама ӑҫтине те палӑртма тивӗ. Тен, вӑл Иркутск тӑрӑхӗнче мар пулӗ, стройматериал Братска урӑх регионтан лекмен-ши тесе те шухӑшлаҫҫӗ-мӗн. Анчах ку фактпа йӗркеллӗ тӗпчев ирттерессе шанас килет.
Федерацин налук службин сайтӗнчи «Налук тӳлекенӗн уйрӑм пӳлӗмӗ» фукнципе усӑ куракансем налукпа ҫыхӑннӑ хутсене пуштӑ урлӑ илме пӑрахӗҫ.
Ун пек документсем хут ҫинче питех кирлӗ пулсан кӑҫалхи авӑн уйӑхӗн 1-мӗшӗччен вӗсен ҫавӑн пирки налукҫӑсене хӑйсен Федерацин налук службин сайтӗнчи «Уйрӑм пӳлӗмсем» урлӑ пӗлтермелле.
Капла ҫӗнӗлӗх кӑҫалхи ҫӗртме уйӑхӗн 2-мӗшӗнчен вӑя кӗнӗ федераци шайӗнчи саккунпа ҫыхӑннӑ. Асӑннӑ официаллӑ хут Налук кодексне пырса тивет. Тепӗр майлӑ каласан, ҫав саккуна хӑш-пӗр улшӑну кӗнине пӗлтерет.
Уйрӑм ҫынсене пурлӑх налукӗ: ҫӗршӗн, транспортшӑн тата пурлӑхшӑн илекенни — ытларах кӑсӑклантарать. Вӗсене кӑҫалхи раштавӑн 1-мӗшӗччен тӳлесе ӗлкӗрмелле.
Уйрӑм усламҫӑсен, нотариуссен тата ытти хӑш-пӗр категорин «Уйрӑм пӳлӗмпе» малашне те усӑ курма юрамӗ.
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (23.11.2024 21:00) тӗтреллӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 748 - 750 мм, 5 - 7 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 7-9 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа кӑнтӑр-хӗвелтухӑҫ енчен вӗрӗ.
| Левитская Лия Сергеевна, чӑваш чӗлхин тӗпчевҫи ҫуралнӑ. | ||
Пулӑм хуш... |