Чӑваш Енӗн шырав юхӑмӗ хӑйсен хастарне Евгений Шумилова пульницӑна вырттарас тесе Фейсбукра ӗнер пулӑшу ыйтса ҫырнӑ.

Арҫыннӑн ӳпки икӗ енӗпе шыҫнӑ. Вӑл пысӑк температурӑпа пӗр эрне нушаланнӑ, виҫ кун каялла тӑн ҫухатнӑ. Юнри сахӑр виҫи чакса кайнӑ. Участокри врач кӑшӑлвирусран тест тума ҫӗртме уйӑхӗн 18-мӗшӗнче ҫеҫ вырӑн пур тенӗ. Васкавлӑ пулӑшу чӗнсен тухтӑрсем 3 сехет ытла кӗттернӗ. Врач юн пусӑмне те виҫмен имӗш. Евгений Георгиевич вара юн пусӑмӗ пысӑккипе, диабет чирӗпе нушаланать иккен. 64 ҫулти арҫын пӗччен пурӑнать.

Евгений Шумилов ӗҫлекен «Советская Чувашия» хаҫат та ҫине тӑнӑ — усси пулман.

Паян вара чирлӗ ҫынна тинех пульницӑна вырттарнӑ. Вырӑн тупас, пульницӑна хурас тесе Шумиловӑн ҫывӑх ҫыннисем тӗнче тетелӗнчи халӑх ушкӑнӗнче ҫырнӑ, депутатсене пулӑшма ыйтнӑ.

Инкеклӗ лару-тӑру министерстви тунӑ сӑн

Муркаш районӗнчи Кӑпас ялӗ ҫывӑхӗнчи пӗвере арҫын путса вилни пирки хыпарланӑччӗ. Ҫав вырӑнтах, ҫав кунах унта тепӗр ҫыннӑн пурнӑҫӗ татӑлнӑ.

Юнка ял тӑрӑхӗн администрацийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, инкек ҫӗртме уйӑхӗн 7-мӗшӗнче ирхи 10 сехет хыҫҫӑн пулнӑ. Ҫав ирхине унӑн ентешӗ, 1971 ҫулта ҫуралнӑ арҫын, путса вилнӗ. Ку вара – ун хыҫҫӑн.

Иккӗшӗ те урӑ пулман, тумтирӗпех шыва кӗме кӗрсе кайнӑ. Вӗсем пулӑҫсен куҫӗ умӗнчех путса вилнӗ. Анчах лешсем вӗсене ҫӑлайман.

"За рулем" порталти сӑн

Паян кӑнтӑрла М-7 ҫул ҫинче, Лапсарпа Кӳкеҫ хушшинче, хӑрушӑ авари пулнӑ. Шел те, инкекре ҫын пурнӑҫӗ татӑлнӑ.

Малтанлӑха палӑртнӑ тӑрӑх, «Фиат Дукато» Уйкас еннелле пӑрӑнма тӑнӑ. Ун ҫине фура пырса кӗнӗ. Унтан йывӑр тиевлӗ машина транспорт хирӗҫ килекен ҫул ҫине тухса кайнӑ, унта «УАЗпа» ҫапӑннӑ. Ку вара «ВАЗ-2110» машина ҫине пырса тӑрӑннӑ.

УАЗри ҫын авари вырӑнӗнче вилнӗ. Инкек вӑхӑтӗнче ҫул ҫинче «пӑкӑ» пулнӑ. Вырӑнта Инкеклӗ лару-тӑру министерствин специалисчӗсем ӗҫленӗ.

Юхма Мишши хатӗрленӗ «Ылтӑн ҫӳпҫе» кӗнекери статьясемпе малалла паллаштаратпӑр (ку ӗҫе тахҫантанпах тӑвайманччӗ-ха...). Аса илтеретпӗр, кӗнекен иккӗмӗш ячӗ — «Чӑваш сӑмахӗсен вӑрттӑнлӑхӗ». Ӑна 1993 ҫулта кӑларнӑ («Вучах» библиотекинче).

«Вӑрман хӑртрӑм...» «Эх тур-тур, ҫав усал ҫын кашнинех сӑмахӗпе хӑртать ӗнте…»

Хӑртрӑм, хӑртать — пурте вӗсем хӑрт сӑмахран пулса кайнӑ.

Хӑрт — пысӑк пуртӑ, ҫар пуртти, унпа вӑрман касма та, йывӑҫ кӑклама та лайӑх пулнӑ. Хӑртпа вӑрман кӑкланине хӑртни тесе каланӑ. Этеме сӑмахпа хӑртни — ҫивчӗ тимӗрпе касса татнӑ пекех калани.

Епле хитре чӗлхе! Сӑнарлӑх — кашни утӑмрах...

Хушса калани. Ашмарин хатӗрленӗ сӑмах пуххине е Скворцов редакциленӗ чӑвашла вырӑсла словаре пӑхсан, эпир чӑн та «хӑрт» сӑмаха тупатпӑр. Юлашкине вара Ашмарин словарӗнченех кӗнӗ пулас — ним улшӑнусӑр. Словарьте ӑна «секира», «алебарда», «сабля», «шашка», «сабля» сӑмахсемпе куҫарма сӗнеҫҫӗ.

Ҫавах та каласа хӑвармалли пурах: Ашмарин унсӑр пухне «хӑртӑ» вариантне те кӗртнӗ — кунта вара тӗплӗрех ӑнлантарса панӑ: «обоюдоострый топор, употреблявшийся в битвах»; «палка с топориком на конце».

Малалла...

Ҫу уйӑхӗн вӗҫӗнче ЧР ШӖМӗн ертӳҫине ҫумне – полици пуҫлӑхне Александр Смирнова савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура ӑсатнӑ. Вӑл урӑх ҫӗрте тӑрӑшӗ.

41 ҫути Александр Смирнов РФ ШӖМӗн Чукотка автономи округӗнчи управленийӗн пуҫлӑхӗ пулӗ. Вӑл Чӑваш Енре 2017 ҫултанпа ӗҫленӗ, пирӗн пата Мари Элтен килнӗ. Унччен Орлов тата Новгород облаҫӗсенче тӑрӑшнӑ.

Халӗ ЧР ШӖМӗн пуҫлӑхӗн Виктор Шмаковӑн пӗр ҫум Александр Арапов тӑрса юлнӑ.Тепӗр ҫумӗ Леонид Вакс ака уйӑхӗнче Краснодар крайне ӗҫлеме куҫнӑ.

Шупашкарта лавккаран сумка вӑрланӑ тесе шухӑшлакан хӗрарӑма шыраҫҫӗ.

Ҫӗртме уйӑхӗн 4-мӗшӗнче 15 сехетре Карл Маркс урамӗнчи курттӑм тата ваккӑн суту-илӳ тӑвакан лавккара тавар туянакан япала суйланӑ чух хӑйӗн сумкине ҫӳлӗк ҫине хурса янӑ. Кайран кассӑна ҫитсен ҫавна аса илнӗ. Сумкӑна илме тесе каять те тупаймасть. Такам ӑна «ҫаклатса» кайма та ӗлкӗрнӗ.

Сумкӑра документсем, карас телефонӗ, укҫа-тенкӗ пулнӑ.

Хаклӑ япаласене ҫухатнӑ хӗрарӑм пакунлисенчен пулӑшу ыйтнӑ. Видеокамера объективне ҫамрӑках мар хӗрарӑм лекнӗ. Ют ҫын сумкине вӑл йӑтса кайма пултарнӑ тесе шухӑшлаҫҫӗ. Хӗрарӑма паллакансене, вӑл ӑҫта пурӑннине пӗлекенсене ун пирки йӗрке хуралҫисене систерме ыйтаҫҫӗ.

Шупашкарта пурӑнакан 25 ҫулти ҫамрӑк пӗр кунхине амӑшне тата пӗрле пурӑнакан хӗрарӑма ҫӗҫӗпе чиксе пӗтернӗ, тӑван ашшӗне вӑл вӗлерессипе хӑратнӑ.

Пӑтӑрмах пӗлтӗрхи ҫурла уйӑхӗн 22-мӗшӗнче ҫурҫӗр иртни 2 сехетре пулса иртнӗ. Ӳсӗр ҫамрӑк 59 ҫулти амӑшне тата пӗрле пурӑнакан 31 ҫулти хӗрарӑма ҫӗҫӗпе чиксе пӗтернӗ. Ҫав вӑхӑтра лешсем ҫывӑрнӑ. Хӗрарӑмсене кил хуҫи, каччӑн ашшӗ, хӳтӗлеме тӑнӑ. Анчах ҫамрӑк ҫын ӑна вӗлерессипе хӑратнӑ.

Каччӑ тӗлӗшпе тӗпчевҫӗсем пуҫиле ӗҫсем пуҫарнӑ: икӗ ҫынна вӗлерме тӑнӑшӑн, вӗлерессипе хӑратнӑшӑн. Пуҫиле ӗҫе тӗпченӗ май судпа медицина экспертизи ирттернӗ. Каччӑ хӑй мӗн хӑтланнине ӑнланман, халӗ те ӑнланмасть тесе пӗтӗмлетнӗ. Суд ӑна психитари пульницине ӑсатма йышӑннӑ.

Шупашкарти аэропортӑн Инстаграмри сӑнӳкерчӗкӗ

Ҫӗртме уйӑхӗн 11-мӗшӗнчен «Победа» авиакомпани Шупашкартан Сочи хулине вӗҫме пуҫлассине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ. Рейссене вӑл ытларикунсерен, кӗҫнерникунсерен тата вырсарникунерен пурнӑҫламӗ. Самолет Шупашкартан 20 сехетре хускалмалла.

Ӗнер вара авиакомпани ҫӗртме уйӑхӗн 11-мӗшӗнче, 16-мӗшӗнче тата 18-мӗшӗнче самолет вӗҫмессине пӗлтернӗ. Билет укҫине каялла илес е билета урӑх куна ылмаштарас ыйтӑва туяннӑ ҫӗрте е авиакомпанин официаллӑ сайтӗнче уҫӑмлатма пулать. Ҫапла хыпарланӑ ӗнер Шупашкарти аэропорт хӑйӗн сайтӗнче. Хӑш-пӗр кун рейссем пулмассине Чӑваш Ен Транспорт тата ҫул-йӗр хуҫалӑхӗн министерствин сайтӗнче те ҫырнӑ. Вӗсем аэропорт пӗлтернине шута илсе хыпарланӑ.

1tulatv.ru сайтри сӑн

Прокуратура тӗрӗслев ирттерсен Ӗҫпе тивӗҫтерекен центрта тӑракан хӗрарӑм саккуна пӑсса пособи илсе тӑнине тупса палӑртнӑ. Вӑл – 27 ҫулти хӗрарӑм.

Пӗлтӗр чӳк уйӑхӗнче вӑл центра ӗҫ шыраса килнӗ, шута тӑнӑ. Ун чухне вӑл усламҫӑ пулманнине, вӑхӑтлӑх ӗҫлеменнине каланӑ, ӗҫ тупсан кун пирки пӗлтерессине ҫирӗплетсе алӑ пуснӑ. Тепӗр уйӑхранах хӗрарӑм ӗҫе вырнаҫнӑ, анчах кун пирки центра хыпарламан. Пособие вара илсе тӑнӑ.

Ку – саккуна пӑсни. Хӗрарӑм тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Ӑна тишкерсе пӗтерсен суд пӑхса тухӗ, приговор вулӗ.

«Чӑвашкино» патшалӑх киностудийӗ «Стальная вера» (чӑв. «Хурҫӑ шанчӑк») тематика фильмӗ ӳкересшӗн. Ку тӗллевпе аукцион ирттерме палӑртнӑ. Вӑл утӑ уйӑхӗн 14-мӗшӗнче пулӗ. Малтанхи хак – 3 миллион тенкӗ.

Аукцион ҫӗнтерӳҫи фильма юпа уйӑхӗн 1-мӗшӗччен ӳкерсе пӗтермелле. Фильм виҫӗ пайран тӑрӗ, вӗсем Чӑваш республики хронологи тапхӑрӗсене тата аталанӑвне кӑтартӗҫ. Кашни пай 26 минутран кая мар тӑсӑлӗ.

Ҫавӑн пекех тулли метражлӑ верси пулмалла, акӑлчанла тата чӑвашла титрсем ҫырмалла. Фильм кинотеатрсенче проката тухмалла.

Сюжечӗ пирки калас тӑк, тӗп сӑнар – политика ӗҫченӗ Александр Краснов. Вӑл республика аталанӑвӗн виҫӗ тапхӑрӗ витӗр тухнӑ.