Чӑваш Енӗн Нотариат палатин президенчӗ Елизавета Соколова

Чӑваш Енри Нотариат палати йӗркеленнӗренпе 20 ҫул ҫитнӗ. Ҫавна май нотариуссем К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче уяв ирттернӗ.

Уява Чӑваш Республикин Нотариат палатин президенчӗ Елизавета Соколова уҫнӑ. Вӑл нотариат тытӑмӗн кун-ҫулӗ, хальхи вӑхӑтри ӗҫ-хӗлӗ ҫинчен каласа кӑтартнӑ. «Пирӗн нотариуссем — пурте пысӑк квалификациллӗ юристсем, пуян опытлӑ специалистсем», — мухтанӑ республикӑн тӗп нотариусӗ хӑйӗн ӗҫтешӗсене.

Нотариуссене республика Элтеперӗ саламланӑ. Михаил Игнатьев вӗсене тивӗҫе ҫӳллӗ шайра туса пынӑшӑн тав сӑмахӗ каланӑ. Ӗҫре палӑрнисене наградӑсемпе чысланӑ.

Федерацин Нотариат палатин президенчӗ Константин Корсик Чӑваш Ен нотариусӗсем 20 ҫул хушшинче Атӑлҫи округӗнче кӑна мар, пӗтӗм Раҫҫейре ят-сум ҫӗнсе илме пултарнине палӑртнӑ.

Вӑрмар районӗнче «Чӑваш Ен — тӑлӑхсемсӗр!» республикӑри автокаравана хутшӑнакансем районта пурӑнакансемпе тӗлпулу ирттернӗ.

Ларӑва район администрацийӗн пуҫлӑхӗн ҫумӗ — вӗрентӳпе ҫамрӑксен политикин пайӗн пуҫлӑхӗ Ю. Соколов уҫнӑ,

Шел те, хӑшӗсем ҫуралсанах, теприсем каярах тӗрлӗ сӑлтава пула ашшӗ-амӑшӗн ӑшшисӗр тӑрса юлаҫҫӗ те ача ҫурчӗсенче лекеҫҫӗ. Турра шӗкӗр ырӑ чунлӑ ҫынсем вӗсене кил ӑшши пама май тупаҫҫӗ. Ун пеккисем Вӑрмар районӗнче те пур.

ЧР ҫамрӑксен политикин министерствин пай пуҫлӑхӗ С. Сырмолотова, райадминистрацин вӗрентӳпе ҫамрӑксен политикин пайӗн начальникӗ Ю.Соколов усрава илнӗ ашшӗ-амӑшӗсене — С. Корниловӑна, В. Петрована, А. Козыревана, А. Хованские, Н. Семенова, Ю. Сергеева, Т. Максимована, В. Авакована Тав ҫырӑвӗсемпе чысланӑ.

«Пӗрремӗш каналпа» кӑтартакан «Атя, пӗрлешер» (Давай поженимся) кӑларӑма пӑхма питӗ кӑмӑллатӑп. Теприсем шоу тесе хурлаҫҫӗ-тиркеҫҫӗ-ха ӑна. Ҫапли ҫапла пулӗ те, анчах сӑмахӑм ун пирки мар-ха. Мана унта пӗр хӗрарӑм хӑйӗн историйӗ пирки каласа кӑтартнӑ чух пӗр вӑрттӑнлӑха уҫни асра юлчӗ. Хайхискер ӗнентернӗ тӑрӑх, ӑна упӑшки питӗ тарӑхтарса пурӑннӑ пулать. Кайран, арҫын ҫӗре кӗрсен, вӑл ӑна ҫунтарнӑ. Упӑшкине ҫунтарсан юлнӑ кӗле вӑл килте упрать-мӗн.

Упраканни упратӑр-ха. Хӑйӗн минтерӗ айне хурса ҫывӑрсан та тем мар. Ара, ҫынна килӗшет пулсан хӑйӗн ирӗкӗ темелле ӗнтӗ. Кӗсьере кашни кун чиксе ҫӳресен те нимӗн те калаймӑн.

Анчах ҫунтарни лайӑх япала-ши вӑл е лайӑхах мар-ши? Эпӗ килӗшмен пулӑттӑм. Хама та ман ҫунтарттарас килмӗччӗ. Мантан ыйтсан эпӗ ун пек тума ирӗк паман пулӑттӑм. Чаплӑ тупӑка пытарни кирлӗ мар-ха мана. Выльӑха чавса чикнӗ пек нимсӗр-мӗнсӗр пытарсан та кӳренмӗттӗм. Чаплӑ ҫи-пуҫ тӑхӑнтартма та ыйтмӑттӑм, анчах ҫунтарма килӗшмӗттӗм.

Ку ыйтупа паллаканӑмсемпе те калаҫрӑм. Вӗсем вара хӑйсене ҫунтарнине хирӗҫ маррине пӗлтерчӗҫ.

Малалла...

Нумаях пулмасть ял ҫамрӑкӗсен канашлӑвӗ иртнӗ. Ӑна Ял хуҫалӑх академийӗнче йӗркеленӗ.

Канашлӑва «Яла шанатпӑр — Чӑваш Енпе мухтанатпӑр» ят панӑ. Ялсенче ҫамрӑксем нумай теме ҫук-ха та… Ара, аслӑ шкултан вӗренсе тухакансем пысӑк хуласене талпӑнаҫҫӗ-ҫке-ха.

Ҫамрӑксем районсенче юлччӑр тесен мӗн тумалла? Ку чылайӑшне пӑшӑрхантарать. Чӑваш Енре 6 ҫул каялла Ял ҫамрӑкӗсен регион уйрӑмне йӗркеленӗ. Организаци аграри профессийӗсен сумне ӳстерес енӗпе ӗҫлет.

Канашлӑва та ҫак организаци пуҫарнипе йӗркеленӗ. Унта ял хуҫалӑх продукцине туса кӑларакан пысӑк предприятисене хутшӑнма чӗннӗ.

Канашлура ӑсчахсен ӑсталӑх класӗсем иртнӗ. Йӗпреҫ районӗнчи агроном Константин Александров ял пурнӑҫӗ ҫамрӑксемшӗн пӗчӗк шалупа ҫыхӑннине тунмасть. Анчах яланах ҫапла мар-мӗн. Акӑ ҫамрӑк агроном хӑйӗн шалӑвӗпе кӑмӑллӑ.

Паллӑ ӗнтӗ: ялти кану тытӑмне аталантарнипе ҫамрӑксене ялта тытса тӑраймӑн. Чӑвашстат пӗлтернӗ тӑрӑх, ялти вӑтам ӗҫ укҫи 14 пин тенкӗпе танлашать. Анчах ку ҫамрӑк специалистсене илӗртмест-мӗн. Канашлӑва хутшӑннисен шухӑшӗпе, паян чи малтанах влаҫпа ҫыхӑну йӗркелемелле, ыйтусене пӗрле татса памалла.

Малалла...

Иртнӗ уйӑхӑн юлашки вырсарникунӗнче уявлакан Амӑшӗн кунне ытлашши ҫӗнӗ уявах та мар. Кивӗ те мар. Кунталӑкри паллӑ ҫав куна ҫынсем хӑнӑхса ҫитрӗҫ ӗнтӗ. Мӗн тесен те ку вӑл Пӗтӗм тӗнчери хӗрарӑмсен кунӗнчен те хаклӑрах кун.

Куславккара «Ҫамрӑк Гварди» хастарӗсем урама тухнӑ та тӗл пулакан кашни амӑшне чечек тыттарнӑ. Кӗтмен ҫак парнене амӑшӗсем тӗрлӗрен йышӑннӑ. Хӑшӗсем илме именсерех те тӑнӑ, хӑюллӑраххисем хаваспах тытнӑ.

Ҫапах пурте вӗсем, ҫулне кура тӗрлӗ ӳсӗмре пулин те хӑйсен савӑнӑҫне пытарман. «Ӑшӑ сӑмах — ҫу кунӗ» теҫҫӗ те, вӑл вара ваттине те савӑнтарать, ҫамрӑккине пӑсӑк мар. Чечек парнелекенсене хавас кӑмӑл парнеленӗшӗн амӑшӗсем тав тунӑ, тимлӗхшӗн ырӑ сунса хӑваракансем те тупӑннӑ.

Сӑнсем (15)

«Про Город» архивӗнчи сӑн

«Чӑвашавтодор» панкрут ҫулӗ ҫинче пулнине пӗлтереҫҫӗ. Вӑл «АвтоКредо» компанине 8,2 миллион тенкӗ тӳлеймест-мӗн. Предприяти шӑпине 2016 ҫулхи ака уйӑхӗнче татса парӗҫ. Хальлӗхе унта управляющи тивӗҫӗсене вӑхӑтлӑх ҫын ларать.

Предприятин пурлӑхне арестленӗ. «Чӑвашавтодор» тӗлӗшпе ҫитес лару 2016 ҫулхи ака уйӑхӗн 27-мӗшӗнче иртӗ.

Аса илтерер: унччен «Чӑвашавтодор» акцисен 75 процентне сутма тӑратнӑччӗ. Анчах аукцион пулман, заявкӑсем никам та паман.

Сӑмах май, «Чӑвашавтодор» алӑ пуснӑ килӗшӳсене те вӗҫне ҫитереймен. Шупашкарта Сӗнтӗрвӑрри ҫулне ҫӗнетмелле, Ҫӗнӗ Шупашкарта 10-мӗш пилӗкҫуллӑх урамне юсамалла, Вӑрнар районӗнчи Нурӑсра кӗпер юсамалла тата Етӗрнери кӗпере тумалла.

2016 ҫулта мӗнле канӑпӑр? Ҫитес ҫул ҫынсем ытларах канассине пӗлтереҫҫӗ. 2016 ҫулта темиҫе куна тӑсӑлакан канмалли кунсем нумай.

Кӑрлач уйӑхӗнче 10 кун канӑпӑр. Эрнере 5 кун тӑрӑшакансем ӗҫе 11-мӗшӗнче тухӗҫ. Кӑрлачӑн 2, 3-мӗшӗсем канмалли кунсене лекнӗрен ҫуркунне кантарӗҫ.

Нарӑсӑн 20-мӗшӗнче, шӑматкун, ӗҫлеттерӗҫ те 21–23-мӗшӗсенче кантарӗҫ. 20-мӗшӗ кӗске кун шутланӗ. Пушӑн 5–8-мӗшӗсенче каллех канмалла. Пушӑн 7-мӗшӗнче кӑрлачри пӗр куншӑн ӗҫлемелле мар пулӗ.

Ҫу уйӑхӗнче 1–3-мӗшӗсенче тата 7–9-мӗшӗсенче, 9-мӗшӗнче кантараҫҫӗ. 3-мӗшӗнче кӑрлачри куншӑн ӗҫлемелле мар пулӗ.

Ҫӗртме уйӑхӗнче 11–13-мӗшӗсенче ӗҫе тухмалла мар. Республика кунӗ пулнӑран 24–26-мӗшӗсенче те уявра савӑнӑпӑр. 23-мӗшӗнче вара кӗске кун пулӗ.

2016 ҫулта Ҫӗнӗ ҫул та савӑнтарӗ. Раштавӑн 31-мӗшӗ шӑматкуна лекнӗрен ӗҫлеттермӗҫ. Кӑҫал вара раштавӑн 31-мӗшӗнче ӗҫлемех тивӗ, мӗншӗн тесен РФ Патшалӑх Думи ҫак куна уяв тума хирӗҫленӗ.

Хӑш кун ӗҫлемеллине тата канмаллине эпир хатӗрлесе кӑларнӑ кунталӑкра та пӗлме пултаратӑр. Ӑна «СУМ» лавккара туянма пулать, хакӗ 15 тенкӗ кӑна.

Малалла...

Чӑваш Ене Турцирен килнӗ Джамаледдин Явуз ӑсчаха, тюрколога тытса чарни пирки Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтерчӗ-ха. Вӑл кунта «Юнус Эмре» программӑпа диссертаци валли материалсем пухма килнӗ-мӗн. Маларах Вӑрнар районӗнчи Ярмушка ял тӑрӑхӗнчи «Утмӑлтурат» ушкӑнӗн юрри-ташшипе паллашнӑ. Вӑл унта Чӑваш патшалӑх университечӗн чӑваш филологипе культурин доценчӗпе Оксана Сорокинӑпа пырса ҫитнӗ. Вӗсем анатри, тури чӑвашӗсен йӑли-йӗркине, фольклорне тӗпчес тӗллевпе ҫула тухнине пӗлтернӗ.

«Утмӑлтурат» ушкӑнне ҫӱрекенсем хӑнасене ҫӑкӑр-тӑварпа, чӑваш сӑрипе кӗтсе илнӗ. Чӑвашсен апат-ҫимӗҫӗпе сӑйларӗҫ, мӗнле хатӗрлемеллине каласа кӑтартнӑ. Вӗсем пӗҫернӗ ӗне ыррине, чӑкӑта, тӱрккӑ икерчине, аш шӱрпине аякран килнӗ хӑна кӑмӑлласа ҫинӗ, питӗ тарават кӗтсе илсе хӑналанӑшӑн тав сӑмахӗ каланӑ. Вырӑнтисем Эльмен тӑрӑхӗнчи ҫырмасен, ялсен ячӗсемпе, вӗсем мӗнле пуҫланса кайнисене каласа кӑтартнӑ.

«Про Город» архивӗнчи сӑн

Ырантан, раштавӑн 1-мӗшӗнчен, Шупашкарта Хӗл мучин почти ӗҫлеме тытӑнӗ. Йӑлана кӗнӗ конкурса 14 ҫул тултарман ачасем хутшӑнма пултараҫҫӗ.

Ачасем ҫырура хӑйсен ҫитӗнӗвӗсем пирки, ырӑ ӗҫсем туни ҫинчен ҫырса кӑтартма пултараҫҫӗ. Ҫавӑн пекех вӗсем хӑйсен шухӑшӗсене палӑртаяҫҫӗ: вӗсем Хӗл мучипе Юр пике пулнӑ тӑк мӗн тӑвӗччӗҫ?

Ҫырӑвӑн чӗлхине, унӑн содержанине хаклӗҫ. Вӗсене ӳкерчӗксемпе, аппликацисемпе, мишурапа, хӑюпа, вӗтӗ шӑрҫапа илемлетме юрать. Ҫырӑва ӑҫта ямалла?

Хӗл мучин почти Шупашкарти пур вулавӑшра те ӗҫлет. Раштавӑн 18-мӗшӗнчен пуҫласа вара Хӗл мучин тӗп почтине ҫыру ҫырма юрать. Вӑл хальхи пултарулӑхӑн «Ҫеҫпӗл» академийӗнче уҫӑлӗ.

Конкурса ҫырусене раштавӑн 24-мӗшӗччен йышӑнӗҫ. Ҫӗнтерӳҫӗсене раштавӑн 27-мӗшӗнче академире 14 сехетре чыслӗҫ (Шупашкар, Мускав проспекчӗ, 33-мӗш ҫурт).

Нумаях пулмасть Чӑваш Ене Турцирен Джамаледдин Явуз килнӗ. Вӑл — ӑсчах, тюрколог. Ҫамрӑк арҫын Тутар, Чӑваш тата Пушкӑрт республикисенче ӑслӑлӑх ӗҫӗсен авторӗ шутланать.

Турципе Раҫҫей ҫӗршывӗсен хушшинчи ҫыхӑну япӑхланнипе ҫыхӑннӑ ку ахӑртнех. Ку Турци пирӗн самолета персе антарнӑ хыҫҫӑн пуҫланнӑ.

Джемаледдин шӑпах ҫав вӑхӑтра Чӑваш Енре пулнӑ. Вӑл кунта «Юнус Эмре» программӑпа диссертаци валли материалсем пухма килнӗ.

Ун пирки кӑшт маларах «Ҫамрӑксен хаҫатӗнче» те ҫырнӑччӗ. Вӑл чӑваш юмахӗсене турккӑлла куҫарнине палӑртнӑ унта. Джамаледдин чӑвашла та кӗске вӑхӑтрах калаҫма вӗреннӗ.

Халӗ ӑсчаха штраф тӳлеттересшӗн — 5 пин тенкӗ. Ӑна Турцие ӑсатӗҫ, кун хыҫҫӑн унӑн Раҫҫее 5 ҫул килме юрамӗ. Халӗ ӑна икӗ эрнелӗхе арестленӗ.

Тракья университетӗнче Джамаледдина саккунсӑр майпа тытса чарнӑшӑн кӑмӑлсӑр. Халӗ Турцин Хусанти генеральнӑй консульстви ӑсчаха ирӗке кӑларас ыйтупа ӗҫлет.