Чӑваш Енре пурӑнакансене патша саманинчи укҫапа паллаштарӗҫ тата хальхи вӑхӑтри ултавҫӑсенчен асӑрханма вӗрентӗҫ. Кун пирки ҫак йӗркесен авторне Раҫҫей Тӗп банкӗн Атӑлҫи-Вятка тӑрӑхӗнчи тӗп управленийӗн Чӑваш Енри уйрӑмӗнче пӗлтерчӗҫ.

Авӑн уйӑхӗн 22-мӗшӗнче унта Уҫӑ алӑксен кунӗ иртӗ. Ҫынсене Шупашкарти Карл Маркс урамӗнчи 25-мӗш ҫуртра ирхи 10 сехетрен пуҫласа 18 сехетчен йышӑнӗҫ. Банка кӗрес тесен ҫумра паспорт пулмалла. Уҫӑ алӑксен кунне (8352) 39-12-12 телефонпа шӑнкӑравласа ҫырӑнмалла.

Банк ҫынсене Раҫҫей империйӗ вӑхӑтӗнчи укҫа-тенкӗ куравӗпе паллаштарӗ. Ҫав вӑхӑтрах хальхи саманари касса апарачӗсене те кӑтартӗҫ. Унсӑр пуҫне банк карттисене ҫаратакан ултавҫӑсенчен хӳтӗленме вӗрентӗҫ.

Канаш районӗнчи Вӑрӑмпуҫ ялӗнче – карантин. Унта урнӑ чире тупса палӑртнӑ, ҫавна май карантина ЧР Элтеперӗ Михаил Игнатьев алӑ пусса ҫирӗплетнӗ.

Ялта чӗрчунсем урнӑ чирпе чирленӗ вырӑна пӗтересшӗн, чире малалла сарӑлма парасшӑн мар. Карантин паянтан, авӑн уйӑхӗн 18-мӗшӗнчен, пуҫланать. Вӑл чӗрчун юлашки хутчен чирленӗ тӗслӗхрен икӗ уйӑха тӑсӑлӗ.

Карантин вӑхӑтӗнче ялта кушаксемпе йытӑсен куравне ирттерме, тискер чӗрчунсене зоопарка илсе каяс тӗллевпе тытма, килти выльӑх-чӗрлӗхе сутма юрамасть. Ҫавӑн пекех йытӑсемпе кушаксене ялтан илсе тухма чарнӑ.

Авӑн уйӑхӗн 9-мӗшӗнче Шупашкарти Хусанкай ячӗллӗ культура керменӗнче Навальный штабӗн хастарӗсем пенси реформине хирӗҫ митинг ирттерни пирки пӗлтернӗччӗ.

Авӑн уйӑхӗн 22-мӗшӗнче КПРФ хастарӗсем те реформӑна хирӗҫлесе митинг ирттересшӗн. Кун пирки Валентин Шурчанов Фейсбукри хайӗн страницинче пӗлтернӗ.

Митинг Хусанкай ячӗллӗ культура керменӗ умӗнче 11 сехетре пуҫланӗ. Сӑмах май, коммунистсем авӑн уйӑхӗн 2-мӗшӗнче те Чапаев скверӗнче реформӑна хирӗҫ митинг ирттернӗ.

Амӑшӗ Марина Абакумова

Авӑн уйӑхӗн 15-мӗшӗнче Етӗрнере 36 ҫулти хӗрарӑм виҫӗ ҫулти ывӑлӗпе ҫухалнӑ. Абакумова Марина Геннадьевнӑпа Абакумов Константина тӑванӗсем шырама пуҫланӑ. Авӑн уйӑхӗн 16-мӗшӗнче вӗсем кун пирки полицие пӗлтернӗ.

Амӑшӗпе ывӑлӗ килтен 19 сехет ҫурӑра тухса кайнӑ. Амӑшӗ 165 сантиметр ҫӳллӗш, туллирех, ҫӳҫӗ ҫутӑ. Ачи 80 сантиметр ҫӳллӗш, хӗрлӗ сарӑ ҫӳҫлӗ, куҫӗ хӑмӑр.

Амӑшӗ симӗсрех пиншак, кӑвак джинс, кӑвак кеда тӑхӑннӑ, ачи вара ҫутӑ кӑвак курткӑпа, футболкӑпа, хура кроссовкӑпа, хӑмӑр калпакпа. Вӗсене курнисене полицие шӑнкӑравласа пӗлтерме ыйтаҫҫӗ. Амӑшӗпе ывӑлне «Лиза Алерт» ҫӑлавпа шырав отрячӗн нимеҫисем те шыраҫҫӗ.

Республикӑра ветеринари надзорне пӑхӑнса тӑракан тиев турттаракансене тӗрӗслесех тӑраҫҫӗ. Нумаях пулмасть Патшалӑх ветернинари службин тата ҫул-йӗр патруль службин ӗҫченӗсем Йӗпреҫ районӗнче рейд ирттернӗ.

Рейд вӑхӑтӗнче вӗсем Эйпеҫ ялӗнче пурӑнакан ҫынсенчен сӗт пуҫтаракан арҫыннӑн ветеринари докуменчӗсем пулманнине тупса палӑртнӑ. Куншӑн водителе явап тыттарӗҫ: унӑн, ахӑртнех, 3-5 пин тенкӗ штраф тӳлеме тивӗ.

Ҫав кунах сӗте пломбӑламан савӑтсенче турттарнӑ тӗслӗхе тупнӑ. Ку водителӗн те штаф тӳлеме тивӗ: 1-2 пин тенкӗ таранах.

Ӗнтӗ часах Чӑваш автономине туса хунӑранпа шӑп та шай 100 ҫул ҫитет. Ҫавна май унӑн историне кӗскен пӑхса тухас килчӗ. Кӗскен. Эппин, кӗскен пулсан, ҫав историн пӗр енне ҫеҫ пӑхса тухӑпӑр: Чӑваш автономийӗн 100 ҫул тӑрршшӗнчи чи пысӑк пуҫлӑхӗсен (пӗрремӗш сӑпатсен) йышне палӑртма хӑтланса пӑхӑпӑр. Пӗрремӗш ята асӑнма ҫав тери ҫӑмӑл. Вӑл — Элмен Даниил Семёнович.

Элмен Даниил Семёнович.

Д.С.Элмене чӑннипех та Чӑваш автономийӗн никӗслевҫи теме пулать. Унашкал ҫынсене вырӑс чӗлхинче "отец-основатель" теҫҫӗ. Чӑваш автономийӗн ашшӗ эппин, хамӑрла каласан. 1920-1921-мӗш ҫулсенче Чӑваш ревкомӗн (революцилле комитечӗн) пуҫлӑхӗ (каярах Чӑваш автономийӗн пурнӑҫлав комитечӗн пуҫлӑхӗ) тата кунти коммунистсен ертӳҫи. 1921-мӗш ҫулхи январьте пулса иртнӗ Чаппан вӑрҫи хыҫҫӑн ӑна ертсе пырас ӗҫрен катертме шутлаҫҫӗ.

Ҫапла вара Чӑваш автономийӗн пурнӑҫлав комитечӗн пуҫлӑхӗнче, 1921-мӗш ҫулхи июльтен, Коричев Сергей Андреевич ӗҫлеме пуҫлать.

Ҫав вӑхӑтрах 1921-мӗш ҫулхи мартра Чӑваш коммунисчӗсен пуҫлӑхӗнче Савандеев Георгий Степанович ӗҫлет.

Малалла...

Шупашкартан Мускава тата ҫӗршывӑн тӗп хулинчен Чӑваш Енӗн тӗп хулине вӗҫекен самолетсен расписанине хушма рейссем кӗртнӗ. Анчах халех мар. Улшӑну юпа уйӑхӗнче пулӗ.

Расписанипе Чӑваш Енӗн Транспорт тата ҫул-йӗр хуҫалӑхӗн министерстви Шупашкарти аэропорт хыпарлани тӑрӑх пӗлтернӗ.

Хушма авиарейс кӗртекенни — «Победа» авиакомпани. Рейссене вӑл авӑн уйӑхӗн 14, 21, 26-мӗшӗсем валли уҫнӑ. Ҫав кунсенче самолет Мускавран 10 сехетре хускалӗ, Шупашкара 11 сехет те 20 минутра ҫитӗ. Шупашкартан 11 сехет 45 минутра вӗҫсе кайӗ, ҫӗршывӑн тӗп хулине 13 сехет 5 минута ҫитӗ.

Ҫакна та шута илмелле: аэропорт хальлӗхе ҫуллахи расписанипе ӗҫлет. Хӗллехи ҫине авӑн уйӑхӗн 28-мӗшӗнче куҫӗ. Ун пек йӗрке пуш уйӑхӗн 26-мӗшӗччен пырӗ.

Паян Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев Сербин инноваципе технологи аталанӑвӗн министрӗпе Ненад Поповичпа велосипедпа ярӑннӑ.

«АБС Электро» компанисене кӗрекен предприятисем паян спортпа сывлӑх кунне ирттернӗ. Вӗсем Шупашкарти «Олимпийский» тӗп стадиона йӑлана кӗнӗ тӑххӑрмӗш спартакиадӑна пуҫтарӑннӑ. Спорт кунӗ Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев тата Чӑваш Ене килнӗ Сербин инноваци тата технологи аталанӑвӗн министрӗ Ненад Поповича велосипедпа ярӑннинчен пуҫланнӑ. «АБС Электро» холдинга кӗрекен «АБС ЗЭиМ Автоматизация» предприяти, сӑмах май, ӗнер 60 ҫулхине уявланӑ.

Паянах Элтеперпе министр Правительство ҫуртӗнче тӗл пулнӑ. Унта электротехника кластерне кӗрекен Чӑваш Енри предприятисен аталанӑвне тата ҫав енӗпе килӗштерсе ӗҫлеме май пуррине сӳтсе явнӑ.

Комендант сехетне пӑхӑнманнисене штрафлама пуҫласшӑн. Прокуратура тата ЧР ШӖМӗ ҫакна регион шайӗнче йышӑнасшӑн. Ку ыйтӑва ӗнер республикӑри прокуратурӑра иртнӗ коллеги ларӑвӗнче ҫӗкленӗ.

ШӖМ палӑртнӑ тӑрӑх, Чӑваш Енре ҫӗрле тунӑ преступленисен йышӗ ӳсет. Айӑпӗ ҫул ҫитмен ачасемпе ӗҫлекен комиссин ҫӗрле полиципе рейда тухас килменнинче те пур тесе шухӑшлаҫҫӗ.

Ачасем 23 сехет хыҫҫӑн та урамра ҫӳреҫҫӗ. Кӑҫал ҫулла унашкал 100 ытла ачана общество вырӑнӗсенче асӑрханӑ. Республикӑра куншӑн штрафламаҫҫӗ. Мускавра, Питӗрте вара ашшӗ-амӑшне явап тыттараҫҫӗ. Ҫавӑнпа Чӑваш Енре те штрафлама сӗннӗ.

Чӑваш Ен прокурорӗ Василий Пословский ку сӗнӗве ырланӑ. Вӑл саккун проектне хатӗрлеме сӗннӗ. Ҫулла ачасене 23 сехетчен, ытти чухне 22 сехетчен ҫӳреме ҫеҫ ирӗк парасшӑн.

Метеостанци Чӑваш Енре типӗ ҫанталӑк тӑнине пула каллех тӑпрара нӳрӗк ҫитменнине палӑртнӑ. Уйрӑмах Улатӑр тӑрӑхӗнче ҫумӑр ҫуман.

Метеостанци пӗлтернӗ тӑрӑх, Пӑрачкавра тата Патӑрьелта те тӑпрара нӳрӗк сахал, ҫапах ку тӑрӑхсенче, Улатӑртипе танлаштарсан, лару-тӑру питех хӑрушӑ мар.

Тӑпрара нӳрӗк ҫукки кӗрхи культурӑсене шӑтма май памасть. Вӗсен вара хӗл лариччен аталанса юлмалла.

Аса илтерер: утӑ уйӑхӗн вӗҫӗнче Чӑваш Енре типӗ ҫанталӑк тӑнӑран инкеклӗ лару-тӑру тӑрӑмне йышӑннӑ.