Культура
Николай Маловӑн Фейсбукри страницинчен илнӗ сӑнӳкерчӗк Паян Етӗрнере Николай Ашмарин ҫуралнӑранпа 150 ҫул ҫитнине халалласа республикӑри конференци иртнӗ. Кун пирки РФ Патшалӑх Думин депутачӗ Николай Малов Фейсбукра пӗлтернӗ. «Ашмарин хӑйӗн ӗмӗрне чӑваш халӑхӗн чӗлхе тата культура эткерлӗхне тӗпчессине халалланӑ. Вӑл чӑваш чӗлхин илемӗпе хӑйне евӗрлӗхне тӗнчене кӑтартса панӑ. Ученӑя 17 томлӑ чӑваш словарӗ тӗнчипе пӗлмелле ят-сум кӳнӗ. Материал пуянлӑхӗпе Ашмарин словарӗ Владимир Далӗн вырӑс чӗлхин чӗрӗ словарӗпе пӗр ретре тӑрать», — тесе ҫырнӑ Николай Малов. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Культура
Чӑваш тӗррин музейӗнче. Паян Шупашкарта Раҫҫейӗнтӗрлӗ регионӗнчи туроператорсем пулнӑ. Вӗсем «Промышленность туризмӗ» федераци программипе кӑсӑкланнӑ май республикӑри тӗрлӗ объектпа паллашнӑ. Сӑмахран, Чӑваш тӗррин музейӗпе, А.Г. Николаев летчик-космонавтӑн Шуршӑлти мемориал комплексӗнче, Трактор историйӗн ӑслӑлӑхпа техника музейӗнче тата ытти учрежденипе предприятипе пулнӑ. Ӳнер промыслисен «Паха тӗрӗ» хапрӑкӑн ӗҫченӗсем хӑйсен продукцине сутнӑ. Чӑваш Енре килӗшсен ҫӗршыври туроператорсем туристсене пирӗн региона астарас-илӗртес шанчӑк пур. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Культура
Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗнче художество канашӗн ларӑвӗ иртнӗ. Унта театрӑн 2021 ҫулхи пултарулӑх планӗсене сӳтсе явнӑ. С. Рахманиновӑн «Алеко» пӗр актлӑ опери М.Д. Михайлов ячӗллӗ пӗтӗм тӗнчери XXXI опера фестивальне уҫӗ. Ку вӑл — Чӑваш патшалӑх академи симфони капеллипе (ертӳҫи — Раҫҫей халӑх артисчӗ, Раҫҫей тата Чӑваш Ен искусствӑсен тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ Морис Яклашкин) пӗрле хатӗрленӗ проект. Пӗтӗм тӗнчери XXV балет фестивалӗ ака уйӑхӗнче пулӗ. Вӑл классикӑран тата хальхи вӑхӑтри ӗҫсенчен тӑрӗ. Тӗнче классикин шедеврӗсемпе (А. Аданӑн «Жизель» тата П. Чайковскин «Лебединое озеро» балечӗсем) пӗрлех Пермьри театрӑн «Балет Евгения Панфилова» тата Екатеринбургри театрсен «ТанцТеатр» спектакльсене кӑтартӗҫ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Культура
Раштав уйӑхӗн 15-мӗшӗнче Чӑваш Республикин Наци вулавӑшӗнче «Николай Айзман – драматург тата театр ӗҫченӗ» ҫавра сӗтел иртӗ. Ӑна чӑваш драматургӗ, режиссерӗ, актерӗ Николай Айзман ҫуралнӑранпа 115 ҫул ҫитнине халалланӑ. Мероприятие вулавӑшӑн Ютубри страницинче пӑхма май килӗ. Вӑл 14 сехетре пуҫланӗ. Ҫавра сӗтеле Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институчӗн ӗҫченӗсем, Ирина Кириллова тата Вера Никифорова литературоведсем, хутшӑнӗҫ. Николай Айзман пьесисемпе Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче лартнӑ спектакльти сыпӑксене те кӑтартса илӗҫ. Асӑннӑ театрта, сӑмах май, Николай Айзман 100 ытла роль калӑпланӑ, 30 ытла спектакль лартнӑ. Унӑн пьесисемпе халӑх театрсем те спектакльсем хатӗрлеҫҫӗ. Николай Айзманӑн пичетленнӗ пӗрремӗш пьеси — «Йӑмраллӑ ялта». Пӗтӗмпе вӑл 60-а яхӑн драма произведенийӗ ҫырнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Культура
mx900.livejournal.com сӑнӳкерчӗкӗ «Раҫҫей чӑваш пики» конкурс кӑҫал та иртет. Ӑна раштавӑн 19-мӗшӗнче пӗтӗмлетӗҫ. Унччен вара ҫӗршывӑн тӗрлӗ регионӗн тата республикӑри районсен шайӗнче мала тухнӑ чӑваш пикисем финала хатӗрленеҫҫӗ. Кӑшӑлвирус чирӗ сарӑлнине пула кӑҫалхи ӑмӑрту видео-онлайн мелӗпе иртет. Хӗрсем заявка тата 4 тӗрлӗ номинацире видео хатӗрлемелле. Заявкӑсене раштав уйӑхӗн 17-мӗшӗччен йышӑнаҫҫӗ. «Куракансем кӑмӑлланӑ пике» номинаципе ҫӗнтерӳҫӗне палӑртма Чӑваш наци конгресӗн «Контактра» ушкӑнӗнчи страницӑра раштав уйӑхӗн 17-18-мӗшӗсенче сасӑлани тӑрӑх пӗтӗмлетӗҫ. Раштав уйӑхӗн 19-мӗшӗнче тӳресем видеосене ӑысӑк экран ҫинче пӑхса хаклӗҫ. Сӑмах май каласан, «Чӑваш пики» конкурса 2006 ҫулта ирттерме пуҫланӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Культура
СССР наукӑсен академийӗн член-корреспонденчӗ, тюрколог, паллӑ ӑсчах, 17 томлӑ чӑваш словарӗн авторӗ Николай Ашмарин (1870–1933) ҫуралнӑранпа кӑҫал 150 ҫул тултарнӑ. Ҫак кунсенче Чӑваш кӗнеке издательствинче «Н.И. Ашмарин – корифей чувашской филологии» кӗнеке пичетленнӗ. Кӗнеке тӑватӑ пайран тӑрать. Унта ӑсчахӑн уйрӑмах пӗлтерӗшлӗ ӗҫӗсене тишкерсе хак панӑ. Николай Ашмарин, маларах каларӑмӑр, 17 томлӑ словаре пухса хатӗрленӗ. Чӑваш ӑслӑлӑхӗ ун пек калӑпӑшлӑ ӗҫе курман. Словарь 56 633 сӑмахран тӑрать. Унччен ҫав цифрӑна 40 пин тесе каланӑ. «Н.И. Ашмарин – корифей чувашской филологии» монографи — «Чӑвашсен чаплӑ ҫыннисем» ярӑмӑн тӑсӑмӗ. Кӗнекен авторӗсем – Э.Е. Лебедев, В.Г. Родионов, И.П. Семёнова, Е.В. Касимов. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Культура
Чӑваш Енри артистсем хӗвеллӗ Грузие юрӑ саламӗ ӑсатнӑ. Аса илтерер: чӳк уйӑхӗнче Грузири «Bravo Metekhi» ушкӑн «Вӗҫ-вӗҫ, куккук» юрра ҫырса илнине Инстаграмра вырнаҫтарнӑччӗ. Вӑл унтан тӗнче тетелӗнчи тӗрлӗ ушкӑна, тӗрлӗ ҫын страницине, сарӑлчӗ. Грузинсем шӑрантарнине чӑвашсем ӑшшӑн йышӑнчӗҫ, вӗсене тав туса ҫырчӗҫ. «Вӗҫ, вӗҫ, куккук» юрра пирӗн халӑх питӗ юратать, ӑна эпир пурте пӗлекен мухтавлӑ чӑваш ывӑлӗ Андриян Николаев космонавт та килӗштернӗ. «Article» вокал ушкӑнӗ (вӑл та арҫынсенчен тӑрать) Вахтанг Кикабидзен «Чито-гврито» юррине (пирӗнтен чылайӑшӗ ӑна «Мимино» фильм тӑрӑх пӗлет) шӑрантарнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Харпӑр шухӑш
Культура
Редакцирен: Владимир Николаевич Тимофеев редакцине хӑйӗн черетлӗ чӗнӗвне ярса пачӗ (яланхи пекех, кнопкӑллӑ телефонпа усӑ курса, чӑвашла саспаллисене нушаланса пичетлесе...). Унта вӑл тӗп хулари театрсен ертӳҫӗ пуканӗсене кам-кам йышӑнма тивӗҫли пирки ҫырать, ҫамрӑксен театрне чӑвашлатмалли пирки. Эпир ӑна пичете хатӗрлерӗмӗр, кӑшт орфографи енчен юсарӑмӑр. Унӑн чӗнӗвне пичетленӗ май, палӑртас килет. Ытти МИХсенчи пекех, пӗр-пӗр чӗнӗве пичетлени пирӗн редакци унпа килӗшнине е килӗшменнине пӗлтермест. Пирӗн тивӗҫ — пичетлесси, ҫын шухӑшне сирӗн пата ҫитересси. Вырӑс ҫынни В.А. Фошин малтан Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗн директорӗ, кайран культура министрӗн ҫумӗ пулса ӗҫленипеле Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗнче вӑй хунӑ Е.В. Николаева Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ театрӑн директорӗ пулса тӑчӗ. Ӗҫлеме вӑл маттур ӗҫлет. Анчах, чӑваш чӗлхине юратакан ҫын мар вӑл! Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗн директорӗ пулса тӑтӑр вӑл! Чӑваш наци конгресӗн паллӑ ӗҫченӗ, мухтавлӑ юрӑҫ В. |
Культура
Паян республикӑн Министрсен Кабинечӗн ларӑвӗнче икӗ район хаҫатне «Хыпар» издательство ҫурчӗпе пӗрлештерес ыйтӑва пӑхса тухнӑ. Ҫакӑн пирки Чӑваш Енӗн цифра аталанӑвӗн, информаци политикин тата массӑллӑ коммуникацисен министрӗ Михаил Анисимов пӗлтернӗ. «Хыпар» медиахолдинг ҫумне Красноармейскинчи «Ял пурнӑҫӗ» район хаҫатне тата Сӗнтӗрвӑрринчи «Пирӗн сӑмах» район хаҫатне пӗрлештерӗҫ. Реорганизаци укҫа-тенке перекетлеме май парӗ теҫҫӗ. Вырӑнти пуҫлӑхсем пулманнипе ҫулталӑкне 576 пин те 905 тенкӗ те 73 пус перекетленӗ тесе ӗнентереҫҫӗ. Райхаҫатсенси журналистсем районсенчех ӗҫлӗҫ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Культура
«Уяв» ансамбль «Халӑх пултарулӑхӗн тава тивӗҫлӗ коллективӗ» Раҫҫей шайӗнчи хисеплӗ ята тивӗҫнӗ. Кун пирки ӗнер, раштав уйӑхӗн 8-мӗшӗнче, паллӑ пулнӑ. Пултарулӑх ушкӑнӗ Шупашкарти Тӗп клуб тытӑмӗн йышӗнче шутланать. Вӑл — Чӑваш Республикинчи тата Раҫҫейри сайра тӗл пулакан коллектив. Ансамбле чӑвашсен хӑйне евӗр культурипе, йӑли-йӗркипе паллаштарнишӗн кӑмӑллаҫҫӗ. Ансамбль халӑх художество пултарулӑхне тата ҫӗршывӑн культурине пысӑк тӳпе хывнине халӗ тивӗҫлипе хакланӑ. Фольклор ансамбльне Раҫҫей Федерацийӗн тата Чӑваш Республикин культурӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ, «Душа России» (чӑв. Раҫҫей чунӗ) РФ Правительствин премийӗн лауреачӗ Зинаида Козлова йӗркеленӗ, вӑлах ертсе пырать. Аккомпаниаторӗ — Чӑваш Республикин культура тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ Эдуард Кириллов. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (27.12.2024 03:00) тӗтреллӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 757 - 759 мм, -1 - -3 градус сивӗ пулӗ, ҫил 5-7 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа кӑнтӑр енчен вӗрӗ.
| Иванов Владимир Александрович, чӑваш тӑлмачи ҫуралнӑ. | ||
| Игнатьев Геннадий Сергеевич, чӑваш ҫыравҫи ҫуралнӑ. | ||
| Емельянов Прохор Канонович, чӑваш ҫыравҫи, драматургӗ ҫут тӗнчерен уйрӑлса кайнӑ. | ||
Пулӑм хуш... |