«Чӑвашавтодор» — панкрут. Ку йышӑнӑва ЧР Арбитраж сучӗ тунӑ. Халӗ суд тепӗр тапхӑра — конкурс производствине — пурнӑҫлама тытӑннӑ. Вӑл кӑҫалхи юпа уйӑхӗн 27-мӗшӗччен пырӗ.

Ҫавӑн пекех суд тӗп директорӑн Станислав Леоновӑн полномочийӗсене илнӗ. Конкурс управляющийӗ халӗ Евгений Добрынин, «Ҫӗпӗрти антикризис управленийӗн эксперчӗсен центрӗ» арбитраж управляющийӗсен ассоциацийӗн пайташӗ, пулӗ. Вӑл парӑмҫӑн пурлӑхӗн шучӗпе уйӑхне 30 пин тенкӗ шалу илӗ.

Суд «Чӑвашавтодора» «Автокредо» тулли мар яваплӑ обществӑна 6 пин тенкӗ патшалӑх пошлини шыраса илмелле тунӑ.

Унччен вӑхӑтлӑх управляющийӗ Артем Кириллов ҫак шухӑш патне пырса тухнӑ: «Чӑвашавтодора» ятарласа банкрота кӑларнӑ. Компани юлашки 2 ҫулта тӑкаклӑ ӗҫленӗ-мӗн.

Ака уйӑхӗн 25-мӗшӗнче ЧР Элтеперӗ Михаил Игнатьев РФ транспорт министрӗпе Максим Соколовпа тӗл пулнӑ. Вӗсем ҫул-йӗр ыйтӑвӗсене сӳтсе явнӑ.

Михаил Васильевич палӑртнӑ тӑрӑх, Кӳкеҫ тата Лапсар поселокӗсен, Шупашкар тавра иртсе каякан М-7 ҫул проектне хатӗрленӗ. Ҫулӑн ҫӗнӗ варианчӗ Шупашкар районӗнчи ялсем тавра иртӗ.

Максим Соколов ведомство Чӑваш Енри ҫӗнӗ объект строительствине «Транспорт тытӑмӗн аталанӑвӗ» патшалӑх программине кӗртме хирӗҫ маррине пӗлтернӗ. Ведомство Шупашкарти аэропорта инвестици программине (самолетсем вӗҫмелли лаптӑка искуственнӑй майпа витесси) кӗртес ыйтӑва та сӳтсе явма хатӗр.

Кунсӑр пуҫне Чӑваш Ене 2018 ҫулта футбол енӗпе иртекен тӗнче чемпионатне хутшӑнакансем валли тренировка ирттермешкӗн суйланӑ, ҫавӑнпа «Атӑл» М-7 ҫула та лайӑхлатмалла.

Мӗн тума? Мӗн тӗллевпе? Пӗлместӗп, анчах Шупашкарти аналитика агентстви руль умӗнче миҫе арҫын тата хӗрарӑм ларнине шутланӑ.

Агентство шутланӑ тӑрӑх, Шупашкарти кӑтартӑва Раҫҫейри пысӑк хуларисемпе танлаштарма пулать. Статистика кӑтартнӑ тӑрӑх, руль умӗнче ларакан пӗр хӗрарӑм пуҫне пилӗк арҫын лекет.

Агентство ӗҫченӗсем тӗплӗнрех те калама пултараҫҫӗ: Шупашкарта урапа рулӗ умӗнче ларакан водительсен 81 проценчӗ — арҫын. 19 проценчӗ вара — хӗрарӑм.

Нурӑсри кӗпер

Ӗнер Вӑрнар районӗнчи Нурӑс ялӗнчи урапасене кӗпер урлӑ каҫарма тытӑннӑ.

Аса илтеретпӗр, ҫак уйӑхра унти кӗпер ҫурхи ейӗве чӑтайманччӗ, ӑна шыв илсе кайнӑччӗ.

Асӑннӑ ял витӗр Мӑн Ҫавал юханшывӗ иртет. Ун урлӑ хывнӑ кӗпере тахҫанах юсама тытӑннӑ та ниепле те вӗҫне ҫитереймеҫҫӗ. Ку кӗпер вара Нурӑсра пурӑнакансемшӗн кӑна мар, ял витӗр Ҫӗмӗрлене, Йӗпреҫе, Канаша каякансемшӗн те пӗлтерӗшлӗ. Ейӳ вӑхӑтӗнче каҫса ҫӳреме вӑхӑтлӑх кӗпер те туса лартнӑччӗ унтисем. Районта йӗркеленӗ ятарлӑ комисси ейӳ илме пултаракан объектсене пӑхса ҫаврӑннӑ чухне Нурӑсри кӗпер шыв-шурта чӑтаймассӑн туйӑннӑран вӑхӑтлӑх кӗпер ӑсталама йышӑннӑччӗ.

Ӗнер Мӑн Ҫавал урлӑ автотранспорта каҫарма тытӑннӑ. Юсав ӗҫне «Чӑвашавтодор» акционерсен обществи пурнӑҫланӑ.

Кӑҫал республикӑри ҫул-йӗр шӑтӑк-путӑклӑ пулни пирки кашни кӗтесрех калаҫаҫҫӗ. Анчах ку таранччен кунашкаллине курманччӗ-ха. Канмалли кунсенче Чӑваш Енри пӗр автоҫул йӑтӑнмах тытӑннӑ.

Ку — «Етӗрне – Николаевское» ҫул ҫинче. Унта самаях пысӑк шӑтӑк пулса кайнӑ. Ку водительсемшӗн хӑрушӑ.

Асфальта йӑтӑннӑ-йӑтӑнман сапланӑ-ха. Анчах вӑхӑтлӑха ҫеҫ ку. Пысӑк шӑтӑк тӗлӗнчен водительсем асӑрханса иртеҫҫӗ халӗ.

Хӑшӗ-пӗри пӗлтернӗ тӑрӑх, шӑтӑк пӑрӑх тӗлӗнче пулнӑ. Унта хальлӗхе шыв-мӗн. Вӑл сӑрхӑнса пӗтсенех ҫула йӗркене кӗртме палӑртнӑ теҫҫӗ.

Чӑваш Енри пӗр ҫамрӑк автостоп мелӗпе ҫӗршыв курса ҫӳрет. Чипер-йӗркеллӗ ҫӳрекенскер, никама та чӑрмантарманскер йӗрке хуралҫисенчен пулӑшу ыйтнӑ.

Шупашкарта пурӑнакан 22 ҫулти каччӑ ака уйӑхӗн 17-мӗшӗнче Ленинград облаҫӗнче пулнӑ. Ҫурҫӗр ҫитеспе йӗрке хуралне шӑнкӑравланӑ вӑл.

Пакунлисене тӗпӗ-йӗрӗпе каласа кӑтартнӑ. Вӑл Тверь облаҫӗнчен килнӗ-мӗн. Унта вӑл ҫула май каякан пӗр урапана чарнӑ. Пӗр заправкӑра каччӑ «нушапа» тухнӑ. Водитель вара меллӗ лару-тӑрупа усӑ курнӑ — вырӑнтан тапраннӑ та кайнӑ. Салонра лешӗн япаласем чикнӗ рюкзакӗ, 10 пин тенкӗ ытла тӑракан телефонӗ юлнӑ.

Халӗ ку тӗлӗшпе тӗрӗслев ирттереҫҫӗ.

Куславкка Атӑл ҫыранӗнче вырнаҫнӑ хуласенчен пӗри пулнӑ май ҫулла унти пристане теплоходсем вӗҫӗмех чарӑнаҫҫӗ. Унпа ҫула тухнисем хулапа паллашнӑ май вырӑнти хыснана кӗмӗл хӑвараҫҫӗ. Ҫавӑнпа та туристсене ҫухатасшӑн мар вырӑнтисем. Ун валли вара вӗсене пристань кирлӗ. Ӑна кашни ҫуркунне Шупашкарти юханшыв порчӗ вырнаҫтарать. Тӑкакӑн пӗр пайне порт хӑй ҫине илет, теприне — хула. Пӗлтӗр 2,6 миллионне Куславкка район хыснинчен уйӑрнӑ пулсан, кӑҫал Шупашкар юханшыв порчӗ 4,5 миллион ыйтнӑ. Ку суммӑна карапсене ҫыранпа ҫыхӑнтарни те, дебаркадер (пристане ҫапла калаҫҫӗ) та кӗрет.

Район администрацийӗн экономика аталанӑвӗн, промышленноҫӑн, суту-илӗвӗн тата пурлӑх хутшӑнӑвӗсен пайӗн пуҫлӑхӗ Геннадий Пушков пӗлтернӗ тӑрӑх, район хыснинчен 2,8 миллион тенкӗ уйӑрма йышӑннӑ. Ку укҫапа Шупашкар юханшыв порчӗ килӗшессипе килӗшмессине куславккасем хальлӗхе пӗлмеҫҫӗ-ха.

Шупашкар хулинчи ТЭЦ-2 патӗнчи транспорт чарӑнӑвӗн вырӑнӗ ҫуккишӗн асӑннӑ предприятире ӗҫлекенсем чунтан пӑшӑрханаҫҫӗ-мӗн. Кун пирки Ирина Романова ятлӑ ҫын тӗнче тетелӗсенчен пӗринче ҫырса хунӑ.

ТЭЦ-2 тӗлӗнчи чарӑну павильонне сӳтнӗ хыҫҫӑн ҫӗнӗрен вырнаҫтарманнишӗн Шупашкарти энергетиксен кӑмӑлсӑрланӑвӗн вӑйне амперметрпа виҫсе пӗтереймӗн тенӗ ҫав ҫын.

Чарӑнӑва ҫулталӑк каялла сӳтнӗ иккен те паян кун та туса лартман. «Светофор, ҫул урлӑ каҫмалли вырӑн, юр ҫине хунӑ асфальт пирки эпӗ шарламастӑп та», — тарӑхса ҫырать хайхи.

«Паян — ҫапла, хӗвел пӑхать. Ҫак кунсенче кӑна ҫумӑр самай ҫурӗ. Хӗл сасартӑк ҫӑва ҫаврӑннине кӗтмен ҫынсем сунчӑксӑрах тӑратчӗҫ. Вӗсене ҫумӑр витӗр йӗпетрӗ», — ӑнлантарать чарӑну мӗншӗн кирлине Ирина Романова.

Шупашкар пуҫлӑхӗсем патне ку ыйтупа сахал мар ҫырнине ӗнентерет, анчах чарӑнӑва хальлӗхе кӗтсе илеймен иккен-ха.

«Нумай та ыйтмастпӑр вӗт», — тет вӑл унтан. «Ҫав вӑхӑтрах савута агитаци материалне хутаҫӗ-хутаҫӗпе йӑтаҫҫӗ. Сӑнӗсем пӗрин тепринчен чипер. Ман обой илсе те тӑкакланмалла мар — ӗҫ пӳлӗмне ҫыпӑҫтарса тухма ҫитет», — чунтан тарӑхса шӑрҫаланӑ хула ҫынни.

Малалла...

Ҫӗмӗрлере ҫутӑ диочӗллӗ светофорсем вырнаҫтарнӑ. Вӗсенчен тӑваттӑшӗ транспорт валли, тепӗр тӑваттӑшӗ ҫуран ҫӳрекенсен шутланать. Вӗсем М. Жуков — Ленин урамӗсем хӗресленнӗ ҫӗрте вырӑн тупнӑ.

Ҫутӑ диочӗллӗ светофорсен паха енӗ самай тесе хаклаҫҫӗ. Пӗрремӗшӗнчен, энергие перекетлӗ тӑкакланине кура ҫутӑ сахал ҫунтараҫҫӗ. Ахаль лампӑллисемпе танлаштарсан, 10–20 процент перекетлеҫҫӗ-мӗн. Иккӗмӗшӗнчен, вӗсем нумай вӑхӑта пыраҫҫӗ.

Тепӗр паха ен шутне ҫутӑ диочӗллӗ светофор пӗтӗм ҫутӑ харӑс ӗҫленӗн кӑтартманнине те кӗртеҫҫӗ. Ун пек кӑлтӑк урапасемшӗн те, ҫуран ҫӳрекенсемшӗн те меллӗ мар. Хӗвел ҫутинче уйрӑмах кансӗрлет. Ку вара, паллӑ ӗнтӗ, ҫул-йӗр ҫинче инкек пулас хӑрушлӑх кӑларса тӑратать.

«Раҫҫей хаҫачӗ» пӗлтернӗ тӑрӑх, Калуга облаҫӗнче ҫул ҫине ҫӗнӗ паллӑ сӑнав тумашкӑн вырнаҫтарасшӑн. «Чарӑнмалли зона» ятлӑ вӑл.

Ку палла Калугӑри патшалӑх автоинспекцийӗ шухӑшласа кӑларнӑ. Ӑна светофор ҫук ҫул урлӑ каҫмалли вырӑнтан 100 метр маларах, инкек ытларах пулакан ҫӗре, лартасшӑн.

ҪҪХПИ инспекторӗсем каланӑ тӑрӑх, ку водительсене тимлӗрех пулма хистет. Палла вырнаҫтармашкӑн РФ ҪҪХПИн хӑрушсӑрлӑхпа тивӗҫтерекен тӗп управленине заявка янӑ. Ӑна ырланӑ ӗнтӗ.

Документсене хатӗрлесе пӗтерсен паллӑсене ятарлӑ вырӑнсене лартӗҫ. Малтанлӑха 5 вырӑнта пулӗ. Сӑнав ӑнӑҫлӑ пулсан кунашкаллисене Чӑваш Енре вырнаҫтарӗҫ.