Николай Теветкел поэт ҫуралнӑ Йӗпреҫ районӗнчи Савкка ялне ҫумӑр ҫусан кӗме ҫук. Кун пирки «Хыпар» хаҫатра пӗлтернӗ.
Ял старости пулнӑ Сергей Наумов хаҫата евитленӗ тӑрӑх, «ыйтӑва ял тӑрӑхӗн администрацийӗнче те пӗрре кӑна мар ҫӗкленӗ — вӗсен яланах укҫа ҫук». Савка ялӗсем тӳре-шарана кӗтсе-шанса лармаҫҫӗ иккен — халӑхран 50 пин тенкӗ пуҫтарнӑ. «Анчах палӑртнине пурнӑҫлама ку укҫа ҫителӗксӗр. Тепӗр 50 пин тенкӗ кирлӗ. Ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ чупмасан халӑхшӑн камӑн тӑрӑшмалла? 5 ҫул каялла ҫул тӑватпӑр тесе 4 машина хӑйӑр тӑкрӗҫ те — пулчӗ ҫул тӑвасси», — пӑшӑрханнӑ староста пулнӑ ҫын.
«Ҫул пулать. «Красный партизан» хуҫалӑх Елчӗк районӗнчи Яманчурел ялӗнчен вак чул тиесе килме ҫитес вӑхӑтрах машина уйӑрӗ», — лӑплантарнӑ ял ҫыннисене хаҫат урлӑ Йӗпреҫ районӗнчи Пучинке ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ Николай Федоров.
Чӑваш Енри ҫул-йӗр инспекторӗсем ӗнер машинӑсем икӗ хутчен килти выльӑх-чӗрлӗх ҫине пырса кӗнине пӗлтернӗ. Ҫул ҫинчи йӗркелӗхшӗн яваплисем Инстаграмра ҫырнӑ тӑрӑх, пӗр ҫын аманнӑ.
«Пуринчен ытла эсир выльӑха, унӑн хуҫине е инкеке лекнӗ машинӑна шеллетӗр-и?» — ҫырса хунӑ сӑнӳкерчӗк айне.
Tailhead13 никпа ҫыраканни ӗнене те, машина хуҫине те хӗрхенет. Вӑл хӑй те килти выльӑх-чӗрлӗх ҫул ҫинче утнипе шар курнине аса илнӗ. Ӗне хуҫине вара воспитани памалла тесе шухӑшлать. Тата унтан вӑл машина юсаса тӑкакланма тивнине шыраса илесшӗн.
Килти выльӑх килех таврӑнать теҫҫӗ-ха. Анчах ҫурҫӗр иртни икӗ сехетре килте мӑйракаллӑ шултра выльӑх ҫуккине унӑн хуҫи епле асӑрхаманни чӑннипех те тӗлӗнтерет-ҫке.
Йӗпреҫ районне ҫул юсама панӑ укҫа ӑҫта кайса кӗнӗ? Пӗр ял тӑрӑхӗнче унпа тӗллевлӗ усӑ курманни тӑрӑ шыв ҫине тухнӑ.
Йӗпреҫ районӗн прокуратури вырӑнти хӑйтытӑмлӑх органӗсем ҫул-йӗр фончӗн укҫи-тенкипе мӗнле усӑ курнине тӗрӗсленӗ. Ҫав вӑхӑтра йӗркене пӑснӑ тӗслӗхе тупнӑ. 2017 ҫулта Пысӑк Упакасси ял тӑрӑхӗнче ку укҫапа тӗллевлӗ усӑ курман-мӗн.
Куншӑн ял тӑрӑхӗн администрацийӗн пуҫлӑхне административлӑ майпа явап тыттарнӑ. Ертӳҫӗ 30 пин тенкӗ штраф тӳленӗ.
«Раҫҫeй тӑрӑх 180 км хӑвӑртлӑхпа». Ҫапларах ят пама пулать тесе ҫырнӑ Елена Нарпи хайӗн ҫул ҫӳревне. Мӑшӑрӗпе вӗсем нумаях пулмасть кӑнтӑра мотоциклпа ҫитсе килчӗҫ. Ҫулта-йӗрте тӗл пулакан савӑклӑхпа пӑтӑрмаха Елена Фейсбукра пӗлтерсех тӑчӗ.
Пӑтӑрмахсенчен мотоциклӑн куҫкӗскийӗ ваннине, Крымра хӑна ҫуртне малтанах броньлесе хуманнине пула ҫӗр каҫма хаклӑ вырӑна лекнине палӑртнӑ.
Пирӗншӗн тата чи кӑсӑкли ҫакӑ пек туйӑнчӗ. Инҫе ҫултан, Елена Нарпи пӗлтернӗ тӑрӑх, Улатӑр вӑрманӗсем витӗр Елчӗк районӗнчи тӑван ялне таврӑннӑ. «Юлашки ҫухрӑмсем кӑмӑла кӑштах пӑсрӗҫ. Мӗнпур иртнӗ ҫултан Улатӑртан Патӑрьеле каяканни чи ванса пӗтни пулчӗ», — хыпарланӑ вӑл.
Пӗтӗмпе мӑшӑр 4500 километра яхӑн ҫул ҫӳренӗ. Раҫҫейӗн пысӑк 10 ытла хулинче: Чӗмпӗрте, Сызраньте, Сартура, Волгоградра, Ростов ҫинчи Донра, Керчьре, Феодосинче, Анапӑра, Краснодарта, Воронежра, Тамбовра, Пензӑра, Саранскра — пулнӑ.
Чӑваш Енре ҫӗнӗ йышши автобуссене сӑнавлӑ меслетпе ӗҫлеттереҫҫӗ. Кун пирки Чӑваш Енӗн Транспорт тата ҫул-йӗр хуҫалӑхӗн министерстви пӗлтернӗ.
Нумаях пулмасть «Шупашкар-Ҫӗнӗ Шупашкар» маршрутпа «МАЗ 206085» маркӑллӑ автоубс ҫула тухнӑ. Ӑна унӑн сутуҫи сӑнаса пӑхмалӑх усӑ курма панӑ иккен. Автобусра мӗн кирлине кура савут ӑна пуянлатма хатӗррине пӗлтернӗ. Уйрӑм ҫынсенчен пӗри ҫӗнӗ йышши 10 автобус туянасшӑн иккен.
Сӑнавлӑ меслетпе ҫӳрекен автобуса 73 ҫын вырнаҫать. Вӗсенчен 27-шӗ ларса пырайӗ, 45-шӗ — тӑрса. Кӳмепе ҫӳрекен сусӑр валли 1 вырӑн пӑхса хӑварнӑ. Урайӗ ҫӳллӗ мартан унта сусӑрсене урапапа кӗрсе тухма меллӗ.
Автобус газпа ӗҫлет. Ку топливо, пӗр енчен, йӳнӗрех, тепӗр енчен, экологи енчен таса.
Сӑнавлӑ «Вектор NEXT» ПАЗ «Шупашкар-Сосновка» маршрутпа ҫӳрет.
Шупашкарти ҫилхӑвансене тата тепӗр видеокамера ӳкерсе илме пуҫланӑ. Ӑна иртнӗ уйӑхра Президент бульварӗпе Воробьев композиторсен урамӗсем хӗресленнӗ вырӑна вырнаҫтарнӑ.
Ҫул-йӗр правилисене пӑхӑнманнисене сӑнакаг-ӳкерекен комплекс ҫак-ҫак йӗркесӗрлӗхе палӑртса пырӗ: светофорӑн хӗрлӗ ҫутине пӑхӑнманнисене, чарӑнмалли йӗр ҫине тухса кайнине, сылтӑм, сулахай енне пӑрӑнмалла е ҫаврӑнса илмелле чух ҫул-йӗр правилисене пӑснине, хирӗҫ ҫул ҫине тухса кайнине.
«Чӑваш Енӗн автомобиль ҫулӗсен управленийӗ» хысна предприятийӗ ҫывӑх вӑхӑтра тата 12 комплекс туянассине пӗлтерет. Халӗ ҫавӑн валли валли яваплисем кирлӗ документацие хатӗрлеҫҫӗ. Вӗсене йӗркелесе пӗтерсен комплекссене аукционта илме шухӑшлаҫҫӗ.
Шупашкар хула администрацийӗ маршруткӑсем валли ҫула ятарлӑ паллӑ тӑвасшӑн. Ку тӗлӗшпе ыйтӑм ирттереҫҫӗ. Тӗнче тетелӗнчи сасӑлава хула администрацийӗн пуҫлӑхӗн Алексей Ладыковӑн пуҫарӑвӗпе йӗркеленӗ.
Хула администрацийӗн ЖКХ, энергетика, транспорт тата ҫыхӑну управленийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫул ҫинчи хӑрушсӑрлӑх комиссийӗн элчисем те ыйтӑм ирттернине ырланӑ.
Ҫынсен ҫичӗ ҫулран пӗрне суйлама май пур.
- Мир проспекчӗ;
- Калинин урамӗ: «Энергозапчасть» ҫул ҫавринчен пуҫласа Сергий Радонежский урамӗ таран;
- Мускав проспекчӗ: Рашча ҫул ҫаври патӗнчен Афанасьев урамӗ таран;
- Иван Яковлев проспекчӗ: Мир проспектӗнчи 102-мӗш ҫуртран пуҫласа «Ромашка» ҫул ҫаври таран;
- Сӗнтӗрвӑрри ҫулӗ: «Энергозапчасть» ҫул ҫавринчен пуҫласа «Кӗрӗк» ҫул ҫаври таран;
- Тӑххӑрмӗш пилӗк ҫуллӑх проспекчӗ: «Ромашка» ҫул ҫавринчен пуҫласа «Шупашкар» ҫул ҫаври таран;
- Трактор тӑвакансен проспекчӗ: «Шупашкар» ҫул ҫавринчен пуҫласа Монтаж проезчӗ таран.
Сасӑлав ҫурлан 7-мӗшӗччен пырать. Хальлӗхе Мускав проспекчӗ малта. Ҫак каҫӑпа сасӑлама пулать: http://gov.cap.ru/vote.aspx?id=1116&gov_id=798.
Паян, утӑ уйӑхӗн 27-мӗшӗнче, Ҫӗнӗ Шупашкартан Самара каякан автоцистерна тӳнсе кайнӑ. Инкек Ҫӗрпӳри ҫул ҫавринче, Канаш енне каякан тӗлте, 14 сехет тӗлӗнче пулса иртнӗ. Машина «Химпром» предприятирен тухнӑ. Инкекре водитель шар курнӑ, аманнисем тек ҫук. Цистернӑран тӑварлӑ йӳҫек юхса тухнӑ. Йӳҫеке тасатас тесе тӗрлӗ служба ура ҫине тӑнӑ. Ҫав шутра 65 ҫынпа 32 техника тӑрмашнӑ. Вӗсен хушшинче ҫул-йӗр инспекторӗсем, пушар сӳнтерекенсем, Роспотребнадзор, Инкеклӗ лару-тӑру министерствин, «Химпромӑн» специалисчӗсем пулнӑ. Хими япалине ҫул ҫинчен ҫуса тасатнӑ.
Чӑваш Енӗн Элтеперӗн Администрацийӗн пресс-службинче ӗнентернӗ тӑрӑх, инкеклӗ лару-тӑрӑва пӗтерес ӗҫ епле пынине республика пуҫлӑхӗ Михаил Игнатьев сӑнаса тӑнӑ.
Мускавран Шупашкара вӗҫсе килнӗ «Победа» (чӑв. Ҫӗнтерӳ) авиакомпанин самолечӗ аэропорта анса ларайманнине эпир паян пӗлтернӗччӗ. Ҫакӑн сӑлтавӗ, аса илтерер, — аэропортри лапама тепӗр самолет вырӑнсӑр йышӑннине кура.
Чӑваш Енӗн Транспорт тата ҫулй-ӗр хуҫалӑхӗн министерствин сайтӗнче ӗнерхи ҫак лару-тӑрӑва паян тӗплӗн уҫӑмлатнӑ.
Пӗчӗк моторлӑ, тӑватӑ вырӑнлӑ «Diamond DA42» самолет Чӗмпӗрти граждан авиацийӗн институчӗн пулнӑ. Вӗренмелле сывлӑшра вӗҫнӗ чух унӑн ирӗксӗр анса ларма тивнӗ. Мускавран Шупашкара вӗҫсе килнӗ самолетӑн ҫавна май сывлӑшра 40 минут ярӑнса ҫӳреме тивнӗ. Шупашкартан Мускава каякан авиарейс ҫула 57 минут кая юлса тухнӑ, «Чебоксары – Симферополь» авиарейс — 1 сехет те 40 минут.
Кӳкеҫри тӑхӑр хутлӑ ҫуртсенчен пӗринчи тӑххӑрмӗш хутра пурӑннӑ май ҫак йӗркесен авторӗ ҫӗркаҫ пӗр самолет малтан Шупашкар еннелле кайнине, кӑштахран каялла таврӑннине, унтан тата вӗҫсе иртнине хытах сӑнарӗ. Ытти чух та самолетсем вӗҫкелетчӗҫ, анчах ҫине-ҫине хутланине сисмен енне ҫакӑ кӑштах тӗлӗнтерчӗ.
Мускавран Шупашкара вӗҫсе килнӗ «Победа» (чӑв. Ҫӗнтерӳ) авиакомпанин самолечӗ аэропорта анса ларайман иккен. Самолетри кӑлтӑка пула мар — аэропортри лапама тепӗр самолет вырӑнсӑр йышӑннине кура.
Чӗмпӗрти граждан авиацийӗн институчӗн самолечӗ ӑнӑҫсӑр анса ларнӑран Мускавран пассажирсемпе килекеннин сывлӑшра 40 минут ҫаврӑнса ҫӳреме тивнӗ. 21 сехет те 35 минутра Мускава кайма хускалас вырӑнне вӑл 22 сехет те 05 минутра тапраннӑ.
-5.7 °C